List otwarty do ludzi nauki

List otwarty do ludzi nauki
ZACHOWAJMY ZIEMIĘ DLA PRZYSZŁYCH POKOLEŃ!
Szanowni Naukowcy!
Kim jesteśmy?
Jesteśmy uczniami w wieku od 13 do 17 lat. Uczymy się w szkołach średnich całej Europy i
w innych krajach. Braliśmy udział w różnych projektach środowiskowych, mając na celu
szerzenie wiedzy o problemach środowiska naszej planety. Dzięki tej pracy uświadomiliśmy
sobie, że na każdym ciąży odpowiedzialność i obowiązek działania. Działać dla przyszłości
trzeba teraz. Pamiętajcie, że to my jesteśmy przyszłymi dorosłymi! Nie jesteśmy jednak w
stanie poradzić sobie z tak ważnymi problemami samodzielnie i dlatego potrzebujemy
wsparcia i przewodnictwa dorosłych, takich jak nasi nauczyciele ze szkół, przedsiębiorcy
finansujący nasze projekty i oczywiście wszelkie grupy społeczne, które gotowe są nas
wysłuchać i pomóc we wcielaniu w życie naszych propozycji.
Czym jest Ekoparlament Młodzieży?
Jaki jest nasz program?
Podczas całego roku szkolnego członkowie Ekoparlamentu Młodzieży podczas spotkań i
przy pomocy portalu internetowego (eyep.info) wymieniali pomysły i porównywali efekty
ekologicznych projektów prowadzonych na szczeblu lokalnym, dotyczących trzech głównych
tematów: wody, recyklingu i opakowań, transportu i zanieczyszczenia. Jesteśmy pewni, że
jako naukowcy interesujecie się tymi zagadnieniami i pomożecie nam w realizacji naszego
wielkiego zadania.
Czego się nauczyliśmy?
Pracując nad projektami środowiskowymi, doszliśmy do pewnych wniosków.
Woda staje się coraz rzadszym dobrem na Ziemi, ale ludzie dostęp do niej uważają za coś
oczywistego i marnują ją w sposób nieodpowiedzialny. Z drugiej strony, technika nie
rozwiązała problemu dostępności wody i jej marnotrawstwa. Problemem jest to, w jakim
stopniu wszystkie te procesy szkodzą naszemu środowisku.
Z pewnością istnieją bardziej przyjazne środowisku alternatywne sposoby pozyskiwania
wody – ujmowanie wody deszczowej albo wody z rosy czy instalacje dachowe.
Naukowcy mogli by również prowadzić badania nad dostosowaniem roślinności do
wytrzymywania niedostatku wody lub zaprojektowaniem urządzeń elektrycznych
zużywających mniej wody. Mamy nadzieję, że dzielimy z Wami pogląd na tę sprawę.
Kolejnym problemem są śmieci. Często ludzie wykazują niewłaściwe nastawienie:
zachowania aspołeczne, takie jak na przykład wyrzucanie śmieci do lasów, łączą się z
zupełną nieznajomością możliwości recyklingu, którego stosowanie zmniejszyłoby
zanieczyszczenie środowiska.
Badacze powinni opracowywać ekologiczne metody badawcze, między innymi recykling
odpadów. Samochody zanieczyszczają powietrze, którym oddychamy, dlatego też
szczególny wysiłek – a podejrzewamy, że wielkie firmy nie czynią prawie żadnego –
powinien być przeznaczony na zastosowanie alternatywnych źródeł energii w pojazdach.
Stąd nasze pytanie: dlaczego nauka nie poświęca więcej uwagi zastosowaniu odpadów do
produkcji energii?
Właśnie do Was zwracamy się o pomoc w realizacji naszych pomysłów. Nasza komisja
przedyskutowała wiele zagadnień, z których wybraliśmy pięć do zaprezentowania.
1. Zapobiegać zanieczyszczaniu środowiska, zanim będzie za późno.
Ekologiczne skutki używania produktu powinny być brane pod uwagę od chwili jego
zaprojektowania. Zdecydowanie zalecamy wykonywanie „Analizy Cyklu Życia Produktu”:
Jak produkt wpływa na środowisko podczas produkcji? Czy zanieczyszcza je podczas
użytkowania? Ile zanieczyszczeń powstaje po jego wyrzuceniu? Starannie trzeba rozważyć
wszystkie za i przeciw, aby zminimalizować zanieczyszczenia i szkodliwe oddziaływanie.
Prowadzenie badań w sposób przyjazny dla środowiska oznacza zobowiązanie do
informowania społeczeństwa o wynikach analizy cyklu życia nowo opracowanych substancji,
zwłaszcza tych, które nie są przyjazne środowisku.
Znajdzie tu zastosowanie „reguła przezorności”. Jeśli nie wiadomo, czy skutki stosowania
jakiegoś produktu są szkodliwe dla środowiska lub naszego zdrowia, to czy nie powinniśmy
zrezygnować z jego wytwarzania?
