czytaj dalej

Przegląd rynków wschodzących
07 listopada 2011
Dr. Mark Mobius, prezes Templeton Emerging Markets Group
RYNKOWY
PUNKT WIDZENI
Informacje ogólne
Październik przyniósł odbicie na rynkach wschodzących; solidne wskaźniki
rentowności przedsiębiorstw, optymistyczny nastrój wokół szczytu Unii
Europejskiej (UE) pod koniec miesiąca oraz dobre dane ekonomiczne
napływające z USA skłoniły inwestorów do powrotu na rynki akcji. Korzystny
wpływ na giełdy na całym świecie miały także takie czynniki, jak rozszerzenie
unijnej pomocy finansowej dla Grecji, zgoda prywatnych wierzycieli na
umorzenie 50% greckiego zadłużenia, obietnica dodatkowej pomocy dla Greków
ze strony Międzynarodowego Funduszu Walutowego oraz plany rekapitalizacji
banków w UE i wprowadzenie lewarowania do Europejskiego Funduszu
Stabilizacji Finansowej (EFSF).
Rynki wschodzące zakończyły październik z wynikiem 13,3% w USD (według
indeksu MSCI Emerging Markets Index). Choć inflacja na rynkach wschodzących
nadal była podwyższona, ogólny spadek dynamiki wzrostu gospodarczego na
świecie skłonił banki centralne do przyjęcia bardziej neutralnej lub wręcz
ekspansywnej polityki pieniężnej, by zapewnić swym krajowym gospodarkom
niezbędne wsparcie. Indonezja zaskoczyła rynki pierwszą od ponad dwóch lat
redukcją stóp procentowych. Choć większość gospodarek na świecie notowała
wolniejsze tempo wzrostu, rynki wschodzące nadal rozwijały się znacznie
szybciej niż rynki rozwinięte. Bank centralny Tajlandii obniżył swe prognozy
wzrostu na 2011 r. z 4,1% do 2,6%, pod wpływem strat spowodowanych przez
powódź na przestrzeni miesiąca. Nie bacząc na tymczasowe reperkusje
ekonomiczne, długoterminowi inwestorzy nadal inwestowali na tajskim rynku,
dzięki czemu krajowa giełda zakończyła październik z dwucyfrowym zyskiem.
Przegląd regionalny
Azja
Pomimo stopniowego umiarkowania tempa rozwoju, Chiny nadal były jedną
z najszybciej rosnących kluczowych gospodarek na świecie. W trzecim kwartale
2011 r., wzrost chińskiego PKB zwolnił do 9,1% rok do roku, w porównaniu
z 9,5% rok do roku w kwartale drugim. Wzrost gospodarczy w okresie
pierwszych dziewięciu miesięcy 2011 r. sięgnął tym samym 9,4% rok do roku.
Eksport, inwestycje i konsumpcja nadal były głównymi motorami chińskiego
wzrostu gospodarczego. Choć ogólnoświatowe spowolnienie może mieć
negatywny wpływ na eksport, potencjalne straty powinna zrównoważyć rosnąca
konsumpcja napędzana popytem krajowym. Ponadto, premier Wen Jiabao
zapowiedział szereg działań wspierających eksporterów, takich jak
wprowadzenie ulg podatkowych, zwiększenie dostępu do kredytów
i ustabilizowanie kursu waluty. Wrzesień przyniósł osłabienie presji inflacyjnej;
indeks wzrostu cen konsumenckich spadł do 6,1% rok do roku, w porównaniu
z 6,2% w sierpniu i 6,5% rok do roku w lipcu.
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać
wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
2
Popyt na eksport Korei Południowej spadał w rezultacie ogólnoświatowego spowolnienia gospodarczego. Wskaźnik
wzrostu eksportu spadł z poziomu 25,9% rok do roku w sierpniu do 19,6% rok do roku we wrześniu. Jeżeli chodzi
o wydarzenia skłaniające do optymizmu, Kongres USA zatwierdził umowę o wolnym handlu z Koreą Południową, co
przybliża wejście tego porozumienia w życie, po ponad czterech latach starań i negocjacji. Rząd południowokoreański
również zobowiązał się do przyspieszenia prac nad ratyfikacją porozumienia. Umowa o wolnym handlu powinna
przynieść obustronne korzyści poprzez znaczącą stymulację wymiany handlowej i aktywności gospodarczej. We
wrześniu, inflacja spadła z najwyższego od trzech lat poziomu. Wartość indeksu wzrostu cen konsumenckich poszła w dół
z 5,3% rok do roku w sierpniu do 4,3% rok do roku we wrześniu, nadal przewyższając jednak przyjęty przez bank
centralny cel inflacyjny (4%).
