FULL TEXT - Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny

polski przeglĄd otorynolaryngologiczny 2 (2013) 58–60
Dostępne online www.sciencedirect.com
journal homepage: www.elsevier.com/locate/ppotor
Sprawozdanie/Meeting Report
Sprawozdanie z Konferencji Naukowo-Szkoleniowej CI Forum,
Wrocław 29.11–01.12.2012
Report of the Scientific and Training Conference CI Forum, Wrocław
29.11–01.12.2012
W dniach od 29 listopada do 1 grudnia 2012 r. we Wrocławiu
odbyła się pierwsza Konferencja Naukowo-Szkoleniowa CI
Forum. Była ona poświęcona tematyce implantów ślimakowych (CI; Cochlear Implants) w trzech obszarach. Omówiono
zagadnienie implantacji u osób po 60. roku życia, następnie
poruszono kwestię wieloośrodkowego międzynarodowego
obserwacyjnego badania naukowego w dziedzinie implantów ślimakowych, a na zakończenie przedstawiono procedurę oceny niezawodności implantów oraz nowe rozwiązania dostępne dla specjalistów w zakresie chirurgii
i audiologii. W Konferencji wzięło udział ok. 50 specjalistów
z ośrodków zajmujących się procedurą implantów ślimakowych.
Pierwsze wystąpienie należało do Antonio Sportelli'ego –
reprezentanta firmy Cochlear na terenie Europy Środkowej
i Wschodniej, który przybliżył uczestnikom 30-letnią historię
producenta implantów słuchowych. Przypomniał on wszystkim o pierwszym wszczepie wykonanym w Polsce w 1992 r.,
o ważnych międzynarodowych wydarzeniach, które miały
miejsce w naszym kraju w ostatnich latach (konferencja
ESPCI, kongres EFAS oraz szkolenia Cochlear Academy),
a także o zaawansowanym przesiewowym programie badań
słuchu u noworodków. Antonio Sportelli zaznaczył, że
obecnie jest w Polsce już 9 ośrodków, które oferują pacjentom procedurę wszczepienia implantu ślimakowego, i ponad
5500 pacjentów, którzy korzystają z tej technologii.
Profesor Olivier Sterkers ze Szpitala Uniwersyteckiego Paris
Nord Val de Seine we Francji rozpoczął sesję nt. wszczepiania
implantów ślimakowych u pacjentów po 60. roku życia. Na
podstawie analizy literatury prof. Sterkers przybliżył korzyści,
jakie czerpią starsi pacjenci w porównaniu z młodszymi
użytkownikami. Grupa pacjentów 60+ osiąga podobne rezultaty implantacji w porównaniu z pozostałą częścią pacjentów,
a obejmują one lepsze ogólne rozumienie mowy oraz zwiększoną ocenę jakości życia. Komplikacje chirurgiczne występują z podobną częstotliwością w obu grupach wiekowych.
Prof. Sterkers przedstawił również wyniki badania wieloośrodkowego przeprowadzonego na 95 pacjentach, których średnia
wieku wyniosła 72 lata. Badanie wykazało, że w obserwowanej
grupie pacjenci osiągają dobre wyniki w rozumieniu mowy
i zyskują poprawę jakości życia. Dodatkowo zwrócono uwagę,
że przywrócenie zdolności słyszenia za pomocą implantów
ślimakowych z równolegle prowadzonym treningiem słuchu
pośrednio wpływa na poprawę wyników testów funkcji
poznawczych.
Kolejnym etapem sesji nt. pacjentów po 60. rż. był panel
dyskusyjny prowadzony przez prof. Oliviera Sterkersa.
W dyskusji udział wzięli: dr hab. n. med. Bożena Wiskirska-Woźnica (Katedra i Klinika Audiologii i Foniatrii UM
w Poznaniu), dr hab. n. med. Krzysztof Morawski (Katedra
i Klinika Otolaryngologii WUM), dr n. med. Piotr Skarżyński
(Instytut Narządów Zmysłów Kajetany WUM), dr n. med.
Lucyna Klimczak-Gołąb (Klinika Laryngologii SPSK SUM) oraz
dr n. med. Marcin Durko (Klinika Otolaryngologii i Laryngologii
Onkologicznej UM w Łodzi).
Omówiono kilka przypadków medycznych zaprezentowanych przez prof. Sterkersa. Były one zróżnicowane pod
względem długości trwania niedosłuchu, użytkowania aparatów słuchowych, wyników testów funkcji poznawczych,
dodatkowych obciążeń oraz wyników audiologicznych.
Uczestnicy panelu dyskusyjnego mieli w większości przypadków podobne zdanie: o implantacji powinny decydować
względy medyczne, ogólny stan zdrowia fizycznego czy
psychicznego pacjenta. Wiek w decyzji o implantacji ma
znaczenie drugorzędne.
O zdrowym i aktywnym starzeniu się opowiadał Colin
Irwin – specjalista ds. badań klinicznych w firmie Cochlear.
Opisał on zjawisko zwiększonej częstości występowania
głuchoty wraz z upływem wieku. Statystyki wskazują, że ok.
80% osób po 80. rż. cierpi na ubytki słuchu. Prelegent
przytoczył wnioski płynące z poszczególnych wystąpień
podczas seminarium Aging and implantable hearing solutions
polski przeglĄd otorynolaryngologiczny 2 (2013) 58–60
(19–20.03.2012, Paryż), na którym dowiedziono, że wiek ma
negatywny wpływ na czerpanie korzyści z aparatów słuchowych, a bezpośrednia stymulacja elektryczna może stanowić
alternatywę w zakresie rozumienia mowy. Przywrócenie
słuchu poprzez technologię implantów ślimakowych pozwala
również ograniczyć występowanie zaburzeń lękowych czy
stanów depresyjnych w porównaniu ze stanem sprzed operacji. Podsumowując doniesienia z seminarium w Paryżu,
Colin Irwin stwierdził, że implanty ślimakowe są skuteczną
metodą leczenia głębokich niedosłuchów u pacjentów powyżej 60. roku życia.
Sesję nt. zaimplantowanych pacjentów po 60. rż.
zamknęła część warsztatowa prowadzona przez psychologa
dr Joannę Kosmalową. Warsztat dotyczył sposobu pracy
z pacjentem po 60. rż. Uczestnicy zgodzili się, że jest to
grupa, która wymaga nowego podejścia. Zostały wyodrębnione najczęstsze wyzwania dotyczące opieki nad pacjentem 60+:
zachowania/postawy pacjenta świadczące o trudnościach
emocjonalnych i w dziedzinie zdrowia psychicznego,
brak zdefiniowania własnych potrzeb,
konieczność diagnozy pacjenta pod kątem depresji i funkcji
poznawczych,
kontakt z rodziną/opiekunami.
W trakcie warsztatu uczestnicy doszli do wniosku, że
w kontakcie z pacjentem 60+ istotną rolę odgrywają umiejętności interpersonalne specjalisty, tj. słuchanie, kontakt
wzorkowy czy postawa. Ważnym zadaniem specjalisty jest
również wyznaczenie granic, w których przebiega konsultacja. To specjalista, pomimo wykazywania się empatią,
powinien kontrolować rozmowę.
Podkreślono również konieczność pomocy pacjentowi
w zdefiniowaniu jego potrzeb i ustanowieniu realnych
oczekiwań wobec implantacji. Ważne jest także wsparcie
rodziny lub bliskiego otoczenia pacjenta w procesie kwalifikacji oraz opieki po wszczepieniu implantu.
Na zakończenie pierwszego dnia Konferencji CI Forum
Colin Irwin przedstawił cele i założenia projektu IROS –
Implanted Recipient Observational Study. Jest to międzynarodowe wieloośrodkowe badanie obserwacyjne zaimplantowanego pacjenta. Chociaż na świecie pojawia się wiele publikacji dokumentujących korzyści kliniczne z zastosowania poszczególnych implantowanych urządzeń wspomagających
słyszenie, to zauważalny jest brak prospektywnych badań
prowadzonych na dużej, statystycznie istotnej grupie,
z pomiarami powtarzanymi w długim okresie wg jednolitego
protokołu badawczego. Ze względu na powyższe zapotrzebowanie została podjęta inicjatywa IROS.
