D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

Sygn. akt IV U 1464/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 28 kwietnia 2014 roku
Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Dariusz Płaczek
Protokolant: st. sekr. sądowy Patrycja Czarnik
po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2014 roku w Tarnowie na rozprawie
sprawy z odwołań M. Ł. i F. A.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
z dnia 9 lipca 2013 roku nr (...)
w sprawie M. Ł. i F. A.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
o podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne
oddala odwołania.
Sygn. akt IV U 1464/13
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie
z dnia 28 kwietnia 2014 r.
Decyzją z dnia 09.07.2013 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. , na podstawie art.
83 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 1,
art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 1 i art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13.10.1998 r.
o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) w związku
z art. 180 k.p.a., stwierdził, że M. Ł. podlega z tytułu zatrudnienia
u płatnika składek F. A. prowadzącego Kwiaciarnię (...) w S. ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu
i wypadkowemu w okresie od 01.02.2013 r. (punkt 1), ustalając podstawę wymiaru składek na te ubezpieczenia
w okresie od 01.02.2013 r. na poziomie 1.600,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że
podstawa wymiaru składek wynikająca z ustalonego w łączącej ubezpieczoną z płatnikiem składek umowie o pracę
wynagrodzenia została celowo zawyżona w celu uzyskania wyższych świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Jak
wskazał, wątpliwości budzi ustalenie dla ubezpieczonej wynagrodzenia na poziomie 2.900,00 zł, w sytuacji, gdy
pracodawca znajdował się w trudnej sytuacji finansowej i nie zatrudniał żadnego innego pracownika.
W ocenie organu rentowego, tak ustalona wysokość wynagrodzenia nie spełnia kryteriów płacy słusznej i
sprawiedliwej.
Odwołania od tej decyzji wnieśli M. Ł. i F. A. , domagając się zmiany punktu 2 decyzji i ustalenia, że podstawa
wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe w przypadku ubezpieczonej
w okresie od 01.02.2013 r. wynosi 2.900,00 zł. W uzasadnieniu odwołujący podnieśli, że tak ukształtowane
wynagrodzenie za pracę było adekwatne do nowego szerszego niż dotychczas, zakresu obowiązków ubezpieczonej na
stanowisku kierownika kwiaciarni, jej dwuletniego doświadczenia zawodowego i dodatkowych umiejętności, jakie
w tym czasie nabyła. Odwołujący podkreślili, że drugą umowę o pracę zawarto w dniu 31.01.2013 r., tj. w okresie
trudnym dla branży kwiatowej. Zapał do pracy i doświadczenie ubezpieczonej miały spowodować szybki rozwój firmy i
możliwość zatrudnienia kolejnych osób do pomocy. Plany te zostały zmienione wskutek nieprzewidywanego wcześniej
zachorowania ubezpieczonej, co nie zmienia faktu, że pracodawca nadal prowadzi działalność gospodarczą, myśląc
o zwiększeniu zatrudnienia i rozwoju. Odwołujący zaakcentowali przy tym, że nie działali
w celu wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego
W odpowiedzi na odwołania organ rentowy wniósł o ich oddalenie. Podtrzymując argumentację zawartą
w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wskazał, że postanowienie umowy o pracę dotyczące wysokości wynagrodzenia
za pracę w części przekraczającej granice płacy słusznej i godziwej pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia
społecznego, co rodzi ten skutek, że jest ono nieważne (art. 58 § 2 i 3 k.c. w zw. z art. 300 k.c.).
W pismach procesowych złożonych w toku postępowania odwołujący podtrzymali swoje dotychczasowe stanowisko
w sprawie (k. 20-24, 26-30).
Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:
Odwołująca M. Ł. w 1994 r. ukończyła zasadniczą szkołę zawodową w zawodzie krawca odzieży lekkiej damskiej.