W październiku, Bank Rezerw Indii po raz trzynasty od marca 2010 r. podniósł stopy procentowe, mając na celu
ograniczenie presji na wzrost inflacji. Zarówno stopy repo jak i stopy reverse repo poszły w górę o 25 punktów bazowych
(0,25%) do odpowiednio 8,5% i 7,5%. Indyjski deficyt handlowy nadal się rozszerzał, w miarę, jak osłabienie globalnego
wzrostu gospodarczego miało coraz większy wpływ na popyt na eksport, a import rósł wraz z coraz silniejszym popytem
krajowym. Deficyt powiększył się z 11,1 mld USD w lipcu do 14,0 mld USD w sierpniu. Obroty eksportu poszły w górę
o 44,3% rok do roku do 24,3 mld USD, a import wzrósł o 41,8% rok do roku do 38,4 mld USD. Indie i Szwajcaria
podpisały porozumienie, którego celem jest zacieśnienie współpracy pomiędzy obydwoma krajami w obszarze finansów.
Podczas wizyty indyjskiej prezydent Pratibhy Patil w Szwajcarii w ubiegłym miesiącu, prowadzono także rozmowy
o szerszej współpracy na polu gospodarczym i fiskalnym.
Ameryka Łacińska
W Brazylii, bank centralny zredukował referencyjną stopę procentową o 50 punktów bazowych (0,5%) do poziomu
11,5%, z myślą o zapewnieniu wsparcia dla krajowej gospodarki. Była to już druga obniżka stóp na przestrzeni ostatnich
trzech miesięcy. Rosnące ceny żywności i paliw nadal miały duży wpływ na wskaźnik inflacji. Wskaźnik wzrostu cen
konsumenckich wyniósł we wrześniu 7,3% rok do roku, sięgając najwyższego poziomu od ponad sześciu lat
i przewyższając górny limit celu inflacyjnego ustalony przez bank centralny na poziomie 6,5%. Tempo wzrostu sprzedaży
detalicznej spadło z 7,1% rok do roku w lipcu do 6,2% rok do roku w sierpniu, przede wszystkim w rezultacie
spowolnienia dynamiki sprzedaży samochodów wraz ze spadkiem optymizmu wśród konsumentów i osłabieniem
koniunktury na rynku kredytów. Rozluźnienie polityki pieniężnej przez bank centralny w nadchodzących miesiącach może
zwiększyć popyt na kredyty. Z drugiej strony, sierpień przyniósł wzrost w obszarze produkcji przemysłowej.
Afryka
W świetle niepewnych perspektyw rysujących się przed światową gospodarką, Departament Skarbu RPA obniżył swe
prognozy wzrostu PKB na kolejne lata. Prognozowane wskaźniki wzrostu PKB na lata 2012 i 2013 zostały obniżone do
odpowiednio 3,4% i 4,1%. Poprawiły się za to prognozy dla wskaźnika długu publicznego do produktu krajowego brutto.
Inflacja utrzymała trend wzrostowy; indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych sięgnął we wrześniu najwyższego od
dziewiętnastu miesięcy poziomu 5,7% rok do roku. Największy udział we wzroście wskaźnika inflacji miały rosnące ceny
żywności i paliw. Dla porównania, tempo wzrostu cen w sierpniu wyniosło 5,3% rok do roku. Wskaźnik inflacji utrzymał się
jednak w zakładanym przez bank centralny przedziale docelowym 3-6%. Sierpień przyniósł odbicie w obszarze produkcji
przemysłowej, po lipcowym spadku wywołanym przez falę strajków. Produkcja wzrosła w sierpniu o 5,6% rok do roku, po
spadku o 6,2% rok do roku w lipcu. Największy udział w tej poprawie dynamiki miały wzrosty produkcji w branży
motoryzacyjnej, przemyśle spożywczym i sektorze metali.
