Przestrzeganie prawa to obowiązek każdego.

Przestrzeganie prawa
to obowiązek każdego,
także ucznia...
Starożytni Rzymianie, twórcy podstaw współczesnego prawa
twierdzili :
NIEZNAJOMOŚĆ PRAWA SZKODZI
Słowa te pomimo upływu wieków są nadal aktualne.
Nikogo bowiem przed odpowiedzialnością
prawną nie chroni brak wiedzy
o obowiązujących przepisach nawet ucznia.
Cały system prawny dzieli się na dziedziny, które
regulują poszczególne aspekty życia społecznego.
l tak możemy wyróżnić między innymi:
PRAWO CYWILNE
PRAWO KARNE
PRAWO WYKROCZEŃ
PRAWO PRACY
PRAWO MIĘDZYNARODOWE
PRAWO KONSTYTUCYJNE
PRAWO GOSPODARCZE
PRAWO EUROPEJSKIE
Co to jest czyn karalny?
( art. 1
2 pkt.2 ustawy z dn. 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich )
zbrodnia
czyn zabroniony, zagrożony
karą pozbawienia wolności
występek
czyn zagrożony grzywną,
ograniczeniem wolności albo
karą przekraczającą miesiąc
pozbawienia wolności.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA nieletnich, a dokładnie:
odpowiedzialność za popełnienie czynu zabronionego pod
groźbą kary, została w polskim prawie uregulowana:
-przepisami kodeksu karnego, które przewidują w pewnych
wyjątkowych wypadkach możliwość zastosowania do
nieletniego ogólnych zasad odpowiedzialności karnej,
- przepisami ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich,
która reguluje, między innymi postępowanie
wobec nieletniego dopuszczającego się czynu zabronionego.
Ustawa o postępowaniu w sprawach
nieletnich
Art. 1. par. 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:
1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób, które nie
ukończyły lat 18.
2) postępowania w sprawach o czyny karalne – w stosunku do osób, które
dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17,
3) wykonywania środków wychowawczych i poprawczych w stosunku do
osób względem, których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak
niż do ukończenia przez te osoby lat 21.
Jeżeli nieletni dopuszcza się czynu
zabronionego
przed ukończeniem 13 roku życia –
sąd traktuje
popełnienie takiego czynu jako przejaw
demoralizacji nieletniego i może
zastosować środki
przewidziane w ustawie o postępowaniu
w sprawach nieletnich.
Demoralizacja wg. Ustawy
o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Art. 4
1
„Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego,
naruszenie zasad współżycia społecznego,
popełnienie czynu zabronionego, systematyczne używanie
alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się
w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo,
udział w grupach przestępczych ma społeczny obowiązek odpowiedniego
w szczególności
przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadomienia o tym rodziców lub opiekuna
nieletniego właściwego organu, szkoły, sądu rodzinnego, policji lub innego”
Przejawy demoralizacji u nieletnich:
 niesystematyczne
uczęszczanie do szkoły,
 wagary, inne
zaniedbywanie nauki,
 niestosowne zachowanie
się w szkole i poza szkołą,
 dłuższe przebywanie poza
domem bez kontroli,
 wałęsanie się
w towarzystwie
zdemoralizowanych
kolegów i łączenie się
w grupy,
zachowania agresywne,
wandalizm,
ucieczki z domu,
palenie tytoniu,
picie alkoholu,
używanie narkotyków i innych
środków odurzających,
 przedwczesne podejmowanie
życia seksualnego,
 popełnianie czynów
zabronionych przez osobę
w wieku poniżej 13 lat.






Jeżeli nieletni dopuszcza się czynu
zabronionego między 13 a 17 rokiem życia sąd stosuje środki
przewidziane w ustawie o postępowaniu
w sprawach nieletnich.
Jeżeli nieletni ukończył lat 15 i dopuścił się czynu zabronionego takiego
jak:
• zamach na życie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
• zabójstwo i morderstwo,
• umyślne ciężkie uszkodzenie ciała,
• umyślne sprowadzenie katastrofy godzącej w bezpieczeństwo
powszechne,
• przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym przez sprawcę
stosującego podstęp, gwałt na osobie lub groźbę bezpośredniego użycia
takiego gwałtu,
• umyślne sprowadzenie katastrofy w komunikacji,
• zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną osobą,
• wzięcie lub przetrzymanie zakładnika,
• rozboje,
może odpowiadać na zasadach określonych w kodeksie karnym, o ile sąd
uzna, że okoliczności sprawy, stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości
i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności
wcześniej stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się
bezskuteczne.
Czyn karalny obejmuje wszystkie przestępstwa
ścigane z oskarżenia publicznego, oraz na wniosek
oskarżenia prywatnego, jak również wszystkie
jego formy , takie jak:
 dokonanie,
 usiłowanie,
 przygotowanie,
 sprawstwo,
 podżeganie
 pomocnictwo.
CZYNY KARALNE ŚCIGANE Z URZĘDU
 Wymuszenia rozbójnicze
 Rozboje
 Kradzieże rozbójnicze
 Kradzieże
 Kradzieże z włamaniem
 Bójki i pobicia
 Rozpijanie małoletniego (dostarczanie alkoholu, ułatwianie spożycia,
nakłanianie do spożycia)
 Posiadanie, udzielanie, nielegalny obrót i nakłanianie do używania
narkotyków
 Posiadanie niebezpiecznych narzędzi i przedmiotów stanowiących
zagrożenie i mogących służyć do przestępstwa.
NA WNIOSEK OSOBY POKRZYWDZONEJ LUB JEJ
PRAWNEGO OPIEKUNA ŚCIGANE SĄ CZYNY:
 GROŹBY KARALNE
 NARUSZENIE NIETYKALNOŚCI CIELESNEJ
(poprzez uderzenie innej osoby, kopanie, popchnięcie,
przewrócenie, pociągnięcie za włosy, plucie)
ŚRODKI WYCHOWAWCZO - POPRAWCZE STOSOWANE
przez Policję:
 rozmowy profilaktyczno-ostrzegawcze
 powiadamianie rodziców o negatywnym zachowaniu dziecka
 powiadamianie szkół, przedstawicieli instytucji i organizacji
o przejawach demoralizacji
 wnioskowanie do Sądu Rodzinnego i Nieletnich o zastosowanie
środków wychowawczych i poprawczych lub ich zmianę
przez Sąd Rodzinny:
 upomnienie
zobowiązanie do naprawienia wyrządzonej szkody
 ustanowienie nadzoru odpowiedzialnego rodziców lub opiekunów
 zastosowanie nadzoru kuratora
 przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu
karalnego
 umieszczenie w ośrodku wychowawczym lub szkolno-wychowawczym
umieszczenie w zakładzie poprawczym