Dialog społeczny w Polsce

Transkrypt

Dialog społeczny w Polsce
Dialog społeczny w Polsce
-
na przykładzie
Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych
oraz Wojewódzkich Komisji Dialogu Społecznego
Seminarium regionalne
w ramach projektu „Dialog społeczny w sektorze
i przedsiębiorstwach samorządowych”
Opole i Częstochowa - styczeń 2014 r. r.
Dialog społeczny
najprościej możemy zdefiniować jako całokształt relacji pomiędzy partnerami społecznymi - związkami
zawodowymi i organizacjami pracodawców oraz ich stosunki (dwustronne, trójstronne czy
wielostronne) z organami państwowymi, tj. rządem i jego agendami, a także władzami komunalnymi,
samorządem lokalnym etc.;
Dialog społeczny jest narzędziem łączenia i godzenia interesów rozmaitych grup społecznych. Celem
nadrzędnym staje się zaś budowa ładu społeczno-gospodarczego, legitymizowanego przez jak
najszersze kręgi społeczeństwa (Rafał Towalski).
Cele dialogu społecznego
(według Zasad Dialogu Społecznego Rady Ministrów z 22 października 2002 r.)
— Uspołecznienie mechanizmów podejmowania decyzji w celu uwzględnienia zróżnicowanych punktów widzenia
partnerów społecznych, którzy w demokratycznym państwie posiadają prawo do równego traktowania przez
władze publiczne, a także przeciwdziałanie eliminacji istotnych społecznych interesów z debaty publicznej i
uzyskiwanie dzięki temu społecznego przyzwolenia dla prowadzonej polityki;
— Równoważenie społecznych interesów, w celu zagwarantowania, że wprowadzane przez rząd rozwiązania nie służą
jedynie wąskim grupom zawodowym i społecznym, ale przyczyniają się do realizacji interesu publicznego.
— Przygotowanie lepszych jakościowo rozwiązań w dziedzinie polityki społeczno-gospodarczej poprzez uzyskanie
szerszej i wielowymiarowej wiedzy na temat problemów, które są przedmiotem proponowanych przez rząd
rozwiązań oraz prowadzenie stałej debaty ze społeczeństwem, pozwalającej na wyjaśnienie istoty proponowanych
rozwiązań, a także na takie jej ukierunkowanie, które pozwala na poszerzenie społecznej akceptacji dla tych
rozwiązań;
cd. Cele dialogu społecznego
— Przygotowanie partnerów społecznych i społeczeństwa do efektywnego wdrażania programów polityki publicznej,
proponowanych przez rząd oraz skłonienie ich do podjęcia współodpowiedzialności za wzajemnie uzgodnione
programy działań oraz do zaangażowania się na rzecz upowszechnienia, promocji i realizacji tych programów w
celu realizacji interesów ogólnospołecznych;
— Uzupełnienie tradycyjnych form kontroli administracji publicznej (parlament, specjalistyczne organy kontroli,
środki masowego przekazu), w celu przeciwdziałania alienacji administracji publicznej w stosunku do
społeczeństwa.
— Efektem dialogu społecznego powinny być z jednej strony pokój społeczny, z drugiej zaś trwały i zrównoważony
rozwój kraju i społeczeństwa.
Trójstronna Komisja
do Spraw Społeczno-Gospodarczych
Cele dialogu realizuje w Polsce m.in. Trójstronna Komisja do Spraw SpołecznoGospodarczych - instytucja dialogu społecznego działająca na szczeblu krajowym
od 1994 roku – na mocy Uchwały Rady Ministrów;
od 2001 roku – na mocy Ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw SpołecznoGospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego z dnia 6 lipca 2001 roku
(Dz. U. z 2001 Nr 100, poz. 1080 z późn. zm.) .
Trójstronna Komisja
do Spraw Społeczno-Gospodarczych
Zadania i kompetencje Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych
— Prowadzenie dialogu społecznego w sprawach wynagrodzeń i świadczeń społecznych określonych
odrębnymi ustawami oraz w innych sprawach społecznych lub gospodarczych.
— Rozpatrywanie sprawy o dużym znaczeniu społecznym lub gospodarczym wniesionych pod obrady Komisji
przez jedną ze stron, jeżeli uzna, że jej rozwiązanie jest istotne dla zachowania pokoju społecznego.
— Zawieranie wspólnych porozumień, których przedmiotem są wzajemne zobowiązania stron służące
godzeniu interesów pracowników, pracodawców i dobra publicznego oraz osiągnięciu i zachowaniu pokoju
społecznego.
