otwórz dokument pdf

22.10.2016 r.
Stanowisko Sekcji Młodych Lekarzy Polskiego Towarzystwa Medycyny
Ratunkowej w sprawie projektu Ustawy o zmianie ustawy o
Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw
z dnia 14.10.2016 r.
Lekarze stowarzyszeni w Sekcji Młodych Lekarzy Polskiego Towarzystwa Medycyny
Ratunkowej (SML PTMR) z zainteresowaniem zapoznali się z propozycjami zmian w
Ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym przedstawionymi do konsultacji
publicznych w dniu 14.10.2016 r. w postaci projektu ustawy o zmianie w/w ustawy. Nie ulega
wątpliwości, że modyfikacja dotychczas obowiązujących przepisów dotyczących
funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego w Polsce jest konieczna. Niemniej jednak
projekt przedstawiony do konsultacji głęboko rozczarowuje środowisko młodych lekarzy
specjalizujących się w medycynie ratunkowej reprezentowane przez SML PTMR. Poniżej, w
punkcie pierwszym przedstawiamy szczególnie trudne do zaakceptowania przez nasze
środowisko propozycje zmian z krótkim uzasadnieniem. W punkcie drugim zamieszczamy
kwestie, które naszym zdaniem wymagają uwzględnienia, a zostały pominięte przez autorów
propozycji. Odbieramy negatywnie również sposób planowania zmian w ustawie. Nie
podlegały one pre-konsultacjom i wydają się być tworzone przez przedstawicieli tylko jednej
grupy zawodowej z wyłączeniem innych, w tym szczególnie ważnej, jaką są lekarze
medycyny ratunkowej. Mamy nadzieję, że nasze stanowisko zostanie wzięte pod uwagę
przy rozwoju dalszych prac nad Ustawą o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Jesteśmy otwarci na współpracę zarówno z ustawodawcą, towarzystwami naukowymi, jak i
innymi podmiotami biorącymi udział w pracach.
pkt.1.
a) W opinii członków SML PTMR poszerzenie grona lekarzy mających uprawnienia do
bycia lekarzem systemu będzie bardzo niekorzystnym i niebezpiecznym
posunięciem. W jego rezultacie lekarze, którzy nie posiadają odpowiedniej wiedzy,
doświadczenia i kwalifikacji do pracy z pacjentami w nagłym zagrożeniu życia i
zdrowia uzyskaliby niemal równorzędne uprawnienia z tymi, jakie posiadają
specjaliści medycyny ratunkowej oraz lekarze szkolący się w tej dziedzinie. W
konsekwencji takiego stanu rzeczy należy się spodziewać drastycznego spadku
jakości opieki nad pacjentem. Lekarze innych specjalności niż medycyna ratunkowa,
którzy w trakcie swojej kariery zawodowej są przygotowywani głównie do
wykonywania planowych procedur i wieloetapowej, długotrwałej diagnostyki, nie są w
stanie zapewnić bezpieczeństwa pacjentom w stanie nagłego zagrożenia
zdrowotnego w stale zmieniającym się środowisku cechującym opiekę
przedszpitalną oraz szpitalny oddział ratunkowy. Dodatkowo, nieuniknione będzie
zmniejszenie zainteresowania medycyną ratunkową jako przyszłą specjalizacją
wśród młodych lekarzy oraz rezygnacja z rozpoczętej już specjalizacji wśród
rezydentów, co jeszcze bardziej pogłębiłoby obecne niedobory kadrowe. Z wyżej
1
wymienionych powodów rekomendujemy wdrożenie rozwiązań mających na celu
poprawę jakości kształcenia w ramach szkolenia z medycyny ratunkowej oraz
wspierania rozwoju tej dziedziny wiedzy medycznej. Wnosimy także o podniesienie
rangi i znaczenia lekarzy posiadających specjalizację z medycyny ratunkowej
pracujących w szpitalnych oddziałach ratunkowych poprzez konkretne zapisy w
ustawie i rozporządzeniach. Ostatecznie, powinniśmy dążyć do tego, aby lekarzem
systemu mógł być tylko specjalista medycyny ratunkowej lub lekarz specjalizujący się
w tej dziedzinie. SML PTMR jest otwarte na wszelkie możliwości współpracy na tym
polu oraz dysponuje też gotowymi propozycjami rozwiązań.
