najczęściej zadawane pytania
Transkrypt
najczęściej zadawane pytania
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA Podstawa prawna działania BIK? Biuro Informacji Kredytowej S.A. jest instytucją utworzoną i działającą na podstawie art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. nr 72, poz. 665 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem banki, wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi mogą utworzyć instytucję do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania: - bankom – informacji, stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są potrzebne w związku z wykonywaniem czynności bankowych, - instytucjom upoważnionym do udzielania kredytów - informacji o wierzytelnościach oraz o obrotach i stanach rachunków bankowych w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń. Kto ma dostęp do danych zgromadzonych w BIK? Do danych zgromadzonych w BIK mają dostęp wyłącznie banki, SKOK-i oraz instytucje upoważnione, typu prokuratura, policja, sądy. Również każda osoba, której dane znajdują się w bazie BIK, ma do nich dostęp – poprzez pobranie Raportu PLUS lub skorzystanie z Informacji Ustawowej. Czy BIK może usunąć dane, które są w bazie? BIK nie usuwa żadnych informacji jakie zostały przekazane przez banki i SKOK-i do bazy. BIK posiada wyłącznie prawo do zbierania i udostępniania tych danych, nie posiada natomiast prawa jakiegokolwiek ich modyfikowania, ograniczając się wyłącznie do przekazywania zgromadzonych informacji w uzgodnionym formacie. Jak długo przetwarzane są dane? Jeśli klient spłaca kredyt terminowo, jego dane przetwarzane będą w BIK od chwili ich przekazania, aż do całkowitej spłaty kredytu. Jeśli klient wyrazi zgodę na dalsze przetwarzanie jego danych po wygaśnięciu zobowiązania, dane te będą w bazie BIK przez okres wskazany przez klienta, świadcząc o posiadaniu przez niego pozytywnej historii kredytowej i stając się tym samym jego poważnym atutem w ubieganiu się o kolejne kredyty. Dane mogą być przetwarzane również bez zgody klienta przez okres 5-letni, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki: nie regulował on zobowiązania lub dopuścił się zwłoki powyżej 60 dni oraz upłynęło kolejnych 30 dni od momentu poinformowania klienta przez bank o zamiarze przetwarzania jego danych bez jego zgody. Dodatkowo na mocy nowelizacji ustawy Prawo Bankowe dane dotyczące zobowiązań wszystkich Klientów mogą być przetwarzane w BIK przez okres 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania dla celów związanych ze stosowaniem przez banki metod statystycznych. Przetwarzanie danych w tym celu nie wymaga zgód klientów. Jak często bank aktualizuje dane? Banki i SKOK-i zobowiązane są do aktualizacji danych raz w miesiącu. Mają prawo robić to również częściej. Czy do BIK trafiają nawet informacje o zadłużeniu w wysokości 1 zł? W BIK znajdują się wszystkie informacje o tym, jak kredytobiorca reguluje swoje zobowiązania. Są to więc informacje zarówno pozytywne, jak i negatywne. Ponad 95% danych w BIK to informacje o klientach, którzy mogą się chlubić terminowym spłacaniem swoich zobowiązań i co więcej, stanowi to silne wzmocnienie ich pozycji w negocjacjach z bankami. Obecność w bazie BIK nie jest uzależniona od kwoty zadłużenia. Zgodnie z zawartymi z BIK umowami, instytucje współpracujące regularnie przesyłają do BIK dane o swoich klientach. Czy BIK gromadzi dane tylko o klientach indywidualnych? Nie. W październiku 2008 roku BIK uruchomił nowy System Wymiany Informacji Kredytowej, tj. SI BIK – Przedsiębiorca, który ma na celu umożliwienie dostępu do aktualnej i wszechstronnej bazy danych, zawierającej informacje na temat przedsiębiorców i ich zobowiązań. Dlaczego dane klienta pojawiają się w BIK w przypadku terminowych spłat kredytu? BIK posiada informacje o terminowych jak i nieterminowych spłatach kredytu. BIK nie jest „czarną listą” tylko bazą informacji o klientach banków i SKOK-ów wykorzystywanych do określania ryzyka kredytowego związanego z danym klientem. Czy do BIK może trafić poręczyciel kredytu? Wszyscy poręczyciele są wykazywani w bazie danych. Czy BIK może zarekomendować bankowi odmowę udzielenia kredytu? Decyzję kredytową zawsze podejmuje bank lub SKOK. BIK przekazuje wyłącznie informacje na temat danego klienta i jego historii kredytowej, które są następnie wykorzystywane przez te instytucje do oceny ryzyka