— Udział w pracach nad projektem ustawy budżetowej – poprzez możliwość opiniowania przez stronę
pracowników i stronę pracodawców w Komisji – wybranych wielkości makroekonomicznych stanowiących
podstawę do opracowania projektu budżetu państwa, a następnie założeń i projektu budżetu państwa na
kolejny rok oraz poprzez możliwość przedstawienia propozycji wzrostu w następnym roku: wynagrodzeń w
gospodarce narodowej, w tym w państwowej sferze budżetowej, a także minimalnego wynagrodzenia za
pracę oraz emerytur i rent z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Trójstronna Komisja
do Spraw Społeczno-Gospodarczych
do Spraw Społeczno-Gospodarczych
Trójstronna Komisja
Skład Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych
Strona rządowa
- przedstawiciele ministerstw
Strona związkowa
- FZZ, OPZZ, NSZZ „Solidarność”
Strona pracodawców
- BCC, Konfederacja Lewiatan,
Pracodawcy RP, ZRP
oraz z głosem doradczym
przedstawiciele:
— GUS
— NBP
— Komisji Wspólnej Rządu i
Samorządu Terytorialnego
Trójstronna Komisja
do Spraw Społeczno-Gospodarczych
Organizacja prac Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych
wynika z Ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich
komisjach dialogu społecznego (Dz.U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1080 z późn. zm.) oraz z Uchwały nr 2 z dnia 6 marca
2002 r. w sprawie Regulaminu Komisji.
— Pracami TK kieruje Prezydium,
— Komisja obraduje na posiedzeniach plenarnych, które odbywają się w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak
niż raz na 2 miesiące. Na posiedzeniach plenarnych Komisja może podejmować uchwały, pod warunkiem, że
głosowaniu bierze udział przedstawiciel: Rady Ministrów, co najmniej jednej z organizacji pracodawców i co
najmniej jeden z organizacji pracowników,
— Rolę pomocniczą i opiniodawczą w odniesieniu do Komisji pełnią Zespoły problemowe TK
– obecnie funkcjonuje ich 9.
Na szczeblu regionalnym cele dialogu społecznego, określone w dokumencie Rady
Ministrów z 22 października 2002 r. "Zasady Dialogu Społecznego” realizują
Wojewódzkie Komisje Dialogu Społecznego (WKDS).
Są one regionalnym narzędziem prowadzenia dialogu społecznego, bazującym na
rozwiązaniach Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. WKDS odpowiada za
godzenie interesów pracobiorców, pracodawców i dobra publicznego. Zajmuje się także
rozpoznawaniem i rozwiązywaniem konfliktów i problemów społecznych
w województwie.
WKDS jest to struktura porozumiewania się w najistotniejszych sprawach społecznoekonomicznych na szczeblu województwa między przedstawicielami wojewody,
związków zawodowych, organizacji pracodawców i strony samorządowej.
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
− WKDS powstały w 2002 roku, w trybie fakultatywnym – na wnioski
reprezentatywnych
organizacji
partnerów
społecznych
skierowane
do
wojewodów, we wszystkich 16 województwach, a podstawę prawną ich powstania
stanowią:
− Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw SpołecznoGospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego
(Dz.U.100.1080 z późn. zm.).
− Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r. w
sprawie
wojewódzkich komisji dialogu społecznego (Dz.U.17.157).
− WKDS są czterostronnymi instytucjami dialogu regionalnego.
− Współpracują z Komisją Trójstronną do Spraw Społeczno-Gospodarczych, ale są
od niej niezależne.
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
Zadania WKDS
— wyrażanie opinii w sprawach należących do kompetencji związków zawodowych lub organizacji
pracodawców, które leżą jednocześnie w zakresie obowiązków administracji rządowej
i samorządowej z terenu województwa,
— wyrażanie opinii w sprawach przekazanych przez Trójstronną Komisję ds. Społeczno–
Gospodarczych, które w szczególności mogą dotyczyć: prowadzenia dialogu społecznego w zakresie
wynagrodzeń, świadczeń społecznych lub innych zagadnień społeczno-gospodarczych, czy realizacji
zadań określonych w odrębnych ustawach,
— rozpatrywanie spraw społecznych lub gospodarczych mogących powodować konflikty między
pracodawcami i pracownikami, jeśli uznają te sprawy za istotne dla zachowania spokoju
społecznego; w tym: występowanie do Ministra Pracy i Polityki Społecznej z wnioskiem
o wyznaczenie osoby z misją dobrej woli, która pomaga stronom pozostającym w konflikcie w jego
rozwiązaniu,
— opiniowanie (na wspólny wniosek strony pracowników i strony pracodawców złożony u marszałka
województwa) projektu strategii rozwoju województwa,
— strony WKDS są uprawnione do zawierania porozumień, których przedmiotem mogą być wzajemne
zobowiązania stron w sprawach objętych zakresem ich działania.
