BI X NsRejZa 5/09/5 - Sąd Rejonowy w Białymstoku

POSTANOWIENIE SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU
z dnia 28 kwietnia 2009 r., Sygn. akt BI X NsRejZa 5/09/5
Przewodnicząca: SSR Małgorzata Kozłowska
Sąd Rejonowy w Białymstoku X Wydział Gospodarczy Rejestru Zastawów, po rozpoznaniu
w dniu 28 kwietnia 2009 roku w Białymstoku, na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi A.
OFE reprezentowanego przez A. PTE S. A. w W o wznowienie postępowania w sprawie BI X
NsRejZa. z wniosku E. S. A. w S., przy uczestnictwie E.I. sp. z o. o. w G., oraz o wykreślenie
zastawu z rejestru zastawów z udziałem S.O. FIOID reprezentowany przez S. TFI S. A. w W.,
P.H.T. sp. z o. o. w W. postanawia
I. Odrzucić skargę o wznowienie postępowania.
II. Oddalić wniosek o wykreślenie zastawu z rejestru zastawów.
III. Oddalić wniosek o udzielenie zabezpieczenia.
UZASADNIENIE
A. OFE zaskarżył w całości postanowienie Sądu Rejonowego w Białymstoku
Wydziału X Gospodarczego Rejestru Zastawów z dnia 31 stycznia 2007 roku o sygn. akt BI
X Ns.Rej.Za i wniósł o wznowienie postępowania wszczętego z wniosku E. S. A. w S. o wpis
zastawu do rejestru zastawów. Jako podstawę wznowienia wskazał art. 524 § 2 k.p.c. w zw. z
art. 401 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.
Wniósł jednocześnie o udzielenie zabezpieczenia poprzez zakazanie E.I. sp. z o. o. w
G. złożenia oświadczenia woli, o którym mowa w art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy o zastawie
rejestrowym i rejestrze zastawów, tj. oświadczenia o przejęciu przedmiotu zastawu
rejestrowego („Gazociąg”) na własność oraz zakazanie zbywania lub obciążania w
jakikolwiek sposób gazociągu opisanego w skardze o wznowienie postępowania.
Równocześnie na podstawie art. 414 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. skarżący wniósł o
wstrzymanie w całości wykonania ww. postanowienia o wpisie zastawu rejestrowego na
gazociągu do rejestru zastawów. Wniósł także o zobowiązanie E.I. sp. z o. o. do złożenia
zabezpieczenia do depozytu sądowego, ustanowionego przez Sąd, w kwocie 1.000.000,00 zł
na podstawie art. 414 k.p.c. lub art. 736 § 4 k.p.c. Wniósł też o zasądzenie kosztów
postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego.
Sąd ustalił i zważył co następuje:
W dniu 30 stycznia 2007 roku E. S. A. w S. złożyła wniosek o wpis zastawu do rejestru
zastawów na podstawie umowy zastawu rejestrowego z dnia 4 grudnia 2006 roku oraz aneksu
z dnia 28 grudnia 2006 roku. Umowa ta została zawarta pomiędzy E.I. sp. z o. o. z siedzibą w
G. jako zastawnikiem i E. S. A. w S jako zastawcą, celem zabezpieczenia wierzytelności
zastawnika wynikających z umowy pożyczki z dnia 30 czerwca 2003 roku zawartej pomiędzy
stronami, porozumienia wielostronnego zawartego w dniu 1 kwietnia 2005 roku pomiędzy
stronami a Lechem G. oraz aneksu nr 1 do porozumienia wielostronnego zawartego dnia 4
grudnia 2006 roku. W wyniku powyższego wniosku Sąd Rejonowy w Białymstoku X
Wydział Gospodarczy Rejestru Zastawów postanowieniem z dnia 31 stycznia 2007 roku
dokonał wpisu w rejestrze zastawów pod pozycją 1234567. Wpisano tam ostatecznie jako
1
zastawnika E.I. sp. z o. o., zaś jako zastawcę E. S. A.. Przedmiot zastawu to mienie ruchome
przedsiębiorstwa Spółki Akcyjnej. Postanowienie to jest prawomocne.
Zgodnie z art. 524 §1 k.p.c. „Uczestnik postępowania może żądać wznowienia
postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty
sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie
kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone”. Oznacza to, że skarga o
wznowienie postępowania w sprawach nieprocesowych, a takim jest postępowanie
rejestrowe, jest dopuszczalna jedynie wówczas, gdy nie ma możliwości zmiany lub
wykreślenia prawomocnego orzeczenia w innym trybie.
Przechodząc na grunt postępowania z zakresu rejestru zastawów należy stwierdzić, że
takim trybem jest wniosek o wykreślenie bądź zmianę wpisu w rejestrze zastawów. Dlatego
należy uznać, iż w takim przypadku nie jest dopuszczalna skarga o wznowienie
postępowania. Skarżący posiada możliwość wytoczenia powództwa o stwierdzenie
nieistnienia zastawu rejestrowego.
