rysunek techniczny
Transkrypt
rysunek techniczny
GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny RYSUNEK TECHNICZNY WPROWADZENIE . Rysunek techniczny jest specjalnym rodzajem rysunku wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów. Jest formą przekazywania informacji między konstruktorem urządzenia a jego wykonawcą, zrozumiałą przez inżynierów i techników na całym świecie. Jest rodzajem języka za pomocą, którego zapisuje się rozwiązania techniczne. Rysunek techniczny określa budowę i zasadę działania różnych maszyn i urządzeń. W zwięzły i przejrzysty sposób wyraża kształty i wymiary odwzorowanego przedmiotu i dokładnie wskazuje jak ma wyglądać dany przedmiot po jego Wykonywanie rysunku technicznego wykonaniu. Rysunek techniczny stał się powszechnym i niezbędnym środkiem porozumiewania się wszystkich pracowników zatrudnionych w procesie produkcyjnym. dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 1 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny RODZAJE RYSUNKU TECHNICZNEGO Wyróżniamy następujące odmiany rysunku technicznego: . rysunek techniczny maszynowy, rysunek budowlany, rysunek elektryczny. Rysunek techniczny maszynowy jest to konwencja graficznego przedstawiania urządzeń mechanicznych. Rysunek budowlany przedstawia budynek lub jego element i służący jako podstawa do wykonania prac budowlanych. Rysunek elektryczny - jest graficznym dokumentem konstrukcyjnym, na którym za pomocą symboli graficznych przedstawia się części składowe obiektu elektrycznego oraz połączenia Przykład rysunku technicznego maszynowego między nimi. Przy sporządzaniu rysunków technicznych elektrycznych należy używać znormalizowanych symboli graficznych, przedstawiających całe obiekty elektryczne lub ich elementy składowe, połączonych liniami obrazującymi rzeczywiste połączenia lub współzależność. dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 2 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny . . Przykład rysunku budowlanego Przykład rysunku elektrycznego dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 3 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny . W budowie maszyn najczęściej spotyka się następujące rodzaje rysunków: rysunki szkicowe (szkice) - wykonane odręcznie, rysunki techniczne (właściwe) - wykonane przy użyciu przyborów kreślarskich albo programów CAD. . Szkic Rysunek właściwy Szkic to rysunek odręczny nieskalowany, wykonany na papierze, Rysunek właściwy jest skalowany i wymiarowany. Spełnia który służy do wstępnego zapisu informacji technicznej. Nie musi wszystkie spełniać wszystkich kryteriów rysunku technicznego. zasady i normy wykonywania rysunku technicznego. . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 4 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny Ze względu na przeznaczenie rysunku rozróżnia się: rysunki poglądowe, rysunki schematyczne (uproszczone) - przedstawiają tylko samą zasadę działania lub budowy urządzenia, rysunki konstrukcyjne - odtwarzają dokładny kształt i wymiary przedmiotu. o rysunki złożeniowe, o rysunki wykonawcze. Rysunek poglądowy najistotniejsze - cechy odtwarza przedmiotu w sposób i obrazowy przedstawia tylko przedmiot perspektywicznie w jednym rzucie. poglądowy Rysunek złożeniowy jest przedstawieniem przedmiotu w całości. Na rysunku muszą być uwidocznione wszystkie części przedmiotu z zastosowaniem rzutów i przekrojów. Wszystkie części muszą być ponumerowane i opisane w tabelce rysunkowej. złożeniowy . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 5 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny Rysunek złożeniowy – naprężacz pasa . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 6 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny Rysunek wykonawczy pozwala odtworzyć kształt przedmiotu z wymiarami. wykonania Zawiera informacje przedmiotu, rodzaju na temat materiału. dokładności Na rysunku wykonawczym znajdują się konieczne rzuty przedmiotu oraz wymagane przekroje. Rysunek wykonawczy musi być wyposażony w tabelkę rysunkową. Musi ona oprócz wielu koniecznych danych zawierać numer rysunku oraz wielkość podziałki. Numer rysunku powinien być zgodny z numerem części na rysunku złożeniowym. Rysunek wykonawczy łopatki . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 7 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny Rysunek schematyczny przedstawia zasadę działania urządzenia. W rysunkach schematycznych stosuje się daleko idące uproszczenia. Zawiera on symbolicznie przedstawione elementy układu, które wchodzą w skład określonego systemu funkcjonalnego. Rysunkami schematycznymi są schematy blokowe. W elektronice stosuje się rysunki schematyczne elektroniczne. Schemat blokowy układu regulacji Schemat elektroniczny obrotomierza dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 8 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny NORMALIZACJA RYSUNKU TECHNICZNEGO Rysunek techniczny musi odpowiadać określonym normom, które umożliwiają jednoznaczne zrozumienie jego treści. Elementy rysunku technicznego podlegają ogólnopaństwowym przepisom, tzw. Polskim Normom (PN). Są to: rozmiary arkuszy, rodzaje linii, podziałki rysunku, opis rysunku. . ARKUSZE RYSUNKOWE Formaty arkuszy stosowanych do wykonania rysunków technicznych są znormalizowane. Prostokątny kształt arkusza rysunkowego został tak dobrany, żeby każdy arkusz dwa razy większy lub dwa razy mniejszy był podobny do pierwotnego, tzn. aby stosunek boku dłuższego do krótszego był zawsze taki sam. Formatami podstawowymi są formaty szeregu A. Są one oznaczane symbolami literowo-cyfrowymi (np. A4, A3). Podstawą formatów szeregu A jest format wielkości A0, którego pole powierzchni wynosi 1 m2. Formatem zasadniczym jest arkusz o symbolu A4 o wymiarach 210 x 297 mm. Formaty A3, A2, A1 i A0 powstają przez zwielokrotnienie formaty A4, przy czym format: A3 = 2 · A4, A2 = 4 · A4 = 2 · A3, A1 = 8 · A4 = 4 · A3 = 8 · A4 = 4 · A3 = 2 · A2 dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 9 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 10 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny . OBRAMOWANIE I TABLICZKA RYSUNKOWA Arkusz powinien mieć obramowanie pola rysunku, o grubości linii min 0,7 mm, umieszczone w odległości od brzegu: a = 5 mm na formatach A3 i mniejszych, a = 7–10 mm na formatach większych. Na rysunkach technicznych dodatkowo w dolnym prawym rogu umieszcza się tabliczkę rysunkową, której boki narysowane są linią ciągłą grubą i pokrywają się z linią obramowania. Tabliczka rysunkowa Obramowanie . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 11 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny . LINIE RYSUNKOWE Rysunek techniczny powinien być wyraźny, przejrzysty i czytelny, dlatego stosujemy różne rodzaje i odmiany linii. Inne linie stosuje się do narysowania krawędzi przedmiotu, inne do zaznaczenia osi symetrii a jeszcze inne do zwymiarowania go. To jaką, w danej sytuacji, linię należy zastosować na rysunku określa Polska Norma PN-82/N-01616. Określa ona linie do stosowania w różnych odmianach rysunku technicznego: maszynowego, budowlanego i elektrycznego. dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 12 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny Zastosowanie linii rysunkowych Grubość dobierać w linii należy zależności od wielkości rysowanego przedmiotu i stopnia złożoności jego budowy. Wybrana grupa grubości linii (grubych i cienkich) powinna być jednakowa dla wszystkich rysunków wykonanych na jednym arkuszu. Np. jeżeli grubość linii grubej wynosi 0,5 mm to linia cienka powinna mieć grubość 0,18 mm. . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 13 GRAFIKA INŻYNIERSKA Rysunek techniczny . PODZIAŁKI RYSUNKOWE Podziałka to stosunek liczbowy wymiarów liniowych przedstawionych na rysunku do odpowiednich rzeczywistych wymiarów liniowych rysowanego przedmiotu. Na rysunku przedmiotu podaje się podziałkę, aby określić narysowany czy w przedmiot zmniejszeniu, jest w powiększeniu, czy też w swej naturalnej wielkości. Przy wykonywaniu rysunków technicznych przedmiotów najlepiej rysować je w wielkości naturalnej. Niekiedy przedmiot jest za duży i należy go na rysunku zmniejszyć, gdy przedmiot jest mały i o skomplikowanych kształtach, potrzeba go narysować w powiększeniu. Przy wykonywaniu rysunków technicznych stosuje się najczęściej następujące podziałki: powiększające – 50:1, 20:1, 10:1, 5:1, 2:1 naturalną – 1:1 zmniejszające – 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:50, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000 Podziałkę wpisuje się w odpowiednie miejsce w tabliczce rysunkowej. . dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected] 14