Promieniowanie cieplne ciał.

Transkrypt

Promieniowanie cieplne ciał.
Promieniowanie cieplne ciał.
Wypromieniowanie fal elektromagnetycznych przez ciała
Promieniowanie cieplne
(termiczne)
Luminescencja
Chemiluminescencja
Elektroluminescencja
Katodoluminescencja
Fotoluminescencja
Promieniowanie cieplne ciał.
• Emitowanie fal elektromagnetycznych kosztem
energii wewnętrznej ciał.
• Promieniowanie cieplne emitowane jest w każdej
temperaturze, jednak w niewielkich
temperaturach, emitowane są jedynie długie fale
elektromagnetyczne ( podczerwień).
Promieniowanie cieplne ciał.
• Barwne mapy termiczne
zdjęcia -wykonano na
kliszach czułych na
podczerwień. Podobne
można uzyskać z kamery
termowizyjnej.
• Skala temperatury
prowadzi od bieli (tu jest
najgoręcej), przez żółty,
pomarańczowy, czerwony,
purpurowy, po niebieski.
Termogram
Promieniowanie cieplne ciał.
• Termogram:
• Dziecko pije zimny
napój
• tu kolor czarny
odpowiada 18C
Zdjęcia:
Focus nr 6 (2003)
Promieniowanie cieplne ciał.
Zastosowanie termografii
Promieniowanie cieplne ciał.
Strumień energii ∆Rλ emitowanej w przedziale długości fal od λ do λ+∆λ
z elementarnej powierzchni ciała ∆S, charakteryzujemy poprzez
spektralną zdolność emisyjną ciała rλ.
∆Rλ
rλ =
∆S∆λ
Stopień absorpcji fali elektromagnetycznej charakteryzujemy spektralną
zdolnością absorpcyjną aλ, : zdefiniowaną jako stosunek strumienia
energii ∆Φλ absorbowanej w zakresie spektralnym od λ do λ+ ∆λ do
strumienia energii ∆Φ0λ padającej na daną powierzchnię w tym samym
zakresie spektralnym, czyli
∆Φ λ
aλ =
∆Φ 0λ
Promieniowanie cieplne ciał.
Ciało doskonale czarne jest to ciało całkowicie
pochłaniające promieniowanie elektromagnetyczne
padające na jego powierzchnię.
Promieniowanie cieplne ciał.
Prawo Wiena
Prawo Wiena. Ze wzrostem temperatury
widmo promieniowania
ciała doskonale
czarnego przesuwa się w stronę fal krótszych.
Oznacza to, że ze wzrostem temperatury
długość fali, dla której spektralna zdolność
emisyjna jest maksymalna przesuwa się w
kierunku niższych wartości.
λmax ⋅ T = 2898 ⋅ µm ⋅ K
Promieniowanie cieplne ciał.
T1
T2
Prawo Wiena:
T1 < T2
λmax ⋅ T = 2898 ⋅ µm ⋅ K
Promieniowanie cieplne ciał.
Wzór Rayleigha-Janasa
Widmowa zdolność emisyjna:
Rλ =
8π
λ
4
kT
Metoda nie budziła wątpliwości
z punktu widzenia teorii
fizyki klasycznej
Efekt:
„Katastrofa w nadfiolecie”
Promieniowanie cieplne ciał.
Prawo Kirchoffa
Prawo Kirchoffa. Stosunek spektralnej zdolności emisyjnej do
spektralnej zdolności absorpcyjnej nie zależy od rodzaju ciała i jest on
dla wszystkich ciał jednakową, uniwersalną funkcją φ( λ ,T) długości
fali i temperatury równą spektralnej zdolności emisyjnej ciała
doskonale czarnego.
rλ1 rλ2 rλ3 rλc.c
c. c
=
=
=
=
r
λ
1
2
3
c. c
aλ aλ a λ a λ
Promieniowanie cieplne ciał.
Założenia Maxa Plancka
- energia zawarta w fali jest całkowitą wielokrotnością hc/λ :
En = n
hc
λ
, gdzie n = 1, 2, 3...
- promieniowanie elekromagnetyczne jest emitowane oraz
absorbowane w postaci osobnych porcji energii ( kwantów )
o wartości E = hc/λ , gdzie λ jest długością emitowanej
( absorbowanej ) fali.
Stała Plancka
h = 6.626 ×10
−34
Js
Promieniowanie cieplne ciał.
Konsekwencje założeń Plancka
poziomy energetyczne molekuł muszą być dyskretne
zmiana energii musi być wielokrotnością hc/λ
fala elektromagnetyczna jest skwantowana
Promieniowanie cieplne ciał.
Prawo Plancka
Widmowa zdolność emisyjna
Ciała doskonale czarnego
2πc
2
h
Rλ (λ,T) = 5
λ
 hc 
exp
 −1
 λkT 
Długość emitowanej
fali elektromagnetycznej
Promieniowanie cieplne ciał.