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
Skład
Wojewódzka
Strona
rządowa
Wojewoda Przewodniczący WKDS
oraz przedstawiciele
wojewody
Strona
samorządowa
Przedstawiciele
marszałka
Strona
związkowa
Reprezentatywne
związki zawodowe:
NSZZ „Solidarność”
OPZZ
FZZ
Komisja
Dialogu
Społecznego
Strona
pracodawców
Reprezentatywne
organizacje
pracodawców:
Konfederacja Lewiatan
Pracodawcy RP
ZRP
BCC
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
Organizacja prac WKDS
wynika bezpośrednio z Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2002 r.
w sprawie wojewódzkich komisji dialogu społecznego oraz Ustawy o Trójstronnej
Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych
— Pracami WKDS kieruje Prezydium,
— Komisja obraduje na posiedzeniach plenarnych, które odbywają się w zależności od
potrzeb, nie rzadziej jednak niż raz na 3 miesiące. Na posiedzeniach plenarnych Komisja
może podejmować Stanowiska lub Opinie pod warunkiem, że głosowaniu bierze udział
przedstawiciel: Wojewody, co najmniej po jednym przedstawicielu z organizacji
pracodawców, z organizacji pracowników oraz z urzędu marszałkowskiego,
— Rolę pomocniczą i opiniodawczą w odniesieniu do Komisji pełnią Zespoły robocze WKDS
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
Na forum WKDS podejmuje się następujące kwestie:
— sytuacja społeczno-gospodarcza i strategia rozwoju regionu,
— aktualna i prognozowana sytuacja na rynku pracy w danym województwie,
— funkcjonowanie służby zdrowia we wszystkich jej aspektach,
— procesy prywatyzacyjne i restrukturyzacyjne przedsiębiorstw regionu,
— możliwości działań w celu rozwoju lokalnej przedsiębiorczości,
— przewozy regionalne,
— dostosowanie zawodowego szkolnictwa do potrzeb regionalnego rynku pracy,
— opiniowanie aktów prawnych mających wpływ na sytuację w regionach,
— wykorzystanie środków unijnych w regionach oraz tematy w wieloaspektowym
ujęciu, związane z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej,
— wykorzystanie możliwości podejmowania inicjatyw związanych z rozwiązywaniem
konfliktów regionalnych i lokalnych.
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
Oprócz generalnych kwestii na forum WKDS rozpatrywane są także sprawy
jednostkowe, obejmujące swym zakresem większe lub mniejsze spory czy konflikty
(więcej: Informator WKDS – www.dialog.gov.pl, zakładka publikacje).
Partnerzy zasiadający w WKDS w pełni zdają sobie sprawę z roli, jaką odgrywa
dialog społeczny prowadzony na jej forum. Aktywnie włączają się w prace WKDS
przejawiając dużo dobrej woli w poszukiwaniu optymalnych rozwiązań mających
wpływ na lokalną sytuację ekonomiczno-społeczną, wykazując przy tym dużą
kreatywność.
Przedstawiciele strony samorządowej intensywnie wspierają prace WKDS i jej
struktur, poprzez przygotowanie materiałów, ekspertyz i prezentacji,
przybliżających omawianą problematykę członkom Komisji.
WOJEWÓDZKIE KOMISJE
DIALOGU SPOŁECZNEGO /WKDS/
Aktywność w ciągu 10 lat funkcjonowania
Ogółem w latach 2002-2012 odbyło się 2354 posiedzeń
wojewódzkich komisji dialogu społecznego.
• Posiedzenia plenarne:
ogólna liczba posiedzeń plenarnych zamknęła się sumą 866
spotkań, co w przeliczeniu na każdą z komisji daje przeciętnie ok. 5
posiedzeń plenarnych w roku.
• Posiedzenia Prezydium:
ogólna liczba posiedzeń Prezydium zamknęła się sumą 818 spotkań
– co w przeliczeniu daje ok. 5 posiedzeń Prezydium w roku, w
każdej z 16 WKDS.
• Posiedzenia Zespołów:
ogólna liczba posiedzeń Zespołów zamknęła się sumą 670 spotkań,
co w przeliczeniu daje ok. 4 spotkań w roku, w każdej z 16 WKDS.
Dziękuję bardzo za uwagę