- 1 - ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ NA ŚCIEŻCE EDUKACYJNEJ

ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ NA ŚCIEŻCE EDUKACYJNEJ
Andrzej Antczak
ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ NA ŚCIEŻCE EDUKACYJNEJ
Andrzej Antczak
Nadleśnictwo Hajnówka
Leśny Kompleks Promocyjny Puszcza Białowieska
Pytania kluczowe
1. Co to jest ścieżka edukacyjna?
2. Czy ścieżką edukacyjną są tablice informacyjne ustawione wzdłuż, np. szlaku turystycznego?
3. Kiedy możemy powiedzieć, że tablica informacyjna jest zarazem edukacyjna?
4. Jaka jest różnica między przewodnictwem, a edukacją?
5. Jak skutecznie poprowadzić zajęcia edukacyjne o lesie, leśnictwie, leśnikach, produktach z
lasu?
6. Czym zaciekawić „znudzonych mieszczuchów”?
7. Jak pokazać las i mieszkańcom wsi i małych miasteczek – sąsiadom lasu? – czyli las to
drewno, ale nie tylko.
Przygotowujemy się do zajęć – kluczowe pytania i zadania dla nas i dla edukowanych
przed rozpoczęciem zajęć
1. Uzgodnienia z „zamawiającym” – czyli kto, co, jak; ale także – jak jest przygotowany do
zajęć?
2. Czego od nas oczekują i czy na wszystko musimy się godzić?
3. Czego my oczekujemy? (dokładnych informacji o grupie, podpisania porozumienia,
ubezpieczenia grupy, zezwoleń od rodziców, właściwego ubioru – także rękawiczek jeśli
planujemy zbieranie próbek, odpowiedniej liczby opiekunów/pilotów, aktywności nauczycieli
w trakcie zajęć) – My nie zastępujemy i nie wyręczamy nauczycieli, a jedynie pomagamy
lepiej poznać las, leśników, leśnictwo – uczymy spostrzegawczości w mozaice układanej
przez naturę w lesie. Naszym celem jest pokazanie związków przyczynowo-skutkowych i
wykorzystanie w naszej pracy – leśnik jest profesjonalistą.
4. Uzgodnienie metodyki przeprowadzenia zajęć: wprowadzenie (miejsce, czas, zakres zajęć,
pomoce dydaktyczne, metoda pracy).
5. Zezwolenia od rodziców dzieci i młodzieży na zajęcia w lesie.
6. Ustalenie zasad postępowania w przypadkach losowych.
-1-
ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ NA ŚCIEŻCE EDUKACYJNEJ
Andrzej Antczak
7. Uzgadniamy zawartość kart pracy oraz sposoby prezentacji wyników i ewaluacji zajęć.
Przed wyjściem w teren z edukowanymi
1. Kontrola stanu lasu/ścieżki – miejsca prowadzenia zajęć (usunięcie widocznych zagrożeń).
2. Kontrola infrastruktury w miejscach prowadzenia zajęć.
3. Przygotowanie wszelkich niezbędnych (uzgodnionych materiałów).
Grupa na zajęcia przyjechała
4. (czas na toalety) Spotkanie z edukowanymi: przywitanie, autoprezentacja (także prezentacja
współpracowników, którzy pomogą w prowadzeniu zajęć), informacja o miejscu i celu
spotkania.
5. Wprowadzenie do zajęć: przedstawienie tematu, omówienie sposobu/metodyki pracy w
terenie, prezentacja pomocy dydaktycznych i korzystania z nich w trakcie zajęć.
6. Omówienie zasad bezpiecznego zachowania się w lesie oraz postępowania w przypadku
zdarzeń losowych (uzgodnionych wcześniej z opiekunami/nauczycielami).
7. Uzgodnienie z uczestnikami zajęć zasad komunikowania się z opiekunami i prowadzącymi
zajęcia leśnikami.
8. Czas na „wolnie głosy i wnioski” oraz dyskusję i odpowiedź na pytania dzieci, uczniów,
studentów czy dorosłych przed wyjściem w teren.
9. Czas na toaletę
Czas w las
czyli zadania dla uczestników warsztatów w Puszczykowie
Trzydziestoosobowa klasa – dzielimy się na 4-5-6 grup; każda grupa przygotowuje pełen scenariusz
zadań do wykonania związanych z zajęciami w lesie – na ścieżce edukacyjnej.
Temat wiodący zajęć: Czym jest las i co człowiek z tego lasu ma?
Tematy pomocnicze:
 Budowa i zmienność lasów;
 Co w lesie robi leśnik i czy musi wycinać drzewa?;
 Las to nie tylko rośliny;
 Szukamy śladów różnych zwierząt w lesie?
 Woda i gleba w lesie;
 Jak rośnie las?
-2-
ZASADY PROWADZENIA ZAJĘĆ NA ŚCIEŻCE EDUKACYJNEJ
Andrzej Antczak
Każda grupa w ramach tematu wiodącego wybiera temat pomocniczy i:
A) przygotowuje scenariusz merytoryczny zajęć zawierający: wskazanie elementów lasu (co
musimy w lesie znaleźć), które posłużą do zdobycia wiedzy i doświadczenia przez osoby
edukowane, wykaz niezbędnych pomocy dydaktycznych, sposobu zorganizowania pracy osób
edukowanych
B) opracowuje kartę pracy;
C) przygotowuje pytania i zarys odpowiedzi do dyskusji na wybrany temat;
D) przygotuje „receptę” postępowania w sytuacjach „awaryjnych”:

„Wie lepiej(ek)”, „rutynowy przeszkadzacz”,

Nieoczekiwana kontuzja/wypadek uczestnika,

Nieoczekiwana kontuzja prowadzącego zajęcia,

Zagubienie się uczestnika/części uczestników zajęć,

Inne zdarzenie losowe (huragan, burza itp.);
Zakończenie

Prezentacja wyników pracy poszczególnych grupy

Dyskusja

Podsumowanie zajęć

Ewaluacja zajęć warsztatowych
-3-