wyrok uzasadnienie - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w

Sygn. akt VIII Ka 945/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 lutego 2013 roku
Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Przemysław Wasilewski
Protokolant Aneta Chardziejko
przy udziale prokuratora Marka Moskala
po rozpoznaniu w dniu 05 lutego 2013 roku
sprawy D. B.
oskarżonego o czyn z art. 268 a § 1 k.k.;
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego
od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku
z dnia 25 września 2012 roku, sygnatura akt III K 806/12
Zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Białymstoku do ponownego
rozpoznania.
UZASADNIENIE
D. B. został oskarżony o to, że:
w okresie od dnia 11 stycznia 2012 r. do dnia 12 stycznia 2012 r. w Ł.gm. C.nie będąc uprawnionym zmienił hasło
dostępu poczty elektronicznej (...)i kontakt.(...) czym uniemożliwił pracownikom firmy (...) S.C.R. Ł., M. Ł.w Ł.dostęp
do danych informatycznych, czym działał na szkodę wymienionej spółki tj. o czyn z art. 268a § 1 k.k.
Wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 25 września 2012 r. o sygn. akt III K 806/12 oskarżony D. B. został
uznany za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na mocy art. 268a § 1 k.k. w zw. z art. 58 § 3 k.k. został
skazany na karę grzywny w wysokości 30 (trzydziestu) stawek dziennych, przyjmując wysokość jednej stawki dziennej
za równoważną kwocie 20 (dwudziestu) złotych.
Zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 60 (sześćdziesięciu) złotych tytułem opłaty i obciążono go
kosztami procesu w kwocie 210 (dwustu dziesięciu) złotych.
Apelację od powyższego orzeczenia wniósł oskarżony D. B. zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucił, iż został
wydany mimo braku dowodów jego winy. Wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji, przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.
Sąd Okręgowy zważył co następuje:
Apelacja oskarżonego D. B. jest zasadna w zakresie, w jakim prowadzi do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.
Niniejsza sprawa należy do kategorii, w których dla wykrycia prawdy materialnej niezbędnym jest zebranie
całokształtu materiału dowodowego (wszystkich dowodów mających istotne znaczenie) i dokonanie na ich
podstawie, przestrzegając zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.), prawidłowych ustaleń stanu faktycznego.
Artykuł 2 § 2 k.p.k. wprowadza zasadę, iż wszelkie rozstrzygnięcia powinny być oparte o prawdziwe ustalenia
faktyczne. Oznacza to, że wszystkie organy procesowe (w tym Sąd I Instancji) są zobligowane do
dołożenia - niezależnie od woli stron - maksymalnych starań i wyczerpania wszelkich dostępnych
środków dla poznania prawdy. Zasada prawdy materialnej określona w art. 2 § 2 k.p.k. ma związek
z innymi zasadami procesowymi, a mianowicie: bezpośredniości, swobodnej oceny dowodów i obiektywizmu.
Zasada obiektywizmu (art. 4 k.p.k.) nakazuje organom prowadzącym postępowanie karne badać oraz uwzględniać
okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Jest ponadto wyrazem postulatu,
by ustalenia faktyczne odpowiadały prawdzie, co w postępowaniu sądowym jest osiągalne jedynie wtedy, gdy
przedmiotem zainteresowania jest cały zebrany materiał dowodowy bez pominięcia istotnych części i gdy całokształt
tego materiału - po prawidłowym ujawnieniu go w procesie - stanie się następnie przedmiotem rozważań sądu.
Dopiero mając zgromadzony cały materiał dowodowy i prawidłowo oceniony, Sąd I Instancji jest w stanie prawidłowo
ustalić stan faktyczny. Podkreślić należy, że przez prawdziwe ustalenia faktyczne rozumie się ustalenie, które
zostało udowodnione. Udowodnienie zachodzi wówczas, gdy w świetle przeprowadzonych dowodów
fakt przeciwny dowodzonemu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny (wyrok Sąd Sądu
Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 30 grudnia 2010 r. o sygn. II AKa 280/10, opub. w POSAG. 2011/2/134-162, LEX
936530).
