Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Farmacja

Zał cznik nr 28
Standardy kształcenia dla kierunku studiów:
Farmacja
JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Jednolite studia magisterskie trwaj nie krócej ni 11 semestrów. Liczba godzin zaj nie
powinna by mniejsza ni 5300. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System)
nie powinna by mniejsza ni 330.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent posiada wiedz ogóln i specjalistyczn w zakresie nauk farmaceutycznych,
medycznych, biologicznych, chemicznych i społecznych. Jest przygotowany do pełnienia roli
gwaranta jako ci produktów leczniczych oraz bezpiecze stwa i skuteczno ci farmakoterapii w
ramach systemu opieki zdrowotnej. W szczególno ci jest przygotowany do: profesjonalnego
sprawowania obowi zków farmaceuty w zakresie: (a) sporz dzania, wytwarzania oraz oceny
jako ci i to samo ci produktów leczniczych, (b) wydawania produktów leczniczych i
wyrobów medycznych, (c) sprawowania nadzoru nad obrotem, przechowywaniem i
wykorzystywaniem produktów leczniczych i wyrobów medycznych, (d) udzielania rzetelnej i
obiektywnej informacji dotycz cej działania produktów leczniczych i stosowania wyrobów
medycznych w warunkach racjonalizacji farmakoterapii, (e) prowadzenia bada
chemicznych, farmaceutycznych, farmakologicznych i toksykologicznych produktów
leczniczych, (f) udziału w badaniach klinicznych i terapii monitorowanej st eniem leku oraz
(g) udziału w monitorowaniu niepo danych działa produktów leczniczych; samodzielnego i
twórczego rozwi zywania problemów z wykorzystaniem współczesnych ródeł informacji;
twórczej i partnerskiej współpracy zawodowej z pozostałymi pracownikami ochrony zdrowia
w zakresie inicjowania i wspierania działa prozdrowotnych; ustawicznej aktualizacji wiedzy
i umiej tno ci fachowych z my l o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych w toku
ustawicznych szkole , kształcenia specjalizacyjnego oraz w trybie samokształcenia;
zarz dzania w obszarze farmacji; korzystania z wiedzy i umiej tno ci fachowych w pracy i
yciu codziennym – zgodnie z zasadami etyki i deontologii oraz poszanowania i
przestrzegania prawa oraz podj cia studiów trzeciego stopnia (doktoranckich) i uczestniczenia
w badaniach. Absolwent jest przygotowany do pracy w: aptekach ogólnodost pnych i
szpitalnych oraz hurtowniach farmaceutycznych; przemy le farmaceutycznym i innych
podmiotach odpowiedzialnych za wprowadzenie produktu leczniczego na rynek oraz
uprawnionych do wytwarzania, importu i eksportu produktów leczniczych i materiałów
medycznych; zakładach opieki zdrowotnej prowadz cych badania kliniczne, terapi
monitorowan st eniem leku oraz monitorowanie niepo danych działa produktów
leczniczych; inspekcji farmaceutycznej oraz w innych urz dach i instytucjach pa stwowych i
samorz dowych działaj cych w dziedzinie farmacji i ochrony zdrowia; jednostkach
kontrolno-pomiarowych i laboratoriach z dziedziny higieny ogólnej, kontroli i badania
ywno ci, diagnostyki laboratoryjnej oraz ochrony rodowiska; zakładach, wytwórniach i
laboratoriach bran y kosmetycznej i chemicznej; instytutach naukowo-badawczych i w
o rodkach badawczo-rozwojowych oraz instytucjach zajmuj cych si poradnictwem i
upowszechnianiem wiedzy z zakresu nauk farmaceutycznych. Absolwent posiada
umiej tno ci współpracy z lud mi, kierowania zespołami oraz zarz dzania placówkami:
ochrony zdrowia publicznego – szczególnie aptekami ogólnodost pnymi i szpitalnymi;
prowadz cymi działalno gospodarcz w zakresie wytwarzania, importu, eksportu i obrotu
hurtowego produktów leczniczych i materiałów medycznych oraz badawczo-rozwojowymi,
inspekcyjnymi oraz administracyjnymi z obszaru farmacji i ochrony zdrowia. Absolwent
powinien zna j zyk obcy na poziomie biegło ci B2 Europejskiego Systemu Opisu
Kształcenia J zykowego Rady Europy oraz umie posługiwa si j zykiem specjalistycznym
z zakresu farmacji.