Od 01.09.1998 r. do 15.12.1998 r. pracowała w Urzędzie Gminy w S. w charakterze robotnika gospodarczego, od
01.04.2003 r. do 31.12.2005 r. w (...)Spółka z o.o. w T.
w charakterze pracownika produkcyjnego i konfekcjonera galanterii papierniczej oraz od 15.11.2006 r. do 31.07.2010
r. w Aptece- (...) Sp. j. w P. w charakterze pomocy aptecznej.
dowód:
• kserokopia świadectwa ukończenia szkoły- k. 36,
• kserokopie świadectw pracy z dnia: 20.01.1999 r., 02.01.2006 r. i 31.07.2010 r.- k. 36,
U płatnika składek prowadzącego Kwiaciarnię (...)
w S. odwołująca została zatrudniona w dniu 16.11.2010 r. na podstawie umowy
o pracę na stanowisku kierowcy i sprzedawcy za wynagrodzeniem ustalonym na poziomie płacy minimalnej. Płatnik
składek rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej z dniem 19.08.2009 r. Pomysł, aby działalność ta polegała
na prowadzeniu kwiaciarni wyszedł częściowo od jego córki - odwołującej, która początkowo pomagała mu w jej
prowadzeniu,
a później zrezygnowała z pracy w aptece i zarejestrowała się w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna. Płatnik
składek zatrudnił odwołującą na stanowisku refundowanym przez Urząd Pracy. Z Urzędu Pracy otrzymał również
dofinansowanie na samochód dostawczy, wykorzystywany w kwiaciarni. Odwołująca otrzymywała wynagrodzenie za
pracę zgodnie
z treścią zawartej umowy. Obecność w pracy potwierdzała na liście obecności. Z tytułu zatrudnienia odwołująca została
zgłoszona przez płatnika składek do ubezpieczeń społecznych. W tym czasie płatnik składek deklarował wysokość
wynagrodzenia odwołującej na poziomie płacy minimalnej. W dniu 31.12.2012 r. doszło do rozwiązania łączącej
odwołujących umowy o pracę.
dowód:
• protokół kontroli z dnia 14.06.2013 r.- k. 99-103 akt ZUS,
• listy obecności- k. 89-95 akt ZUS,
• kserokopia świadectwa pracy z dnia 31.12.2012 r.- k. 36,
• zeznania świadka E. R.00:03:47-00:04:47,
• zeznania odwołującej M. Ł.- 00:14:58-00:17:15,
• zeznania odwołującego F. A.- 00:04:55-00:08:28,
Płatnik składek zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej na okres od 01.01.2013 r. do 31.01.2013 r., kiedy
panowały trudne warunki zimowe, a co za tym idzie, problemy z ogrzewaniem kwiaciarni. W tym czasie ruch w
kwiaciarni był mniejszy niż zwykle.
dowód:
• protokół kontroli z dnia 14.06.2013 r.- k. 99-103 akt ZUS,
• zeznania świadka E. R.- 00:08:25,
• zeznania odwołującej M. Ł.- 00:18:15-00:20:33,
W dniu 31.01.2013 r. odwołujący zawarli umowę o pracę na czas nieokreślony
w pełnym wymiarze czasu pracy. Mocą tej umowy F. A. powierzył odwołującej od dnia 01.02.2013 r. stanowisko
kierownika kwiaciarni za wynagrodzeniem ustalonym na poziomie 2.900,00 zł. Odwołująca zajmowała się
prowadzeniem kwiaciarni. Oprócz tego ubierała kościoły na różne uroczystości, np. komunie czy śluby, własną
sztuczną dekoracją albo żywymi kwiatami. Za ubranie kościoła żądała 300-400,00 zł, a za żywe kwiaty liczyła sobie
stosowne stawki. Przygotowywała też na zamówienie bukiety ślubne i wieńce pogrzebowe. Na kwiatach osiągała w
najlepszym razie marżę wynoszącą około 50%. Podczas nieobecności odwołujacej, w kwiaciarni zastępowała ją matka
albo kwiaciarnia była zamknięta. Na giełdę po kwiaty odwołująca wyjeżdżała o 3:00 nad ranem, korzystając
z pomocy znajomej, która zawoziła ją tam własnym, większym od firmowego, samochodem. Do momentu udania się
na zwolnienie lekarskie odwołująca sama zajmowała się prowadzeniem kwiaciarni. W tym czasie płatnik składek nie
zatrudniał żadnego innego pracownika.
dowód:
• kserokopia umowy o pracę z dnia 31.01.2013 r.- k. 36,
• zeznania świadka E. R.- 00:03:47-00:06:44, 00:10:24,
• częściowo zeznania odwołującej M. Ł.- 00:26:24, 00:34:45
Od dnia 15.02.2013 r. odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku
z ciążą. Udanie się na zwolnienie lekarskie było sugestią lekarza ginekologa z uwagi na wcześniejsze problemy z ciążą
i poronienie, do jakiego doszło u odwołującej w 2012 r.