W ocenie Sądu Okręgowego dotychczas zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na poczynienie
jednoznacznych ustaleń, jak uczynił to Sąd Rejonowy, który uznał, że bez żadnych wątpliwości można przypisać
oskarżonemu D. B. popełnienie zarzuconego mu czynu z art. 268 a § 1 k.k.
Należałoby zacząć od tego, że bezspornym w niniejszej sprawie było, iż dnia 11 stycznia 2012 r. pracownicy firmy (...)
S.C.w Ł.E. O.i G. S.stwierdzili, że posiadane przez nich hasło dostępu do kont firmowych (...) oraz kontakt.(...)
stało się nieaktualne z powodu zmiany hasła. Kolejną kwestią nie ulegającą wątpliwości było to, że hasła dostępu do
wyżej wymienionych skrzynek e-mailowych posiadali właściciele firmy (...), dwóch pracowników E. O.i G. S.oraz D.
B.. Świadek E. O.(k. 16v-17) przyznała, iż udostępniła podsądnemu hasło do skrzynki e-mailowej, gdyż jego prośby o
wpisanie przez nią za każdym razem hasła dezorganizowały jej pracę. D. B.został zatrudniony w powyżej wskazanej
firmie na stanowisku przedstawiciela handlowego ds. klientów kluczowych, na czas określony od dnia 20 września
2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. Z uwagi na to, że nie została oskarżonemu przedłużona umowa o pracę, odszedł z
firmy, a wkrótce potem okazało się, że hasła do skrzynek e-mailowych zostały zmienione.
W ocenie Sądu Okręgowego sprawstwo oskarżonego D. B. (mając niepełny materiał dowodowy) jawi się jako
niepewne, co nie oznacza jednocześnie, że w razie uzupełnienia materiału dowodowego, przy ponownym rozpoznaniu
sprawy, Sąd Rejonowy nie może dojść do podobnych wniosków, jakie wyprowadził Sąd rozpoznający sprawę po raz
pierwszy.
Podnieść należy, że dokonując ustaleń w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy oparł się przede wszystkim na zeznaniach
świadków: M. Ł. (k.1-3, 66-67) i R. Ł. (k. 26-27, 67-68). Z przedstawionej przez nich relacji wynikało, że oskarżony
nie zaprzeczył zmianie haseł. W pozostałej części ustalenia stanu faktycznego opierają się w zasadzie na domysłach
pokrzywdzonych, że to właśnie oskarżony musiał zmienić hasło dostępu do poczty elektronicznej, z uwagi nie
przedłużenie z nim umowy o pracę, jak również okoliczność, że nie było innej osoby, która miałaby motyw do
podobnych działań.
Świadek R. Ł. (k. 26-27, 67-68) zeznał, iż zmiany haseł w jego ocenie musiał dokonać oskarżony. Zadzwonił
do oskarżonego celem wyjaśnienia sytuacji: „(…)Zapytałem czy to on zablokował dostęp do poczty. Nie
zaprzeczył. Poinformowałem go, że jeśli nie odblokuje dostępu do skrzynek o sprawie zostanie poinformowana
policja. Pan B. nie zareagował w oczekiwany przeze mnie sposób”. Na rozprawie świadek R. Ł. przytoczył te same
okoliczności, o których mówił w postępowaniu przygotowawczym.
Tymczasem oskarżony D. B.(k. 33, 66) nie przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu i odmówił składania
wyjaśnień.
Z uwagi na powyższe w niniejszym stanie faktycznym mamy do czynienia z dwoma wersjami zdarzenia wersją
pokrzywdzonych właścicieli spółki (...) S.C. w Ł. tj. R. i M. Ł. i wersją oskarżonego, który nie przyznał się do
zarzuconego mu czynu.
