Świat hellenistyczny

Świat hellenistyczny
1. Rozpad imperium Aleksandra
 Syn Aleksandra – Aleksander IV jest małoletni, przyrodni
brat Filip III – niezdolny do sprawowania władzy
 Po Aleksandrze o spadek po Aleksandrze wojnę toczyli
diadochowie – wodzowie Aleksandra
 ostatecznie ok. 281 p.n.e. nastąpił podział:
1. Państwo Ptolemeuszy (Lagidów) – Egipt, Cyrenejka,
Palestyna
2. Państwo Seleucydów – północna Syria, Azja Mn.,
Mezopotamia, Iran, dawne tereny Achemenidów po
płn. Indie
3. Państwo Antygonidów – Macedonia i Grecja
2. Epoka hellenistyczna
 Epoka w dziejach od śmierci Aleksandra
Wielkiego (323 p.n.e.) do podboju przez
Rzym ostatniego państwa hellenistycznego –
Egiptu (31 p.n.e.)
3. Ośrodki kultury hellenistycznej
Aleksandria – główna stolica kultury hellenistycznej
 Muzeum (skupiało literatów, uczonych , którzy
mają sposobność do prowadzenia badań)
 Biblioteka Aleksandryjska (700 tysięcy zwojów
papirusowych)
 Bruchejon (biblioteka na 50 tyś. zwojów)
4. Literatura okresu hellenistycznego
 Nowa dyscyplina naukowa – filologia („miłość
słowa”); badanie dzieł i dociekanie ich oryginalnej
treści
 Kallimach – twórca katalogu Biblioteki
Aleksandryjskiej; poeta, erudyta
 Teokryt – twórca sielanek, ukazujących piękno
natury, życie pasterzy
 Polibiusz – historiografia, „Dzieje”
5. Filozofia
 Stoicyzm (twórca Zenon z Kition) – wszyscy są
równi, każdy ma obowiązki wobec rodziny i ojczyzny;
by osiągnąć szczęście należy wypełniać swoje
obowiązki; ludzie nie powinni
poddawać się emocjom,
namiętnościom;
równowaga = „stoicki spokój”
Cytacik z Zenona
„Natura dała nam jeden język, a dwoje uszu po to,
ażebyśmy słuchali dwa razy więcej, niż mówimy”
 Epikureizm (Epikur z Aten) – im mniej zmartwień
i potrzeb, tym więcej szczęścia
 Unikać pogoni za przyjemnościami
 Unikać udziału w życiu publicznym
Cytacik z Epikura
„Śmierć wcale nas nie dotyczy. Bo gdy my
istniejemy, śmierć jest nieobecna, a gdy tylko
śmierć się pojawi, wtedy nas już nie ma.”
 Cynicy (Diogenes z Synopy) – jedyne dobro to cnota;
pogarda dla wartości materialnych
 Mieszkaniec beczki
Cytacik z beczki
„Lepsza jest uboga mądrość, niż głupie bogactwo”
6. Sztuki plastyczne
 Różnorodność wynikająca z wielu tradycji do
których sięgała
 Rzeźba dynamiczna – np. Grupa Laokona,
Wenus z Milo, Ołtarz Pergamoński
7. Religia i kult bogów
 Synkretyzm religijny (hinduska Siwa utożsamiany
z Zeusem)
 Kult władców (sakralizacja władzy, dodawanie jej
prestiżu, element monarchii absolutnej)
8. Dziedzictwo epoki hellenistycznej
 Euklides – Elementy; podręcznik do geometrii
 Archimedes z Syrakuz – przybliżona wartość pi,
podstawy statyki, hydrostatyki, prawo wyporu,
zasadę dźwigni, prawo równi pochyłej
 Eratostenes z Cyreny – obliczenie obwodu kuli
ziemskiej
 Hipparchos z Nikai – twórca siatki
współrzędnych, oraz sposobu obliczania długości
geograficznej
 Arystrach z Samos – ustalił, że Słońce jest w
centrum wszechświata