W okresie nieobecności odwołującej w pracy prowadzeniem kwiaciarni zajęła się jej matka. Zdarzało się, że po towar
na giełdę jeździła również znajoma ubezpieczonej, która wcześniej woziła ją po kwiaty własnym samochodem.
dowód:
• lista obecności- k. 49 akt ZUS,
• zeznania świadka E. R.- 00:09:00,
• zeznania odwołującej M. Ł.- 00:29:28,
W 2011r. przychód płatnika składek z tytułu prowadzonej działalności wyniósł 31.201,40 zł. W 2012 r. kształtował się
na poziomie 12.137,00 zł. W 2013 r. przychód
w poszczególnych miesiącach kształtował się zaś następująco: w lutym 2013 r. wyniósł 3.770,00 zł, w marcu 2013 r.
2.310,00 zł, w kwietniu 2013 r. 1.975,00 zł, a w maju 2013 r. 2.120,00 zł.
dowód:
• zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu za rok 2012- k. 79-83 akt ZUS,
• kserokopie zeznań o wysokości uzyskanego przychodu za lata 2011-2012k. 36,
• kserokopia ewidencji przychodów za II-V 2013 r.- k. 51-71 akt ZUS,
Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów oraz zeznania świadka i
odwołujących.
Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność
materialna i formalna nie budziły wątpliwości, zaś ich treść i forma nie były kwestionowane przez strony
postępowania. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich, jakie należałoby uwzględnić z urzędu, aby
dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego.
Zeznania świadka E. R. i odwołujących M. Ł. i F. A., którzy wskazali na okoliczności istotne z punktu widzenia
rozstrzygnięcia, dotyczące charakteru pracy odwołującej na stanowisku kierownika kwiaciarni, w szczególności
zakresu powierzonych jej i rzeczywiście realizowanych obowiązków w ramach zawartej z płatnikiem składek F. A.
prowadzącym Kwiaciarnię (...) w S. umowy o pracę, Sąd uznał za wiarygodne, za wyjątkiem twierdzeń ubezpieczonej
o tym, że w 2013 r. spodziewała się wyższego niż
w ubiegłych latach przychodu, tj. takiego, który pozwalałby na pokrycie jej wynagrodzenia. Takie twierdzenie, biorąc
pod uwagę skalę prowadzonej działalności, dotychczasowe dochody kwiaciarni, jak i trudny, jak wynika z odpowiedzi
na odwołanie, okres w tej branży w styczniu 2013 r., uznać należało za gołosłowne i sprzeczne z doświadczeniem
życiowym. W pozostałym zakresie zeznania zarówno świadka, jak i odwołujących Sąd uznał za wiarygodne, gdyż
były wewnętrznie spójne i wzajemnie ze sobą korespondowały. Odnosiły się one zresztą do okoliczności związanych
z prowadzoną przez odwołującego działalnością i świadczeniem pracy przez ubezpieczoną, którego to faktu organ
rentowy nie kwestionował.
Sąd zważył, co następuje:
Odwołanie od zaskarżonej decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 09.07.2013 r.,
w świetle ustalonego stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa, nie zasługiwało na uwzględnienie. W
niniejszej sprawie odwołujący M. Ł. i F. A. domagali się zmiany zaskarżonej decyzji w punkcie 2 i ustalenia, że podstawa
wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe w przypadku ubezpieczonej w
okresie od 01.02.2013 r. wynosi 2.900,00 zł.
Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była więc podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne odwołującej
z tytułu zatrudnienia u płatnika składek F. A. prowadzącego Kwiaciarnię (...) w S.. Podstawę tę, zgodnie z
zawartą umową o pracę z dnia 31.01.2013 r. na czas nieokreślony, obowiązującą od 01.02.2013 r., miało stanowić
wynagrodzenie w kwocie 2.900,00 zł.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia
13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.), obowiązkowo
ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, chorobowemu
i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem
prokuratorów. W myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy, za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. ciąży zaś
obowiązek zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem.
