Sprawozdanie Uczelnianego Zespołu ds. Jakości Kształcenia za rok

Sprawozdanie Uczelnianego Zespołu ds. Jakości Kształcenia za rok

Uczelniany Zespół ds. Jakości Kształcenia
Sprawozdanie Uczelnianego Zespołu ds. Jakości Kształcenia
za rok akademicki 2012/2013.
51-601 Wrocław; ul. Wojciecha z Brudzewa 12
Tel. (71) 347-91-08; Fax. (71) 347-91-18
Na podstawie Uchwały Senatu Akademii Medycznej we Wrocławiu nr 1160 z dnia 28
maja 2012 roku w sprawie wprowadzenia Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości
Kształcenia (USZJK) oraz Zarządzenia Rektora Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu (nr
7/XV R/2013 z dnia 28 lutego 2013 r.) powołano Uczelniany Zespół ds. Jakości Kształcenia.
Zespół pracuje w 18-to osobowym składzie. W posiedzeniach UZJK bierze udział
przedstawiciel Samorządu Studenckiego i Akademickiego Biura Karier. Nawiązano
współpracę z kierownikiem projektu: „Zintegrowany System Zarządzania Uniwersytetem
Medycznym we Wrocławiu”. UZJK wykonywał swoje zadania z dużym zaangażowaniem,
pojedyncze nieobecności na posiedzeniach wynikały jedynie z usprawiedliwionych zdarzeń
losowych (np. choroba).
Posiedzenia Zespołu odbywały się regularnie, tj. 1 raz w miesiącu (ostatni
poniedziałek, godz. 1200, sala przy ul. Wojciecha z Brudzewa). Prace zespołu są
skoordynowane z pracami tzw. zespołów wizytujących. Liczba osób (nauczycieli
akademickich) uprawnionych do przeprowadzania hospitacji zajęć dydaktycznych wynosiła
39. Ponadto studenci i doktoranci. Koordynatorami tzw. zespołów wizytujących są
członkowie UZJK (w tym koordynatorzy chirurgii, pediatrii, chorób wewnętrznych w
Uczelni).
Szkolenia zespołów wizytujących (WNoZ) odbywały się 1 raz w miesiącu. Ich celem było
określenie priorytetów, terminów, osób odpowiedzialnych, zapoznanie z procedurami.
Harmonogram prac UZJK
1. We wstępnym etapie prac spośród członków UZJK powołano 3 zespoły. Są nimi:
a) Zespół do tzw. „bilansu otwarcia”, którego celem była analiza protokołów z
przeprowadzonych Akredytacji przez PKA oraz KRASzM (obecnie KRSzPiP) i zaleceń
powizytacyjnych w części dot. poprawy jakości kształcenia.
Skład zespołu:
1. prof. dr hab. Leszek Paradowski,
2. dr n. med. Halina Wojnowska – Dawiskiba,
b) Zespół ds. przeglądu aktualnie obowiązujących aktów prawnych.
Skład zespołu:
1. dr n. med. Halina Wojnowska – Dawiskiba,
2. mgr Jerzy Twardak,
3. mgr Dorota Blajerska
c) Zespół ds. ewaluacji, którego celem jest m.in. ocena efektów kształcenia (w tym ich
zgodności ze standardami kształcenia i realizowanym programem) oraz monitorowanie
SONA.
Skład zespołu:
1. dr hab. Alicja Szerląg*,
2. dr n. med. Halina Wojnowska – Dawiskiba
3. mgr Dorota Blajerska,
4. mgr Jerzy Twardak.
*
dr hab. Alicja Szerląg zakończyła prace w Uczelni dn.30.09.2013 roku. Wystąpiono z
wnioskiem do Pana Rektora o powołanie w skład UZJK dr Żanetty Kaczmarek.
Ad. 1a. Praca zespołu wymienionego w pkt. 1a została zakończona, a jej wyniki
wykorzystano do dalszych prac.
Ad. 1b. Praca zespołu wymienionego w pkt. 1b została zakończona przeglądem aktów
prawnych zamieszczonych w zakładce na stronie Działu Spraw Studenckich. Jest
to 11 aktów prawnych (w tym Uchwała Prezydium PKA z dnia 25 X 2012 roku w
sprawie wytycznych do przygotowania raportu samooceny). Prawo wewnętrzne
stanowi Uchwała Senatu nr 1160 z dnia 28.05.2012 r. wraz z 5 załącznikami do
pobrania.
Ad. 1c. Zespół ds. ewaluacji dokonał analizy wyników ankiet SONA za rok akademicki
2012/2013.