Kolejna prezentacja wygłoszona przez mgr Joannę
Kuśmierczyk (Senior Project Manager, Medicus) dotyczyła również projektu IROS. Prelegentka wyjaśniła plan i metodykę
badań, omówiła proces rekrutacji pacjenta i wprowadzanie
danych do bazy internetowej. Szczegółowo wyjaśniła również,
kto może uczestniczyć w badaniu. Pierwsze wyniki projektu
przedstawiła mgr inż. Maria Bratumiła Deryło (Junior Project
Manager, Medicus). W Polsce w internetowej bazie danych
IROS zarejestrowano już 27 pacjentów (stan z dnia 30.11.2012)
z sześciu ośrodków w Polsce (USK w Białymstoku, WSD
w Bydgoszczy, SPSK nr 4 w Lublinie, USK nr 1 w Łodzi, SPSK
nr 2 w Poznaniu, SPSK nr 1 w Szczecinie). Do projektu
59
włączeni są użytkownicy powyżej 10. rż., korzystający zarówno z implantu na przewodnictwo kostne, jak i implantu
ślimakowego. W przyszłości uwzględniono możliwość włączenia nowych ośrodków, dalszą sekwencyjną rekrutację
pacjentów w istniejących już klinikach oraz planowanie
pierwszych analiz porównawczych zgromadzonych danych
i przedstawianie ich na naukowych konferencjach.
Liderem projektu IROS pod względem liczby włączonych
do niego pacjentów (12 uczestników badania, śr. wieku 42
lata) jest aktualnie Katedra i Klinika Audiologii i Foniatrii
UM w Poznaniu, dlatego też lek. med. Hanna Czerniejewska
przedstawiła wstępne wyniki ze swojego ośrodka, w szczególności analizę demograficzną i epidemiologiczną obserwowanej grupy pacjentów. Omówiła ona także harmonogram
spotkań z pacjentami oraz organizację procesu rejestracyjnego na oddziale.
Drugi dzień CI Forum rozpoczął dr Ernst von Wallenberg
(Dyrektor Działu Nauki w Cochlear AG), poruszając tematykę
niezawodności implantów ślimakowych. Dr von Wallenberg
opisał proces zgłoszenia nieprawidłowości oraz testów
sprawdzających działanie uszkodzonego lub wadliwego
implantu. Przedstawił również konkretne przypadki uszkodzonych urządzeń oraz omówił niezawodność każdego
z dostępnych na rynku rodzajów implantu ślimakowego
firmy Cochlear.
Mgr inż. Marcin Talar (Product Manager, Medicus), nawiązując do tematyki poruszonej przez Ernsta von Wallenberga,
zaprezentował procedurę oceny niezawodności implantu
ślimakowego – w szczególności testy integralności. Omówił
zasadę przeprowadzenia specjalistycznych testów sprawdzających działanie urządzenia oraz całą dokumentację
związaną ze zgłaszaniem nieprawidłowości.
Ostatni obszar poruszony podczas CI Forum obejmował
nowe rozwiązania przygotowane przez firmę Cochlear dla
chirurgów i audiologów. Nowy system opieki nad zaimplantowanym pacjentem przedstawił dr Ernst von Wallenberg. Składa się on z kilku elementów: pilota do pomiarów
śródoperacyjncyh CR120, pilota do procesora z możliwością zdalnego dopasowywania ustawień na procesorze,
aplikacji myCochlear umożliwiającej zdalny dostęp do
danych zapisanych na procesorze i całej historii ustawień
bez konieczności wizyty w klinice oraz Nucleus Fitting
Software (NFS) – oprogramowania ułatwiającego proces
dopasowywania ustawień w procesorze dźwięku. Wszystkie wymienione aplikacje i urządzenia będą kompatybilne
z oprogramowaniem Custom Sound – dotychczas stosowanym w ośrodkach.