III. RAMOWE TRE CI KSZTAŁCENIA
1. GRUPY TRE CI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
Razem
godziny
1395
1950
3345
ECTS
96
135
231
2. SKŁADNIKI TRE CI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA
GODZIN ZAJ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA
PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
Tre ci kształcenia w zakresie:
1. Anatomii
2. Fizjologii
3. Patofizjologii
4. Kwalifikowanej pierwszej pomocy
5. Biologii i genetyki
6. Botaniki
7. Biochemii
8. Biologii molekularnej
9. Mikrobiologii
10. Immunologii
11. Chemii ogólnej i nieorganicznej
12. Chemii analitycznej
13. Chemii fizycznej
14. Chemii organicznej
15. Matematyki
16. Statystyki
17. Biofizyki
Godziny
1395
ECTS
96
30
75
75
45
60
90
105
30
90
30
150
180
105
210
30
30
30
2
18. Historii filozofii
19. Psychologii i socjologii
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
Tre ci kształcenia w zakresie:
1. Chemii leków
2. Syntezy i technologii rodków leczniczych
3. Biotechnologii farmaceutycznej
4. Farmakologii i farmakodynamiki
5. Farmakoterapii i informacji o lekach
6. Toksykologii
7. Farmakognozji
8. Leków pochodzenia naturalnego
9. Technologii postaci leku
10. Biofarmacji
11. Farmacji praktycznej w aptece
12. Farmakokinetyki
13. wicze specjalistycznych i metodologii bada
14 Bromatologii
15 Higieny i epidemiologii
16. Prawa farmaceutycznego
17. Ekonomiki i zarz dzania w farmacji
18. Historii farmacji
19. Etyki zawodowej
15
15
1950
231
255
75
30
210
60
90
150
30
330
45
60
30
375
75
30
30
30
15
30
3. TRE CI I EFEKTY KSZTAŁCENIA
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
1. Kształcenie w zakresie anatomii
Tre ci kształcenia: Podstawy anatomii prawidłowej organizmu ludzkiego. Elementy anatomii
funkcjonalnej i rozwojowej. Współzale no mi dzy budow i funkcj organizmu w warunkach
zdrowia i choroby.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: opisu budowy anatomicznej organizmu ludzkiego;
rozumienia podstawowych zale no ci mi dzy budow i funkcj organizmu; stosowania
nomenklatury anatomicznej w opisie stanu zdrowia.
2. Kształcenie w zakresie fizjologii
Tre ci kształcenia: Elementy cytofizjologii. Mechanizmy regulacji nerwowej i hormonalnej.
Elementy fizjologii poszczególnych układów. Wydzielanie i termoregulacja. Mechanizmy
adaptacyjne. Wpływ leków na funkcje fizjologiczne organizmu.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów funkcjonowania
organizmu ludzkiego na wszystkich poziomach jego organizacji; rozpatrywania poszczególnych
funkcji organizmu ludzkiego jako powi zanych elementów zintegrowanej cało ci;
charakteryzowania mo liwo ci adaptacyjnych organizmu człowieka; wykorzystywania nabytej
wiedzy do analizy stanu czynno ciowego organizmu z my l o optymalizacji i indywidualizacji
post powania farmakoterapeutycznego i profilaktycznego.
3. Kształcenie w zakresie patofizjologii
Tre ci kształcenia: Elementy patofizjologii komórki. Zaburzenia funkcji adaptacyjnych organizmu.
Patofizjologia krwi i układu odporno ciowego. Zaburzenia regulacji organizmu. Podstawy
patofizjologii poszczególnych układów. Mechanizmy rozwoju nowotworów. Zaburzenia przemiany
materii. Elementy etiologii.
3
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów rozwoju
zaburze czynno ciowych; prawidłowego interpretowania patofizjologicznego podło a rozwoju
chorób; oceny wpływu farmakoterapii na stan czynno ciowy organizmu.
4. Kształcenie w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy
Tre ci kształcenia: Rozpoznawanie sytuacji zagra aj cej zdrowiu lub yciu człowieka. Ocena
podstawowych funkcji yciowych człowieka w stanie zagro enia. Przywrócenie, podtrzymanie i
stabilizacja podstawowych funkcji yciowych – w tym czynno ci układu oddechowego i kr enia.
Zabezpieczenie i stabilizacja ró nych obszarów ciała uszkodzonych w wyniku działania czynników
zewn trznych. Podejmowanie kwalifikowanych działa ratunkowych w szczególnych rodzajach
zagro e rodowiskowych. Organizacja i przeprowadzanie kwalifikowanego i bezpiecznego
transportu osób w stanie nagłego zagro enia zdrowia lub ycia.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: udzielania kwalifikowanej pierwszej pomocy w
zró nicowanych sytuacjach zagro enia zdrowia i ycia; rozumienia i stosowania zasad
kwalifikowanej pierwszej pomocy.
5. Kształcenie w zakresie biologii i genetyki
Tre ci kształcenia: Elementy organizacji ywej materii. Funkcjonowanie organizmów. Elementy
ekologii. Elementy parazytologii, ewolucja układu paso yt- ywiciel. Cytofizjologia komórki.
Elementy genetyki klasycznej, populacyjnej i molekularnej. Genetyczne aspekty ró nicowania
komórek. Dziedziczenie monogenowe i poligenowe cech człowieka. Genetyczny polimorfizm
populacji ludzkiej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia mechanizmów funkcjonowania
ywych organizmów na poszczególnych poziomach ich organizacji; analizy i opisu zale no ci
mi dzy organizmami i rodowiskiem; wykorzystywania wiedzy o genetycznym podło u
ró nicowania organizmów oraz o mechanizmach dziedziczenia do charakterystyki polimorfizmu
genetycznego; oceny uwarunkowa genetycznych rozwoju chorób w populacji ludzkiej.
6. Kształcenie w zakresie botaniki
Tre ci kształcenia: Charakterystyka morfologiczna i anatomiczna wa niejszych jednostek
systematycznych organizmów prokariotycznych, grzybów i ro lin dostarczaj cych surowców
leczniczych i materiałów stosowanych w farmacji. Metody badawcze w systematyce.
