rysunek techniczny

Transkrypt

rysunek techniczny
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
RYSUNEK TECHNICZNY
WPROWADZENIE
.
Rysunek techniczny jest specjalnym rodzajem rysunku
wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów. Jest
formą
przekazywania
informacji
między
konstruktorem
urządzenia a jego wykonawcą, zrozumiałą przez inżynierów i
techników na całym świecie. Jest rodzajem języka za pomocą,
którego zapisuje się rozwiązania techniczne.
Rysunek techniczny określa budowę i zasadę działania
różnych maszyn i urządzeń. W zwięzły i przejrzysty sposób
wyraża kształty i wymiary odwzorowanego przedmiotu i
dokładnie wskazuje jak ma wyglądać dany przedmiot po jego
Wykonywanie rysunku technicznego
wykonaniu.
Rysunek techniczny stał się powszechnym
i niezbędnym
środkiem
porozumiewania
się
wszystkich
pracowników zatrudnionych w procesie produkcyjnym.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
1
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
RODZAJE RYSUNKU TECHNICZNEGO
Wyróżniamy następujące odmiany rysunku technicznego:
.
rysunek techniczny maszynowy,
rysunek budowlany,
rysunek elektryczny.
Rysunek techniczny
maszynowy
jest
to
konwencja
graficznego przedstawiania urządzeń mechanicznych.
Rysunek budowlany przedstawia budynek lub jego element i
służący jako podstawa do wykonania prac budowlanych.
Rysunek
elektryczny
-
jest
graficznym
dokumentem
konstrukcyjnym, na którym za pomocą symboli graficznych
przedstawia się części składowe obiektu elektrycznego oraz
połączenia
Przykład rysunku technicznego maszynowego
między
nimi.
Przy
sporządzaniu
rysunków
technicznych elektrycznych należy używać znormalizowanych
symboli
graficznych,
przedstawiających
całe
obiekty
elektryczne lub ich elementy składowe, połączonych liniami
obrazującymi rzeczywiste połączenia lub współzależność.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
2
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
.
.
Przykład rysunku budowlanego
Przykład rysunku elektrycznego
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
3
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
.
W budowie maszyn najczęściej spotyka się następujące rodzaje rysunków:
rysunki szkicowe (szkice) - wykonane odręcznie,
rysunki techniczne (właściwe) - wykonane przy użyciu przyborów kreślarskich albo programów CAD.
.
Szkic
Rysunek właściwy
Szkic to rysunek odręczny nieskalowany, wykonany na papierze, Rysunek właściwy jest skalowany i wymiarowany. Spełnia
który służy do wstępnego zapisu informacji technicznej. Nie musi wszystkie
spełniać wszystkich kryteriów rysunku technicznego.
zasady
i
normy
wykonywania
rysunku
technicznego.
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
4
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
Ze względu na przeznaczenie rysunku rozróżnia się:
rysunki poglądowe,
rysunki schematyczne (uproszczone) - przedstawiają tylko samą zasadę działania lub budowy urządzenia,
rysunki konstrukcyjne - odtwarzają dokładny kształt i wymiary przedmiotu.
o rysunki złożeniowe,
o rysunki wykonawcze.
Rysunek
poglądowy
najistotniejsze
-
cechy
odtwarza
przedmiotu
w
sposób
i
obrazowy
przedstawia
tylko
przedmiot
perspektywicznie w jednym rzucie.
poglądowy
Rysunek złożeniowy jest przedstawieniem przedmiotu w całości. Na
rysunku muszą być uwidocznione wszystkie części przedmiotu z
zastosowaniem rzutów i przekrojów. Wszystkie części muszą być
ponumerowane i opisane w tabelce rysunkowej.
złożeniowy
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
5
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
Rysunek złożeniowy – naprężacz pasa
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
6
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
Rysunek wykonawczy pozwala odtworzyć kształt przedmiotu z
wymiarami.
wykonania
Zawiera
informacje
przedmiotu,
rodzaju
na
temat
materiału.
dokładności
Na
rysunku
wykonawczym znajdują się konieczne rzuty przedmiotu oraz
wymagane
przekroje.
Rysunek
wykonawczy
musi
być
wyposażony w tabelkę rysunkową. Musi ona oprócz wielu
koniecznych danych zawierać numer rysunku oraz wielkość
podziałki. Numer rysunku powinien być zgodny z numerem
części na rysunku złożeniowym.
Rysunek wykonawczy łopatki
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
7
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
Rysunek schematyczny przedstawia zasadę działania urządzenia. W rysunkach schematycznych stosuje się daleko idące uproszczenia. Zawiera
on symbolicznie przedstawione elementy układu, które wchodzą w skład określonego systemu funkcjonalnego. Rysunkami schematycznymi są
schematy blokowe. W elektronice stosuje się rysunki schematyczne elektroniczne.
