Ocena bólu w leczeniu zębów

s t o m at o l o g i a z a c h o w a w c z a z e n d o d o n c j ą
Ocena bólu w leczeniu zębów
za pomocą lasera erbowo-yagowego
lek. stom. Jacek Matys1, dr n. med. Rafał Flieger2, dr n. med. Przemysław Kopczyński3, lek. stom. Katarzyna Kostrzewska-Kaminiarz4
WIĘCEJ ZDJĘĆ
m
W
spółczesna stomatologia pozwala na wyleczenie próchnicy za pomocą różnych narzędzi – tradycyjnie za pomocą wierteł, metodą
chemicznego rozpuszczenia próchnicy i usunięcia jej
za pomocą narzędzi ręcznych, piaskarki abrazyjnej oraz
laserów.
Teoria hydrodynamiczna procesu powstawania
bólu polega na wywołaniu ruchu płynu znajdującego
się w obrębie kanalików zębinowych i w konsekwencji podrażnieniu splotu pododontoblastycznego miazgi, który drogą połączeń nerwowych przesyła bodźce
do kory mózgu (1).
W poniższych badaniach oceny bólu w trakcie opracowywania ubytku próchnicowego posłużono się skalą
NRS-11. Skala ta polega na świadomej, subiektywnej
ocenie odczuwania bólu, dlatego stosuje się ją dla pacjentów od 10. roku życia. W skali NRS 0 oznacza brak
bólu, 1-3 oznaczają łagodny ból, 4-6 – umiarkowany,
a 7-10 – silny (2).
Leczenie ubytków próchnicowych przeprowadzono
za pomocą lasera LiteTouch, który jest jedynym urząPRÓCHNICA
NRS-11
Caries media
1,1
Caries profunda
2,2
Tab. 1. Pacjenci poniżej 30 lat
PRÓCHNICA
NRS-11
Caries media
1,4
Caries profunda
2,8
Tab. 2. Pacjenci powyżej 30 lat
TITLE: Estimation of pain in the treatment of teeth with Er:Yag laser
STRESZCZENIE: Praca zawiera wstępne wyniki porównania poziomu odczuwania bólu
podczas opracowywania ubytków próchnicowych w zębach stałych za pomocą lasera
erbowo-yagowego. Ból oceniano w zależności od głębokości próchnicy i płci według skali
NRS-11 (Numeric Rating Scale) w dwóch grupach wiekowych: powyżej i poniżej 30 lat.
SŁOWA KLUCZOWE: laser erbowo-yagowy, ból, skala NRS-11
SUMMARY: The study describes preliminary results of the comparison of pain levels
during the caries treatment in permanent teeth using an ER:YAG laser. Pain was assessed
according to the depth of caries and sex according to NRS-11 (Numeric Rating Scale)
in two age groups above and below 30 years.
KEY WORDS: Erbium-Yag laser, pain, NRS-11 scale
28
dzeniem na rynku mającym głowicę laserową wbudowaną w przegubowy aplikator (technologia Laser-In-Handpiece™), połączony z korpusem urządzenia jedynie
przewodem zasilającym. Takie rozwiązanie powoduje,
że światło pokonuje krótką drogę do szafirowej końcówki pracującej, co wydatnie zmniejsza straty energii
i pozwala na zachowanie właściwego kształtu i rozkładu
energii w obrębie wiązki lasera.
Działanie lasera użytego w badaniach polega na absorpcji fali w cząsteczkach wody, która prowadzi do rozerwania materii krystalicznej tkanek zęba. Wytworzone
w tym procesie ciepło w niewielkim procencie przenika
do sąsiednich tkanek (3, 4).
Cel pracy
Określenie poziomu i frekwencji występowania dolegliwości bólowych według skali NRS-11 podczas opracowywania ubytków próchnicowych za pomocą lasera
Er:YAG.
Materiał i metoda
Badaniem objęto pacjentów NZOZ Ka-dent we Wschowie leczonych z powodu próchnicy średniej i głębokiej
w 2013 roku. Analizie poddano leczenie 35 ubytków
próchnicowych zębów stałych u 30 pacjentów (12 kobiet i 18 mężczyzn) w wieku 10-65 lat.
Wszystkie zęby zostały leczone za pomocą lasera
E-Y Litetouche przy ustawieniu stałych parametrów pracy urządzenia: praca w obrębie szkliwa (400 mj, 20 Hz),
usunięcie próchnicy średniej (200 mj, 20 Hz), usunięcie
próchnicy głębokiej (250 mj, 30 Hz), chłodzenie wodą
ustawiono na 100%.
Wykorzystano numeryczną skalę oceny bólu NRS-11.
Ocenie poddano poziom bólu przy opracowywaniu ubytków średnich i głębokich w zębach stałych
w dwóch grupach wiekowych: 10-30 lat i powyżej 30. roku
życia.