O oprogramowaniu NFS opowiadała również mgr Joanna
Kuśmierczyk, która podkreśliła fakt zwiększającej się liczby
pacjentów z implantem ślimakowym oraz jednoczesnych
ograniczeń w zasobach ludzkich i finansowych w ośrodkach
implantujących. Pacjenci z implantem ślimakowym wymagają długoterminowej opieki pooperacyjnej, dlatego tak
ważne jest, by ułatwić ten proces specjalistom klinicznym,
jednocześnie nie obniżając jakości opieki, jaką są otoczeni
pacjenci z niedosłuchem. Z tego względu stworzono NFS,
który przeznaczony jest w szczególności dla klinicystów
z mniejszym doświadczeniem, logopedów i protetyków.
Umożliwia on uzyskanie jednakowych korzyści słuchowych
jak te, które osiągano dotychczas, a w trudniejszych
60
polski przeglĄd otorynolaryngologiczny 2 (2013) 58–60
zaawansowanych przypadkach oprogramowanie automatycznie poinformuje użytkownika o konieczności wizyty u bardziej doświadczonego specjalisty w ośrodku wszczepiającym
implanty.
Steffen Rose (Menadżer ds. Wsparcia Kliniczno-Technicznego, Cochlear) przedstawił natomiast wstępne wyniki
pomiarów śródoperacyjnych z wykorzystaniem pilota CR120.
Zwrócił uwagę przede wszystkim na prostszy sposób jego
użytkowania: nie wymaga dodatkowych kabli i stanowiska
z komputerem, jak poprzednia wersja oprogramowania do
pomiarów śródoperacyjnych, i może być obsługiwany przez
mniej doświadczony personel. Za pomocą pilota przeprowadza się pomiary impedancji oraz uzyskuje odpowiedzi
AutoNRT ze wszystkich elektrod implantu. Umożliwia on
podgląd wykonywanych pomiarów i zatrzymanie ich w każdym momencie wg potrzeb. Po zakończonym zabiegu
wszystkie dane mogą być zgrane na komputer i wykorzystane do pierwszych dopasowań pacjenta. Wyniki pomiarów
przeprowadzonych już na świecie za pomocą pilota CR120
są obiecujące. Pomiary wykonane na 73 pacjentach (średni
wiek 7,2 roku) pokazują, że przy użyciu pilota wykonuje się
je średnio o 22% szybciej niż z zastosowaniem oprogramowania AutoNRT w Custom Sound. Współczynnik korelacji
pomiędzy wynikami wszystkich elektrod równy 0,906 także
przemawia za tym, że pomiary te są równoważne. Porównanie każdej z par elektrod osobno dało równie zadowalające
wyniki.
Spotkanie zrzeszające specjalistów w dziedzinie implantów ślimakowych zakończono warsztatami, podczas których można było zapoznać się z nowym implantem do
bezpośredniej akustycznej stymulacji ślimaka Codacs,
implantem na przewodnictwo kostne Baha® z nowym
wspornikiem BA400 umożliwiającym operację bez redukcji
tkanki podskórnej oraz systemem opieki pooperacyjnej
nad zaimplantowanym pacjentem. W przyszłości są planowane kolejne edycje Konferencji Naukowo-Szkoleniowej
CI Forum.
Wkład autorów/Authors' contributions
Według kolejności.
Konflikt interesu/Conflict of interest
Autorki sprawozdania są zatrudnione przez firmę, która była
organizatorem konferencji.
Finansowanie/Financial support
Nie występuje.
Etyka/Ethics
Nie dotyczy.
Joanna Kuśmierczyk*
Maria Bratumiła Deryło
MEDICUS Aparatura i Instrumenty Medyczne Sp. z o.o. S.K.A
*Adres do korespondencji: ul. Grabiszyńska 251 a, 53-234
Wrocław. Tel.: +48 71 34 72 100; fax: +71 34 72 111
Adres email: [email protected] (J. Kuśmierczyk)
Otrzymano: 21.01.2013
Zaakceptowano: 05.02.2013
Dostępne online: 20.03.2013
2084-5308/$ – see front matter
© 2013 Polish Otorhinolaryngology - Head and Neck Surgery
Society. Published by Elsevier Urban & Partner Sp. z o.o. All
rights reserved.
http://dx.doi.org/10.1016/j.ppotor.2013.02.001