Schemat blokowy układu regulacji
Schemat elektroniczny obrotomierza
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
8
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
NORMALIZACJA RYSUNKU TECHNICZNEGO
Rysunek techniczny musi odpowiadać określonym normom, które umożliwiają jednoznaczne zrozumienie jego treści.
Elementy rysunku technicznego podlegają ogólnopaństwowym przepisom, tzw. Polskim Normom (PN). Są to:
rozmiary arkuszy,
rodzaje linii,
podziałki rysunku,
opis rysunku.
.
ARKUSZE RYSUNKOWE
Formaty arkuszy stosowanych do wykonania rysunków technicznych są znormalizowane. Prostokątny kształt arkusza
rysunkowego został tak dobrany, żeby każdy arkusz dwa razy większy lub dwa razy mniejszy był podobny do pierwotnego,
tzn. aby stosunek boku dłuższego do krótszego był zawsze taki sam. Formatami podstawowymi są formaty szeregu A. Są
one oznaczane symbolami literowo-cyfrowymi (np. A4, A3). Podstawą formatów szeregu A jest format wielkości A0,
którego pole powierzchni wynosi 1 m2.
Formatem zasadniczym jest arkusz o symbolu A4 o wymiarach 210 x 297 mm. Formaty A3, A2, A1 i A0 powstają przez
zwielokrotnienie formaty A4, przy czym format:
A3 = 2 · A4,
A2 = 4 · A4 = 2 · A3,
A1 = 8 · A4 = 4 · A3 = 8 · A4 = 4 · A3 = 2 · A2
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
9
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
10
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
.
OBRAMOWANIE I TABLICZKA RYSUNKOWA
Arkusz powinien mieć obramowanie pola rysunku, o grubości linii min 0,7 mm, umieszczone w odległości od brzegu:
a = 5 mm na formatach A3 i mniejszych,
a = 7–10 mm na formatach większych.
Na rysunkach technicznych dodatkowo w dolnym prawym rogu umieszcza się tabliczkę rysunkową, której boki narysowane
są linią ciągłą grubą i pokrywają się z linią obramowania.
Tabliczka rysunkowa
Obramowanie
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
11
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
.
LINIE RYSUNKOWE
Rysunek techniczny powinien być wyraźny, przejrzysty i czytelny, dlatego stosujemy różne rodzaje i odmiany linii.
Inne linie stosuje się do narysowania krawędzi przedmiotu, inne do zaznaczenia osi symetrii a jeszcze inne do
zwymiarowania go. To jaką, w danej sytuacji, linię należy zastosować na rysunku określa Polska Norma PN-82/N-01616.
Określa ona linie do stosowania w różnych odmianach rysunku technicznego: maszynowego, budowlanego i elektrycznego.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
12
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
Zastosowanie linii rysunkowych
Grubość
dobierać
w
linii
należy
zależności
od
wielkości rysowanego przedmiotu
i stopnia złożoności jego budowy.
Wybrana grupa grubości linii
(grubych i cienkich) powinna być
jednakowa
dla
wszystkich
rysunków wykonanych na jednym
arkuszu. Np. jeżeli grubość linii
grubej wynosi 0,5 mm to linia
cienka powinna mieć grubość
0,18 mm.
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
13
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Rysunek techniczny
.
PODZIAŁKI RYSUNKOWE
Podziałka to stosunek liczbowy wymiarów
liniowych przedstawionych na rysunku do
odpowiednich rzeczywistych wymiarów
liniowych rysowanego przedmiotu. Na
rysunku przedmiotu podaje się podziałkę,
aby
określić
narysowany
czy
w
przedmiot
zmniejszeniu,
jest
w
powiększeniu, czy też w swej naturalnej
wielkości.
Przy wykonywaniu rysunków technicznych przedmiotów najlepiej rysować je w wielkości naturalnej. Niekiedy przedmiot
jest za duży i należy go na rysunku zmniejszyć, gdy przedmiot jest mały i o skomplikowanych kształtach, potrzeba go
narysować w powiększeniu. Przy wykonywaniu rysunków technicznych stosuje się najczęściej następujące podziałki:
powiększające – 50:1, 20:1, 10:1, 5:1, 2:1
naturalną – 1:1
zmniejszające – 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:50, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000
Podziałkę wpisuje się w odpowiednie miejsce w tabliczce rysunkowej.
.
dr inż. Mirosław Puc e-mail: [email protected]
14