b) SML PTMR nie zgadza się z założeniem całkowitego usunięcia lekarzy z opieki
przedszpitalnej. Nie ulega wątpliwości, że kwestia obecności lekarzy w Zespołach
Ratownictwa Medycznego wymaga reformy, niemniej jednak zaproponowane w
projekcie ustawy rozwiązanie jest w naszej opinii nie do przyjęcia. Rola lekarza w
systemie opieki przedszpitalnej PRM jest kwestią do dyskusji i wymagającą dalszych
konsultacji. Nie można wykluczyć redukcji ilości zespołów specjalistycznych i/lub
zmiany charakteru ich działania na rzecz zaostrzenia wymagań co do kwalifikacji
lekarza uprawnionego do pracy w ZRM. W naszej opinii reforma powinna głównie
zakładać wspieranie rozwoju medycyny ratunkowej jako specjalizacji lekarskiej oraz
dalsze doskonalenie procesu szkolenia ratowników medycznych, a nie eliminację
lekarzy z opieki przedszpitalnej. Rozpoczęcie zmian od drastycznego usunięcia
lekarzy z opieki przedszpitalnej w tak bliskim terminie, znacząco wpłynie na
gwałtowny spadek jakości opieki nad pacjentem i jego bezpieczeństwo. Ponadto,
proponowane posunięcie doprowadzi do eskalacji braku zrozumienia pomiędzy
grupami zawodowymi tworzącymi personel pracujący w opiece przedszpitalnej i
szpitalnej, a sprawność komunikacji na linii SOR - ZRM to jeden z podstawowych
elementów skutecznego działania systemu opieki. Zwracamy również uwagę na fakt,
iż niektóre czynności regulowane przez zapisy innych aktów prawnych
zarezerwowane są wyłącznie dla lekarzy. Ich prowadzenie przez personel nielekarski będzie wymagało zmian wielu aktów prawnych, a w praktyce pozbawi
pacjentów możliwości uzyskania nowoczesnych świadczeń terapeutycznych na
miejscu zdarzenia oraz spowoduje zamieszanie wokół procedur stwierdzania zgonu.
Wykonywanie w warunkach przedszpitalnych wysoce inwazyjnych zabiegów
ratujących
życie,
podejmowanie
natychmiastowych,
kluczowych
decyzji
terapeutycznych, stwierdzanie zgonu przy braku lekarza dodatkowo wpłynie
niekorzystnie na jakość opieki nad pacjentem. Ponadto, motywacją rozpoczęcia
specjalizacji dla wielu lekarzy medycyny ratunkowej była między innymi możliwość
pracy w opiece przedszpitalnej. Proponowane zmiany w ustawie doprowadzą do
dalszego spadku popularności medycyny ratunkowej jako przyszłej specjalizacji i
pogłębienia już istniejących braków kadrowych.
c) W opinii SML PTMR, zaproponowane przepisy dotyczące e-konsultacji są
niedoprecyzowane. Obawiamy się, że lekarz, który już teraz jest niejednokrotnie
przeciążony bieżącą pracą w SOR, zostanie obarczony dodatkowym obowiązkiem
konsultowania pacjentów, bez należytego wglądu w sytuację na miejscu zdarzenia i
odpowiedniej wiedzy na temat stanu samego chorego. Będzie to miało negatywny
wpływ zarówno na jakość opieki nad pacjentami przebywającymi w SOR, jak i tymi
2
dopiero do niego transportowanymi. Ponadto, lekarz obarczony będzie całą
odpowiedzialnością za taki stan rzeczy.
d) SML PTMR nie zgadza się również z założeniem eliminacji udziału lekarzy w
szkoleniu ratowników medycznych. Istnieje cały szereg dziedzin medycznych (np.
farmakologia) oraz umiejętności i procedur (szczególnie tych wysoce inwazyjnych), w
których lekarz ma znacznie większe doświadczenie ze względu na dłuższy czas
szkolenia oraz doświadczenie nabyte podczas pracy w szpitalnym oddziale
ratunkowym. Ponadto, nadzór nad szkoleniem powinny mieć lokalne katedry oraz
zakłady medycyny ratunkowej, ponieważ umożliwi to odpowiednią kontrolę jakości
szkolenia ratowników medycznych.
pkt. 2.
a) W opinii SML PTMR niezwykle ważną rolę w Państwowym Ratownictwie Medycznym
odgrywają szpitalne oddziały ratunkowe. W związku z powyższym, proponowane
zmiany w Ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym powinny uwzględnić
modyfikację regulacji pracy szpitalnych oddziałów ratunkowych oraz innych
podmiotów, które biorą udział w opiece nad pacjentami z dolegliwościami o nagłym
charakterze. Regulacje te powinny przede wszystkim obejmować:
i)
Ustalenie sposobu finansowania SOR adekwatnego do
rzeczywistych kosztów funkcjonowania tych oddziałów.
ii)
Ustalenie minimalnej ilości personelu, którego zatrudnienie
wymagane jest w SOR, w zależności od obciążenia i pełnionych
przez daną jednostkę funkcji w systemie (np. centrum urazowego).
Obecnie regulacji podlegają jedynie wymagania dotyczące sprzętu
i pomieszczeń, co skutkuje powszechnymi niedoborami kadrowymi
wynikającymi z próby uzyskania oszczędności przez szpitale.
iii)
Rozważenie
przekształcenia
poradni
NPL
obecnie
funkcjonujących w ramach POZ w centra całodobowej pomocy
ambulatoryjnej podlegające pod PRM z możliwością podstawowej
diagnostyki obrazowej i laboratoryjnej przez całą dobę.
iv)
Wprowadzenie obowiązku systemu TRIAGE w ramach
każdego szpitalnego oddziału ratunkowego według jednolitego
systemu segregacji medycznej.
b) W opinii SML PTMR funkcję wojewódzkiego koordynatora ratownictwa medycznego
powinien pełnić lekarz systemu z odpowiednimi kwalifikacjami. Powinien on zostać
zobligowany do monitorowania sytuacji w szpitalach oraz otrzymać uprawnienia do
podejmowania decyzji o kierowaniu ZRM do szpitali innych niż najbliższe miejscu
zdarzenia, a także, w razie zaistnienia takiej konieczności, do przenoszenia swoją
decyzją pacjentów między szpitalami.
3