2. Efektywna praca zespołowa
Nikt nie jest samotną wyspą. Naukowcy różnych specjalności muszą pracować wspólnie dla
dobra ludzi i środowiska. Badania nad nowymi źródłami energii, opracowywanie sposobów
redukcji zużycia wody lub sposobów jej pozyskiwania, dostosowywanie roślinności do
znoszenia niedoborów wody – wszystkie te działania mają jedno na celu: dobro naszej
planety, więc powinniśmy działać wspólnie.
3. Wymiana informacji
Wymiana informacji pomiędzy społecznością naukową a zwykłymi ludźmi nie zawsze była
łatwa wskutek używania przez naukowców technicznego żargonu i ogólnie niskiego stanu
wiedzy naukowej w społeczeństwie.
Naukowcy powinni stale przekładać swoje odkrycia na prosty język, zrozumiały dla każdego.
4. Pieniądze to środek, a nie problem
Oryginalne pomysły i chęć działania często napotykają na przeszkodę w postaci braku
funduszy. Wiemy także, że naukowiec przede wszystkim poświęca się ideom i nauce.
Chcielibyśmy, by naukowcy w mniejszym stopniu przywiązywali wagę do aspektów
ekonomicznych, a w większym – myśleli o przewidywalnej przyszłości. Prosimy więc
społeczność naukową o wykorzystanie swoich możliwości w zakresie pozyskiwania grantów i
o większe zaangażowanie w zrównoważone projekty badawcze.
5. Ochrona światowych zasobów
Ochrona światowych zasobów wodnych jest zagadnieniem kluczowym. W niektórych
naszych szkołach przeprowadzony został audyt środowiskowy, mający na celu określenie
wielkości zużycia wody. Stwierdziliśmy, że niezbędne są działania w celu zapobiegania
marnotrawstwu wody. Aby stawić czoła problemowi, trzeba zaplanować projekty badawcze
na duża skalę. Naukowcy mogliby opracować metody ochrony rzek przed
zanieczyszczeniem, ale także przyjazne środowisku metody odsalania wody morskiej. Inne
propozycje to instalowanie czujników wody przy kranach dla ograniczania strat oraz
zbiorników do gromadzenia wody deszczowej. Podobne problemy dotyczą energii. Wiemy,
że wiele obecnie używanych źródeł energii zanieczyszcza środowisko. Dlaczego więc nie
prowadzić dalszych badań nad tym zagadnieniem i przeznaczać więcej pieniędzy na czyste
źródła energii? Jesteśmy świadomi, że na ten cel niezbędne są wielkie nakłady. Ale też
jesteśmy pewni, że wspólnie z badaczami możemy znaleźć opłacalne rozwiązanie.
Możecie nam pomóc
Spośród wszystkich ludzi właśnie Wy najlepiej zdajecie sobie sprawę z sytuacji. Problemy
wydają się trudniejsze do rozwiązania, niż to ma miejsce w rzeczywistości. W życiu walka o
słuszne idee jest czymś najważniejszym i nigdy nie powinniśmy się dawać pokonać
trudnościom.
Znaczenie starannej oceny środowiskowego wpływu produktów powinno być odpowiednio
docenione. Wpływ produktu na środowisko powinien być oceniany na wszystkich etapach
jego życia: podczas projektowania, podczas użytkowania i po wyrzuceniu. Badacze powinni
opracować metodykę oceny oddziaływania produktu na środowisko, do której stosowania
producenci byliby zobowiązani, aby uzyskać pozwolenie na rozpoczęcie produkcji. Krótko
mówiąc, powinna mieć zastosowanie zasada przezorności.
Pragniemy niniejszym podzielić się naszą filozofią ze społecznością naukową. Dzięki
naukowemu autorytetowi, jaki posiadacie, możecie wymóc stosowanie zasady przezorności i
zapewnienie, by produkty wchodzące na rynek były przyjazne dla środowiska.
Jesteście pierwszym ogniwem linii produkcyjnej, proponujemy więc Wam włączenie naszych
propozycji do Waszych programów działania i przekazanie ich szerszej społeczności
naukowej podczas międzynarodowego kongresu. Byłby to plan energicznych działań oparty
na potrzebach zwykłych ludzi, takich jak my. Teraz od Was zależy, czy włączycie się w
działanie!
Dziękujemy za wysłuchanie naszej prośby. Jesteśmy pewni, że jako naukowcy jej nie
odrzucicie. Wierzymy, że nam pomożecie. Niniejszy list zostanie przekazany również sześciu
pozostałym komisjom Ekoparlamentu Młodzieży.
Z poważaniem
Delegaci Komisji ds. Nauki Ekoparlamentu Młodzieży
Rok szkolny 2005/2006