2. Kolejnym etapem prac było opracowanie i przyjęcie przez UZJK procedur. Są nimi:
a) Procedura oceny programowej poprzez hospitację zajęć dydaktycznych.
b) Procedura powoływania zespołów wizytujących i ustalania planów hospitacji
(harmonogramów).
c) Procedura SONA (wraz z załącznikami dot. sprawozdania z wyników SONA i rocznego
zestawienia SONA).
Procedury wraz z załącznikami do pobrania zostały zamieszczone w zakładce na stronie
Działu Spraw Studenckich. Do procedury SONA (w części dotyczącej sprawozdawczości)
nanoszone były poprawki (po wstępnej, pilotażowej ocenie SONA w semestrze zimowym
roku akademickiego 2012/2013), aby uczynić ją bardziej czytelną dla pracowników
zajmujących się administracyjną obsługą WZJK.
Ustalone i przyjęte przez UZJK procedury funkcjonują dobrze. Należy opracować
kolejną procedurę do E-SONA.
Sprawozdanie z hospitacji zajęć dydaktycznych
Hospitacje zajęć dydaktycznych odbywały się zgodnie z ustalonymi procedurami od
grudnia 2012 do czerwca 2013 roku, na 10 kierunkach studiów.
Przeprowadzono łącznie 149 hospitacji (w tym 48 w sem. zimowym, 101 w sem. letnim).
W poniższym zestawieniu dokonano analizy ilościowej:
Kierunek studiów
Łączna liczba
hospitacji
Semestr
zimowy
Semestr letni
Liczba zajęć,
które nie
odbyły się
3
Lekarski
31
8
23
Stomatologia
9
6
3
Farmacja
31
4
27
Analityka medyczna
28
11
17
Dietetyka
12
6
6
Fizjoterapia
9
5
4
3
Pielęgniarstwo
10
2
8
9
Położnictwo
10
1
9
3
Ratownictwo medyczne
5
1
4
4
Zdrowie Publiczne
4
4
0
2
149
48
101
23
Łącznie
Z przekazanych do UZJK protokołów z hospitacji wynika, że:
- Na kierunku Lekarskim są trudne warunki lokalowe w niektórych Katedrach (np. Katedra i
Zakład Anatomii Prawidłowej dysponuje jedną dużą salą ćwiczeń, w której ćwiczy
jednocześnie 5 grup studenckich - pogłos na sali). Zajęcia w Katedrze i Zakładzie
Biochemii odbywały się w piwnicy (w pomieszczeniu brak wentylacji, na ścianach grzyb).
Zespół stwierdził nieprawidłowości w Katedrze i Zakładzie Patomorfologii. Jeden asystent
prowadził równocześnie zajęcia z dwoma grupami. Ponadto studenci zgłaszali, że na
ćwiczeniach jest zbyt mało zajęć praktycznych z sekcji zwłok i oglądania preparatów pod
mikroskopem.
W wyżej wymienionych Katedrach prowadzący zajęcia zwracali uwagę na braki w
sprzęcie typu: mikroskopy, rzutniki multimedialne.
Hospitacja zajęć w Katedrze i Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii
Dziecięcej oraz w Katedrze i Klinice Chirurgii i Urologii Dziecięcej odbyła się na wniosek
studentów.
W Katedrze i Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej
hospitowane zajęcia dydaktyczne nie odbyły się w dniu 18 grudnia 2012 roku, wykazano
brak dokumentacji dotyczącej realizowanego programu zajęć, udokumentowano (zgodnie
z listą obecności) odbycie jedynie dwóch ćwiczeń (na dwanaście obowiązkowych). Ze
strony jednostki ocenianej w hospitacji uczestniczyła Pani dr hab. Bernarda Kazanowska,
prof. nadzw.
W Katedrze i Klinice Chirurgii i Urologii Dziecięcej potwierdzono prowadzenie zajęć w
grupie 24 osobowej przez jednego asystenta. Kierownik Kliniki, Pan profesor Dariusz
Patkowski, sygnalizuje trudności w realizowaniu dydaktyki wynikające ze specyfiki
Kliniki zabiegowej, skąpej obsady lekarzy PSK, niedogodnych godzin trwania zajęć ze
studentami. Potwierdził, że okresowo mają miejsce sytuacje prowadzenia zajęć przez
jednego asystenta w grupach 24 osobowych. Studenci nie znali tematyki zajęć, która miała
być w dniu kontroli realizowana. Brak tablicy informacyjnej dla studentów, brak na stronie
internetowej Kliniki aktualnych informacji dla studentów (tematyka zajęć, prowadzący
itd.). Brak dokumentacji zajęć: tematyki zrealizowanych zajęć, podpisów asystentów,
zaliczenia ćwiczenia dokonane przez jedną osobę.