Odpłatny charakter stosunku pracy wiąże się ściśle z obowiązkiem ustalenia przez strony umowy o pracę wysokości
wynagrodzenia za pracę (z art. 22 § 1, art. 29 § 1 pkt 3,
art. 13 i art. 84 k.p.). Zgodnie z art. 78 § 1 k.p., wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w
szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało
ilość i jakość świadczonej pracy. Przepis ten określa podstawowe kryteria ustalania wynagrodzenia w nawiązaniu do
konstytucyjnego zakazu dyskryminacji w życiu gospodarczym (art. 32 ust. 2 Konstytucji) oraz konstytucyjnej zasady
równego prawa kobiet i mężczyzn do zatrudnienia, awansów,
a w szczególności do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości
(art. 33 ust. 2 Konstytucji). W tej mierze należy także uwzględniać podstawowe zasady prawa pracy dotyczące równości
praw pracowników oraz ich niedyskryminacji (art. 112, 113 i 183a-183e k.p.), a także prawo pracownika do godziwego
wynagrodzenia (art. 13 k.p.). ważności przepisu płacowego (art. 58 k.c. w zw. z art. 300 k.p.).
W niniejszej sprawie organ rentowy nie kwestionował samego faktu wykonywania przez odwołującą pracy w ramach
zawartej umowy, zarzucił natomiast, że postanowienie umowy o pracę dotyczące wysokości wynagrodzenia za pracę w
części przekraczającej granice płacy słusznej i godziwej pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego,
co rodzi ten skutek, iż jest ono nieważne (art. 58 § 2 i 3 k.c. w zw.
z art. 300 k.c.). W uchwale z dnia 27.04.2005 r., II UZP 2/05 (OSNP 2005/21/338) Sąd Najwyższy wskazał, że w
ramach art. 41 ust. 12 i 13 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137 poz.
887 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę
wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie
umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 k.c.). Takie
stanowisko Sąd Najwyższy zaprezentował również w wyroku z dnia 19.05.2009 r., III UK 7/09, LEX nr 509047).
W uchwale składu 7 sędziów z dnia 21.04.2010 r. (OSNP 2010/21-22/267) stwierdził zaś, że Zakład Ubezpieczeń
Społecznych nie jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą
działalność jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych
ustawą z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 29.01.2013 r., III AUa 493/12 (LEX nr 1280382), autonomia
woli stron umowy o pracę w kształtowaniu jej postanowień, w tym dotyczących wynagrodzenia, podlega ochronie
jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązane są respektować
nie tylko interes jednostkowy, lecz także mieć wzgląd na interes publiczny. Przepis art. 3531 k.c., poprzez art. 300
k.p. znajduje tu odpowiednie zastosowanie, a wymaganie, aby treść stosunku pracy lub jego cel nie sprzeciwiały się
właściwości (naturze) tego stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego nie jest sprzeczny z zasadami
prawa pracy. Tym samym brak jest przeciwwskazań, aby postanowienia takich umów dotyczące wynagrodzenia i
innych świadczeń związanych z pracą mogły być przez pryzmat zasad współżycia społecznego ocenione jako nieważne
w części przekraczającej granice godziwości, a zatem w sytuacji ich nadmiernej wysokości. Zasady dotyczące oceny
postanowień umownych znajdują zastosowanie także na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych. Wcześniej podobne
stanowisko zajął Sąd Najwyższy, stwierdzając, że ustalenie
w umowie o pracę rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach, uznane
za nieważne jako dokonane z naruszeniem zasad współżycia społecznego, polegającym na świadomym osiąganiu
nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu (por. wyrok
SN z dnia 09.08.2005 r., III UK 89/05, OSNP 2006/11-12/192).
W uzasadnieniu pierwszego z powołanych orzeczeń Sąd Apelacyjny zaakcentował, że podstawę wymiaru składki
ubezpieczonego będącego pracownikiem może stanowić wyłącznie wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe,
odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe, zachowujące cechy ekwiwalentności względem pracy. Umowa o pracę
wywołuje bowiem nie tylko skutki bezpośrednie, dotyczące wprost wzajemnych relacji pomiędzy pracownikiem a
pracodawcą lecz także dalsze, pośrednie, w tym w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Kształtuje ona stosunek
ubezpieczenia społecznego, określa wysokość składki, a w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich
świadczeń. Stąd ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa
ubezpieczeń społecznych, w którym istnieje znacznie mocniejsza niż w prawie pracy bariera działania w ramach prawa,
oparta na wymagającym ochrony interesie publicznym
i zasadzie solidarności ubezpieczonych. Nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika może być w zakresie
prawa ubezpieczeń społecznych ocenione jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń (por. wyrok SN
z dnia 04.08.2005 r., II UK 16/05, OSNP 2006/11-12/191).
