Koszty prewencji.

Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie,
powielanie, zwielokrotnianie -zabronione Magazyn Ubezpieczeniowy nr 1(73)
Koszty prewencji.
Autorzy: Małgorzata i Maciej Capik
W interesie zakładów ubezpieczeń jest aby ubezpieczający, ubezpieczony podejmowali
działania, które będą ograniczały ryzyko stanowiące sferę niebezpieczeństwa objętą
ochroną ubezpieczeniową. Dlatego w kodeksie cywilnym, od wielu lat w niezmienionej
formie, występuje norma art.826 § 1 o treści
W razie zajścia wypadku ubezpieczający obowiązany jest użyć dostępnych mu
środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie
lub zmniejszenia jej rozmiarów.
Jej działanie jest niezależne od tego czy ubezpieczonym ryzykiem jest odpowiedzialność
cywilna czy też mienie. Nie ma również znaczenia czy umowa ubezpieczenia zawarta jest
na własny czy cudzy rachunek. Za każdym razem od ubezpieczającego, ubezpieczonego
oczekuje się podjęcia określonych działań i gwarantuje mu się pokrycie poniesionych
kosztów nawet wtedy, gdyby działania te nie okazałyby się skuteczne. Ważniejsze jest
bowiem wykazanie woli podjęcia działań prewencyjnych niż ich pozytywny skutek.
Świadczą one bowiem o właściwych intencjach po stronie ubezpieczającego,
ubezpieczonego, który, pomimo posiadanej ochrony ubezpieczeniowej, nie jest obojętny
względem grożącego niebezpieczeństwa i niezależnie od perspektywy przyszłego
odszkodowania, zachowuje się tak, jak powinien zachować się każdy. ratując swoje mienie
i ograniczając negatywne skutki przypadkowego zachowania stanowiącego źródło szkody.
Ta prewencyjna funkcja przepisu art.826k.c. powoduje jednak jego naturalne
ograniczenie. Zakład ubezpieczeń pokrywa tylko koszty tych działań, które zostały
przedsięwzięte po zaistnieniu wypadku objętego ochroną ubezpieczeniową. Musi więc
wystąpić wypadek i zagrożenie realną szkodą, aby uruchomiona została płatność w
oparciu o tą normę. Jest to ograniczenie uzasadnione, bo tylko realność zagrożenia
wypłatą odszkodowania może być tym, co uruchomi zobowiązanie zakładu ubezpieczeń z
umowy ubezpieczenia. Jest oczywistym, że każdy, bez względu na posiadany przez siebie
pakiet ubezpieczeń, powinien w swoim postępowaniu zachowywać normy ostrożnościowe.
Nie jest to tylko powinność ogólna, ale mająca także swoje podłoże w różnorodnych
Capik Maciej, Capik Małgorzata P.W.ATENA CiMM s.c. zastrzega, iż dalsze
rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób treści publikowanych bez
zgody wydawców, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych, jest zabronione.
Wyłączne prawa wydawnicze P.W.ATENA CiMM s.c. Capik M.M. Przedruk, kopiowanie,
powielanie, zwielokrotnianie -zabronione Magazyn Ubezpieczeniowy nr 1(73)
aktach prawnych, nakładających ściśle określone reguły postepowania. Są normy ochrony
przeciwpożarowej, które na każdego nakładają obowiązki prewencyjne , których celem jest
niedopuszczenia do zaistnienia zagrożenia pożarem. Są normy kodeksu wykroczeń i
kodeksu karnego, zakazujące zachowań, które z jednej strony grożą sankcją karną, ale
także i zobowiązaniem do zapłaty odszkodowania. Są przepisy prawa budowalnego , które
nie tylko na uczestników procesu inwestycyjnego, ale na właścicieli i zarządców
budynków nakładają rozliczne obowiązki, których celem jest utrzymania bezwzględnego
bezpieczeństwa użytkowania tych budynków. To tylko przykładowe przepisy o charakterze
ogólnym, które obowiązują każdego i w każdej sytuacji. Przestrzeganie zatem norm
ostrożnościowych jest czymś czego ma prawo oczekiwać ustawodawca i co jest
zachowaniem normalnym i nie przekraczającym granic postępowania powszechnie
przyjętego.
Prewencja , której celem jest ograniczenia niebezpieczeństwa wystąpienia wypadku jest
czymś naturalnym, czymś co nie może zatem rodzić zobowiązania ubezpieczyciela.
Gdy jednak celem prewencji jest ograniczenie natężenie czynnika niebezpieczeństwa i
zakresu jego oddziaływania, ubezpieczyciel może z tego odnieść korzyść w postaci
zmniejszenia wartości odszkodowania, a to jest równoznaczne z jego obowiązkiem
pokrywania kosztów tej prewencji. Zatem wystąpienie wypadku ubezpieczeniowego, nie
tyle zmienia charakter środków prewencyjnych, ale zmienia jej skutki, które odnoszą nie
tylko do podmiotu zagrożonego, ale do zakładu ubezpieczeń jako strony umowy
ubezpieczenia. Dlatego z punktu widzenia tej umowy dzielimy prewencję na tą, która ma
miejsce po zajściu wypadku objętego ochroną ubezpieczeniową i tą przed wypadkiem,
której koszty musi ubezpieczający , ubezpieczony ponosić w własnym zakresie. Ten
podział prewencji jest także źródłem dodatkowych zapisów w umowach ubezpieczenia,
gdzie ubezpieczyciel poza kosztami przewidzianymi w art.826 godzi się także na
pokrywanie kosztów prewencji przedwypadkowej . Wtedy te działania prewencyjne są z
reguły określane rodzajowo, a także limitowane odrębną sumą ubezpieczenia.
Capik Maciej, Capik Małgorzata P.W.ATENA CiMM s.c. zastrzega, iż dalsze
rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób treści publikowanych bez
zgody wydawców, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i
prawach pokrewnych, jest zabronione.