Europa
We wrześniu, presja inflacyjna w Rosji nadal spadała, a wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych był
najniższy od początku roku. Wartość indeksu poszła w dół z 8,2% rok do roku w sierpniu do 7,2% rok do roku we
wrześniu, częściowo w wyniku spadków cen żywności. W obliczu coraz wolniejszego tempa rozwoju światowej
gospodarki, rosyjski bank centralny pozostawił bazową stopę procentową na niezmienionym poziomie 8,5%. Tempo
wzrostu wydajności przemysłu spadło we wrześniu do 3,9% rok do roku, z 6,2% rok do roku w lipcu, w efekcie
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
3
spowolnienia w niemal wszystkich sektorach. Wzrost produkcji spadł z 7,1% rok do roku do 4,4% rok do roku, natomiast
dynamika w sektorze górnictwa spadła z 3,3% rok do roku do 1,4% rok do roku. W październiku, Rosję odwiedził
holenderski premier Mark Rutte i spotkał się z prezydentem Dmitrijem Miedwiediewem, by omówić możliwości
zintensyfikowania współpracy handlowej, ekonomicznej i inwestycyjnej. Rosyjski minister spraw zagranicznych Siergiej
Ławrow udał się w październiku z wizytą do Szwecji, mając na celu zacieśnienie stosunków pomiędzy obydwoma
państwami.
W Turcji, bank centralny utrzymał kluczową stopę procentową na rekordowo niskim poziomie 5,75% i obniżył poziomy
wymaganych rezerw na bankowe zobowiązania w walutach obcych o czasie zapadalności do trzech lat o 50 punktów
bazowych (0,5%), a na zobowiązania w walutach obcych o dłuższym czasie zapadalności – o 250 punktów bazowych
(2,5%). Przyjmując za swój nadrzędny cel wspieranie kursu liry, turecki bank centralny szacuje, że te redukcje uwolnią do
systemu finansowego dodatkowe środki w walutach zagranicznych o łącznej wartości sięgającej ok. 1,3 mld USD.
Wrzesień przyniósł osłabienie presji inflacyjnej; indeks wzrostu cen konsumenckich spadł do 6,2% rok do roku,
w porównaniu z 6,7% w lipcu. W październiku, Turcję odwiedził albański prezydent Bamir Topi i spotkał się ze swym
tureckim odpowiednikiem Abdullahem Gulem, by omówić możliwości dalszego rozwoju wzajemnych stosunków w takich
obszarach, jak handel czy inwestycje.
Komentarz miesiąca: Pytania i odpowiedzi dotyczące nowych rynków wschodzących („frontier markets”)
Czy dostrzega Pan wzrost apetytów na możliwości inwestycyjne oferowane przez nowe rynki wschodzące? Jeżeli
tak, to jakie są przyczyny takiego wzrostu zainteresowania?
Tak, zaczynamy dostrzegać wzrost apetytów na aktywa z nowych rynków wschodzących. Inwestorzy mają coraz większą
wiedzę, są świadomi przemian zachodzących w globalnej gospodarce i poszukują nowych rynków wschodzących czy też
następców rynków BRIC. Nowe rynki wschodzące są dziś na etapie, na którym wiele obecnych rynków wschodzących
było 20-30 lat temu. Możliwość inwestowania w tych krajach zanim przeobrażą się w duże gospodarki jest zatem bardzo
atrakcyjna i oferuje ekspozycję na ich szybki rozwój oraz płynące z niej korzyści finansowe. Przykładowo, aktywa
zgromadzone w naszych portfelach nowych rynków wschodzących uruchomionych w październiku 2008 r. są dziś warte
ponad 1 mld USD.
Jakie jest Pana podejście do inwestowania na tych rynkach? Co trzeba wiedzieć zanim zacznie się w nie
inwestować? Jaka jest Pana strategia inwestycyjna? W jaki sposób różni się ona od mechanizmów
podejmowania decyzji dotyczących rynków rozwiniętych czy nawet krajów BRIC?
Do nowych rynków wschodzących podchodzimy generalnie tak samo, jak do wszystkich innych rynków. Najważniejsze są
cztery czynniki, których pierwsze litery w języku angielskim tworzą łatwy do zapamiętania skrót FELT: rynek musi być
oparty na sprawiedliwych zasadach („Fair”), wydajny („Efficient”), płynny („Liquid”) i przejrzysty („Transparent”).
W stosunku do „frontier markets” stosujemy taką samą strategię inwestycyjną, co w przypadku rynków wschodzących.
