vol. 4, no. 2

JACEK JURA, ZDZISŁAW SMORA˛G, BARBARA GAJDA, JOANNA JURKIEWICZ
Uzyskanie pokolenia F1 i F2 WAP-Fuc transgenicznych świń. Analiza molekularna
STRESZCZENIE
W produkcji transgenicznych zwierza˛t istotne znaczenie ma to, czy nowo nabyta na drodze
transgenezy cecha jest przekazywana na kolejne pokolenia i w jakim stopniu. Prezentowane badania
wykazały, że wprowadzony ludzki gen α1,2 fukozylotransferazy, którego ekspresja została ukierunkowana na gruczoł mlekowy świni, jest przekazywany na kolejne pokolenia. Spośród 410 potencjalnie
transgenicznych osobników, uzyskanych w wyniku naturalnych kojarzeń, 43 osobniki pokolenia F1 i F2
odziedziczyły wprowadzony na drodze transgenezy gen koduja˛cy ludzka˛ α1,2 fukozylotransferaze˛.
Stanowia˛ one jedynie 10,5% populacji uzyskanych osobników. Otrzymane rezultaty potwierdzaja˛ to, że
przekazywanie transgenu odbywa sie˛ w sposób, który nie jest podporza˛dkowany określonej regule.
Prawdopodobnie dlatego, iż jego wbudowywanie naste˛puje w przypadkowe miejsce na dowolnym
chromosomie w trakcie integracji po wprowadzeniu do zapłodnionej komórki jajowej.
EWA SŁOTA, BARBARA REJDUCH, BARBARA DANIELAK-CZECH, MONIKA BUGNO,
JACEK JURA, ZDZISŁAW SMORA˛G
Ocena struktury chromosomów oraz fizyczna lokalizacja konstruktu WAP-Fuc w genomie
świń transgenicznych
STRESZCZENIE
Przy zastosowaniu technik cytogenetycznych przeprowadzono ocene˛ prawidłowości kariotypu
69 świń (w tym 43 zwierza˛t transgenicznych) oraz zidentyfikowano u tych zwierza˛t polimorficzne
warianty heterochromatyny centromerowej i regionów ja˛derkotwórczych. Wszystkie osobniki posiadały
kariotyp prawidłowy 38,XX lub 38,XY. U badanych zwierza˛t zaobserwowano polimorfizm wielkości
heterochromatyny centromerowej w chromosomach pary 14 oraz zmienność wielkości i liczby regionów
ja˛derkotwórczych.
Posługuja˛c sie˛ technika˛ FISH przeprowadzono hybrydyzacje˛ sondy (pWAP-Fuc) z preparatami
chromosomów trzech świń transgenicznych. Sygnały fluorescencyjne zaobserwowano: u lochy nr 242 na
chromosomie 8q21, u lochy nr 276 na chromosomie 15q24, natomiast u lochy nr 322 na chromosomie
6q32.
EWA MICHALAK, LUCYNA KA˛TSKA-KSIA˛ŻKIEWICZ, ROBERT KALAK, DANIEL LIPIŃSKI,
KAROLINA WIELGUS, MAŁGORZATA JARMUŻ, MARLENA SZALATA, BOŻENNA RYŃSKA,
ZDZISŁAW SMORA˛G, RYSZARD SŁOMSKI
Transfekcja fibroblastów in vitro i ocena transgenezy w długotrwałych hodowlach komórkowych
STRESZCZENIE
Przeprowadzono transfekcje˛ fibroblastów bydle˛cych z zastosowaniem precypitacji, lipofekcji
i elektroporacji. Transformanty uzyskano dla wszystkich metod, przy czym najskuteczniejsza okazała sie˛
precypitacja DNA bezpośrednio na komórki. Najwie˛ksza śmiertelność komórek wyste˛powała w przypadku komórek poddanych lipofekcji. Ogółem przeprowadzono 44 eksperymenty transfekcji z użyciem
3 różnych plazmidów. Na liniach, które przeżyły selekcje˛ (56,8%) przeprowadzono naste˛pnie analize˛
molekularna˛ (PCR) oraz cytogenetyczna˛ (FISH) w celu potwierdzenia obecności transgenu. W badaniach cytogenetycznych obserwowano komórki zawieraja˛ce transgen na pojedynczych chromosomach.