kredytowego oraz podęcia decyzji. Ocena taka dokonywana jest w oparciu o obowiązujące w banku lub SKOK-u wewnętrzne zasady i politykę w zakresie przyznawania kredytów. Informacje uzyskane z BIK pomagają więc jedynie lepiej poznać wiarygodność kredytową klienta, ale to jest tylko jeden z elementów determinujących przyznanie lub odmowę przyznania kredytu. Jak sprawdzić, który bank przekazał do BIK informacje o moich zobowiązaniach? Informacje o nazwach banków, które przekazały informacje do BIK znajdują się w Raportach dla klientów indywidualnych. Czy Raporty dla konsumentów dostępne są tylko w języku polskim? Nie. Raporty PLUS oraz Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej dostępne są w języku angielskim. Jest to odpowiedź na zapotrzebowanie osób przebywających poza granicami kraju, którzy chcą legitymować się swoją historią kredytową przed zagranicznymi instytucjami finansowymi. Czy w BIK-u można zastrzec skradzione lub zgubione dokumenty? Nie. Fakt utraty dokumentów należy zgłosić w Związku Banków Polskich, który prowadzi bazę System Dokumenty Zastrzeżone. Czy informacje o niespłaconych rachunkach np. za energię są przekazywane do BIK? Nie. Tego typu informacje są przekazywane do biur informacji gospodarczej np.: Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Do tych instytucji przekazywane są informacje o: zaległościach na kwotę powyżej 200 zł (w przypadku konsumentów) oraz 500 zł (w przypadku przedsiębiorców), o opóźnieniu w spłacie - ponad 60 dni. Dodatkowo od przesłania wezwania do zapłaty powinno minąć 30 dni. Co to jest scoring? Ocena punktowa (ang. score) klienta to liczba punktów uzyskanych przez klienta w wyniku zastosowania metody punktowej oceny ryzyka kredytowego (scoring). Wyższa ocena punktowa to: łatwiej dostępny kredyt, atrakcyjniejsze oferty, minimalna liczba dokumentów, obiektywna ocena z wykorzystaniem tych samych kryteriów, szybsza decyzja kredytowa. Czy można mieć wpływ na swoją ocenę punktową? W przypadku oceny punktowej BIK szczególnie istotny wpływ na jej wysokość ma to, jak klient dotychczas obsługiwał posiadane przez siebie kredyty (w tym również limit w ROR oraz karty kredytowe). Jeśli chcesz mieć wysoką ocenę punktową, a co za tym idzie, większe szanse na atrakcyjny kredyt w przyszłości, powinieneś przede wszystkim zadbać o terminową obsługę kredytów już posiadanych. Należy przy tym pamiętać również o prawidłowym wywiązywaniu się z zobowiązań wynikających z posiadania limitu w ROR oraz kart kredytowych. Uwaga: Twoja ocena punktowa obniży się, jeśli: • masz opóźnienia w spłacie swoich kredytów, • przekroczyłeś swój limit kredytowy, a także: • im więcej jest takich kredytów, w których spłacie masz opóźnienia, • im większa jest kwota, ze spłatą której się opóźniasz, • im dłużej opóźniasz się ze spłatą kredytu, • im bardziej przekroczyłeś swój limit kredytowy. Czy opóźnienia w spłacie kredytu będą już na zawsze (nawet po upływie wielu lat) obniżać ocenę punktową (score)? Opóźnienia w spłatach i zaległości obniżają ocenę punktową. Wpływ ten jest jednak największy w ciągu pierwszego roku od momentu wystąpienia zaległości lub opóźnienia. Po upływie trzech lat opóźnienie lub zaległość przestaje obniżać ocenę punktową, pod warunkiem, że klient uregulował wszystkie zaległości i w okresie tych trzech lat nie wystąpiły nowe opóźnienia. Czy bank podejmuje decyzję o udzieleniu kredytu tylko na podstawie oceny punktowej (score) klienta naliczonej przez BIK? Nie. Przy podejmowaniu decyzji kredytowych banki i SKOK-i biorą pod uwagę nie tylko ocenę punktową klienta, lecz także inne czynniki. Ponadto każdy bank i SKOK ma swoje zasady przyznawania kredytów oraz własne systemy naliczania ocen punktowych, uwzględniające różne kryteria. Jak często naliczana jest ocena punktowa (score) danego klienta? Oceny punktowe klientów, których dane przechowywane są w bazie BIK, naliczane są na życzenie banku lub SKOK-u albo klienta. Raz naliczona ocena przekazywana jest tylko temu bankowi, SKOKowi lub klientowi, który o nią pytał. Jeśli bank lub SKOK złoży kolejne zapytanie o tego klienta, ocena punktowa zostanie naliczona ponownie. Ocena punktowa klienta może zmienić się przede wszystkim wówczas, gdy w bazie BIK pojawią się nowe dane o tym kliencie i posiadanych przez niego kredytach. Jeśli klient złoży do BIK wniosek o Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej, zostanie