Rozpoznawanie składników komórek i tkanek oraz organów i gatunków o znaczeniu
farmaceutycznym. Elementy biotechnologii ro lin wy szych – regulatory wzrostu, kultury in vivo,
mikrorozmna anie. Biotechnologia w otrzymywaniu materiału leczniczego. Systemy ochrony
ro lin. Metody poszukiwania nowych gatunków leczniczych – etnobotanika. Ro liny lecznicze i
chronione w stanie naturalnym i uprawie. Zielnik ro lin leczniczych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: identyfikowania i opisu składników strukturalnych
komórek, tkanek i organów ro lin metodami mikroskopowymi i histochemicznymi; rozpoznawania
ro lin na podstawie cech morfologicznych i anatomicznych – szczególnie gatunków o znaczeniu
farmaceutycznym; prowadzenia i wykorzystywania zielników; poszukiwania nowych gatunków i
odmian ro lin leczniczych oraz nowych technologii hodowli ro lin.
7. Kształcenie w zakresie biochemii
Tre ci kształcenia: Struktura i funkcje biologiczne białek. Enzymologia. Struktura i funkcje błon
biologicznych. Mechanizmy transportu. Molekularne aspekty transdukcji sygnałów. Utlenianie
biologiczne, bioenergetyka. Metabolizm w glowodanów i lipidów. Katabolizm białek i
aminokwasów, aminy biogenne. Molekularne mechanizmy biosyntezy DNA, RNA i białek.
Mutageneza i systemy naprawy DNA. Molekularne mechanizmy biotransformacji leków.
Integracja i regulacja procesów metabolicznych. Leki jako modyfikatory procesów metabolicznych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia budowy i funkcji biologicznych białek,
kwasów nukleinowych, w glowodanów, lipidów oraz hormonów i witamin; wykrywania i
oznaczania białek, kwasów nukleinowych, w glowodanów, lipidów oraz hormonów i witamin w
materiale biologicznym; badania kinetyki reakcji enzymatycznych; rozumienia głównych szlaków
4
metabolicznych i ich współzale no ci oraz mechanizmów regulacji metabolizmu; stosowania
wiedzy biochemicznej do analizy i oceny procesów fizjologicznych i patologicznych – w tym
wpływu na nie leków i substancji toksycznych.
8. Kształcenie w zakresie biologii molekularnej
Tre ci kształcenia: Rekombinacja i klonowanie DNA. Molekularne aspekty cyklu komórkowego –
proliferacja, apoptoza, transformacja nowotworowa. Metody badania genomu, hybrydyzacja.
Reakcja ła cuchowa polimerazy (PCR). Metody biologii molekularnej w biotechnologii leków,
diagnostyce laboratoryjnej oraz terapii genowej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia budowy i funkcji kwasów
nukleinowych i białek; opisu i analizy podło a molekularnego procesów patologicznych;
izolowania, oznaczania i amplifikacji kwasów nukleinowych; posługiwania si współczesnymi
technikami badania genomu; stosowania technik biologii molekularnej w biotechnologii
farmaceutycznej, terapii genowej i diagnostyce laboratoryjnej.
9. Kształcenie w zakresie mikrobiologii
Tre ci kształcenia: Bakteriologia ogólna i szczegółowa. Elementy wirusologii i mykologii.
Charakterystyka bakterii, wirusów i grzybów chorobotwórczych. Wpływ chemioterapeutyków oraz
rodków dezynfekcyjnych i antyseptycznych na drobnoustroje. Elementy diagnostyki
mikrobiologicznej. Podstawy mikrobiologii farmaceutycznej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: przygotowywania podło y i po ywek
mikrobiologicznych; prowadzenia posiewów oraz hodowli drobnoustrojów; wykonywania
preparatów mikrobiologicznych; identyfikowania drobnoustrojów na podstawie cech
morfologicznych oraz wła ciwo ci fizjologicznych i hodowlanych; stosowania metod
immunologicznych oraz technik biologii molekularnej w diagnostyce mikrobiologicznej; badania
wra liwo ci drobnoustrojów na antybiotyki i chemioterapeutyki; przeprowadzania kontroli
mikrobiologicznej leków; wykorzystywania metod mikrobiologicznych w: badaniach mutagennego
i karcinogennego działania leków, ocenie skuteczno ci dezynfekcji i sterylizacji, ilo ciowym
oznaczaniu witamin i aminokwasów oraz badaniu aktywno ci antybiotyków.
10. Kształcenie w zakresie immunologii
Tre ci kształcenia: Komórki immunologicznie kompetentne. Antygeny i przeciwciała. Mechanizmy
odpowiedzi immunologicznej. Tolerancja immunologiczna. Odporno nieswoista – interferony,
układ dopełniacza. Regulacja procesów odporno ciowych. Elementy immunopatologii.
Nadwra liwo i choroby alergiczne. Autoimmunizacja. Immunologia nowotworów. Elementy
immunologii transplantacyjnej. Immunoprofilaktyka i immunoterapia. Elementy diagnostyki
immunologicznej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i opisu mechanizmów i procesów
immunologicznych w warunkach zdrowia i choroby; prowadzenia diagnostyki immunologicznej;
rozumienia zasad i metod immunoprofilaktyki i immunoterapii.
11. Kształcenie w zakresie chemii ogólnej i nieorganicznej
Tre ci kształcenia: Atomy i cz steczki. Układ okresowy pierwiastków. Izotopy promieniotwórcze –
wykorzystywanie w diagnostyce i leczeniu. Mechanizmy tworzenia i rodzaje wi za chemicznych.
Zwi zki kompleksowe. Stany skupienia materii. Roztwory. Procesy utlenienia i redukcji.