Przez scałkowanie Rλ względem λ otrzymujemy wyrażenie
na całkowitą zdolność emisyjną:
2π k
4
R =
T
3 2
15h c
5
4
*
Prawo Stefana-Boltzmana
Promieniowanie cieplne ciał.
Prawo Stefana-Boltzmana
R = σT
*
4
Temperatura
Całkowita zdolność
emisyjna ciała
doskonale czarnego
W
σ = 5.7 × 10
m2 K 4
−8
Prawo Stefana - Boltzmana. Strumień energii R* emitowany w całym
zakresie spektralnym z jednostki powierzchni ciała doskonale czarnego (tzw.
całkowita zdolność emisyjna) jest proporcjonalny do czwartej potęgi
temperatury T w skali Kelvina.
Promieniowanie cieplne ciał.
Wykres widmowej zdolności emisyjnej ciała doskonale czarnego
Według teorii:
1-Wiena, 2- Rayleigha-Janasa, 3-Plancka
Zjawisko fotoelektryczne.
K - katoda
A - anoda
Kw – okienko kwarcowe
Zjawisko fotoelektryczne.
Zjawisko fotoelektryczne.
I
Natężenie oświetlenia
Zależność natężenia prądu fotoelektrycznego od natężenia
oświetlenia badanej próbki.
Zjawisko fotoelektryczne.
Zależność prądu fotoelektrycznego od częstotliwości
promieniowania
Progowa częstotliwość promieniowania
Promieniowanie od częstotliwości mniejszej od progowej
nie wywołuje efektu fotoelektrycznego
Progowa częstotliwość promieniowania zależy od rodzaju
naświetlanej substancji.
Zjawisko fotoelektryczne.
Prąd nasycenia
1 - silniejsze oświetlenie
powierzchni niż 2
Uh - potencjał hamowania
Zależność prądu fotoelektrycznego od różnicy potencjałów,
przyłożonej między elektrody
Zjawisko fotoelektryczne.
Uh
ν0 - Częstotliwość progowa
ν0
ν
Zależność potencjału hamowania od częstotliwości promieniowania
Zjawisko fotoelektryczne.
•Właściwości fotoefektu
–Elektrony emitowane są jedynie pod wpływem
„oświetlenia” falą o częstotliwości większej od pewnej
minimalnej
–Maksymalna wartość energii kinetycznej
emitowanych elektronów jest tym większa im większa
jest częstotliwość fali, nie zależy jednak od natężenia
oświetlenia
–Natężenie fotoprądu jest proporcjonalne do wartości
strumienia padającej fali
–Elektrony emitowane są natychmiast
Zjawisko fotoelektryczne.
Przewidywania modelu falowego:
-Dla odpowiednio dużego natężenia oświetlenia
fale elekromagnetyczna o dowolnej długości
powinna wywołać fotoefekt.
Własność nie obserowana
-Maksymalna energia kinetyczna elektronów
powinna zależeć jedynie od natężenia oświetlenia,
a nie od częstotliwości padającej fali.
Własność nie obserowana
Zjawisko fotoelektryczne.
E
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Aby elektron mógł opuścić metal należy dostarczyć mu pewną
minimalną wartość energii którą nazywamy pracą wyjścia.
Energia ta może być uzyskana np. poprzez absorpcję energii fali
elektromagnetycznej. Dla większości metali wartość pracy
wyjścia jest bliska 4 eV.
Zjawisko fotoelektryczne.
Założenie Einsteina:
Fala elektromagnetyczna o częstotliwości ν jest strumieniem
cząstek ( fotonów) o energii E=hν , każdy.
Wyjaśnienie:
• W wyniku absorpcji fotonu przez elektron uzyskuje on energię E=hν. Jeżeli
energia ta jest większa od pracy wyjścia A, elektron może opuścić powierzchnię
katody i w układzie płynie fotoprąd.
• Wraz ze wzrostem oświetlenia powierzchni katody ( tzn. wzrostem ilości fotonów
padających w jednostce czasu na jednostkę powierzchni katody) rośnie ilość
elektronów emitowanych z powierzchni, a tym samym wartość fotoprądu nasycenia.
• Różnicę energii pomiędzy energią fotonu a pracą wyjścia elektron unosi w postaci
jego energii kinetycznej.
hν = A + Ek ,max
Doświadczenie Bothego.
F - cienka metalowa folia
L - liczniki Geigera
M - mechanizm stawiający
Znaczniki na poruszającej
się taśmie T.
Doświadczenie wykazało istnienie oddzielnych
cząstek światła- FOTONÓW
Fotony
Energia fotonu określona jest przez jego częstość:
E = hω
Masa spoczynkowa fotonu jest równa zeru;
Foton zawsze porusza się z prędkością światła c;
Pęd fotonu:
E hω
p= =
c
c