Wyniki
Zależność poziomu bólu od próchnicy u pacjentów
w wieku 10-30 i powyżej 30. roku życia dla zębów stałych ukazana została w tab. 1 i 2 przedstawiających oce-
t w ó j p r z e g l ą d
s t o m at o l o g i c z n y
s t o m at o l o g i a z a c h o w a w c z a z e n d o d o n c j ą
11/2014
ny bólu w 2 grupach wiekowych w zależ­ności od głębokości ubytku próchnicowego.
Średnia wartość odczuwania bólu obu grup wiekowych dla próchnicy średniej wyniosła 1,25, a dla głębokiej – 2,5, i mieści się na poziomie odczuwania bólu
łagodnego.
Bezbolesne opracowanie ubytków klasy średniej miało miejsce w 58,3% przypadków, a głębokiej – w 28,4%.
Wyniki te są zbliżone do innych tego typu badań (5, 6, 7) .
Dyskusja
Głównymi przyczynami dentofobii u pacjentów leczonych stomatologicznie są strach przed bólem oraz
dźwięk turbiny dentystycznej. Technika laserowego
opracowania ubytków pozwala wyeliminować bądź
wykonać zabieg przy łagodnym odczuwaniu bólu
(NRS < 3) dla próchnicy głębokiej w 59,8%, a średniej
– w 94,8%. Są to wyniki zadowalające, dzięki którym
pacjenci chętniej odwiedzają gabinet stomatologiczny.
Pacjenci leczeni za pomocą lasera erbowo-yagowego
potwierdzają mniejsze doznania stresowe wynikające
z wizyty w gabinecie stomatologicznym, zatem jego
używanie może być „lekarstwem” na dentofobię (8).
W dalszych badaniach zostanie poddane ocenie odczuwanie bólu w czasie leczenia próchnicy w zależności
od klasy Blacka ubytku, płci oraz wieku pacjentów.
Piśmiennictwo
1. Romanowicz M.: Mechanizm bólu obwodowego i centralnego w układzie stomatognatycznym. „Medycyna”, 2000, 1996,
7, 20-23.
2. Jensen M.P. i wsp.: The subjective experience of acute pain.
An assessment of the utility of 10 indices. „Clin J Pain.”, 2009,
5, 153-159.
3. Szpringeri-Nodzak M. i wsp.: Stomatologia wieku rozwojowego, 2007, 4, 707-708.
4. Miserendino L.J., Levy G., Miserendino C.A.: Laser interaction
with biologictissues. Red. L.J. Miserendino, R.M Pick: Lasers
in Dentistry. Quintessence Publishing Co., Chicago 1995.
5. Keller U., Hibst R.: Effects of Er: YAG laser in caries treatment:
a clinical pilot study. „Laser surg Med.”, 1997, 20, 32-38.
6. Żmuda S., Ignatowicz E., Stankiewicz J.: Laser Er:YAG w stomatologii – przegląd piśmiennictwa. „Czas. Stomatol.”, 2008,
61, 275-282.
7. Cozean C. i wsp.: Dentistry for the 21st century? – Erbium:Yag
laser for teeth. „JADA.”, 1997, 128, 1080-1087.
8. Bracha H.S., Vega E.M., Vega C.B.: Posttraumatic dental-care
anxiety (PTDA): Is dental phobia a misnomer? „Hawaii. Dent. J.”,
2006, 37, 17-19.
Ryciny dostępne w wersji mobilnej.
1, 2, 3, 4 Prywatna Praktyka Implantologiczna
2, 3 Pracownia Miniimplantów Ortodontycznych Katedry
i Kliniki Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
kierownik Pracowni: dr n. med. Przemysław Kopczyński
reklama
smart
Dwufalowy laser
+ automatyczna sonda pa-on 980 nm, 635 nm = przyszłość nowoczesnej periodontologii w 5 krokach:
1 Zbadaj stan przyzębia sondą pa-on przed leczeniem.
pa-on – pierwszy periometr do automatycznego
2 Zobacz, jakie potrzeby ma Twój pacjent.
sprawdzenia stanu przyzębia i analizy postępu leczenia.
3 Zaplanuj metodę postępowania.
Teraz możesz rozpoznać choroby przyzębia we wczesnym
stadium i zminimalizować ryzyko ich rozwinięcia:
4 Wykonaj zabiegi, wykorzystując najskuteczniejszą
technikę:
laser 980 nm – działanie fototermiczne
laser 635 nm + fotouczulacz – działanie
fotochemiczne
laser 635 nm – działanie fotobiologiczne
automatyzacja pomiarów,
standaryzacja danych,
analiza: głębokości kieszonek, recesji, krwawienia,
grubości płytki, ruchomości zębów.
5 Sprawdź postęp leczenia i pokaż go pacjentowi!
Sprawdź sam jakie to proste:
Szkolenie teoretyczno-praktyczne ,,Fototerapia'',
Uniwersytet Medyczny w Łodzi, 22.11.2014 r.
Odwiedź nas:
Zapraszamy na nasze stoisko na targach DENTAMED we Wrocławiu,
7-8.11.2014 r.
www.lasotronix.eu