Charakterystyka metali i niemetali. Identyfikacja substancji nieorganicznych. Stosowanie substancji
nieorganicznych w farmacji.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: opisu wła ciwo ci chemicznych pierwiastków i
zwi zków nieorganicznych; oceny trwało ci wi za oraz reaktywno ci zwi zków nieorganicznych
na podstawie ich budowy; rozumienia mechanizmów oddziaływa mi dzycz steczkowych w
ró nych stanach skupienia materii; identyfikowania substancji nieorganicznych; wykorzystywania
wiedzy o wła ciwo ciach substancji nieorganicznych w farmacji.
5
12. Kształcenie w zakresie chemii analitycznej
Tre ci kształcenia: Klasyczne metody analizy ilo ciowej – analiza wagowa, analiza obj to ciowa,
alkacymetria, redoksymetria, argentometria, kompleksonometria, analiza gazowa. Charakterystyka i
klasyfikacja metod instrumentalnych. Metody spektroskopowe, elektrochemiczne i rozdzielcze
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: wykonywania analiz jako ciowych i ilo ciowych
pierwiastków i zwi zków chemicznych; rozumienia i stosowania podstawowych technik analizy
klasycznej i instrumentalnej; oceny wiarygodno ci wyników analiz w oparciu o metody
statystyczne; walidacji metod analitycznych.
13. Kształcenie w zakresie chemii fizycznej
Tre ci kształcenia: Elementy mechaniki kwantowej. Elementy termodynamiki i kinetyki
chemicznej. Mechanizmy katalizy. Fizykochemia układów wielofazowych i zjawisk
powierzchniowych. Elementy elektrochemii. Fizykochemiczne podstawy farmakokinetyki.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: pomiaru lub wyznaczania wielko ci
fizykochemicznych; rozumienia i opisu wła ciwo ci i procesów fizykochemicznych.
14. Kształcenie w zakresie chemii organicznej
Tre ci kształcenia: Podział zwi zków w gla – zasady nomenklatury. Struktura zwi zków
organicznych w uj ciu teorii orbitali atomowych i molekularnych. Efekt mezomeryczny i
indukcyjny. Typy reakcji chemicznych – substytucja, addycja, eliminacja. Mechanizmy reakcji
chemicznych. Systematyka zwi zków organicznych według grup funkcyjnych. Wła ciwo ci:
w glowodorów, fluorowcow glowodorów, zwi zków metaloorganicznych, amin, nitrozwi zków,
alkoholi, fenoli, eterów, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych, funkcyjnych i
szkieletowych pochodnych kwasów karboksylowych, pochodnych kwasu w glowego. Budowa i
wła ciwo ci zwi zków heterocyklicznych – pi cio- i sze cioczłonowych z atomami N, O, S.
Budowa i wła ciwo ci zwi zków pochodzenia naturalnego – alkaloidów, w glowodanów,
steroidów, terpenów, lipidów, peptydów i białek. Preparatyka zwi zków organicznych. Analiza
zwi zków organicznych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i opisu struktury i wła ciwo ci
zwi zków organicznych; otrzymywania zwi zków organicznych w skali laboratoryjnej;
analizowania wybranych zwi zków organicznych.
15. Kształcenie w zakresie matematyki
Tre ci kształcenia: Funkcje elementarne. Funkcje odwrotne. Elementy rachunku ró niczkowego i
całkowego. Równania ró niczkowe pierwszego rz du.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: opisu matematycznego procesów zachodz cych w
przyrodzie; wykorzystywania metod i modeli matematycznych w farmacji; wykorzystywania
metod matematycznych w opracowywaniu i interpretacji wyników analiz i pomiarów.
16. Kształcenie w zakresie statystyki
Tre ci kształcenia: Elementy rachunku prawdopodobie stwa i statystyki matematycznej – zdarzenia
i prawdopodobie stwo, zmienne losowe, dystrybuanta zmiennej losowej, warto przeci tna i
wariancja. Podstawowe rozkłady zmiennych losowych. Estymacja punktowa i przedziałowa
parametrów. Testowanie hipotez statystycznych. Korelacja i regresja.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: opracowywania danych z bada ; oceny rozkładu
zmiennych losowych; wyznaczania redniej, mediany, przedziałów ufno ci, wariancji i odchylenia
standardowego; formułowania i testowania hipotez statystycznych; doboru i stosowania metod
statystycznych w opracowywaniu wyników obserwacji i pomiarów.
17. Kształcenie w zakresie biofizyki
Tre ci kształcenia: Fizyczne podstawy procesów fizjologicznych – kr enia, przewodnictwa
nerwowego, wymiany gazowej, ruchu, wymiany substancji. Wpływ czynników fizycznych
rodowiska na organizmy ywe. Metodyka pomiarów wielko ci biofizycznych. Biofizyczne
aspekty diagnostyki i terapii.
6
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: pomiaru lub wyznaczania wielko ci fizycznych w
przypadku organizmów ywych i ich rodowisk; opisu oraz interpretacji wła ciwo ci i zjawisk
biofizycznych; oceny wpływu czynników fizycznych rodowiska na organizmy ywe; opisu i
analizy zjawisk i procesów fizycznych wyst puj cych w farmakoterapii i diagnostyce chorób.
18. Kształcenie w zakresie historii filozofii
Tre ci kształcenia: Filozofia jako metoda poznania. Podstawowe kierunki filozoficzne. Filozofia
staro ytna. Filozofia chrze cija ska. Racjonalizm kartezja ski. Nowo ytny empiryzm. Filozofia
krytyczna Kanta. Empiryzm i pozytywizm. Filozofia analityczna. Obszar zainteresowa etyki.
Warto ci, normy i oceny moralne. Etyczne podstawy rozstrzygania dylematów moralnych
zwi zanych z wykonywaniem zawodu farmaceuty i zawodów medycznych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia kierunków rozwoju historycznego
my li filozoficznej; dokonywania oceny działa oraz rozstrzygania dylematów moralnych w
oparciu o normy i zasady etyczne.
19. Kształcenie w zakresie psychologii i socjologii
Tre ci kształcenia: Psychologiczne i socjologiczne uwarunkowania funkcjonowania jednostki w
rodowisku społecznym. Role społeczne człowieka w odniesieniu do własnej to samo ci. Aspekty
psychologiczne i socjologiczne my lenia. Działania grupowe. Komunikacja interpersonalna.
Społeczne uwarunkowania i ograniczenia wynikaj ce z choroby. Miejsce chorego w rodowisku
społecznym. Psychologiczne i społeczne aspekty postaw i działa pomocowych. Rola społeczna i
predyspozycje psychologiczne farmaceuty.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: inicjowania i wspierania działa grupowych;
komunikowania interpersonalnego w relacjach farmaceuta–pacjent oraz farmaceuta–pozostali
pracownicy ochrony zdrowia; kształtowania postaw i działa pomocowych i zaradczych;
kierowania zespołami ludzkimi.
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
1. Kształcenie w zakresie chemii leków
Tre ci kształcenia: Przegl d substancji leczniczych w układzie farmakologicznym z
uwzgl dnieniem nomenklatury mi dzynarodowej oraz nazw synonimowych podstawowych
preparatów stosowanych w farmakoterapii schorze : o rodkowego i obwodowego układu
nerwowego, układu sercowo-naczyniowego, układu pokarmowego i wydalniczego oraz –
wykazuj cych aktywno przeciwinfekcyjn – leków stosowanych w terapii hormonalnej, witamin
i enzymów. Zale no ci struktura substancji leczniczej–mechanizm działania z uwzgl dnieniem
przydatno ci terapeutycznej leków, w aspekcie biochemicznego mechanizmu ich działania, dróg
podania, dystrybucji w ustroju, biotransformacji, działa niepo danych i efektów toksycznych.
Kontrola jako ci leków według Farmakopei Polskiej i Europejskiej. Metody klasyczne i
instrumentalne w ocenie substancji leczniczych i postaci leków.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i oceny zale no ci mi dzy budow
chemiczn substancji leczniczych a mechanizmem ich działania; charakteryzowania głównych grup
substancji leczniczych w układzie farmakologicznym; wykonywania klasycznej i instrumentalnej
analizy jako ciowej i ilo ciowej substancji leczniczych.
2. Kształcenie w zakresie syntezy i technologii rodków leczniczych
Tre ci kształcenia: Metody poszukiwania zwi zków biologicznie czynnych – substancje wiod ce i
ich optymalizacja, High Throughput Screening, chemia kombinatoryczna. Wybrane metody
otrzymywania produktów po rednich i finalnych w syntezie rodków leczniczych. Fizyczne i
chemiczne procesy jednostkowe – ich ekonomia i ekologia. Izomeria optyczna, metody
otrzymywania zwi zków optycznie czynnych w wyniku rozdziału racematów i syntezy
asymetrycznej. Polimorfizm. Zasady dobrej praktyki wytwarzania (Good Manufacturing Practice –
GMP). Przemysł farmaceutyczny w Polsce. Ochrona patentowa. Synteza wybranych leków.
7
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: poszukiwania i syntezy substancji leczniczych;
projektowania i przeprowadzania podstawowych procesów jednostkowych; stosowania zasad
GMP.
3. Kształcenie w zakresie biotechnologii farmaceutycznej
Tre ci kształcenia: Potencjał produkcyjny ywych komórek i organizmów – podstawy
biochemiczne, mo liwo ci regulacji metodami technologicznymi. Hodowla drobnoustrojów oraz
komórek zwierz cych i ro linnych in vitro – prowadzenie procesów biosyntezy i biotransformacji
pod k tem produkcji farmaceutyków. Biokatalizatory unieruchomione – otrzymywanie i
zastosowania. Fuzja protoplastów – zastosowania. Biotechnologia molekularna – otrzymywanie i
wprowadzanie genów do komórek drobnoustrojów ro linnych i zwierz cych, regulacja ekspresji
genów, produkcja farmaceutyków technik rekombinowanego DNA. Koncepcja terapii genowej.
Wprowadzanie genów i hamowanie ekspresji genów w organizmie.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: zakładania i prowadzenia hodowli drobnoustrojów
oraz komórek i tkanek zwierz cych w warunkach in vitro; projektowania i prowadzenia biosyntezy
substancji biologicznie czynnych; rozumienia i wykorzystywania metod biotechnologii
molekularnej (rekombinacyjnej).
4. Kształcenie w zakresie farmakologii i farmakodynamiki
Tre ci kształcenia: Farmakologia ogólna. Mechanizmy działania leków. Działanie farmakologiczne.
Działanie niepo dane i interakcje leków nale cych do ró nych grup terapeutycznych –
szczególnie działaj cych na: o rodkowy i obwodowy układ nerwowy, układ kr enia, układ
pokarmowy, układ wydalniczy oraz drogi oddechowe. Działania niepo dane i interakcje leków
reguluj cych czynno hormonaln oraz chemioterapeutyków.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia mechanizmów działania leków;
charakteryzowania cech leków pod k tem ich niepo danego działania i interakcji.
5. Kształcenie w zakresie farmakoterapii i informacji o lekach
Tre ci kształcenia: Farmakoterapia wybranych schorze
– szczególnie chorób
cywilizacyjnych oraz chorób wymagaj cych przewlekłego leczenia. Monoterapia i
polipragmazja. Powikłania polekowe. Indywidualizacja farmakoterapii uwarunkowana
wiekiem, stanami patologicznymi, czynnikami genetycznymi oraz czynnikami
rodowiskowymi. Monitorowanie niepo danych działa leków. ródła pozyskiwania
danych, dokumentacja oraz formy przekazywania informacji. Współczesne aspekty
współpracy lekarza i farmaceuty oraz farmaceuty i pacjenta.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: oceny bezpiecze stwa i skuteczno ci
farmakoterapii wybranych chorób; udzielania rzetelnej i obiektywnej informacji w zakresie
działania produktów leczniczych i stosowania wyrobów medycznych; monitorowania
niepo danych działa produktów leczniczych; współpracy z lekarzem i pacjentem w
zakresie optymalizacji farmakoterapii – z uwzgl dnieniem d enia do indywidualizacji.
6. Kształcenie w zakresie toksykologii
Tre ci kształcenia: Rola i zadania współczesnej toksykologii. Trucizna, toksyczno , stopnie
toksyczno ci, rodzaje zatru . Losy ksenobiotyków w organizmie – wchłanianie, dystrybucja,
biotransfomacja. Reakcje I i II fazy. Inhibicja i indukcja enzymów mikrosomalnych. Mechanizmy
działania toksycznego, bioaktywacja. Odległe efekty toksyczne. Toksykometria. Badania i ocena
toksyczno ci ostrej, podostrej i przewlekłej oraz działania rakotwórczego, mutagennego i
teratogennego. Współczesna analiza toksykologiczna – metody wykrywania i oznaczania
ksenobiotyków w materiale biologicznym i elementach rodowiska. Toksykomanie. Toksykologia
rodowiskowa. Bezpiecze stwo chemiczne i ocena nara enia.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i analizy losów ksenobiotyków w
organizmie; wykonywania analizy toksykologicznej; badania toksyczno ci ostrej, podostrej i
przewlekłej; oceny działania rakotwórczego, mutagennego i teratogennego substancji.
8
7. Kształcenie w zakresie farmakognozji
Tre ci kształcenia: Pozyskiwanie surowców leczniczych pochodzenia naturalnego – głównie
ro linnego. Zwi zki biologicznie czynne pochodzenia ro linnego: metabolity pierwotne
(w glowodany, tłuszcze, białka) oraz metabolity wtórne (glikozydy, terpenoidy, fenylopropionoidy,
alkaloidy) – struktura chemiczna, działanie, zastosowania w lecznictwie. Surowce farmakopealne i
niefarmakopealne zawieraj ce zwi zki biologicznie czynne pochodzenia ro linnego. Identyfikacja,
ocena jako ci i standaryzacja ro linnych surowców leczniczych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: identyfikowania ro linnych surowców leczniczych
i ich mieszanin metodami makro- i mikroskopowymi oraz metodami analizy fitochemicznej –
jako ciowej i ilo ciowej; badania jako ci surowców farmakognostycznych; standaryzowania metod
badania jako ci surowców farmakognostycznych.
8. Kształcenie w zakresie leków pochodzenia naturalnego
Tre ci kształcenia: Leki pochodzenia mineralnego, wirusowego, bakteryjnego, grzybowego,
ro linnego i zwierz cego. Leki pochodzenia naturalnego w układzie farmakologicznym – skład,
posta , działanie, zastosowania i dawkowanie. Preparaty rynkowe. Preparaty pochodzenia
mineralnego, bakteryjnego (enzymy) i zwierz cego (enzymy, jady, białka). Preparaty stosowane w
apiterapii. Specyfiki ro linne, mieszanki surowców. Preparaty galenowe – kompozycje. Preparaty
pochodzenia krajowego i zagranicznego. Miejsce fitoterapii we współczesnym lecznictwie. Ocena
jako ci leków ro linnych. Zasady wprowadzania leków ro linnych na rynek farmaceutyczny.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: charakteryzowania i opisu leków pochodzenia
naturalnego w układzie farmakologicznym; udzielania rzetelnej i obiektywnej informacji dotycz cej
działania i dawkowania leków pochodzenia naturalnego; oceny jako ci leków pochodzenia
naturalnego.
9. Kształcenie w zakresie technologii postaci leku
Tre ci kształcenia: Charakterystyka i wymagania stawiane ró nym postaciom leku. Procesy
jednostkowe, substancje pomocnicze. Metody sporz dzania leków płynnych, półstałych i stałych.
Zasady dobrej praktyki w wytwarzaniu leków. Zasady prawidłowego sporz dzania leków
recepturowych. Jako i trwało postaci leku. Biofarmaceutyczne aspekty formowania postaci
leku.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: charakteryzowania i opisu podstawowych postaci
leku; sporz dzania leku recepturowego i aptecznego; wykorzystywania wybranych postaci leku
gotowego; badania jako ci i trwało ci podstawowych postaci leku.
10. Kształcenie w zakresie biofarmacji
Tre ci kształcenia: Biofarmaceutyczne aspekty podawania leków. Dost pno farmaceutyczna i
biologiczna substancji leczniczych z ró nych postaci leku. Wpływ postaci leku, drogi podania,
wła ciwo ci fizykochemicznych substancji leczniczych i pomocniczych oraz czynników
fizjologicznych na dost pno biologiczn substancji leczniczych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: badania dost pno ci farmaceutycznej i biologicznej
substancji leczniczej oraz biorównowa no ci leków; oceny wpływu czynników fizykochemicznych
i biologicznych na dost pno biologiczn substancji leczniczych.