Zawsze indywidualnie oceniamy mocne i słabe punkty poszczególnych spółek. W przypadku nowych rynków
wschodzących, dostęp do informacji może być oczywiście nieco bardziej ograniczony w porównaniu z krajami
rozwiniętymi czy nawet rynkami BRIC, ale właśnie od tego mamy nasze zespoły lokalnych analityków i oddziały
zlokalizowane w takich miejscach, jak Wietnam czy Dubaj.
Jakie są obecnie najbardziej atrakcyjne obszary dla inwestorów?
Choć cały czas znajdujemy atrakcyjne możliwości na wszystkich nowych rynkach wschodzących, największą ekspozycję
utrzymujemy obecnie na Nigerię, Egipt, Kenię, Kazachstan, Rumunię, Argentynę, Panamę, Zjednoczone Emiraty
Arabskie, Katar i Arabię Saudyjską. Preferowane przez nas tematy inwestycyjne to surowce i rynek konsumencki.
Uważamy, że popyt na surowce oraz ich ceny utrzymają długofalowy trend wzrostowy, co zwiększa atrakcyjność spółek
powiązanych z rynkiem surowcowym. Konsumpcja interesuje nas z kolei ze względu na błyskawiczny wzrost dochodów
na obywatela na nowych rynkach wschodzących.
Jaki wpływ będzie miał kryzys zadłużenia budżetowego w Europie na takie europejskie nowe rynki wschodzące,
jak Rumunia?
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
4
Podobnie jak wszystkie inne rynki wschodzące i nowe rynki wschodzące, Rumunia nie jest całkowicie odizolowana od
międzynarodowego środowiska ekonomicznego. Każdy kraj ma jednak indywidualne czynniki napędzające wzrost
gospodarczy, przez co wpływ kryzysu na poszczególne gospodarki będzie zróżnicowany. W przypadku Rumunii,
ucierpieć może tempo wzrostu eksportu (w szczególności do UE), w rezultacie słabszej dynamiki takich gospodarek, jak
Niemcy i Francja oraz spadku inwestycji ze strony tych krajów wraz z coraz większą ostrożnością inwestorów. Niemniej
jednak, należy pamiętać, że Rumunia cały czas utrzymuje wskaźnik swego zadłużenia budżetowego do PKB na bardzo
bezpiecznym poziomie w porównaniu z innymi krajami UE. Co więcej, kurs krajowej waluty od kilku ostatnich lat jest
stabilny. Coraz większy udział we wzroście PKB zaczynają mieć takie sektory, jak rolnictwo, budownictwo, a nawet
wydatki konsumenckie. Ponadto, biorąc pod uwagę ostatni trend inflacyjny, rumuński bank centralny ma pewne pole do
manewru w zakresie rozluźniania polityki pieniężnej w nadchodzących miesiącach, a niższe stopy procentowe mogą
zniwelować niekorzystny wpływ spowolnienia w innych częściach UE na rumuńską gospodarkę.
Jakie atuty i możliwości oferuje obecnie Rumunia? Które sektory tej gospodarki mają największy potencjał?
Dostrzegamy potencjał wzrostowy w takich sektorach, jak energetyka, rolnictwo czy rynek konsumencki, a każdy z nich
charakteryzuje się innymi motorami rozwoju. W sektorze energetycznym, spółki mają wartościowe aktywa i bardzo
interesujące możliwości inwestycyjne, jednak ich zarządy muszą skoncentrować się na takich kwestiach, jak wydajność
i rentowność. Rolnictwo zmierza we właściwym kierunku; kilka przedsiębiorstw inwestuje w podnoszenie wydajności
eksploatacji gruntów i technologie zwiększania plonów. Ten sektor rumuńskiej gospodarki nadal jest jednak daleko od
pełnego wykorzystania swego ogromnego potencjału. Stosunek wydatków konsumenckich do PKB nadal jest niski, nawet
jak na rynek wschodzący, ale sądzimy, że ta dysproporcja zostanie skorygowana w nadchodzących latach, co stwarza
ciekawe możliwości w takich branżach, jak sprzedaż detaliczna czy bankowość.
Przenieśmy się do Azji: co sądzi Pan o przyjętej przez Sri Lankę strategii wzrostu poprzez koncentrację na
eksporcie?
