Nezar HAMMOURI, Mohammad AL-QINNA, Mohammad SALAHAT

Nezar HAMMOURI, Mohammad AL-QINNA, Mohammad SALAHAT,
Jan ADAMOWSKI, Shiv O. PRASHER
WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA ZASOBY WODNE –
SPOŁECZNE MOŻLIWOŚCI PRZYSTOSOWANIA NA PRZYKŁADZIE JORDANII
STRESZCZENIE
Zapewnienie zasobów wody pitnej dobrej jakości i odpowiedniej ilości stanowi wyzwanie,
szczególnie dla państw rozwijających się, np. Jordanii, które doświadczają skrajnie
niezrównoważonego popytu i podaży oraz narażone są na ryzyko pogorszenia jakości wody. Obecny i
przyszły popyt oraz możliwości adaptacyjne gospodarki wodnej powinno się oceniać na podstawie
planów uwzgledniających sprawiedliwy rozrząd wody i analizę istniejących zasobów. Znajomość
dostępnych zasobów wodnych, istniejącego zapotrzebowania i zużycia wody w poszczególnych
sektorach posłużyły do oceny stanu gospodarki wodnej w Jordanii. Uwzględniając wpływ zarówno
wzrostu populacji, jak i zmniejszenia wielkości opadów, przewidziano przyszłe zapotrzebowanie
poszczególnych sektorów na wodę, stosując analizę liniowych trendów czasowych. Wrażliwość
sektora wodnego i opcje adaptacyjne oceniono, biorąc pod uwagę 35 użytkowników wody. Wybrano,
przyjęto i zmodyfikowano zestaw kryteriów ważonych i następnie ujęto je w formę całościowych
wytycznych. Do oceny wielkości i prawdopodobieństwa ryzyka oraz korzyści związanych z każdym z
proponowanych środków adaptacyjnych zastosowano proporcjonalne podejście ilościowe
uwzględniając poziom wydajności i wagę danej sytuacji. Na podstawie rankingu priorytetów
stwierdzono, że kształtowanie świadomości społecznej i programy szkoleniowe były środkami
najbardziej skutecznymi i najłatwiejszymi do zastosowania. Budowa nowej infrastruktury miała niski
priorytet. Brak środków finansowych, założenia instytucjonalne, zbieranie, wymiana, dostępność,
zwartość i przejrzystość informacji oraz skłonność do adaptacji stanowiły barierę w tych działaniach.
Zaleca się niezależne społecznościowe analizy wrażliwości zlewni, by zwrócić uwagę na znaczenie
wody dla wszystkich działów gospodarki w skali całej zlewni.
Słowa kluczowe: adaptacja, Jordania, zasoby wodne, zmiany klimatu
Do cytowania: Hammouri N., Al-Qinna M., Salahat M., Adamowski J., Prasher S.O. 2015.
Community based adaptation options for climate change impacts on water resources: The case of
Jordan. Journal of Water and Land Development. No. 26 p. 3–17