W ocenie Sądu Okręgowego Sąd I Instancji nie dołożył wszelkich starań dla wyjaśnienia niniejszych wątpliwości i
ustalenia, która wersja wydarzeń jest prawdziwa, co pozwoliłoby w sposób pewny ustalić bądź wykluczyć sprawstwo
oskarżonego. Po pierwsze sam fakt przeprowadzonej rozmowy telefonicznej oskarżonego D. B.z pokrzywdzonym,
w której nie zaprzeczył zablokowaniu skrzynek e-mailowych firmy, zakładając że rozmowa przebiegała w sposób
wskazany przez świadka i milczenie oskarżonego oznaczało dokładnie to co założył świadek, nie może świadczyć
o jego sprawstwie. Po drugie żaden inny dowód nie wskazuje na sprawstwo oskarżonego. W zasadzie sprawa
opiera się na szeregu domniemań, opartych na niepełnym materiale dowodowym, które wobec tego nie mogą
prowadzić do prawidłowego rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy nie podjął się bowiem próby zbadania w jakim czasie,
z jakiego komputera (o jakim numerze IP) zostały zmienione hasła dostępu do poczty internetowej należącej do
firmy pokrzywdzonych. Nie ulega bowiem wątpliwości, że możliwym, a wręcz koniecznym jest zwrócenie się do
administratora serwera pocztowego, na którym pokrzywdzeni mieli skrzynki e-mailowe ((...)) celem ustalenia
jakie IP zostało przydzielone komputerowi lub innemu urządzeniu elektronicznemu z którego zostały zmienione
owe hasła dostępu. Po uzyskaniu tych informacji następnym krokiem (o ile okaże się to możliwe) będzie ustalenie
dostawcy usług internetowych dla danego numeru IP, a następnie zlokalizowanie komputera lub innego
urządzenia, znajdującego się w określonym miejscu i należącego do określonej osoby.
Z uwagi na powyższe przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd I Instancji będzie musiał wystąpić do administratora
serwera pocztowego ((...)) o wskazanie adresu IP komputera, z którego zmienione zostały hasła dostępu do poczty
internetowej, a następnie po uzyskaniu tych danych do dostawcy usług internetowych, o ile okaże się to możliwe, aby
uzyskać dokładne dane użytkownika urządzenia za pomocą którego popełniono przestępstwo.
Powyższe braki dowodowe i nie rozstrzygnięte przez Sąd Rejonowy wątpliwości przemawiają za tym, że nie można
ustalić w sposób przebiegu zdarzenia, bez uzupełnienia materiału dowodowego (tj. zasięgnięcia w/w informacji).
Przyjęcie zatem w stanie faktycznym uzasadnienia jednej z wersji zdarzenia, bez jej wnikliwego sprawdzenia, stanowiło
naruszenie zasady prawdy materialnej, a ponadto przewidzianej w art. 4 k.p.k. zasady obiektywizmu, zgodnie z
którą organy prowadzące postępowanie karne są obowiązane badać oraz uwzględniać okoliczności przemawiające
zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego. Działając w ten sposób Sąd naruszył jedną z naczelnych
zasad polskiego procesu karnego wyrażoną w art. 2 § 2 k.p.k. tj. zasadę prawdy materialnej, która nakłada na Sąd
orzekający w sprawie obowiązek dążenia do dokonania ustaleń zgodnych z rzeczywistością. Wprowadza ona
wymóg opierania wszelkich rozstrzygnięć na prawdziwych ustaleniach faktycznych i obliguje
wszystkie organy procesowe do dołożenia – niezależnie od woli stron – maksymalnych starań i
wyczerpania wszelkich dostępnych środków dla poznania prawdy.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy mieć na uwadze wszystkie podniesione wyżej uwagi i wytyczne, których
wykonanie powinno doprowadzić do ustalenia prawidłowego i nie budzącego wątpliwości stanu faktycznego. Tak
ustalony stan faktyczny musi następnie zostać poddany wnikliwej ocenie w świetle zasad określonych w art. 7 k.p.k.,
a to z kolei winno doprowadzić do wydania w niniejszej sprawie sprawiedliwego wyroku.
Co do dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie orzeczenia, Sąd Rejonowy powinien skorzystać z możliwości,
jaką daje art. 442 § 2 k.p.k.
Na marginesie rozważań Sąd Okręgowy w trakcie rozprawy apelacyjnej w dniu 5 lutego 2013 r. oddalił wniosek
oskarżonego D. B. dotyczący przebywania w określonym miejscu w dniu zdarzenia, bowiem w jego ocenie nie ma on
żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Należy bowiem podkreślić, że przebywając w dowolnym
miejscu (posiadając dostęp do internetu) oskarżony miał potencjalną możliwość zmiany tych haseł, do której nie było
potrzebna fizyczna obecność w firmie pokrzywdzonych.
Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji.