Wykład 2

Brief projektowy
Tworzenie person
dr Lidia Stępień
Czym jest brief projektowy?
●
Wstępny dokument strategiczny tworzony na początku
projektu.
●
Głównym jego celem jest zebranie aktualnie posiadanej
wiedzy istotnej dla prowadzenia i powodzenia projektu
oraz wyznaczenie kierunku jego realizacji.
●
Długość tego dokumentu będzie się różnić w zależności
od potrzeb.
2
Dobry brief jest efektem
dialogu ze zleceniodawcą
●
●
●
Istotą dobrego briefu, który będzie służył przez cały
czas pracy projektowej jest współpraca.
Często klient wraz z zapytaniem ofertowym dostarcza
brief, zdarza się że szczegółowy i rozbudowany. Nigdy
nie będzie on jednak kompletny.
Tworzenie oferty (o projekcie nie wspominając) tylko w
oparciu o informacje przygotowane wstępnie przez
klienta to zgadywanie, a tym samym ogromne pole do
nieporozumień, błędnych interpretacji i
nieuprawnionych założeń.
3
Dlaczego brief jest ważny?
●
●
●
●
●
Brief pełni strategiczną rolę, szczególnie w projektach
user experience.
Jest dokumentem, który podsumowuje to, co już wiemy
– szczególnie wiedzę i wymagania.
Kładzie fundamenty pod cały proces projektowania user
experience.
Służy wspólnemu wypracowaniu kierunku projektu i
podjęciu potrzebnych decyzji na początku.
Tym samym stanowi punkt odniesienia na dalszych
etapach pracy.
4
Dlaczego brief jest ważny?
●
●
●
●
Jest bodźcem do rozmowy z Klientem i szerszej analizy
problemu, z którym przyjdzie się zmierzyć.
Zapewnia, że wszystkie podstawowe pytania zostaną
zadane na początku, dzięki czemu można uniknąć
niespodzianek na dalszych etapach.
Jest stosunkowo krótki i łatwy do przyswojenia przez
wyższe szczeble decyzyjne. Pozwala jednocześnie
wypracować wspólny język współpracy z Klientem.
Gwarantuje, że w projekcie zostaną uwzględnione
zarówno cele biznesowe, jak i docelowych
użytkowników.
5
Dlaczego brief jest ważny?
●
●
●
Dostarcza wiedzy niezbędnej na dalszych etapach
projektowania czy badań.
Pozwala zidentyfikować istotne luki informacyjne na
wstępie, dzięki czemu można je jeszcze uzupełnić, np.
badaniami czy głębszą, bardziej systematyczną analizą.
Jest kierunkowskazem na cały projekt. Nawet jeśli w
toku realizacji projektu powstają nowe pomysły,
zmieniają się koncepcje, brief będzie wartościowym
dokumentem przypominającym o podstawowych celach
i założeniach, a tym samym nie pozwalający projektowi
dryfować
6
Kto?
●
●
●
Dane klienta.
Co warto jednak podkreślić – wyznaczenie konkretnej
osoby kontaktowej z jednej i z drugiej strony znacznie
ułatwi komunikację w dalszym biegu. Jeśli takich osób
jest więcej, trzeba już na początku jasno określić zakres
spraw, w jakich należy się do nich zwracać. Nic tak nie
utrudnia pracy jak bałagan komunikacyjny i rozmyta
decyzyjność.
Opis działalności Klienta – aby zarysować szerszy
kontekst i umiejscowić w nim projekt.
7
Co? - Problem i cel działań
●
●
●
●
●
Planowany projekt zwykle jest odpowiedzią na jakiś problem,
coś, co można by zrobić lepiej.
Ma służyć konkretnemu celowi, a nie być bytem sam dla siebie.
„Stworzenie serwisu internetowego” to nie jest dobrze
sformułowany cel. Lepiej odpowiedzieć sobie na pytanie „po
co?” (np. by dotrzeć do większej ilości potencjalnych klientów).
„Poprawa użyteczności serwisu” też nie ma sensu sama dla
siebie. Lepiej „zwiększyć ruch / poprawić konwersję / skrócić
czas realizacji zadań w serwisie”.
Im lepiej mierzalny cel, tym łatwiej będzie z czasem
zweryfikować jego realizację. Dobrze zidentyfikowany problem i
sformułowany cel to już praktycznie połowa sukcesu projektu ;)
8
Co? - Posiadane dane
●
Wyniki badań marketingowych, statystyki ruchu
internetowego, analizy rynku, itp. dostarczają
oczywiście wartościowej dla projektu wiedzy.
●
Warto jednak też zajrzeć głębiej, gdyż niekiedy nawet
nie uświadamiamy sobie, że posiadamy informacje,
które będzie można wykorzystać z powodzeniem –
rozmowy z biura obsługi klienta, rutynowe ankiety
satysfakcji klientów czy wywiady z pracownikami
Klienta (np. sprzedawcami jeśli projektujemy sklep
internetowy) mogą stosunkowo niewielkim nakładem
pracy przynieść wartościowe owoce.
9
Dla kogo?
●
●
Grupa (lub grupy) docelowe – bez ich wyraźnego
wyróżnienia projektowanie czegokolwiek to jak
strzelanie na ślepo.
Charakterystyka grup – ich potrzeb, zwyczajów i
oczekiwań – pozwala stworzyć serwis dopasowany do
ich wymagań.
10
Gdzie?
●
●
Rynek i konkurencja – znajomość rynku, jego
możliwości i ograniczeń oraz firm, z którymi będzie
trzeba się na nim zmierzyć jest niezbędna, aby serwis
czy aplikacja miała szanse odnieść sukces.
Taki opis dobrze od razu uzupełnić informacją, czym
chcemy się wyróżnić na tle konkurencji.
11
Kiedy?
●
●
Termin – określenie oczekiwanego terminu
rozpoczęcia / zakończenia prac pozwala na odpowiednie
dobranie i zaplanowanie działań tak, aby móc sprostać
wymaganiom czasowym.
Jeśli terminy te są wymuszone jakimiś zewnętrznymi
czynnikami (np. stanowią część szerzej zaplanowanej
kampanii marketingowej), też trzeba o tym uprzedzić.
12
Za ile?
●
●
●
Budżet – jest to informacja, której często brakuje.
Niekiedy faktycznie może to wynikać z tego, że klient
autentycznie nie wie jeszcze, jakiego rzędu fundusze
będzie musiał na dany projekt przeznaczyć.
Jeśli jednak jest możliwość podania choćby widełek
budżetu, pozwoli to zaproponować rozwiązania lepiej
dopasowane do możliwości finansowych klienta.
13
Czego nie wymagać?
●
●
●
●
Rolą briefu jest uzyskanie jak największej ilości
wartościowych informacji istotnych dla powodzenia
projektu.
Brief nie jest planem projektu.
Nie powinien wchodzić w taktyczne ani techniczne
aspekty realizacji – nie wymagajmy od Klienta, żeby
wskazał nam, jakie techniki badawcze chce zastosować,
ilu użytkowników zaprosić do badań czy jakie narzędzia
dobrać.
Nie pytajmy „jak” – to rolą eksperta jest
zaproponowanie rozwiązań i konkretnych działań, które
doprowadzą do realizacji celów biznesowych Klienta.
14
Czego nie wymagać?
●
●
Doprecyzowanie briefu to najlepszy moment, aby
zarazić Klienta entuzjazmem, zaangażować go w
projekt, a jednocześnie określić rolę obu stron w
projekcie.
Klient jest ekspertem w swoim biznesie. Czerpmy z
jego wiedzy o branży i jego/jej biznesie.
●
My jesteśmy ekspertami w projektowaniu i badaniach.
●
Nie przyjmujmy bezkrytycznie sugestii projektowych.
15
Co to są persony?
●
●
●
Persony to swoisty archetyp użytkownika danego produktu
przedstawiony w postaci perswazyjnego, „uczłowieczonego”
opisu cech, umiejętności, potrzeb, celów (zarówno życiowych
jak i realizowanych przy użyciu produktu).
Zadaniem tych modeli jest przybliżenie zespołowi pracującemu
nad projektem różnych typów użytkowników tak, aby ułatwić
podjęcie decyzji związanych z koncepcją, funkcjonalnościami
projektu oraz grafiką.
Bazą konstruowania charakterystyk powinny być dane
pozyskane za pomocą badań rynku, analizy użytkowników,
sortowania kart itp. Przy czym należy pamiętać, że nie są one
prostym przełożeniem badań marketingowych. To informacje
poboczne sprawiają, że „przeciętny użytkownik z grupy celu”
zaczyna „żyć”, a zespół ma szansę go poznać i zrozumieć.
16
Jak tworzyć persony?
●
●
Brak funduszy na przeprowadzenie badań.
Na podstawie zdefiniowanych grup odbiorców, do
których ma być skierowany produkt
17
Co musi zawierać persona?
●
●
●
●
●
●
podstawowe dane: imię, nazwisko, wiek, wykonywany
zawód;
zdjęcie;
dane „uczłowieczające”: krótka biografia, rodzina,
hobby, marzenia, cele życiowe;
motto;
umiejętności techniczne: staż korzystania z internetu,
częstotliwość korzystania;
informacje silnie zależne od kontekstu projektu:
doświadczenie i nawyki w obszarze związanym z
projektem, cele związane z produktem.
18
Kontekst
●
●
●
Tworząc personę należy opisywać ją w odniesieniu do
projektu.
Inaczej jednak będzie wyglądała persona użytkownika
serwisu społecznościowego, inaczej odbiorcy witryny
kynologicznej, nawet, jeśli w rzeczywistości jest to ten
sam użytkownik.
Za każdym razem kontekst działania jest inny, inne są
motywacje, cele i realizowane potrzeby.
19
Różnicowanie cech
●
●
●
●
Staraj się wyciągnąć na wierzch cechy silnie różnicujące
persony.
Skupiaj się na różnicach, a nie podobieństwach.
Jeśli wszystkich drażnią chaotyczne i nieprzejrzyste
strony – pamiętaj o tym, ale nie podkreślaj tego w
opisach.
Jedynie silnie wyodrębnione modele pozwolą Ci na
weryfikację potrzeb użytkowników odnośnie systemu.
20
Wiarygodność wizerunku
●
●
●
Wiarygodny wizerunek to połowa sukcesu – nadaje
personie postać człowieka.
Staraj się tak dobierać zdjęcia, aby były naturalne i
wiarygodne.
Jeśli zatem tworzony jest serwis informujący o
sposobach radzenia sobie z trądzikiem, niech chociaż
jedna z naszych person zostanie zobrazowana
wizerunkiem osoby z pryszczami! :)
21
Uczłowieczenie
Nadaj tworzonym personom cechy szczególne, rys
osobowościowy – dzięki temu łatwiej zaistnieją w
świadomości członków zespołu jako realne osoby, o
których można myśleć projektując, jadąc do domu czy
myjąc zęby.
22
Długość persony
●
●
●
Optymalna długość persony – nie przesadzaj z ilością
opisu, stosuj wypunktowania.
Zespołowi pracującemu nad projektem łatwiej będzie
zapoznać się z personami, które napisane są w zwięzły
sposób.
Staraj się zachować złoty środek pomiędzy udaną
charakterystyką, a męczącym „wodolejstwem”.
23