KRZYSZTOF ADAMCZYK, JAN SZAREK, GRZEGORZ SKRZYŃSKI, JULIUSZ STRZETELSKI
Wpływ budowy ciała buhajków mieszańców na ich wartość rzeźna˛
STRESZCZENIE
W pracy wykazano, że zarówno typ budowy ciała buhajków opasanych do masy ciała około 500 kg,
jak i efekt grupy genetycznej w sposób istotny wpływały na ich wartość rzeźna˛. Wykazano, że szerokość
buhajków w wie˛kszym niż ich wysokość stopniu wpływa na niektóre cechy wartości rzeźnej —
szczególnie na mase˛ tuszy ciepłej buhajków oraz ich wydajność rzeźna˛ ciepła˛.
TADEUSZ BLICHARSKI, GRZEGORZ ŻAK, MARIUSZ PIERZCHAŁA
Szacowanie ilości i procentowej zawartości mie˛sa w szynkach i pole˛dwicach z tusz wieprzowych
w zakładach mie˛snych
STRESZCZENIE
Badano dokładność, możliwych do zastosowania w praktyce zakładów mie˛snych, równań regresji do
szacowania ilości i procentowego udziału mie˛sa w szynkach i pole˛dwicach wieprzowych. W badaniach
posłużono sie˛ wynikami pomiarów liniowych i dysekcji szczegółowej 170 tusz wieprzowych. Na
podstawie analizy badanego materiału i wykonanych obliczeń stwierdzono, że najwyższa˛ dokładność
szacowania mie˛sności wymienionych wyre˛bów można osia˛gna˛ć wykorzystuja˛c w równaniach regresji
dokładnie określona˛ ilość mie˛sa w tuszy oraz mase˛ tuszy. Podobne rezultaty dało zastosowanie równania
bazuja˛cego bezpośrednio na pomiarach wysokości oka pole˛dwicy i grubości słoniny nad okiem
pole˛dwicy. Najmniejsza˛ dokładność uzyskano stosuja˛c równania regresji, w których wykorzystano
wyniki pomiarów wykonywanych na powierzchni wzdłużnego przecie˛cia tuszy, w jej krzyżowym
odcinku.
JACEK SIKORA, JE˛DRZEJ KRUPIŃSKI, JAN KNAPIK
Użytkowość tuczna i rzeźna tryczków pochodza˛cych z krzyżowania merynosa polskiego,
owcy romanowskiej i tryków Mouton Charollaise
STRESZCZENIE
Racjonalna produkcja jagnia˛t rzeźnych wymaga wybrania odpowiednich ras matecznych i ojcowskich, które gwarantowałyby przełamanie bariery opłacalności chowu, to jest uzyskanie 1,5 jagnie˛cia od
matki w cia˛gu roku. W badaniach wykorzystano tryki i owce merynosowe (MMMM), tryki i owce rasy
romanowskiej (RRRR), a jako końcowy komponent ojcowski tryki rasy Mouton Charollaise
(MCHMCH). Celem pracy była ocena wartości tucznej i rzeźnej tryczków merynosa polskiego
(MMMM), owcy romanowskiej (RRRR) oraz tryczków mieszańców F1 — RR × MM, F2 — MM × RM
i F3 — MCH × (MMRM). Doświadczenie wykonano Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki
w Pawłowicach w latach 1999 – 2001. Do tuczu wybrano losowo po 24 sztuki tryczków: merynosa
polskiego, owcy romanowskiej, mieszańców F1, F2 i F3. Po zakończeniu tuczu dokonano oceny
przyżyciowej tryczków a po ich uboju oceny tusz. Stwierdzono, że najwyższe przyrosty dobowe
w czasie tuczu, najniższe zużycie paszy, najwyższy udział wyre˛bów wartościowych oraz najkorzystniejsza˛ ocene˛ tusz w skali EUROP osia˛gne˛ły tryczki F3.
JULIUSZ KSIA˛ŻKIEWICZ
Zmiany wartości cech użytkowych w czterech pokoleniach kaczek z dwóch zachowawczych
linii syntetycznych
STRESZCZENIE
Badania porównawcze prowadzono na liniach syntetycznych kaczek wytworzonych ze stad
zachowawczych kaczek typu lekkiego (SK) i typu Pekin (SB). W czterech pokoleniach kaczek (każde
w dwóch okresach użytkowania) określano średnie wartości cech reprodukcyjnych i mie˛snych.
W pierwszym oraz drugim roku użytkowania stwierdzono: wie˛ksza˛ liczbe˛ jaj (150,2 i 150,5 oraz
141,8 i 137,0), podobna˛ mase˛ zniesionych jaj (73 i 86 g oraz 72,2 i 86,7 g), a także wie˛ksza˛ wyle˛gowość
piskla˛t z jaj zapłodnionych (75,9 i 78,7% oraz 72,7 i 79%) u kaczek z linii SK w porównaniu z SB. Linie
SK i SB charakteryzowało istotne zróżnicowanie: masy ciała w trzecim (460 i 711 g u samców, 494
i 722 g u samic) i w siódmym tygodniu życia (1627 i 2530 g u samców, 1564 i 2403 g u samic),
zawartości mie˛śni nóg (17,1 i 14,3%) i skóry z tłuszczem podskórnym w tuszce patroszonej.