- Na kierunku: Pielęgniarstwo, Położnictwo, Fizjoterapia, Ratownictwo Medyczne, Zdrowie
Publiczne oraz Fizjoterapia zespoły wizytujące zwróciły uwagę na fakt nie odbywania się
zajęć w zaplanowanym czasie i miejscu. Na 38 hospitacji 21 nie odbyło się z powodu
nieobecności nauczyciela i studentów na zajęciach. We wszystkich przypadkach
przeprowadzono rozmowę z nauczycielem lub Kierownikiem Katedry/Zakładu.
Ponadto występują duże niejasności w przekazywanych przez opiekunów lat
harmonogramach zajęć dydaktycznych, dotyczące braku informacji o miejscu i czasie
zaplanowanych zajęć.
Ze względu na przekazywane przez Zespoły Wizytujące informacje, że nie odbywają
się zajęcia w zaplanowanym terminie i miejscu, zwrócono się do Dziekanów Wydziałów o
zamieszczanie (w zakładce na stronie internetowej Wydziału) informacji o odwołanych
zajęciach dydaktycznych. Nauczyciel, który odwołuje zajęcia ze studentami, zobowiązany
jest przekazać tą informację do informatyka (lub osoby prowadzącej stronę) wraz ze
wskazaniem terminu i miejsca odrobienia tych zajęć.
Zaleca się, aby bezpośredni przełożony (Kierownik Zakładu/Katedry/Kliniki)
wizytował zajęcia dydaktyczne (zwłaszcza prowadzone przez nauczycieli z krótkim stażem
pracy i doktorantów) prowadzone w jego jednostce organizacyjnej. Zgodnie z opinią
ekspertów (w tym ekspertów Bolońskich) wizytacje winny się odbywać bez zapowiedzenia, a
ocena nauczyciela według ustalonych kryteriów.
W roku akademickim 2013/2014 przewiduje się przeprowadzanie hospitacji również
na ED (prof. dr hab. Marta Strutyńska-Karpińska), a także na studiach podyplomowych.
Sprawozdanie z wyników
Studenckiej Ankiety Oceny Nauczyciela
Akademickiego (SONA) za rok akad. 2012/2013
Sprawozdanie zbiorcze z wyników Studenckiej Ankiety Oceny Nauczyciela
Akademickiego (SONA) dokonano na podstawie wyników ze sprawozdań otrzymanych od
WZJK. Informacje zawarte w poniższym zestawieniu mają charakter jedynie poglądowy,
ponieważ w sprawozdaniach przekazanych przez WZJK nie uwzględniono wymaganych
danych (określonych w Procedurze Studenckiej Ankiety Oceny Nauczyciela Akademickiego)
lub są one niekompletne.
Monitorowanie SONA było pracą ciągłą zespołu ds. ewaluacji UZJK. Analizy
studenckiej ankiety dokonywano w dwóch etapach, tj. po zakończeniu semestru zimowego i
roku akademickiego. Celem tej analizy była próba określenia procentowego udziału
studentów oceniających nauczycieli, a także ocena ogólna jednostek organizacyjnych Uczelni
(Katedr). Pierwszy etap ujawnił niedoskonałości wynikające z różnych metod gromadzenia
danych (E-SONA i SONA papierowa) i ocen nauczycieli prowadzących zajęcia na różnych
Wydziałach. Brakowało również danych do określenia liczby oddanych ankiet do liczby
studentów, którzy powinni ankietę wypełnić. Interesował nas także procentowy udział
ocenionych nauczycieli w odniesieniu do ogólnej liczby zatrudnionych nauczycieli. Dlatego
(w lutym 2013r) wprowadzono korektę do procedury SONA wraz z załącznikiem do
wypełniania przez WZJK.
Na przykładzie Wydziału Nauk o Zdrowiu (w zał. roczne zestawienie wyników
SONA) należy przyjąć, że:
- W Katedrze Zdrowia Publicznego (mimo wysokiej oceny średniej dla Katedry: 4,61) na 51
osób podlegających ocenie, studenci nie oceniali (ani w semestrze zimowym, ani letnim)
24 nauczycieli. Istnieją różnice w odniesieniu do 6 Zakładów tej Katedry. W Zakładzie
Organizacji i Zarządzania udział procentowy jest najniższy i wynosi 25% (4 oceny wobec
16 nauczycieli). Podobnie w Zakładzie Medycznych Nauk Społecznych (3 oceny wobec 12
nauczycieli). Liczba oddanych ankiet wynosiła 795 (5 ankiet dot. sem. dyplom.) wobec
9749 dla Wydziału.
- Niskie są też wskaźniki dla Katedry Ginekologii i Położnictwa (zwłaszcza dla Zakładu
Ginekologii: 10%).
- Natomiast 3 Zakłady (w tym 2 w strukturze Katedry Pielęgniarstwa Klinicznego)
osiągnęły wskaźnik 100%, co oznacza, że wszyscy nauczyciele poddali sie ocenie
studentów.
Są
nimi:
Zakład
Pielęgniarskiej
Opieki
Paliatywnej,
Propedeutyki
Pielęgniarstwa i Nauki Zawodu. Jeden nauczyciel na Wydziale Nauk o Zdrowiu uzyskał
ocenę studentów 4,75 za rok akademicki (4,92 za semestr letni) na podstawie 485 ocen
studentów. Nauczycielem tym jest dr Halina Wojnowska-Dawiskiba.
Tabela 1. Zestawienie wypełnionych ankiet w roku akad. 2012/13 na poszczególnych
Wydziałach.
Wydział
Liczba oddanych
ankiet
Liczba studentów
którzy powinni
wypełnić ankietę
Lekarski
Lekarsko –
Stomatologiczny
2490*
296
2906*
Nie otrzymano
informacji od WZJK
Liczba oddanych
ankiet w odniesieniu
do liczby studentów
którzy powinni
wypełnić ankietę
(%)
85,68*
Brak informacji o liczbie
studentów którzy
powinni wypełnić
ankietę
Lekarski Kształcenia
585**
945**
61,90%**
Podyplomowego
Farmaceutyczny z O.
20669
28696
72,02%
Analityki Medycznej
Nauk o Zdrowiu
9749
12163
80,15%
Studium Języków
130
182
71,42%
Obcych
Razem
33919
* liczby te pochodzą z ankiet studentów Wydziału Farmaceutycznego z O. Analityki Medycznej oceniających
nauczycieli z Wydziału Lekarskiego. Nie otrzymano informacji o ilości oddanych ankiet i liczbie studentów
którzy powinni wypełnić ankietę od WZJK Wydziału Lekarskiego.
** liczby te pochodzą z ankiet studentów Wydziału Farmaceutycznego z O. Analityki Medycznej oceniających
nauczycieli z Wydziału Lekarskiego Kształcenia Podyplomowego. Nie otrzymano informacji o ilości oddanych
ankiet i liczbie studentów którzy powinni wypełnić ankietę od WZJK Wydziału Lekarskiego Kształcenia
Podyplomowego.
Dane zawarte w tabeli 1 otrzymano wyłącznie z WZJK, w których ocenę nauczycieli
akademickich przeprowadzano za pomocą kwestionariuszy rozdanym studentom, natomiast
brak jest informacji dotyczącej ilości ankiet z WZJK, gdzie ankiety wypełniano metodą
elektroniczną.
Na Wydziale Nauk o Zdrowiu oddano 9749 ankiet wobec 12163 (stan na dzień
30.06.2013r.), co stanowi 80,15 % studentów 6 kierunków studiów, z uwzględnieniem liczby
zatrudnionych nauczycieli prowadzących różne formy zajęć dydaktycznych.
Zgodnie z Uchwałą Senatu Akademii Medycznej we Wrocławiu nr 1160 z dnia 28
maja 2012 roku w sprawie wprowadzenia Uczelnianego Systemu Zapewnienia Jakości
Kształcenia (USZJK) i Procedurą Studenckiej Ankiety Oceny Nauczyciela Akademickiego,
ocenie podlega każda forma zajęć, dlatego liczba oddanych ankiet przekracza liczbę
studentów.
Należy przyjąć, że opracowane dane statystyczne dla Wydziału Nauk o Zdrowiu i
Wydziału Farmacji, spełniają oczekiwania dla tego badania (są kompletne). Natomiast dla
pozostałych Wydziałów nie jest możliwe przeprowadzenie pogłębionej analizy, ze względu
na brak danych.
Tabela 2. Nauczyciele akademiccy ocenieni w roku akad. 2012/13 na poszczególnych
Wydziałach.
Wydział
Liczba
zatrudnionych
nauczycieli
podlegających
ocenie
Liczba
ocenionych
nauczycieli
Zestawienie
procentowe
Liczba
nieocenionych
nauczycieli
Lekarski
Nie otrzymano
informacji od WZJK
298
Brak informacji o
liczbie
zatrudnionych
nauczycieli
podlegających
ocenie
Brak informacji o
liczbie zatrudnionych
nauczycieli
podlegających ocenie
Lekarsko –
Stomatologiczny
Lekarski
Kształcenia
Podyplomowego
Farmaceutyczny z
O. Analityki
Medycznej
Nauk o Zdrowiu
Studium Języków
Obcych
123
87
70,73%
36
441
243
55,10%
198
143
143
100%
0
194
111
2
57,21%
83
Brak informacji o
liczbie
zatrudnionych
nauczycieli
podlegających
ocenie
Brak informacji o
liczbie zatrudnionych
nauczycieli
podlegających ocenie
Razem
Nie otrzymano
informacji od WZJK
884
W powyższym zestawieniu (tabela 2) uwzględniono również doktorantów i pracowników
zatrudnionych na „umowę – zlecenie” ujętych w sprawozdaniach z WZJK.
Tabela 3. Oceny ankiety SONA nauczycieli akademickich na poszczególnych Wydziałach.
Liczba ocenionych nauczycieli akademickich
Oceny
Wydział
1,00 – 1,99
2,00 – 2,99
3,00 – 3,99
4,00 –5,00
Lekarski
3
13
39
243
Nie otrzymano informacji o ocenach nauczycieli akademickich od WZJK
Lekarsko –
Stomatologiczny
Lekarski
2
7
19
215
Kształcenia
Podyplomowego
Farmaceutyczny
0
0
8
135
z O. Analityki
Medycznej
Nauk o Zdrowiu
0
0
1
110
Studium Języków
0
0
1
1
Obcych
Razem
5
20
68
704
Skala ocen wynosiła od 1,00 do 5,00.
Nie wpłynęły informacje o ocenach nauczycieli akademickich z następujących Katedr i
Zakładów:
•
na Wydziale Lekarskim:
 Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych;
•
na Wydziale Lekarsko – Stomatologicznym:
 Klinika Chirurgii Plastycznej,
 Zakład Chorób Zakaźnych i Hepatologii;
•
na Wydziale Nauk o Zdrowiu:
 Zakład Ginekologii,
 Zakład Pielęgniarstwa Anestezjologicznego i Intensywnej Opieki,
 Zakład Pulmonologii Pediatrycznej.
Wnioski:
1. Procedura SONA jest spójna z Uchwałą Senatu z dnia 28.05.2012 r.
2. Zgodnie z ustaleniami UZJK wyniki ankiety SONA w odniesieniu do Katedr
poszczególnych Wydziałów powinny być zamieszczane na stronie internetowej w
zakładce poszczególnych Wydziałów. Decyzje w tej sprawie powinny podjąć Rady
Wydziałów.
3. Należy przyjąć, że wyniki oceny nauczycieli akademickich są zadawalające, ale
należy do nich podchodzić z dużą ostrożnością. Istnieją jednostki organizacyjne, w
których brak ocen nauczycieli akademickich.
4. Należy przypuszczać, że system E-Dziekanat rozwiązałby ten problem.
5. Nie wszystkie WZJK znają procedurę SONA i ją realizują, szczególnie w części
dotyczącej sprawozdawczości.
6. Wadliwa jest obsługa administracyjna WZJK. Niektóre Wydziały nie wypełniły
prawidłowo załączników do procedury SONA.
7. Należy określić udział procentowy liczby oddanych ankiet do liczby studentów, którzy
powinni wypełnić ankietę, aby wyniki ankiety w większym, niż dotychczas stopniu
mogły podlegać analizie.
8. W odniesieniu do nauczycieli ze słabą oceną punktową można zidentyfikować źródło
tej oceny poprzez analizę elementów składowych ankiety.
9. Należy udoskonalić procedurę SONA, ponieważ niewykorzystywane są dane opisowe,
które być może wiele wniosłyby do oceny nauczyciela.
10. Przeprowadzenie ankiety SONA w roku akad. 2012/13 należy traktować, jako wstępne
badanie (pilotażowe), pozwalające na wprowadzenie niezbędnych modyfikacji
(organizacyjnych i merytorycznych).
11. Z doświadczeń innych Uniwersytetów Medycznych wynika m. in., że przy
elektronicznym wypełnianiu ankiet znacznie spada liczba wypełnionych ankiet, a
ocena nauczycieli jest niższa. Zdarza się również, że nauczyciele obniżają wymagania,
aby uzyskać lepszą ocenę.
12. Wypełnianie SONA winno wynikać z potrzeby studentów. Kwestionariusz ankiety
winien być opracowywany przez studentów. Ankieta, która jest informacją zwrotną
powinna mieć wartość projakościową.
13. Uzupełnieniem ankiety mogą być grupy dyskusyjne.
Sprawozdanie zespołu ds. ewaluacji UZJK
Skład zespołu ds. ewaluacji UZJK:
1. dr hab. Alicja Szerląg,
2. dr n. med. Halina Wojnowska – Dawiskiba
3. mgr Dorota Blajerska,
4. mgr Jerzy Twardak.
Ewaluacja w UM w roku akademickim 2012/2013 obejmowała wiele obszarów
działalności dydaktycznej nauczycieli. Celem podjętych działań było m. in. uzyskanie
informacji o procesie edukacyjnym i jego efektach w celu jego doskonalenia. Zespół
interesował stopień realizacji funkcji wewnętrznych szkoły wyższej przez nauczycieli
(hospitacje, obserwacje) oraz opinia studentów o przebiegu procesu dydaktycznego.
Ewaluacja wewnętrzna (dokonana po zakończeniu zajęć) miała charakter reaktywny i została
wykorzystana do wyjaśnienia, interpretacji i wnioskowania.
W roku akad. 2012/13 przeprowadzono 149 hospitacji zajęć dydaktycznych. Ponadto
przeprowadzono ankietę wśród studentów (łącznie wypełnionych zostało 33.919 ankiet).
Niewątpliwie cennym źródłem informacji jest ocena zajęć w percepcji studentów, gdyż to oni
są głównymi klientami edukacyjnymi. Wypełniana przez studentów „Studencka Ankieta
Oceny Nauczyciela Akademickiego” ma dużą wartość poznawczą. Zawarte w niej pytania w
gruncie rzeczy dotyczą kompetencji społecznych nauczycieli, których wyznacznikami są
m.in. umiejętność doboru treści kształcenia, zastosowanie efektywnych metod kształcenia,
utrzymanie ładu organizacyjnego i metodycznego oraz umiejętności komunikowania.
Oczekiwania studentów są coraz większe, tym trudniejsza staje się sytuacja nauczyciela, jako
animatora procesu dydaktycznego, odpowiedzialnego za efekty kształcenia. Surowe dane,
dotyczące wyrażanej przez studentów opinii na temat zajęć, niewątpliwie mają wartość
przede wszystkim diagnostyczną dla zespołu ewaluacyjnego i możliwe jest ich efektywne
wykorzystanie w przyszłości. Wyniki ankiety stanowią załącznik do niniejszego
sprawozdania.
Dane stanowiące załączniki do niniejszego sprawozdania nie odzwierciedlają
przebiegu procesu dydaktycznego i wymagają opisu jakościowego. Dlatego Zespół sugeruje
zintensyfikowanie działań diagnostycznych, uzupełnionych o opis ewaluacyjny przez
kierowników Katedr i Zakładów. To oni winni być pierwszymi obserwatorami pracy
dydaktycznej nauczycieli i ich ewaluatorami, osobami wspierającymi, wnioskującymi o
gratyfikacje, ale także w sytuacjach koniecznych wnioskującymi o zakwalifikowanie
pracownika na kurs doskonalący z zakresu „Metodyki nauczania w szkole wyższej”, który
corocznie organizowany jest w naszej Uczelni. Taka troska o jakość kształcenia będzie miała
wymiar konstruktywny, gdyż przyczynić się może do refleksji nad własną praktyką
edukacyjną. Ewaluacja jest procesem ciągłym, dynamicznym, złożonym, zorientowanym na
ocenę stopnia realizacji celów kształcenia, czyli efektów.
Zadania stojące przed Zespołem ds. jakości kształcenia, jako nowo powołaną
strukturą, wspierającą JM. Rektora w tym zakresie zostały zrealizowane.
Wnioski ogólne z pierwszego etapu wdrażania USZJK w Uniwersytecie Medycznym we
Wrocławiu
Zastosowana struktura USZJK daje możliwość uzyskania założonych efektów
działania zawartych w Uchwale Senatu i Zarządzeniach Rektora UM.
W szczególności:
1.
-
Mocnymi stronami struktury USZJK są:
Dwuczłonowy system „poziomy”, który poprzez zapewnienie/doskonalenie i kontrolę,
jakości pozwala na równoległe prowadzenie działań projakościowych i kontrolnych.
-
Dwuczłonowy system „pionowy” (uczelniany/wydziałowy) pozwala na wspomaganie
z poziomu Uczelni działań struktur wydziałowych.
2. Zagrożeniem dla USZJK może być zniechęcenie społeczności akademickiej do
podejmowania działań projakościowych z powodu np. braku szybkich zmian w
poprawie jakości, a także niedocenianie działań projakościowych w Uczelni. Ponadto
istnieje duże obciążenie pracą dodatkową członków UZJK.
3.
Rozpoczęty proces wdrażania USJK należy kontynuować. Konieczne jest jednak
przechodzenie od kontroli/zapewnienia jakości do poprawy i doskonalenia. Bowiem
celem nadrzędnym jest poprawa jakości kształcenia i jakości kadry dydaktycznej, w
mniejszym natomiast stopniu doskonalenie USJK.
4. Z powodu braku umiejętności niektórych nauczycieli w przygotowywaniu
sylabusów/efektów kształcenia i znajomości standardów kształcenia dla zawodów
regulowanych, należy rozważyć prowadzenie szkoleń w Uczelni.
5. Liczba godzin dydaktycznych nie odpowiada założonym efektom kształcenia. Należy,
zatem prowadzić systematyczną i kompleksową ocenę efektów kształcenia, a wyniki
tej oceny winny stanowić podstawę rewizji programu studiów. Monitorowanie i
okresowe przeglądy programów kształcenia będą miały wpływ na ich dostosowanie do
efektów kształcenia. Kluczową sprawą jest także ocena zgodności efektów z KRK
(PRK).
6. Z powyższego mogą wynikać korekty w planach studiów. Liczba godzin
dydaktycznych i formy zajęć generują godziny ponadwymiarowe, a nie odpowiadają
założonym efektom kształcenia. Istnieją natomiast (na WNoZ) przedmioty
realizowane jedynie w formie wykładów (10, 15 godz.), które nie gwarantują
realizowania zamierzonych efektów kształcenia. Sprawą odrębną jest kształtowanie
umiejętności praktycznych na wykładach.
Z informacji przekazywanych wielokrotnie przez studentów (również na spotkaniu z
udziałem Pani Prodziekan w maju 2013 roku) wynika m.in., że zajęcia praktyczne z
Dydaktyki i POZ (w grupach 6 osobowych) realizowane są w formie zajęć
teoretycznych w sali przy ul. Bartla 5. Ponadto, że realizowane są te same treści
programowe na studiach I i II stopnia. Należy zatem dołożyć starań, aby nie
powtarzały się treści programowe na studiach I i II stopnia. Ponadto, że wykłady
realizowane są w wymiarze 10 godzin dydaktycznych w ciągu jednego dnia, a łączna
liczba godz. zajęć dydaktycznych dla niektórych lat studiów wynosi 15.
Na kierunku Fizjoterapia opiekun roku zaplanował zajęcia do godz. 22.00 i podał tą
informacje na stronie internetowej. Uporządkowano tok studiów dla 3 studentek
przyjętych na poziom C studiów pomostowych.
7. Konieczna jest także analiza standardów kształcenia w kontekście osób prowadzących
zajęcia dydaktyczne. Nauczyciele przypisani do minimum kadrowego na kierunku
studiów powinni prowadzić zajęcia na tym kierunku studiów. Przypisanie nauczyciela
do kierunku jest uzasadnione kwalifikacjami/kompetencjami nauczyciela.
Uprzejmie informuję Pana Rektora, że w wielu środowiskach akademickich
utworzone zostały odrębne jednostki organizacyjne ds. jakości. Działają one w dwóch
grupach zadaniowych, którymi są: ocena jakości i zapewnienie jakości.
Wzorem doświadczeń innych Uniwersytetów Medycznych można rozważyć
podejmowanie działań zmierzających do zmian w kulturze jakości kształcenia m. in. przez:
- Ustanowienie nagrody JM Rektora dla najlepszego dydaktyka w Uczelni/Wydziale
(działania motywujące). Za kryterium można przyjąć ocenę 4,5 przy udziale 75%
studentów uprawnionych do oceny nauczyciela.
- Rozpowszechnianie informacji na temat jakości kształcenia i organizowanie
konferencji tematycznych na wydziałach.
- Organizowanie np.: „tygodnia zapewniania jakości (CMUJ). Celem tych inicjatyw
powinna być zmiana sposobu myślenia i stymulowanie pozytywnych zmian w
kulturze jakości.
- Monitorowanie programów, w których nie liczba godzin dydaktycznych,
a dbałość o jakość kadry i usług jest kluczowa dla zapewnienia jakości.
