1_1NW_MCPS_0909 - Kalkulator Kosztów Zaniechania

CZAS NA ZMIANY W SZTUCE POMAGANIA
- Dzisiaj w polityce społecznej najważniejsza są profilaktyka i aktywizacja osób wykluczonych społecznie.
Działania interwencyjne musimy przesunąć na koniec listy priorytetów – przekonuje Barbara Kucharska
z Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej. Jak wygląda nowoczesna pomoc społeczna?
Większość gmin i powiatów w
województwie mazowieckim
prowadzi interwencyjną politykę społeczną. Co w tym złego?
Barbara Kucharska, zastępca dyrektora MCPS:
W gminach i powiatach są pieniądze
na pomaganie, mimo to nadal dominuje opinia, że pomoc społeczna w
Polsce jest nieskuteczna. Dzieje się
tak, bo działania pomocowe podejmujemy zbyt późno, reagujemy na
istniejący problem, a nie jego przyczyny. Na interwencje możemy wydać każde pieniądze, efektem będzie
tylko rosnąca grupa osób pobierających zasiłki.
Mimo to samorządy kurczowo
trzymają się interwencjonizmu.
Cały czas wynika to z chęci ochrony ludzi przed skutkami transformacji. Ale od przełomu minęło już wiele
lat, są nowe pokolenia i teraz wszyscy musimy dawać sobie radę sami.
W obszarach takich jak ubóstwo, niepełnosprawność – cały czas mówi się
o skutkach, nie o przyczynach. Bezdomnym dajemy mieszkania, głodnym – jedzenie. To wszystko jest
interwencją, zakrywaniem prawdziwym problemów. Do tego dochodzi
negatywne postrzeganie polityki
społecznej. Chwalimy się tym, co jest
ładne i dobre, a chowamy wszystko,
co brzydkie. A w obszarze polityki
społecznej są osoby pokrzywdzone, niektóre są brzydkie i nieładnie
pachną. Społeczeństwo nie chce się
nimi zajmować.
A samorządy?
Wspólnoty samorządowe mają problemy z ustalaniem budżetu na pomaganie. Często dominuje przekonanie, że dzisiaj ważniejsza jest
budowa drogi niż pomoc słabszym.
Ale trzeba sobie zadać pytanie, czy
za parę lat, po tej drodze będzie ktoś
jeździł. W działaniach finansowanych
przez Unię Europejską, szczególnie
w nowej perspektywie, bardzo podkreślane jest, że kapitał ludzki to inwestycja w człowieka, a nie w infrastrukturę, choć ta jest równie ważna.
Jak działać, by pomoc była skuteczna, a jej efekty widoczne?
Potrzebne jest wdrożenie modelu
aktywnej polityki społecznej. Musimy zdać sobie sprawę, że jej zadaniem nie jest wypłacanie zasiłków,
ale prowadzenie działań profilaktycznych doradczych, osłonowych,
wspierających, aktywizujących i integrujących. Musimy też pamiętać,
że nie można pomagać bez pieniędzy. Ale trzeba to robić w odpowied-
Odniesienia do definicji projektowych
Kalkulator Kosztów Zaniechania – program realizowany przez Mazowieckie Centrum Pomocy Społecznej przy współpracy Szkoły Głównej
Handlowej oraz Stowarzyszenie Radomskie Centrum Przedsiębiorczości.
Jego celem jest dostarczenie mazowieckim samorządom narzędzi do prowadzenia aktywnej polityki społecznej.
Aktywna polityka społeczna – ogranicza skalę wypłacanych zasiłków
dzięki włączaniu potrzebujących do programów aktywizujących, koncentruje się na zatrudnianiu, do działań pomocowych angażuje organizacje
pozarządowe
Interwencyjna polityka społeczna – działania w obszarze polityki
społecznej prowadzone w sposób nieuporządkowany, zachowawczy,
utrzymujące bierną postawę potrzebujących.
nim czasie i przy pomocy odpowiednich instrumentów.
Takie narzędzia oferuje program
Kalkulator Kosztów Zaniechania. Jak one działają?
Program opiera się na powiązaniu
działań społecznych z informatyką.
Podstawowym narzędziem, a w ramach projektu będzie ich sześć, jest
Kalkulator Społeczny. Dzięki niemu
będzie można wyliczyć koszt niepodejmowania odpowiednich działań pomocowych w takich obszarach jak między innymi bezrobocie,
uzależnienia, bezdomność czy niepełnosprawność. Koszty zbyt późnego podejmowania działań ustalimy w perspektywie czasowej od
roku do siedmiu lat.
Kto będzie mógł korzystać z Kalkulatora Społecznego?
Narzędzie będzie dostępne online
dla samorządowców, pracowników
pomocy społecznej i organizacji pozarządowych. Kalkulator umożliwi
na przykład sprawdzenie czy i jaka
wczesna pomoc dysfunkcyjnej rodzinie, faktycznie sprawi, że stanie się
ona samodzielna, a w dłuższej perspektywie zacznie przynosić dochody z pracy, które pośrednio trafią do
budżetu gminy czy powiatu. Wbrew
pozorom, to się da wyliczyć. Podobnie jak istnieje katalog kosztów budowania drogi, tak my budujemy katalog kosztów działań społecznych.
Chcemy, żeby te wyliczenia były argumentem dla samorządowców, którzy ubiegają się o pieniądze na aktywną politykę społeczną. Kalkulator
ma pokazać, że dysfunkcja nie musi
oznaczać uzależnienie od pomocy
społecznej do końca życia.
Jakie inne narzędzia są dostępne w programie?
Musimy uporządkować informacje
o sztuce pomagania. Dzisiaj dane
o programach pomocowych w badaniach, publikacjach są rozproszone. Oczywiście znajdziemy je w Internecie, ale trudno już sprawdzić
czy są aktualne, czy ktoś je zwery-
fikował. Dlatego w ramach Kalkulatora Kosztów Zaniechania powstaje
Dyfuzor Innowacji Społecznych, kolejne narzędzie informatyczne. Będzie to baza skupiająca informacje o
projektach pomocowych. Co ważne,
dane te będą zbierane i katalogowane dopiero po zakończeniu projektu.
W ten sposób dowiemy się ile kosztował, a ile środków przeznaczono na
samą pomoc. Chcemy też by, w Dyfuzorze znalazły się informacje od
prowadzących projekt, na co zwrócić uwagę przy jego implementacji i
czy w ogóle warto powtórzyć opisywane działanie. Ta baza wiedzy będzie dostępna dla wszystkich. Użytkownicy Dyfuzora będą mogli ocenić
opisany projekt, zostawić komentarz
na jego temat.
Kiedy ruszy cały projekt?
W ramach programu, oprócz Kalkulatora Społecznego i Dyfuzora Innowacji Społecznych, budujemy
Sieć Liderów Innowacji Społecznych, przygotowujemy też trzecie
narzędzie informatyczne – Generator Modelowych Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych,
tworzymy również Systemem Szkoleń. Program w pełni zacznie działać
pod koniec 2014 r. Teraz testujemy
narzędzia informatyczne. 25 mazowieckich gmin i samorządów będzie
je sprawdzało do końca marca 2014
r. Kalkulator Kosztów Zaniechania
to pierwszy taki program w Polsce.
W krajach UE szczególnie w czasie
kryzysu, szuka się nowych sposobów pomagania – tanich i skutecznych. To oczywiste, że polityka społeczna powinna korzystać z nowych
technologii, narzędzi, które skupiają
wiedzę naukowców z różnych sektorów. Taki też będzie Kalkulator Kosztów Zaniechania.
PROJEKT INNOWACYJNY WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO