Klasa VI

Rozkład materiału nauczania z przyrody dla klasy 6a
szkoły podstawowej w roku szkolnym 2016/2017
Podręcznik: „Tajemnice przyrody” wyd. Nowa Era
Nr dopuszczenia: 399/3/2014
Minimalna liczba godzin do zrealizowania w klasie 6 szkoły podstawowej wynikająca z rozporządzenia
MEN z 1 września 2012 roku: 97 godz. (łącznie klasa 4 ,5 i 6 –290 godz.)
Tygodniowy wymiar godzin: 3 godziny
Nauczyciel: Anna Adamek
Wrzesieo (11 godzin)
Nr lekcji
1
2
3
4
5
6
7
Jednostka tematyczna
Wymagania
Lekcja organizacyjna. Jak będziemy
pracowad na lekcjach przyrody? PSO,
WSO i BHP.
Dział 1. Odkrywamy tajemnice naszej planety.
Czym jest Wszechświat?
Składniki Wszechświata: gwiazdy,
planety, inne ciała niebieskie;
badania Wszechświata; założenia
teorii geocentrycznej i
heliocentrycznej; współczesna
wiedza o budowie Wszechświata:
galaktyki i Droga Mleczna
Poznajemy Słooce
Budowa Słooca; ciała niebieskie
i planety Układu Słonecznego
tworzące Układ Słoneczny;
planety krążące wokół Słooca:
Poznajemy inne obiekty w Układzie
planety typu ziemskiego i planety
Słonecznym
olbrzymy
Ziemia – nasza planeta
Czynniki warunkujące istnienie
życia na Ziemi; kulisty kształt
Ziemi;
oś ziemska; wymiary Ziemi;
model Ziemi - globus
Pole magnetyczne Ziemi
Bieguny magnesu;
oddziaływania biegunów
jednoimiennych i oddziaływania
biegunów różnoimiennych; igła
magnetyczna; pole magnetyczne;
linie pola magnetycznego; Pole
magnetyczne Ziemi; ziemskie
bieguny magnetyczne i
geograficzne; budowanie
kompasu; zakłócenia wskazao
kompasu
Jak określid położenie punktu na kuli
Siatka geograficzna i
ziemskiej?
kartograficzna; południki,
8
Dwiczenia
w określaniu położenia geograficznego
9
Ruch obrotowy Ziemi
10
Ruch obiegowy Ziemi
11
Poznajemy strefy oświetlenia Ziemi
równoleżniki, równik
Półkule ziemskie: wschodnia,
zachodnia, północna i
południowa; położenie punktów
względem równika
i południka zerowego
Ruch obrotowy Ziemi; skutki
ruchu obrotowego Ziemi:
następstwo dni
i nocy, różnica czasu
Kształt orbity ziemskiej; ruch
obiegowy Ziemi; skutki
nachylenia osi ziemskiej
względem orbity: zmiany
oświetlenia Ziemi podczas ruchu
obiegowego i występowanie pór
roku
Strefy oświetlenia Ziemi; wpływ
zmian oświetlenia Ziemi na życie
organizmów
Październik (12 godzin)
12
Przez siedem kontynentów
13
Poznajemy kontynenty
14
Oceany i ich znaczenie
15
Podróże
i odkrycia geograficzne
16
Odkrywamy tajemnice naszej
Planety
– podsumowanie działu
Sprawdzian z działu 1
17
Podział obszarów lądowych Ziemi
na kontynenty; położenie
kontynentów
Charakterystyczne cechy
ukształtowania powierzchni
poszczególnych kontynentów;
osobliwości przyrodniczo-geograficzne i kulturowe
poszczególnych kontynentów
Ocean Światowy i jego podział;
rozmieszczenie oceanów;
znaczenie oceanów: „magazyn
żywności”, szlaki transportowe,
surowce mineralne
w wodach oceanów i pod ich
dnem, turystyka i wypoczynek
Przyczyny wielkich odkryd
geograficznych; drogi morskie:
wschodnia (portugalska) i
zachodnia (hiszpaoska); podróż
Ferdynanda Magellana dookoła
świata; Odkrycie Australii i
Antarktydy; zasługi Jamesa Cooka
Lekcje 2 – 15
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje 2 – 15)
Dział 2. Poznajemy zjawiska fizyczne
18
Ruch ciał
19
Poznajemy siłę tarcia
20
Siła oporu powietrza i wody
21
Poznajemy zjawisko elektryzowania
22
Prąd elektryczny
23
Badamy przewodnictwo elektryczne ciał
Definicja ruchu; względnośd
ruchu
i spoczynku; układ odniesienia;
wielkości opisujące ruch: droga,
czas, prędkośd; ruch
prostoliniowy
i krzywoliniowy; prędkośd i jej
wyznaczanie
Sita tarcia i jej znaczenie w
przyrodzie; badanie sity tarcia;
sposoby zmniejszania i
zwiększania tarcia; przykłady
pozytywnej i negatywnej roli siły
tarcia w życiu codziennym
Siła oporu powietrza;
porównanie sity oporu powietrza
i wody; znaczenie sił oporu w
życiu codziennym; Sita oporu;
czynniki wpływające na wielkośd
sity oporu
Sita elektryczna; oddziaływanie
ładunków elektrycznych
o jednakowych i różnych
znakach; oddziaływania między
ciałami naelektryzowanymi przez
tarcie; oddziaływanie ciał
naelektryzowanych na ciała
elektrycznie obojętne;
wyładowania elektryczne
Odbiorniki prądu i źródła prądu;
definicja prądu elektrycznego;
przewodniki i izolatory
elektryczne; budowa obwodu
elektrycznego
Przewodnictwo elektryczne
różnych ciał; skutki przepływu
prądu elektrycznego; zasady
korzystania
z energii elektrycznej
Listopad (10 godzin)
24
25
Światło i cieo
Czym jest camera obscura?
26
Poznajemy zjawisko odbicia światła
27
Jak działa soczewka?
Naturalne i sztuczne źródła
światła; promieo świetlny;
prostoliniowe rozchodzenie się
światła; cieo i jego wielkośd
Zjawisko odbicia światła od
obiektów o różnym rodzaju i
różnej barwie powierzchni;
elementy odblaskowe
Budowa i działanie soczewki
(lupy); właściwości ogniskujące
28
Co to jest dźwięk
i jak się rozchodzi?
29
Poznajemy zjawiska
fizyczne
– podsumowanie działu
Sprawdzianz działu 2
30
31
32
33
lupy; powstawanie obrazu w oku
Źródła dźwięku; cechy dźwięku;
Mechanizm rozchodzenia się
dźwięku; rozchodzenie się
dźwięku w ciałach stałych;
prędkośd rozchodzenia się
dźwięku w różnych ośrodkach;
porównanie prędkości dźwięku
i światła; mechanizm odbierania
wrażeo słuchowych przez
człowieka; wpływ dźwięku na
organizm
Lekcje: 18 – 28
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 18 – 28)
Dział 3. Odkrywamy tajemnice świata zwierząt
W królestwiezwierząt
Miejsca, w których żyją
zwierzęta;podział zwierząt na
kręgowcei bezkręgowce; cechy
budowykręgowców i
bezkręgowców;przedstawiciele
kręgowcówi bezkręgowców
*budowa komórki zwierzęcej
Poznajemyparzydełkowce,płazioce
Cechy budowy parzydełkowców;
i nicienie
przedstawiciele parzydełkowców;
cechy budowy i tryb życia polipa
i meduzy; cechy budowy
płaziocówi nicieni;
przedstawiciele płazioców
i nicieni
Poznajemypierścienice
Budowa pierścienic;
przedstawiciele pierścienic; rola
pierścienic
w przyrodzie
Grudzieo (8 godzin)
34
Poznajemystawonogi
35
Poznajemymięczaki
36
Poznajemyprzystosowania ryb
do życia w wodzie.
Ogólny plan budowy
stawonogów; podział
stawonogów: skorupiaki, owady,
pajęczaki; przedstawiciele
stawonogów
Ogólny plan budowy mięczaków;
występowanie mięczaków;
podział mięczaków: ślimaki,
małże, głowonogi;
przedstawiciele mięczaków
Przystosowania ryb do życia
w wodzie; wymiana gazowa u
ryb;
37
Jak płazyprzystosowały się do życia w
wodziei na lądzie?
38
Jak gadyprzystosowały się do życia na
lądzie?
39
Ptaki– kręgowcelatające
40
Poznajemy ssaki
rozmnażanie ryb; różnorodnośd
ryb;gatunki ryb żyjące w Morzu
Bałtyckim;przykłady ryb żyjących
w rzekachi jeziorach
uwzględnieniem Warszawy,
Krakowa, Gdaoska
Występowanie płazów;
przystosowania płazów do życia
w wodzie i na lądzie;
różnorodnośd płazów;
rozmnażanie płazów;
przedstawiciele płazów żyjących
w Polsce
Przystosowania gadów do życia
nalądzie; rozmnażanie gadów;
przeglądgadów; gady żyjące w
Polsce
Przystosowania ptaków do lotu;
rodzaje piór i ich rola; wymiana
gazowa u ptaków; Różnorodnośd
ptaków; ptaki żyjące w Polsce;
rozmnażanie ptaków;wędrówki
ptaków; Ptaki żyjące w najbliższej
okolicy
Występowanie ssaków; cechy
budowy świadczące o
przystosowaniu ssaków do
środowisk, w których żyją;
przedstawiciele ssaków;
rozmnażaniei rozwój ssaków;
przegląd ssaków;ssaki żyjące w
Polsce; obserwacja budowy i
zachowaossaków
Styczeo (6 godzin)
41
42
43
44
Odkrywamy tajemnice świata zwierząt
– podsumowanie działu
Sprawdzianz działu 3
Lekcje 31 – 40
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 31 – 41)
Dział 4.Poznajemy różnorodnośd krajobrazów Ziemi
Pogoda a klimat
Pogoda i jej składniki; klimat;
wykresklimatyczny
Poznajemy strefyklimatyczne i strefy
Strefy klimatyczne; czynniki
krajobrazowe Ziemi
wpływające na rozmieszczenie
strefklimatycznych (strefy
oświetleniaZiemi, wpływ mórz i
oceanów,ukształtowanie
powierzchni);klimaty astrefowe;
rozmieszczeniestref
krajobrazowych Ziemi;
wpływdziałalności człowieka na
45
Poznajemy klimat i roślinnośd
wilgotnego lasu równikowego
46
Poznajemy zwierzęta wilgotnego lasu
równikowego
krajobrazyZiemi
Położenie strefy wilgotnych
lasów równikowych; cechy
klimatu panującego w strefie
wilgotnych lasów równikowych
(temperatura powietrza, opady
atmosferyczne); warstwy
roślinne w wilgotnym lesie
równikowym; przystosowania
roślin do życia w warunkach
wilgotnego lasu równikowego
Zwierzęta żyjące w wilgotnym
lesie równikowym;
przystosowania wybranych
zwierząt do życia w warunkach
wilgotnego lasu równikowego;
zagrożenia wilgotnych lasów
równikowych
Luty (11 godzin)
47
48
49
50
51
Poznajemy klimat i roślinnośd sawanny
Położenie strefy sawann; dwie
pory roku w strefie sawann;
roślinnośd sawanny;
przystosowania roślin do życia w
strefie sawann
Poznajemy zwierzęta sawanny
Zwierzęta żyjące na sawannie;
zalety życia w stadzie; zależności
pokarmowe między organizmami
żyjącymi na sawannie;
przystosowania zwierząt do życia
na sawannie; skutki pożarów
sawann
Poznajemy krajobrazy pustyo gorących Położenie strefy pustyo gorących;
cechy klimatu panującego w
strefie pustyo gorących; typy
pustyo gorących;
charakterystyczne elementy
krajobrazu pustyo gorących
Przystosowania roślin i zwierząt do życia Przystosowania roślin do życia na
na pustyni
pustyni gorącej; zwierzęta żyjące
na pustyni gorącej;
przystosowania wybranych
zwierząt do życia na pustyni
gorącej
Poznajemy strefę śródziemnomorską
Położenie strefy
śródziemnomorskiej; cechy
klimatu śródziemnomorskiego;
roślinnośd śródziemnomorska –
makia i przystosowania
tworzących ją roślin do
warunków klimatu
52
Gospodarka i turystyka w strefie
śródziemnomorskiej
53
Poznajemy krajobraz lasów liściastych
i mieszanych
54
Poznajemykrajobraz strefy stepów
55
Klimat i roślinnośdpółnocnych lasów
iglastych (tajgi)
56
Poznajemy przystosowania zwierząt do
życia w tajdze
57
Poznajemy krajobraz tundry
śródziemnomorskiego; zwierzęta
strefy śródziemnomorskiej
Rośliny uprawiane w strefie
śródziemnomorskiej; produkty
spożywcze pochodzące ze strefy
śródziemnomorskiej; turystyka w
strefie śródziemnomorskiej
Położenie strefy klimatów
umiarkowanych; cechy klimatu
umiarkowanego; czynniki
ograniczające zasięg lasów
liściastychi mieszanych; rośliny i
zwierzętastrefy lasów liściastych i
mieszanych;przystosowania
roślin i zwierzątdo życia w strefie
lasów liściastychi mieszanych
Położenie strefy stepów; cechy
krajobrazu stepowego; roślinnośd
stepów; przystosowania roślin do
życia na stepie; przystosowania
zwierząt do życia na stepie;
gospodarka człowieka w strefie
stepów
Położenie tajgi; pory roku w
strefie tajgi; roślinnośd tajgi;
warstwy roślinnew północnych
lasach iglastych
Zwierzęta żyjące w tajdze;
przystosowania zwierząt do życia
w strefie północnych lasów
iglastych;różnorodnośd tajgi
Położenie tundry; cechy klimatu
panującego w strefie tundry;
roślinnośd tundry;
przystosowania zwierząt do
warunków klimatycznych
panujących w tundrze *długośd
dnia polarnego i nocy polarnej w
zależności od szerokości
geograficznej; życie mieszkaoców
tundry
Marzec (11 godzin)
58
Poznajemy krajobraz pustyo lodowych
Położenie pustyo lodowych;
cechy klimatu panującego w
strefie pustyo lodowych; Arktyka
i Antarktyda; rośliny i zwierzęta
pustyo lodowych;
przystosowania ptaków do
warunków klimatycznych
panujących w strefie pustyo
59
Poznajemy krajobraz gór wysokich
60
Poznajemy różnorodnośd krajobrazów
Ziemi – podsumowanie działu
Sprawdzian z działu 4
61
62
lodowych; ssaki morskie na
obszarach polarnych
Warunki klimatyczne
charakterystyczne dla gór
wysokich; cechy wysokogórskiej
rzeźby terenu; piętra roślinne w
górach wysokich; przystosowania
roślin do życia w górach
wysokich; rośliny i zwierzęta
żyjące w Alpach
Lekcje: 44 – 60
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 44 – 60)
Dział 5. Poznajemy substancje i ich przemiany
Poznajemy mieszaniny substancji
Mieszanina i jej cechy; przykłady
mieszanin; mieszaniny
niejednorodne; przykłady
mieszanin niejednorodnych;
substancje nierozpuszczalne w
wodzie
63
Roztwory wodne jako przykład
mieszanin jednorodnych
64
Jak rozdzielid mieszaniny
niejednorodne?
Mieszaniny jednorodne;
rozpuszczanie, roztwór,
rozpuszczalnik, substancja
rozpuszczona; czynniki
wpływające na szybkośd
rozpuszczania się ciała stałego w
wodzie; przykłady mieszanin
jednorodnych (powietrze, stopy
metali
Sposoby rozdzielania mieszanin
niejednorodnych: przesiewanie,
sączenie (filtracja), zlewanie znad
osadu, rozdzielanie z
wykorzystaniem właściwości
magnetycznych składników
mieszanin; rozdzielanie
z wykorzystaniem różnej
rozpuszczalności składników w
wodzie
65
Jak rozdzielid mieszaniny jednorodne?
Rozdzielanie mieszanin z
wykorzystaniem różnic w
temperaturze wrzenia lub
krzepnięcia składników;
odparowywanie jako sposób
rozdzielania mieszanin
jednorodnych; wykorzystywanie
sposobów rozdzielania mieszanin
w codziennym życiu
66
Poznajemy odwracalne
i nieodwracalne przemiany substancji
67
Poznajemy substancje i ich przemiany podsumowanie działu
Sprawdzian z działu 5
Odwracalne przemiany
substancji; nieodwracalne
przemiany substancji: ścinanie się
białka, korozja metali; spalanie i
utlenianie jako przykład
przemiany nieodwracalnej
Lekcje: 63 – 67
68
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 63 – 67)
Kwiecieo (7 godzin)
69
70
71
72
Dział 6. Odkrywamy, jak się zmienia Ziemia
Poznajemy zasoby przyrody
Zasoby przyrody; przykłady
zasobów przyrody; odnawialne i
nieodnawialne zasoby przyrody
Poznajemy globalne skutki
Przyczyny zanieczyszczeo
zanieczyszczenia środowiska
środowiska; przykłady globalnych
skutków zanieczyszczeo
środowiska; dziura ozonowa czym jest to zjawisko i co jest
jego przyczyną
W jaki sposób efekt cieplarniany i
Gazy cieplarniane; powstawanie
kwaśne opady wpływają na stan
efektu cieplarnianego; przyczyny
środowiska?
i skutki wzrostu ilości gazów
cieplarnianych w atmosferze;
przyczyny i skutki kwaśnych
opadów; przeciwdziałanie
globalnym skutkom
zanieczyszczeo środowiska
Międzynarodowa współpraca na rzecz Współpraca międzynarodowa na
ochrony przyrody
rzecz ochrony przyrody;
międzynarodowe konwencje z
zakresu ochrony przyrody;
73
74
75
Odkrywamy, jak się zmienia Ziemia –
podsumowanie działu
Sprawdzian z działu 6
Konwencja o międzynarodowym
handlu zwierzętami i roślinami
gatunków zagrożonych
wyginięciem (CITES);
indywidualne działania służące
ochronie przyrody
Lekcje: 70 – 73
Badanie stopnia opanowania
treści nauczania (lekcje: 70 – 73)
Poznajemy zasady pracy metodą
Zasady pracy metodą projektów;
projektu edukacyjnego
etapy pracy metodą projektów;
kryteria oceny prac
projektowych; sposób prezentacji
prac projektowych
Maj (8 godzin)/ Czerwiec (11 godzin)
76
Realizacja, prezentacja i ocena prac
projektowych
77 – 96
Tematy do dyspozycji nauczyciela
(multimedia, filmy, wycieczki itp.)
Propozycje projektów
edukacyjnych: „Najstarszy park
narodowy świata”, „Cztery pory
roku w lesie”, „Najbrzydsze
zwierzęta świata”, „Gdzie żyją
zwierzęta z filmów
animowanych?”
Utrwalenie wiadomości
poznanych na lekcjach.