Analiza okoliczności niniejszej sprawy prowadzi do wniosku, że ustalona przez strony umowy o pracę z dnia 31.01.2013
r. płaca, stanowiąca jednocześnie podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne, została ustalona ponad
granicę płacy słusznej
i sprawiedliwej, z góry powziętym zamiarem , że taka znacznie wyższa niż dotychczas kwota, nie będzie w przyszłości
faktycznie wypłaca przez pracodawcę , a jedynie posłuży do uzyskania znacznie wyższego (niż wynikałoby z
dotychczasowego ponad dwuletniego okresu zatrudnienia ubezpieczonej u tego pracodawcy) zasiłku chorobowego .
Sąd okręgowy ocenił więc umowę o pracę w zakresie ustalającym wysokość wynagrodzenia jako sprzeczną z zasadami
współżycia społecznego i w tym zakresie nieważną. Orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyroki z dnia 27.04.2005 r. i
19.05.2009 r.) oraz wyrok Sądy Apelacyjnego w Krakowie (z dnia 29.01.2013 r.) pozwalają organowi rentowemu
i sądowi oceniać ważność postanowień umowy o pracę na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych, bowiem umowa o
pracę wywołuje skutki w zakresie ubezpieczeń społecznych
i kształtuje stosunek ubezpieczeniowy.
W niniejszej sprawie istnieją okoliczności wskazujące na to, że ubezpieczona
i płatnik składek podjęli czynności, które miały na celu uzyskanie zawyżonych świadczeń
z ZUS. Przede wszystkim z końcem 2012 r. rozwiązali umowę o pracę, na podstawie której ubezpieczona uzyskiwała
dotąd jedynie najniższe wynagrodzenie. Po okresie przerwy zaledwie jednego miesiąca ponownie nawiązali stosunek
pracy, ustalając znacznie (prawie dwukrotnie wyższe) wynagrodzenie , zakładając jednak (co było uzasadnione
dotychczasowymi problemami zdrowotnymi związanymi z ciąża), że ubezpieczona ze względu na stan zdrowia nie
będzie świadczyć pracy. Co istotne, przerwa w zatrudnieniu jednego miesiąca ( styczeń 2013r.) pozwalała na uzyskanie
podstawy wymiaru zasiłku w oparciu o nowe wynagrodzenie wskazane już w nowej umowie z dnia 31.01.2013 r. Gdyby
zatem takiej przerwy nie było, podstawa zasiłku byłaby zdecydowanie niższa. To wskazuje na celowość działania stron
stosunku w celu uzyskania nieuzasadnionej korzyści kosztem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Stosownie do treści art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.), ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku
chorobowego: po upływie
30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego- jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu; po upływie
90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego- jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie. Jak zaś stanowi ust. 2
tego artykułu, do okresów ubezpieczenia chorobowego, o których mowa w ust. 1, wlicza się poprzednie okresy
ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem
wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
Wprowadzenie przerwy w zatrudnieniu odwołującej wiązało się z treścią art. 36 powołanej ustawy. Gdyby nie
wprowadzono tej przerwy, podstawa wymiaru zasiłku chorobowego liczona byłaby na podstawie wynagrodzenia z
okresu 12 miesięcy. Jak bowiem stanowi art. 36 ustawy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego
ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12
miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (ust. 1). Jeżeli
niezdolność do pracy powstała przed upływem okresu, o którym mowa w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku
chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia (ust.
2). Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego za jeden dzień niezdolności do pracy stanowi jedna trzydziesta część
wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku (ust. 3).