11. Kształcenie w zakresie farmacji praktycznej w aptece
Tre ci kształcenia: Zasady dobrej praktyki aptecznej w aspekcie idei opieki farmaceutycznej.
Zasady realizacji recept. Ekspedycja leków w sprzeda y odr cznej. Obsługa aptecznych programów
komputerowych. Informacja o leku. Poradnictwo w zakresie samodzielnego stosowania leków.
Interakcje i niebezpiecze stwa zwi zane a terapi wielolekow . Elementy komunikacji
interpersonalnej. Elementy marketingu i zarz dzania.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: ekspedycji leków w sprzeda y odr cznej; realizacji
recept; udzielania rzetelnej informacji o leku; fachowej oceny oraz poradnictwa w warunkach
terapii wielolekowej oraz samolecznictwa; wykorzystywania aptecznych programów
komputerowych; racjonalizacji farmakoterapii; zarz dzania aptek .
9
12. Kształcenie w zakresie farmakokinetyki
Tre ci kształcenia: Losy leku w organizmie – wchłanianie, dystrybucja, eliminacja. Wyznaczanie
parametrów farmakokinetycznych z zastosowaniem modeli kompatrmentowych i fizjologicznych
oraz techniki bezmodelowej. Jednorazowe i wielokrotne podawanie leku, stan stacjonarny. Wpływ
stanów patologicznych oraz czynników genetycznych i rodowiskowych na farmakokinetyk
leków. Podstawy terapeutycznego monitorowania leków.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia losów leku w organizmie; wyznaczania
parametrów farmakokinetycznych; doboru wła ciwej strategii podawania leków w warunkach
indywidualizacji farmakoterapii z uwzgl dnieniem parametrów zmienno ci osobniczej oraz
wpływu zró nicowanych czynników rodowiskowych; prowadzenia terapii monitorowanej
st eniem leku.
13. Kształcenie w zakresie wicze specjalistycznych i metodologii bada
Tre ci kształcenia: Wykonywanie eksperymentów w wybranej tematyce. Wykonywanie
eksperymentów umo liwiaj cych praktyczne zapoznanie si z metodami bada stosowanymi w
obszarze farmacji. Zapoznanie si z pi miennictwem w zakresie wybranej tematyki. Planowanie
eksperymentów. Opracowanie wyników. Dyskusja i wyci ganie wniosków z przeprowadzonych
bada .
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: planowania prac eksperymentalnych; krytycznej
analizy i opracowywania wyników z uwzgl dnieniem aktualnego pi miennictwa; formułowania
wniosków.
14. Kształcenie w zakresie bromatologii
Tre ci kształcenia: Wpływ składników ywno ci na zdrowie człowieka. Zalecenia ywieniowe
dotycz ce składu po ywienia i sposobu od ywiania si ludzi w prewencji chorób cywilizacyjnych –
mia d ycy, cukrzycy, otyło ci, osteoporozy i alergii pokarmowej. Rola witamin oraz makro- i
mikroelementów w diecie. Produkty lecznicze zawieraj ce składniki uzupełniaj ce diet . rodki
spo ywcze specjalnego przeznaczenia. Suplementy diety. ywno wzbogacona, funkcjonalna,
nowa ywno – aspekty zdrowotne i analityczne. Substancje dodawane celowo do ywno ci.
Zanieczyszczenia ywno ci. Interakcje leków z ywno ci . Nadzór nad jako ci zdrowotn
ywno ci. Analityka w kontroli ywno ci.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i oceny wpływu składników ywno ci i
sposobu ywienia na zdrowie człowieka; propagowania prawidłowych nawyków i sposobów
ywienia; planowania diety; stosowania współczesnych metod analityki ywno ci do oznaczania
jako ciowego i ilo ciowego składników ywno ci; oceniania jako ci zdrowotnej ywno ci na
podstawie składu rodka spo ywczego oraz obecno ci substancji dodatkowych i zanieczyszcze .
15. Kształcenie w zakresie higieny i epidemiologii
Tre ci kształcenia: Czynniki rodowiskowe wpływaj ce na stan zdrowia człowieka.
Zanieczyszczenia rodowiska zwi zane z działalno ci człowieka. Higiena elementów rodowiska
– powietrza, wody, gleby. Higiena rodowiska zamieszkania i rodowiska pracy – choroby
zawodowe. rodowiskowe czynniki chorób nowotworowych. Profilaktyka chorób. Bezpiecze stwo
i Higiena Pracy oraz ergonomia w farmacji. Higiena psychiczna i profilaktyka uzale nie . Elementy
epidemiologii – planowanie, metodologia i strategia bada epidemiologicznych. Bazy danych
epidemiologicznych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i oceny stanu rodowiska pod k tem
zdrowotnym; propagowania i prowadzenia działa profilaktycznych; wprowadzania i
przestrzegania zasad bezpiecze stwa i higieny pracy oraz ergonomii; przeprowadzania oraz
wykorzystywania wyników bada epidemiologicznych.
16. Kształcenie w zakresie prawa farmaceutycznego
Tre ci kształcenia: Akty prawne – ich hierarchia. Regulacje prawne w zakresie organizacji i
funkcjonowania farmacji w Polsce. Regulacje prawne dotycz ce: działalno ci aptek
ogólnodost pnych i szpitalnych; produkcji, obrotu hurtowego oraz importu i eksportu produktów
10
leczniczych i wyrobów medycznych; kontroli i nadzoru nad produkcj i obrotem produktami
leczniczymi i wyrobami medycznymi; procedur rejestracji i wprowadzenia do obrotu produktów
leczniczych; promocji leków; bada klinicznych leków; wykonywania zawodu farmaceuty;
systemu kształcenia farmaceutów oraz funkcjonowania samorz du zawodowego farmaceutów.
Zasady i normy jako ciowe w farmacji. Ochrona własno ci intelektualnej w farmacji. Prawne
aspekty zarz dzania w farmacji. Odpowiedzialno zawodowa farmaceuty.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia aktów prawnych dotycz cych farmacji;
działania w warunkach poszanowania i przestrzegania prawa; post powania w duchu ochrony
własno ci intelektualnej w farmacji.
17. Kształcenie w zakresie ekonomiki i zarz dzania w farmacji
Tre ci kształcenia: Elementy ekonomiki farmacji. Model rynku leków. Polski i wiatowy
rynek leków. Polityka lekowa pa stwa. Racjonalizacja ekonomiczna farmakoterapii. Rola
leków generycznych. Apteki ogólnodost pne i apteki szpitalne – zró nicowane role na rynku
leków. Elementy farmakoekonomiki. Analiza farmakoekonomiczna. Marketing w farmacji –
kodeks
farmaceutycznej
etyki
marketingowej.
Promocja
leków.
Podstawy
farmakoepidemiologii.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia i stosowania podstawowych
poj i metod ekonomii w kontek cie racjonalizacji kosztów farmakoterapii; przeprowadzania
i oceny analiz farmakoekonomicznych.
18. Kształcenie w zakresie historii farmacji
Tre ci kształcenia: Historia leków i lekoznawstwa. Ewolucja wiedzy farmaceutycznej. Rozwój
nauk farmaceutycznych. Dzieje aptek i aptekarstwa. Historyczne korzenie kształcenia farmaceutów.
Tradycja i kultura medyczno-farmaceutyczna.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia historycznych uwarunkowa rozwoju
farmacji na wiecie i w Polsce; czerpania wzorców i inspiracji z bogatej tradycji farmacji.
19. Kształcenie w zakresie etyki zawodowej
Tre ci kształcenia: Etyka i deontologia – definicje, systemy etyczne. Podstawy bioetyki. Etyka
zawodowa farmaceuty. Kształtowanie wra liwo ci i postaw etyczno-moralnych stanowi cych
podstaw opieki farmaceutycznej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: post powania zgodnego z zasadami etyki
zawodowej farmaceuty; prezentowania, kształtowania i rozwijania wra liwo ci etyczno-moralnej i
postaw etyczno-moralnych w farmacji; rozumienia i przestrzegania zasad etycznych i prawnych w
działalno ci ekonomicznej w obszarze farmacji.
IV. PRAKTYKI
A. PRAKTYKI WAKACYJNE
– 1 miesi czna w aptece ogólnodost pnej (po III roku)
– 1 miesi czna w aptece szpitalnej, w przemy le
farmaceutycznym, w laboratoriach kontroli leków lub
w stacjach sanitarno-epidemiologicznych (po IV roku)
B. PRAKTYKA (STA ) W APTECE
– 6 miesi czna w aptece ogólnodost pnej lub szpitalnej
(po wykonaniu i obronie pracy magisterskiej)
godziny
ECTS
160
5
160
5
960
30
Sze ciomiesi czna praktyka (sta ) w aptece stanowi integralny element procesu kształcenia –
zgodnie z art. 2b ust. 1 pkt 1 oraz art. 2c ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o Izbach Aptekarskich
(Dz. U. Nr 41, poz. 179 z po n. zm.). Powinna ona umo liwia nabycie umiej tno ci w zakresie:
organizacji pracy w aptece; sporz dzania, przechowywania i wydawania produktów
11
leczniczych; udzielania informacji o lekach zgodnie z zasadami dobrej praktyki aptecznej;
rozumienia zasad opieki farmaceutycznej oraz stosowania zasad etyki zawodowej i
obowi zuj cego prawa.
Zasady i form odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadz ca kształcenie.
V. INNE WYMAGANIA
1. Programy nauczania powinny przewidywa zaj cia z zakresu wychowania fizycznego
– w wymiarze 60 godzin, którym mo na przypisa do 2 punktów ECTS; j zyków
obcych – w wymiarze 120 godzin, którym nale y przypisa 5 punktów ECTS;
technologii informacyjnej – w wymiarze 30 godzin, którym nale y przypisa 2 punkty
ECTS. Tre ci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik
informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika
mened erska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i
przetwarzanie informacji – powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany
podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego
Certyfikatu Umiej tno ci Komputerowych (ECDL – European Computer Driving
Licence).
2. Programy nauczania powinny obejmowa tre ci humanistyczne lub z zakresu post pu
nauk farmaceutycznych w wymiarze nie mniejszym ni 60 godzin, którym nale y
przypisa nie mniej ni 3 punkty ECTS.
3. Programy nauczania powinny przewidywa zaj cia z zakresu ochrony własno ci
intelektualnej, bezpiecze stwa i higieny pracy oraz ergonomi .
4. Przynajmniej 60% zaj powinny stanowi seminaria, wiczenia audytoryjne lub
laboratoryjne.
5. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego
student otrzymuje 20 punktów ECTS.
12