by Jan Motyka

Photograph “Kraków's architecture. The Cloth Hall in Kraków” by Jan Motyka
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Author Jan Motyka Date of production 1970s Dimensions height: 39.7 cm, width: 50.1 cm ID no. MHF 3075/II Museum The Walery Rzewuski History of Photography Museum in Kraków Subjects city, photographed Technique isohelia Object copyright The Walery Rzewuski History of Photography Museum in Kraków Digital images copyright all rights reserved, HPM Digitalisation The Walery Rzewuski History of Photography Museum in Kraków Tags fotografia, Kraków, Rynek Główny, architektura, 2D Mamy przed sobą fotografię artystyczną, wykonaną w technice izohelii, z motywem krakowskim. Przedstawia gmach krakowskich Sukiennic od strony wschodniej. Ten typowy widok krakowskiego Rynku latem ma wielkie walory estetyczne, jest reprezentatywny dla różnorodnej twórczości Jana Motyki. Rzadka i wdzięczna technika izohelii tworzy z tego banalnego na pozór kadru unikalną kompozycję, z białą liniową dekoracją, jakby to była zima.
Izohelia jest tonorozdzielczą techniką fotograficzną, polegającą na wykonaniu pozytywów fotograficznych, których obraz złożony jest z kilku powierzchni, przy czym wyraźnie odgraniczone są od siebie ich stopnie szarości. Ostateczny efekt uzyskuje się przez wielokrotne kopiowanie oryginalnego negatywu na bardzo kontrastowej błonie, stosując za każdym razem inny czas naświetlania. Technika ta została opracowana w 1931 roku przez Witolda Romera, syna prof. Eugeniusza Romera.
Sukiennice krakowskie to gmach z kramami w dolnej sali, w górnej sali mieści się muzeum — Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku. W średniowieczu były to kramy, zadaszone w 1300 roku. Przed 1358 rokiem Kazimierz Wielki wystawił gotyckie Sukiennice (przypominały już kształtem obecne); w 1555 roku spłonęły. W latach 1556—1559 odnowiono budynek. Mistrz Pankracy zasklepił kolebkowo wielką halę Sukiennic; budynek zwieńczono attyką o podziałach arkadowych i grzebieniu z maszkaronami projektu Santiego Gucciego. Dobudowano kolumnowe loggie, które zaprojektował Jan Maria Padovano. W 1601 roku przebito przejścia w poprzek Sukiennic i ozdobiono je ryzalitami. W ramach porządkowania Rynku w latach 1875—1879 Sukiennice przebudowano według projektu Tomasza Prylińskiego. Dobudowano ryzality na osi wschód—zachód i parterowe arkadowe podcienia. Na płytach ryzalitów od strony wschodniej umieszczono maszkarony przedstawiające karykatury ówczesnych prezydentów Krakowa (autorem ich był Walery Gadomski, według rysunków Jana Matejki). W podcieniach działa do dziś gazowe oświetlenie.
Fotografia przedstawia widok Sukiennic od strony pomnika Adama Mickiewicza i kościoła Mariackiego. Widoczne są interesujące detale: w tle za Sukiennicami widać hełm wieży ratuszowej, przed budynkiem znajdują się liczni przechodnie, widać parasole straganów z kwiatami, mnóstwo gołębi, drzewo. Na pierwszym planie rysują się płyty nawierzchni, którą wybudowano w latach 60. XX wieku. Na ziemi i w górnych partiach zabytków widać grube białe malarskie linie, odcinające się od szarości i czerni.
Elaborated by Małgorzata Kanikuła (The Walery Rzewuski History of Photography Museum in Kraków), © all rights reserved
Jan Motyka
Jan Motyka (1924–2005) — krakowski artysta fotograf. W Muzeum Historii Fotografii w Krakowie przechowuje się jego obszerną spuściznę, udokumentowaną katalogami około 200 wystaw w Polsce, dyplomami z konkursów międzynarodowych (Polska, Rumunia, Francja, Wielka Brytania, Hiszpania, USA, Singapur, Hongkong). W 1980 roku Jan Motyka pokazał fotogramy na IV Ogólnopolskiej Wystawie Fotografii Artystycznej, w 1972 roku w Hiszpanii na wystawie fotografii sportowej, w latach 80. otrzymał nagrodę w Edynburgu, w latach 90. w Hongkongu. Pierwsza jego wystawa miała miejsce w 1964 roku na I Salonie Fotografii Artystycznej w Gdańsku; jedna z pierwszych wystawionych fotografii nosiła tytuł Uśmiech. Najpierw były więc portrety, później — cały wachlarz zagadnień: sport, zawody sportowe niepełnosprawnych (1971), architektura, martwe natury (Z kredensowej szuflady, lata 70.), za cykl Mój Kraków otrzymał I Nagrodę. Jan Motyka stosował fotomontaż, izohelię, pseudosolaryzację.
Opracowanie: Małgorzata Kanikuła (Muzeum Historii Fotografii), © wszystkie prawa zastrzeżone
Zobacz zdjęcia Jana Motyki:
Architektura Krakowa. Ratusz na placu Wolnica
Architektura Krakowa. Fotomontaż: biała płaszczyzna Rynku Głównego
Architektura Krakowa. Fotografia przedstawiająca gmach Sukiennic w Krakowie
Wawel: fragment dziedzińca, katedra
Tags: photography, Museum of History of Photography in Kraków