Wykwalifikowana siła robocza, bogactwo zasobów w sektorze rolnictwa oraz naturalne piękno lokalnej przyrody
i krajobrazu to atuty, które zapewniają Sri Lance dobre warunki do skutecznego rozwoju eksportu zarówno towarów, jak
i usług (włącznie z turystyką). Ponadto, eksport umożliwia lankijskim przedsiębiorstwom dotarcie do większej bazy
klientów – czy to do 1,5 mld ludzi w najbliższym sąsiedztwie, czy też do odbiorców z całego świata, dzięki czemu nie
muszą bazować na 20-milionowej populacji własnego kraju. Sri Lanka ma także dobrą lokalizację przy
międzynarodowych szlakach transportowych, zapewniającą jej status węzła eksportowego i przeładunkowego.
Czy dokonujecie obecnie jakichkolwiek zakupów na rynku lankijskim?
Cały czas aktywnie monitorujemy i analizujemy Sri Lankę pod kątem możliwości inwestowania w akcje dostępne
w obrocie publicznym, a także w inne instrumenty pasujące do naszych portfeli akcyjnych. Sektory, które wyglądają
szczególnie interesująco, to nieruchomości, hotelarstwo, sprzedaż detaliczna i szybko rozwijający się rynek dóbr
konsumenckich. Pewne możliwości dostrzegamy także w sektorze bankowym, który nie jest jeszcze dostatecznie
rozwinięty i nie wszyscy mają dostęp do jego usług. Potencjał do rozwoju ma cały szereg produktów bankowych, m.in.
karty kredytowe czy kredyty hipoteczne. Na obecnym etapie znajdujemy jednak znacznie tańsze akcje w innych
częściach świata.
Jaka jest najlepsza taktyka, jaką inwestor może przyjąć w czasach wzmożonej niepewności?
Gdy rynki finansowe na całym świecie wydają się przechodzić kryzys, inwestorzy często wycofują swój kapitał z rynków
akcji i zaczynają gromadzić gotówkę lub inne aktywa uznawane przez nich za bezpieczne, np. amerykańskie papiery
skarbowe. To oczywiście najgorsza strategia. Choć zawirowania na rynkach finansowych mogą przekładać się na wzrost
ryzyka i krótkoterminowe wahania, uważamy, że najlepszym sposobem na ograniczenie ryzyka jest dywersyfikacja
inwestycji, z uwzględnieniem wszystkich klas krajowych i zagranicznych aktywów. Ponadto, wpływ kryzysu na
poszczególne kraje nie będzie jednakowy i nie będzie występował w tym samym czasie. W związku z tym, w dłuższej
perspektywie, kluczowe znaczenie ma utrzymywanie ekspozycji na różne części świata, a przede wszystkim na
gospodarki o największym potencjale wzrostowym. Rynki wschodzące i nowe rynki wschodzące rosną trzykrotnie
szybciej niż rynki rozwinięte, mają większe rezerwy walutowe i niższe wskaźniki zadłużenia do PKB, a także reprezentują
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
5
ponad jedną trzecią łącznej kapitalizacji całego światowego rynku akcji. Rynki wschodzące są znacząco niedoważone
w portfelach większości inwestorów na świecie, zatem to najlepszy moment na rozpoczęcie dywersyfikacji.
Niniejszy dokument został sporządzony wyłącznie do celów informacyjnych i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej ani oferty sprzedaży ani
zachęty do kupna tytułów uczestnictwa jakiegokolwiek funduszu zarejestrowanej w Luksemburgu spółki SICAV Franklin Templeton. Żadnych informacji
zawartych w niniejszym dokumencie nie należy traktować jako porady inwestycyjnej.
Wszelkie informacje zawarte w niniejszym dokumencie zostały zebrane przez Franklin Templeton Investments z zachowaniem zasad profesjonalizmu
i należytej staranności. Niemniej jednak, dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego
dokumentu. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton.
Opinie zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulegać zmianom bez odrębnego powiadomienia.
Wszelkie badania i analizy uwzględnione w niniejszym dokumencie zostały opracowane na potrzeby i do wyłącznych celów Franklin Templeton
Investments i mają charakter informacji pobocznych.
Franklin Templeton Investments nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec odbiorców niniejszego dokumentu ani żadnych innych osób czy podmiotów
z tytułu nieścisłości, błędów lub pominięć w treści niniejszego dokumentu, niezależnie od przyczyn takich nieścisłości, błędów lub pominięć.
Dokument wydany przez Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o.
Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o.; Rondo ONZ 1; 00-124 Warszawa - Tel.: +48 22 337 13 50 - Faks: +48 22 337 13 70.
www.franklintempleton.pl
Prawa autorskie © 2011 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.