Abstrahując od powyższego, nawet gdyby uznać, że w tej sprawie przysługuje skarga
o wznowienie postępowania, to i tak podlegałaby ona odrzuceniu. Stroną bowiem
postępowania o wpis zastawu do rejestru zastawów są jedynie podmioty zawierające umowę
zastawniczą. Kognicja sądu zastawowego jest bowiem ograniczona do badania umowy
zastawniczej. Artykuł 40 ust. 3 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów określa
zakres sądowego badania merytorycznego wniosku o wpis zastawu do rejestru zastawów i
dołączonej do niego umowy. Z tych względów skarżący nie byłby stroną postępowania w
sprawie o wpis zastawu do rejestru zastawów, o ile nie byłby stroną umowy o ustanowienie
zastawu rejestrowego. Krąg podmiotów będących zainteresowanymi jest ograniczony w tym
postępowaniu do tych właśnie podmiotów. Z uwagi na powyższe, inne podmioty nie mogą
brać udziału w sprawie, a swoich ewentualnych roszczeń mogą dochodzić w trybie
powództwa o ustalenie.
Odnośnie punktu II postanowienia, w ocenie Sądu wniosek o wykreślenie zastawu z
rejestru zastawów nie jest zasadny. Zgodnie z dyspozycją art. 19 ustawy o zastawie
rejestrowym i rejestrze zastawów, w przypadku wygaśnięcia zastawu rejestrowego podlega on
wykreśleniu z rejestru zastawów. Wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru powoduje
wygaśnięcie zastawu rejestrowego, o ile zastaw nie wygasł wcześniej. W ust. 3 tego artykułu
wskazane zostały osoby posiadające legitymację do złożenia wniosku o wykreślenie zastawu
z rejestru. Do kręgu osób legitymowanych do złożenia wniosku zalicza się zastawnika,
zastawcę oraz osobę, która nabyła przedmiot zastawu rejestrowego.
Należy przyjąć również możliwość wykreślenia zastawu na wniosek osoby, która nie
była stroną w sprawie o wpis zastawu. Jednak ograniczona jest ona do złożenia orzeczenia
stwierdzającego nieistnienie zastawu rejestrowego lub wskazania jego oznaczenia. Jest to
katalog zamknięty. Artykuł ten dotyczy zastawu, który wygasł, a więc nie istnieje w sensie
materialnoprawnym, a jego wykreślenie ma charakter porządkowy i deklaratoryjny.
Z dokumentów dołączonych do wniosku o wykreślenie nie wynika, aby orzeczenie, o
którym mowa w art. 19 ust. 3 pkt. d) zapadło. Z pewnością orzeczeniem takim nie jest
złożona kserokopia wyroku wstępnego z dnia 21 marca 2008 roku w sprawie 1/07 wydanego
przez Sąd Rejonowy Sąd Gospodarczy w Elblągu. Orzeczeniem tym Sąd bowiem uznał za
usprawiedliwione co do zasady zniesienie współwłasności należącego do W. OFE
reprezentowanego przez A. PTE S. A. w W., S.O. FIOID reprezentowanego przez S. TFI S.
A. w W. i P.H.T. sp. z o. o. w W. prawa współwłasności gazociągu wysokiego ciśnienia z
miejscowości S. do Z.M.M. S.A. w M., stacji gazowej I stopnia w Z.M.M. S.A. w M.
2
położonej na gruncie dzierżawionym przez E. S.A. w S. od Z.M.M. S.A. w M. oraz gazociągu
średniego ciśnienia wraz ze stacjami pomiarowymi na terenie Z.M.M. S.A. w M.
Z powyższego wynika, że sentencja tego orzeczenia w żaden sposób nie odnosi się do
przedmiotowego zastawu rejestrowego. Nie może być więc uznany za orzeczenie, o którym
mowa w art. 19 pkt. 3 d) ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.
Do wniosku nie złożono też innych dokumentów, które mogłyby stanowić podstawę
wykreślenia przedmiotowego zastawu z rejestru zastawów. Brak było jakichkolwiek podstaw
do uwzględnienia wniosku o zażądanie dokumentów oraz do wyznaczania rozprawy, o co
ewentualnie wnosił A. OFE z uwagi na ustawową kognicję sądu zastawowego.
Ponownie podkreślić należy, że rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i
formę wniosku oraz dokumentów stanowiących podstawę wpisu w zakresie danych
podlegających wpisowi (art. 40 pkt. 3 ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów).
Przepis ten reguluje zakres kognicji sądu prowadzącego rejestr. Sąd rejestrowy nie jest
uprawniony do przeprowadzenia właściwego postępowania w przedmiocie ustalenia tych
okoliczności. Generalnie wniosek o wykreślenie zastawu należy oddalić, jeżeli kwestia
wygaśnięcia zastawu jest sporna, chyba że podmiot zainteresowany przedstawi prawomocny
wyrok sądowy ustalający fakt wygaśnięcia zastawu.
Odnośnie punktu III postanowienia godzi się zauważyć, że zgodnie z art. 7301 k.p.c.
należy uprawdopodobnić roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. W
sprawie niniejszej z uwagi na treść pkt. I i II niniejszego postanowienia, skarżący nie
uprawdopodobnił, aby roszczenie w formie przez niego wskazanej było uzasadnione. Brak
przesłanki uprawdopodobnienia roszczenia stanowi podstawę oddalenia wniosku o udzielenie
zabezpieczenia.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji orzeczenia, na podstawie wyżej
powołanych przepisów.
3