Strony nie potrafiły w sposób racjonalny wyjaśnić tej miesięcznej przerwy, zaś powiązanie tego faktu z innymi
okolicznościami potwierdza tylko sformułowany wcześniej wniosek o nieważności umowy w zakresie ustalającej
wysokość wynagrodzenia. Okoliczności te to fakt podniesienia wynagrodzenie dwukrotnie w nowej umowie i
ponowna ciąża (potwierdzona w sposób pewny przez lekarza już w dniu 15.02.2013 r.), która z uwagi na poprzednie
doświadczenia uniemożliwiała ubezpieczonej wykonywanie pracy. Okoliczności te to również podjęcie ponownego
zatrudnienia, pomimo trudnych warunków zimowych (problemy z ogrzewaniem kwiaciarni) i mimo mniejszego ruchu
w zimie. Przede wszystkim jednak najistotniejsza jest okoliczność, że kwiaciarnia nigdy wcześniej nie przynosiła,
nawet w połowie, dochodów, które wystarczałyby na wypłatę ubezpieczonej wynagrodzenia ustalonego w nowej
umowie o pracę. Jak wynika z zeznań M. Ł., w najlepszym razie osiągała na kwiatach marżę wynoszącą około 50%. W
tym kontekście, przychód w 2012 r. w wysokości 12.137,00 zł dawał taki roczny dochód kwiaciarni, który pozwalałby
jedynie na dwumiesięczne koszty utrzymania pracownika. Nawet jeśli uwzględnić przychody z poszczególnych
miesięcy 2013 r. (2.625,00 zł w lutym czy 3.770,00 zł w marcu), zważywszy, że dochód kwiaciarni stanowił jedynie
około 50% przychodu oraz biorąc pod uwagę koszty stałe, np. związane z zakupem paliwa do samochodu, ustalenie
miesięcznych kosztów zatrudnienia pracownika na poziomie 2.900,00 zł brutto było nieracjonalne i oparte na
założeniu, że koszty takie nie będą w istocie ponoszone w związku
z możliwym, a nawet zakładanym długotrwałym zwolnieniem lekarskim, a następnie zasiłkiem macierzyńskim.
Twierdzenia ubezpieczonej, że spodziewała się znacznie wyższego przychodu w 2013 r., a co za tym idzie dochodów
umożliwiających poniesienie kosztów jej zatrudnienia w kontekście rocznych przychodów z 2011 r. (31.201,40 zł)
oraz z 2012 r. (12.137,00 zł) jest niewiarygodne, zwłaszcza, że cały czas jeszcze w roku 2012 r. zakładała i starała
się szczęśliwie zostać matką. Założenie o bardzo znaczącym wzroście przychodu w 2013 r., wiążącym się przecież z
jeszcze większym jej zaangażowaniem w pracę w kwiaciarni, byłoby zatem sprzeczne z jej życiowymi preferencjami i
dążeniami związanymi z macierzyństwem.
W ocenie Sądu, wszystkie te okoliczności w sposób logiczny powiązane i ocenione
w świetle doświadczenia życiowego nakazują przyjąć, że strony umowy o pracę z dnia 31.01.2013 r. wprowadziły
przerwę w zatrudnieniu, a następnie ustaliły znacznie wyższe
wynagrodzenie, nieuzasadnione dotychczasowymi dochodami kwiaciarni ani perspektywą dotyczącą dochodów
kwiaciarni, tylko w celu uzyskania zawyżonego zasiłku chorobowego
i macierzyńskiego, przy jednoczesnym dążeniu do zminimalizowania kosztów składki
i w konsekwencji uzyskania zawyżonych świadczeń w stosunku do wysokości ponoszonych składek. Warto też
podkreślić , iż w toku przesłuchania w charakterze strony ubezpieczona deklarowała, że po urlopie macierzyńskim
strony nie mają zamiaru kontynuować stosunku pracy ( z wynagrodzeniem ubezpieczonej w kwocie 2900 zł brutto) ,
lecz ubezpieczona ma zamiar uruchomić własną działalności gospodarczą. Te zamiary wpisują się w logikę działania
stron, które od początku nie zakładały, iż ubezpieczona otrzymywać będzie wynagrodzenie na poziomie 2900 zł brutto
i że od takiej kwoty wynagrodzenia pracodawca przez dłuższy czas będzie odprowadzał składki. Takie działanie było
zatem sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i zasadą solidaryzmu.
Mając to wszystko na uwadze, Sąd stwierdził, że decyzja ZUS Oddział w T.
z dnia 09.07.2013 r. była prawidłowa, co skutkowało oddaleniem odwołania na podstawie powołanych przepisów
prawa i art. 47714 § 1 k.p.c.