Na podstawie równań prostej regresji określono trendy spadkowe w liczbie jaj i średniej masie jaja
w pierwszym roku użytkowania, a trendy wzrostowe w drugim roku użytkowania. Zapłodnienie jaj
odznaczało sie˛ trendem wzrostowym w pierwszym, a spadkowym w drugim roku użytkowania.
Wyle˛gowość piskla˛t z jaj nałożonych i zapłodnionych charakteryzowały trendy wzrostowe. Obydwie
linie cechowały trendy spadkowe w odniesieniu do masy ciała w 3. i 7. tygodniu życia, procentowej
zawartości mie˛śni piersiowych i skóry z tłuszczem podskórnym, natomiast trendy wzrostowe w procentowej zawartości mie˛śni nóg w tuszce.
Zmienność badanych cech w populacjach syntetycznych została zachowana na podobnym poziomie
jak w stadach zachowawczych użytych do ich wytworzenia, zatem linie syntetyczne moga˛ być przydatne
dla zachowania puli genów kaczek metoda˛ in situ.
ADAM MAZANOWSKI, ZENON BERNACKI, TOMASZ KISIEL
Cechy mie˛sne oraz skład chemiczny mie˛sa mieszańców pochodza˛cych po ge˛siorach
z udziałem kartuskich lub ge˛gawych i ge˛siach Astra G
STRESZCZENIE
Materiał doświadczalny stanowiły mieszańce pochodza˛ce po ge˛siorach z udziałem kartuskich lub
ge˛gawych i ge˛siach Astra G, odchowywane do 17. tygodnia życia. Stwierdzono, że potomstwo
pochodza˛ce po ge˛siorach z udziałem kartuskich (grupy I i II) ważyło wie˛cej niż po ge˛siorach z udziałem
ge˛gawych (grupy III do VI), było jednak gorzej umie˛śnione i bardziej otłuszczone. Mieszańce po
ge˛siorach z udziałem ge˛gawych miały mniejsza˛ mase˛ ciała, ale wyróżniały sie˛ dobrym umie˛śnieniem
piersi i nóg oraz małym otłuszczeniem.
Masa mie˛śni piersiowych oraz mie˛śni nóg była statystycznie istotnie i dodatnio skorelowana
z wie˛kszościa˛ wymiarów ciała, a procentowy udział mie˛śni piersiowych ujemnie i istotnie z długościa˛
tułowia z szyja˛ i tułowia. Długość mostka była ujemnie i istotnie skorelowana z masa˛ skóry z tłuszczem.
Można to wykorzystać w selekcji ge˛si na zmniejszenie otłuszczenia.
Wartość pH15 mie˛śni piersiowych i nóg była we wszystkich grupach podobna (6.1 do 6.2) i po
20 godzinach obniżyła sie˛ o 0.1. Wodochłonność mie˛śni piersiowych była we wszystkich grupach
wie˛ksza niż wodochłonność mie˛śni nóg. Zawartość wody w mie˛śniach piersiowych i nóg była wie˛ksza
u mieszańców po ge˛siorach z udziałem ge˛gawych niż u mieszańców po ge˛siorach z udziałem kartuskich.
U tych ostatnich zanotowano wie˛ksza˛ zawartość białka i tłuszczu w mie˛śniach piersiowych i nóg,
a w mie˛śniach nóg także wie˛kszy udział popiołu niż u mieszańców z udziałem ge˛si ge˛gawych.
Najlepsze wskaźniki efektywności odchowu uzyskało potomstwo po ge˛siorach KaW33, W33Ka
i GrWKSl (grupy I do III).
MICHAŁ BOCHENEK, ZDZISŁAW SMORA˛G
Badania chromatyny plemnikowej nasienia knurów transgenicznych
STRESZCZENIE
Celem pracy było zbadanie poziomu uszkodzeń chromatyny plemnikowej u knurów transgenicznych z genem WAP-Fuc. W pracy wykorzystano 9 knurów transgenicznych, od których w cia˛gu
15 miesie˛cy pobrano po 11 ejakulatów. Uszkodzenia chromatyny oceniano na podstawie metody SCSA.
Średni poziom uszkodzonych plemników wahał sie˛ od 1,1% do 3,05% i nie różnił sie˛ od wartości
stwierdzonych u knura kontrolnego.
BARBARA GAJDA, ZDZISŁAW SMORA˛G
Liczba komórek w blastocystach świni hodowanych w różnych pożywkach
STRESZCZENIE
Celem badań była ocena pożywek do hodowli in vitro dla wczesnych zarodków świni oraz ocena
uzyskanych blastocyst na podstawie liczby komórek. Doświadczenie przeprowadzono na zarodkach
w stadium 2 – 4-komórkowym, uzyskanych od superowulowanych loch, ubijanych 48 godzin po
inseminacji. Zarodki pobierano poprzez przepłukanie jajowodów w buforze PBS z dodatkiem FCS
w temperaturze 38°C. Zarodki hodowano in vitro w 3 wybranych pożywkach o określonym składzie
chemicznym: NCSU-23, NCSU-37, CZB. Hodowle˛ prowadzono w temperaturze 39°C, z 5% CO2
w powietrzu przez 96 do 120 godzin. Głównym kryterium oceny był rozwój zarodka do stadium moruli
i blastocysty. Ponadto, zarodki, które osia˛gne˛ły stadium blastocysty barwiono fluorochromem Hoechst
33342, a liczbe˛ komórek liczono przy użyciu mikroskopu fluorescencyjnego. Wyniki analizowano
statystycznie testem chi-kwadrat i Fishera. Najwyższy odsetek zarodków rozwijaja˛cych sie˛ do stadium
moruli i blastocysty zaobserwowano w pożywce NCSU-23 (100 i 89,2), naste˛pnie w NCSU-37
(89,5 i 78,9) i CZB (odpowiednio 82,1 i 67,8%). Odsetek zarodków rozwinie˛tych do stadium blastocysty
w pożywce NCSU-23 był istotnie wyższy (P < 0.05) niż w pożywce CZB, choć nie różnił sie˛ istotnie od
odsetka zarodków rozwinie˛tych w pożywce NCSU-37. Średnia całkowita liczba komórek w blastocystach uzyskanych w pożywkach NCSU-23, NCSU-37 i CZB wyniosła odpowiednio: 139,5 (± 32,8), 71,9
(± 36,6) i 58,3 (± 8,6). Analiza statystyczna wykazała istotne różnice w liczbie komórek w wyhodowanych blastocystach mie˛dzy pożywka˛ NCSU-23 a NCSU-37, NCSU-23 i CZB (P < 0,001). Stwierdza sie˛,
że spośród wszystkich badanych pożywek NCSU-23 zapewnia najlepsze warunki dla hodowli in vitro
wczesnych zarodków świńskich do stadium blastocysty.
JACEK JURA, RYSZARD SŁOMSKI, ZDZISŁAW SMORA˛G, BARBARA GAJDA,
JAROSŁAW WIECZOREK, DANIEL LIPIŃSKI, ROBERT KALAK, WOJCIECH JUZWA,
JOANNA ZEYLAND
Produkcja transgenicznych świń na potrzeby ksenotransplantacji
standardowa technika mikroiniekcji
STRESZCZENIE
Celem badań było uzyskanie transgenicznych świń, których organy be˛da˛ przydatne do transplantacji u ludzi. W badaniach wykorzystano konstrukcje˛ genowa˛ o charakterze konkurencyjnym, której
zadaniem jest wprowadzenie do komórek świni genów koduja˛cych enzymy swoiste dla tego samego
substratu, co endogenny enzym dawcy. Przygotowana konstrukcja genowa, zawieraja˛ca gen α 1,2fukozylotransferazy człowieka, konkuruje z α 1,3-galaktozylotransferaza˛ o ten sam substrat N-acetylolaktozoamine˛. Wprowadzenie do genomu świni genu ludzkiej fukozylotransferazy ma spowodować
maskowanie epitopu poprzez zmniejszenie powinowactwa przeciwciał anty-Gal. Zmniejszenie powinowactwa przeciwciał anty-Gal w układzie świnia-człowiek może obniżyć immunologiczna˛ bariere˛
mie˛dzygatunkowa˛ i zminimalizować ryzyko odrzucenia przeszczepu. W wyniku prac uzyskano
transgenicznego knura TG 1154 o stwierdzonej ekspresji transgenu.
ZDZISŁAW SMORA˛G, ELŻBIETA WAYDA, BARBARA GAJDA, JOANNA JURKIEWICZ
Bakteriostatyczne właściwości mleka produkowanego przez transgeniczne dla WAP-Fuc maciory
STRESZCZENIE
Celem podje˛tych badań było określenie właściwości bakteriostatycznych mleka pochodza˛cego od
transgenicznych dla WAP-Fuc loch. W badaniach zastosowano zmodyfikowana˛ metode˛ kra˛żkowa˛
oznaczania wrażliwości na antybiotyki na podłożu MH (Mueller-Hinton).
Do badań użyto 144 próbki mleka pochodza˛cego od 26 transgenicznych loch oraz 27 próbek mleka
pochodza˛cego od 12 loch kontrolnych. Stwierdzono strefy zahamowania wzrostu uznawane za wynik
pozytywny (w przypadku co najmniej jednej badanej próbki) mleka pochodza˛cego od 13 loch
transgenicznych. U pozostałych 13 loch transgenicznych badane próbki mleka dały wynik negatywny.
W przypadku loch, u których stwierdzono próbki z wynikiem pozytywnym, niektóre z badanych próbek
dawały rezultat negatywny. Na ogólna˛ liczbe˛ 144 próbek mleka wynik pozytywny zanotowano w 61
(42,4%), a wynik negatywny w 83 (57,6%) przypadkach. Jednocześnie wszystkie próbki mleka od loch
kontrolnych dały wynik negatywny.
Uzyskane wyniki wskazuja˛, że mleko produkowane przez transgeniczne dla WAP-Fuc lochy może
posiadać właściwości bakteriostatyczne.
MARIAN RÓŻYCKI, AURELIA MUCHA, MIROSŁAW TYRA
Wpływ transgenu WAP-Fuc na cechy zwia˛zane z odchowem prosia˛t oraz ich późniejsza˛ wartość
tuczna˛ i rzeźna˛
STRESZCZENIE
Analize˛ uzyskanych wyników przeprowadzono dla 261 prosia˛t karmionych mlekiem 29 loch
transgenicznych oraz 269 prosia˛t karmionych mlekiem 29 loch nietransgenicznych. Stwierdzono
mniejszy procentowy udział upadków w grupie prosia˛t odchowywanych przez lochy transgeniczne
o 0,1 prosie˛cia. Prosie˛ta te charakteryzowały sie˛ jednak nieco niższymi przyrostami dziennymi masy
ciała zarówno do 14. dnia życia, jak i w całym okresie odchowu przy losze. Nie stwierdzono jednak
statystycznie istotnych różnic mie˛dzy tymi cechami, co sugeruje brak wpływu zmodyfikowanego mleka
pochodza˛cego od loch transgenicznych na cechy odchowu prosia˛t.
Tucz kontrolny przeprowadzono według metodyki obowia˛zuja˛cej w SKURTCh. Ogółem skontrolowano 126 sztuk, w tym 58 zwierza˛t odchowywanych przez lochy transgeniczne i 68 odchowywanych przez lochy nietransgeniczne. W zakresie cech tucznych i rzeźnych wykazano wysoko istotne
różnice mie˛dzy grupami zwierza˛t jedynie dla wieku w dniu uboju.
MICHAŁ BOCHENEK, MARIA SKRZYSZOWSKA, ZDZISŁAW SMORA˛G
Wpływ apoptozy hodowanych in vitro komórek – dawców ja˛der na potencjał rozwojowy
klonowanych zarodków kozy
STRESZCZENIE
Celem pracy było rozpoznanie nasilenia procesów apoptozy w hodowanych in vitro kozich
komórkach – dawcach ja˛der na potrzeby klonowania: komórek granulozy, wzgórka jajonośnego oraz
fibroblastów z tkanki ucha. Do oceny apoptozy zastosowano metode˛ pomiaru ilości DNA oraz barwienia
fluorochromem YO PRO-1 i PI.
Stwierdzono istotny wzrost ilości komórek apoptotycznych w hodowlach prowadzonych w warunkach głodzenia przez okres 5 dni w stosunku do hodowli optymalnych. Stwierdzono możliwość
podniesienia efektywności klonowania somatycznego przez zastosowanie zmodyfikowanej metody
barwienia fluorochromem YO PRO-1 komórek – dawców ja˛der.
MARLENA SZALATA, DANIEL LIPIŃSKI, ROBERT KALAK, PAULINA TOBOŁA,
JOANNA LEHMANN, KAROLINA WIELGUS, JACEK JURA, ZDZISŁAW SMORA˛G,
MAREK PIENKOWSKI, RYSZARD SŁOMSKI
Oczyszczanie i charakterystyka hormonu wzrostu człowieka uzyskiwanego
w mleku transgenicznych królików
STRESZCZENIE
Do oczyszczania rekombinowanego hormonu wzrostu człowieka z mleka transgenicznych królików
zastosowano chromatografie˛ powinowactwa metali na złożu Talon dzie˛ki obecności w polipeptydzie
wstawki histydynowej. Oczyszczanie hGH przeprowadzono w warunkach natywnych uzyskuja˛c 1,5 mg
hGH na 1000 ml mleka. Zastosowanie chromatografii powinowactwa wymagało uprzedniego usunie˛cia
z mleka lipidów i kazein. Po oczyszczeniu i sprawdzeniu elektroforetycznym czystości preparatów
aktywny hormon uwalniano poprzez hydrolize˛ trombina˛. Aktywność biologiczna˛ rekombinowanego
białka wykazano w badaniach immunochemicznych i w hodowlach komórek zależnych od hormonu.
RADOSŁAW JÓZEFCZYK, MARIA DROBA
Kwaśne glikozydazy ja˛der przepiórki japońskiej
STRESZCZENIE
Przedstawiono podstawowa˛ charakterystyke˛ biochemiczna˛ naste˛puja˛cych kwaśnych glikozydaz
ja˛der przepiórki japońskiej: β-HEX, α- i β-MAN, α- i β-GAL oraz α-FUC.
Aktywność właściwa oraz optimum pH badanych enzymów nie odbiegały od aktywności kwaśnych
glikozydaz w ja˛drach koguta, indora i ga˛siora. Wartości Km mieściły sie˛ w granicach typowych dla tych
enzymów u ssaków. Wie˛kszość kwaśnych glikozydaz ja˛der przepiórki wyste˛puje w postaci jednej formy
molekularnej o Mr w zakresie od 74 do 175 kDa, z wyja˛tkiem α-GAL, która posiadała dwie formy o Mr
53 i 300 kDa. β-HEX, β-GAL i α-MAN wyste˛powały w postaci trzech form wielopostaciowych
o wartościach pI odpowiednio: 6,02, 5,80, 5,70; 6,14, 5,64, 5,15 oraz 6,00, 5,78, 5,65, natomiast β-MAN,
α-GAL i α-FUC posiadały po jednej formie dominuja˛cej o pI odpowiednio: 6,84, 5,74 i 6,54.
KRZYSZTOF BILIK, JULIUSZ STRZETELSKI, ZENON CHOROSZY
Wpływ poziomu żywienia jałówek rasy czb × hf w okresie dojrzewania płciowego
na wybrane cechy użytkowe i późniejsza˛ mleczność
STRESZCZENIE
Badano wpływ skarmiania dawek pokarmowych o różnych poziomach energii (JPM) i białka (BTJ)
w okresie przed i po uzyskaniu dojrzałości płciowej na wzrost, kondycje˛, stopień otłuszczenia i wybrane
cechy użytkowości rozrodczej jałówek rasy czb × hf oraz ich późniejsza˛ wydajność i skład mleka.
Określano również zależność mie˛dzy punktacja˛ kondycji ciała (BCS) a stopniem otłuszczenia,
mierzonym przyżyciowo grubościa˛ tłuszczu podskórnego (SFT) na grzbiecie. Badania przeprowadzono
na 45 jałówkach rasy czb (63,5% hf) w okresie od 6. miesia˛ca życia do ukończenia 100 dni
laktacji. Zwierze˛ta przydzielono do 5 analogicznych pod wzgle˛dem genotypu, wieku i masy ciała grup
(po 9 szt.), w których od 6. do 11. miesia˛ca (1. okres) oraz od 12. do 13. miesia˛ca życia (2. okres)
stosowano dawki pokarmowe ustalone według norm IZ-INRA (2001), różnia˛ce sie˛ poziomem energii
(JPM) i białka (BTJ). W okresie od 14. miesia˛ca życia do 3. tygodnia przed wycieleniem wszystkie
jałówki żywiono według zasad stosowanych w grupie K, a naste˛pnie do 100. dnia laktacji dawkami
przewidzianymi dla krów pierwiastek.
Stwierdzono w każdej klasie wiekowej oraz w okresie przed i po wycieleniu wysoko istotne
zależności mie˛dzy ocena˛ kondycji w skali 5-punktowej (BCS) a grubościa˛ tłuszczu podskórnego na
grzbiecie (SFT). Zwie˛kszenie w okresie przed (1. okres) i po osia˛gnie˛ciu dojrzałości płciowej (2. okres)
poziomu energii (JPM) i białka (BTJ) w dawce pokarmowej o 15% w stosunku do zaleceń norm
IZ-INRA (2001) określonych dla przyrostu masy ciała 700 g/dzień wpłyne˛ło na polepszenie kondycji
i zwie˛kszenie otłuszczenia jałówek w granicach uznanych za optymalne dla tej rasy, przyczyniaja˛c sie˛ do
uzyskania cie˛ższych i wyższych zwierza˛t po osia˛gnie˛ciu dojrzałości płciowej oraz obniżenia wieku przy
reprodukcji i wycieleniu. Zarówno zróżnicowany (niższy przed a podwyższony po uzyskaniu dojrzałości
płciowej) jak i podwyższony w okresie przed i po uzyskaniu dojrzałości płciowej poziom energetycznego i białkowego żywienia, w porównaniu z zalecanym przez normy IZ-INRA dla przyrostu masy ciała
700 g/dzień, nie wpłyna˛ł ujemnie na wskaźniki użytkowości rozrodczej, natomiast miał korzystny
wpływ na produkcyjność mleczna˛ krów pierwiastek w okresie pierwszych 100 dni laktacji.
JULIUSZ STRZETELSKI, BARBARA NIWIŃSKA, JAN KOWALCZYK,
FRANCISZEK BOROWIEC, PIOTR DOMAŃSKI
Skład chemiczny i rozkład w żwaczu składników pokarmowych czternastu odmian lucerny
STRESZCZENIE
Określano skład chemiczny i rozkład w żwaczu frakcji białkowych i we˛glowodanowych
w 14 odmianach lucerny (Medicago sativa L. i Medicago media Pers.) uprawianych w pn.-zach. Polsce:
Kometa, Tula, Radius, Legendairy, Planet, Verko, Sanditi, Bartesi, Mura, Socza, Krima, Beldont, Plato,
Creno. Reprezentowane próbki lucerny koszonej w stadium pa˛czkowania w pierwszym roku wzrostu
analizowano pod wzgle˛dem zawartości składników pokarmowych i inkubowano w żwaczu za pomoca˛
techniki woreczków nylonowych u 3 żwaczowo przetokowych bohajów o masie ciała 500 ± 25 kg.
Średnia zawartość składników pokarmowych w przeliczeniu na kg suchej masy dla wszystkich
odmian lucerny wynosiła: białko ogólne 192 ± 11 g; włókno NDF 462 ± 18 g; włókno ADF 374 ± 114 g;
włókno ADL 78 ± 4 g, celuloza 296 ± 12 g. Zawartość białka ogólnego była najwyższa (212,0 ± 8 g),
natomiast włókna NDF, włókna ADF i celulozy najniższa (odpowiednio 420,1 ± 16; 339,9 ± 13;
265,6 ± 10 g . kg–1) w odmianie Legendairy. Najniższa˛ zawartość białka ogólnego stwierdzono w odmianie Krima. Rozkład w żwaczu po 16 h inkubacji wynosił: sucha masa 0,57 ± 0,05; substancja
organiczna 0,54 ± 0,05; białko ogólne 0,69 ± 0,07; NDF 0,28 ± 0,08; ADF 0,26 ± 0,07; celuloza
0,31 ± 0,08; we˛glowodany niestrukturalne 0,37 ± 0,08; rozpuszczalna zawartość komórek 0,83 ± 0,0.
Współczynniki rozkładu wszystkich składników pokarmowych były wyższe dla odmiany Legendairy
w porównaniu z innymi odmianami.
IVANNA KARPA, IRINEJ RATYCH, GALINA STOJANOVSKA, LIDIA ANDREJEVA,
FRANCISZEK BOROWIEC
Wpływ zmiany diety na status antyoksydacyjny i produkcyjność kur nieśnych
STRESZCZENIE
Omówiono produkcyjność i antyoksydacyjny system ochronny u kur nieśnych, którym zmieniono
diete˛. Po zmianie diety ze standardowej na mieszanke˛ je˛czmienia i bobiku stwierdzono u niosek
zwie˛kszenie peroksydacji lipidów. Długotrwałe podawanie badanej diety nioskom przystosowanym do
zmienionej diety nie wpłyne˛ło negatywnie na powyższe procesy. Zmiana diety (ze standardowej na
mieszanke˛ je˛czmienia i bobiku) spowodowała spadek produkcyjności niosek, wzrost produktów
peroksydacji lipidów — wodorotlenków lipidów o 2,17 razy (P < 0,001), dwualdehydu malonowego
ow
40,96%
<tych
0,001),
spadek
aktywności
nadtlenku
dyzmutazy
oczas
31,21%
(P
<wyje
0,01),
aktywności
˛±
˛kopały
˛(P
˛do
˛t<8,1
˛7,0
˛pozostał
˛ponownie
˛poziomie
˛stosunek
˛to
˛,KRAWCZYK,
˛niebieskich,
˛gnie
˛Przed
˛kontakcie
˛ty
˛min/dzień
˛po
˛cały
˛wyniki
˛3,8
˛zanych
˛<innych
˛w
˛porównywalnych
˛(DP-1,
˛zlikwidowanego
˛tygodnie
˛tkowy
˛przez
pasz.
sytuacja
stwierdzono
piaskownic
poziom
utrzymał
1,3
tygodnie
SB-2
Wie
jednak
z(P
stosunek
niezbe
SB-1
życia.
do
tygodni
(DP-2).
wstawieniu
później,
zapewniały
klatek
58.
<
dwóch
klatek
kszy
0,05).
0,01).
U
Analiza
Przedmiotem
Uzyskane
Piaskownice
3,5
na
tygodniu
dne
ponowne
zwierza
grzebania
(6
na
zysk
min/dzień
(P
kopaniu
cze
kortyzolu
później.
sie
stadach
piaskownice,
dla
W
–Czas
<
piaskownic
(P
jedynie
rynku
26
stotliwość
zmian
przez
ekonomiczna
na
0,05)
grupie
uzyskano
życia.
wyniki
września)
0,05),
ztym
wyje
spe
wynosił
zapewniały
kur
W
±
grupy
został
sprzedaży
badań
80,0
fermowych
Opłacalność
idwa
w
do
symulowane
DP-2
dzony
samym
grupie
cie
Wpłyne
zachowaniach
mie
po
kreatyniny
w
±
istotnie
potwierdzaja
min/dzień
kopania
dla
dni
SB-1
43,5
płyt
była
przypadku
snych,
wstawiono
czym
JÓZEFA
doste
średnio
wykazała,
na
lisów
po
SB-1
jaj
ły
zlisom
min/dzień
wysoki
ocena
lisów
pzwie
pierwszym
grzebaniu
klatek
obniżyła
na
wyle
produkcji
użytkowanych
kopanie.
do
obniżyła
był
dwa
w
ilość
5,0
osia
kszył
stada
płyt
pełny
stereotypowych.
wieku
gowych
wyników
że
do
±
zarówno
stały
że
nawet
zwie
dni
trzy
5,3
kortyzolu
zachowań
produkcja
dwa
klatek
zmniejszył
sie
B,
kopanie
sie
STRESZCZENIE
wzrósł
po
zakres
kszyło
sie
przez
jaj
tygodnie
od
,użytkowanego
dni
igdy
w
wyje
dwa
wynosił
lepsze
użytkowości
15.
wyle
do
płyty
w
2003
ponownym
utrata
po
które
zachowań
do
lisom
te
zciu
ma
różnych
stereotypowych
jaj
ZOFIA
tygodnia
pierwotnego
(P
pierwszym
gowych
zachowania.
2,5
zpóźniej.
kreatyniny
do
wyle
piaskownic
r.(średnie
<
nigdy
okres
charakter
płytami,
16,3
piaskownic,
0,05)
umożliwiono
±niż
kopania,
do
gowych
SOKOŁOWICZ
okresach.
±ich
w
zwia
ipo
w
doświadczenia.
nie
(SB-2),
produkcyjne
11,9
62.
W
uopłacalności
min/dzień
2002
odchylenie
kontakcie
latach
jednak
lisów
wstawieniu
wstawieniu.
zwie
kopały
tygodnia
poziomu
grupie
głównie
W
(P
dla
min/dzień
wzrosła
w
r.,
5)
kszył
obydwu
ilość
lisów
ponowny
0,05).
2002
kopanie
przy
w
grupe
DP-2
zspe
zw
niż
piasku
stada
wrodzony,
standardowe).
kopaniem,
sie
zachowań
piaskownicami.
sprzed
produkcji
–grupach
piaskownic.
w
dzony
W
okresie
(P
W
stada
2003
,cyklach
końcowym
zwierze
po
wieku
której
<
rezultacie
ustało
doste
B
pozostałych
0,01).
przed
jak
A,
utraty
przez
p˛przed
stereotypowych,
jaj
od
ta
na
jednak
natomiast
icałkowicie
była
ciu
do
15.
korzystniejsza
Dwa
Lisy
kopały
15.
wyle
okres
lisy
Dwa
pocza
okresie
piaskownic
tygodniem
Wynik
opłacalna.
SB-2)
wyje
tygodnia
grupach,
gowych
znie
cenach
dni
trzech
grupy
płyty
ciem
trzy
bez
jest
nie
ten
po
˛tygodnie
katalazy w osoczu o 20,78% (P < 0,025), aktywności peroksydazy glutationowej o 26,23% (P < 0,05)