- Zaliczanie zestawów efektów, które student osiągnie, a nie przedmiotów.
- Rekomendowanie Wydziałowym Komisjom Dydaktycznym i opiekunom lat takich
planów studiów, które umożliwiają studentom realizowanie zajęć fakultatywnych w
sposób ciągły przez 2-3 tygodnie.
Istotne jest kształtowanie pozytywnego wizerunku Uczelni i kultywowanie tradycji
naszej Uczelni, która jako pierwsza w Polsce wystąpiła z inicjatywą o poddanie się
akredytacji przez KAUM.
W kontekście raportu z przeprowadzonego audytu wewnętrznego ujawniającego dużą
ilość godzin ponadwymiarowych (w odniesieniu do jednych nauczycieli akademickich) i
niedoborów uniemożliwiających wypracowanie pensum dydaktycznego (w odniesieniu do
innych nauczycieli) UZJK rekomenduje Panu Rektorowi w roku akademickim 2013/2014
następujące zalecenia:
- Przyjęcie
w
Uczelni
zasady
(Zarządzenia
Rektora),
że
liczba
godzin
ponadwymiarowych w odniesieniu do nauczyciela akademickiego nie może być
większa niż 100% pensum dydaktycznego na zajmowanym stanowisku. A zatem na
stanowisku profesora, asystenta, adiunkta liczba godzin wynosiłaby 240 godz. x 2, na
stanowisku wykładowcy i starszego wykładowcy 360 godz. x 2.
Nie można mówić o jakości kształcenia przy realizowaniu zajęć dydaktycznych w
wymiarze ok. 1000 godzin dydaktycznych/rocznie. Powyższy wniosek został przyjęty
na posiedzeniu UZJK dnia 24.06.2013 roku.
- Analizę i ocenę, jakości kadry dydaktycznej realizującej program na kierunkach o
profilu praktycznym.
- Upowszechnienie wiedzy na temat wewnętrznego systemu jakości kształcenia wśród
społeczności akademickiej.
- Angażowanie środowiska akademickiego w zapewnienie i doskonalenie jakości
kształcenia.
- Zwiększenie aktywności WZJK i administracyjnej obsługi tych zespołów
Z analizy protokołów powizytacyjnych przeprowadzonych przez PKA i KRASzM
(KRSzPiP) wynika m.in., że należy opracować system kontroli praktyk zawodowych,
prowadzić w Uczelni w sposób ciągły dokumentację toku studiów oraz księgę dyplomów.
Zaleca się również określenie wymiaru obowiązków nauczycieli akademickich.
Analiza minimum kadrowego na 5 kierunkach studiów na WNoZ dowodzi, że
spełnione jest minimum kadrowe na tych kierunkach studiów.
Raport został przyjęty na posiedzeniu UZJK w dniu 28.10.2013 roku.
Zalecenia dla pracy UZJK od roku akad. 2013/2014
Należy przyjąć, że prace Zespołu w roku akademickim 2012/2013 koncentrowały się
wokół wdrożenia systemu. Wprowadzenie USJK o formalnym statusie prawnym ze
wszystkimi elementami może mieć wpływ na doskonalenie (zapewnienie) jakości kształcenia
w Uczelni. Dalsze prace powinny zmierzać do utrzymania lub poprawy tej jakości. W ramach
systemu można nadal monitorować, oceniać, analizować, badać, gromadzić opinie w zakresie
wszystkich elementów wpływających na jakość kształcenia.
W szczególności:
-
stale monitorować programy i ich efekty,
-
badać zgodność zakresu prowadzonych zajęć z działalnością naukowo-badawczą
pracowników,
-
czynić starania, aby ewaluacja zajęć dydaktycznych dokonywana była przez
prowadzących zajęcia dydaktyczne,
-
określić kryteria i zasady oceniania studentów, dokonywać przeglądu wymagań
egzaminacyjnych, wymagań stawianych pracom dyplomowym oraz z zakresu egzaminu
dyplomowego,
-
zapewnić jakość kadry dydaktycznej. Poza okresową oceną badać zgodność zakresu
prowadzonych zajęć dydaktycznych z działalnością badawczą pracowników naukowodydaktycznych,
-
dokonać formalnego określenia zasad powierzania zajęć zgodnie z kompetencjami
nauczycieli,
-
przekazywać pracownikom informacje nt. wyników oceny ich zajęć przez studentów,
-
zachować procedury rekrutacji gwarantujące, co najmniej minimalny poziom
wymaganych kompetencji zawodowych,
-
monitorować losy absolwentów w celu oceny efektów kształcenia na rynku pracy.