ona naliczona specjalnie dla niego. Ocena ta zostanie naliczona dokładnie w taki sam sposób, w jaki zostałaby naliczona dla banku czy SKOK-u, tzn. z zastosowaniem tej samej metody. Ocena punktowa udostępniona bankowi lub SKOK-owi przez BIK może różnić się od oceny podanej klientowi w Raporcie PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej. Przede wszystkim ocena ta może się zmienić w okresie od jej naliczenia dla klienta do naliczenia oceny dla banku. Czasem wystarcza nawet jeden dzień różnicy, aby ocena punktowa uległa zmianie, w związku z pojawieniem się nowych informacji. Co to jest BIKSco CreditRisk®? BIKSco CreditRisk® to nazwa handlowa oceny punktowej (score'u) Biura Informacji Kredytowej S.A. Jest to zarazem nazwa formuły matematycznej, czyli tzw. modelu scoringowego, który wykorzystywany jest do wyliczania ocen punktowych Klientów na podstawie danych zgromadzonych w bazie BIK. Ocena punktowa BIKSco CreditRisk® jest miarą ryzyka kredytowego związanego z Klientem. Ile punktów mogę otrzymać w ramach oceny BIKSco CreditRisk®? W ramach oceny BIKSco CreditRisk® można otrzymać od 191 do 631 punktów. Im więcej punktów, tym niższe ryzyko kredytowe związane z Klientem. Ponadto im wyższa ocena punktowa, tym większe prawdopodobieństwo, że Klient będzie terminowo spłacał swoje kredyty. Posiadanie wysokiej oceny punktowej może przynieść Klientowi korzyści. Jak mogę poznać swoją ocenę punktową BIKSco CreditRisk®? Poznanie oceny punktowej BIKSco CreditRisk® jest teraz bardzo proste. Wystarczy złożyć wypełniony wniosek o Raport PLUS z Informacją o Ocenie Punktowej (osobiście w Biurze Obsługi Klienta lub przesyłając go listem poleconym) oraz dokonać odpowiedniej opłaty. Czy bank podejmie decyzję o udzieleniu mi kredytu tylko na podstawie mojej oceny punktowej (score'u)? Nie. Przy podejmowaniu decyzji kredytowych banki/SKOK-i biorą pod uwagę nie tylko ocenę punktową Klienta, lecz także inne czynniki. Banki/SKOK-i sprawdzają np. jak wysokie raty Klient byłby w stanie spłacać przy swoim wynagrodzeniu, formie zatrudnienia itp. Ponadto każdy bank ma swoje zasady przyznawania kredytów, uwzględniające różne kryteria. Może się zdarzyć (choć raczej Od ilu punktów można otrzymać 5 gwiazdek? Interpretacja Oceny Punktowej, czyli liczba gwiazdek, odpowiada przedziałowi, w którym znajduje się ocena punktowa Klienta. Ponieważ zakres punktów został podzielony na 5 przedziałów o równej długości, Klient może otrzymać od 1 do 5 gwiazdek, w zależności od oceny punktowej: od 192 do 279 punktów = od 280 do 367 punktów = od 368 do 455 punktów = od 456 do 543 punktów = od 544 do 631 punktów = Nigdy nie miałem żadnych opóźnień w spłacie kredytów. Czy w takiej sytuacji mogę otrzymać tylko dwie gwiazdki? Tak, choć jest to mało prawdopodobne. Należy pamiętać, że metoda oceny punktowej (scoring) polega na określeniu wiarygodności kredytowej Klienta na podstawie porównania jego profilu z profilem osób, którym w przeszłości zostały udzielone kredyty. Im bardziej profil danego Klienta podobny jest do profilu osób prawidłowo obsługujących swoje zobowiązania, tym wyższą ocenę punktową otrzyma ten Klient. Na profil Klienta składa się szereg elementów (charakterystyk). Charakterystyki Klienta mogą dotyczyć opóźnień w spłacie (np. największe opóźnienie w spłacie w ciągu ostatniego roku) lub jego aktywności kredytowej (np. długość historii kredytowej, liczba posiadanych produktów kredytowych według ich typów, liczba banków, w których Klient ma otwarte rachunki takich produktów). Może się zdarzyć, że Klient nie ma żadnych opóźnień w spłacie kredytów, ale jego profil jest podobny do profilu osób, które kiedyś również mogły pochwalić się brakiem opóźnień, lecz po pewnym czasie przestały prawidłowo obsługiwać swoje zobowiązania. Z takim Klientem związane jest wyższe ryzyko kredytowe i dlatego otrzyma on niższą ocenę punktową oraz mniej gwiazdek. Przykładem „profilu wysokiego ryzyka” może być osoba, która w krótkim czasie zaciągnęła kilkakilkanaście kredytów w co najmniej kilku różnych bankach. Dane pokazują, że w ciągu roku na 100 osób o takim profilu przeciętnie aż 42 (!) przestają prawidłowo obsługiwać swoje zobowiązania. Z kolei w skład „profilu niskiego ryzyka” wchodzi zwykle długa i pozytywna historia kredytowa. BIK czy BIG? Czasem zdarza się, że Biuro Informacji Kredytowej (BIK) jest mylone z biurami informacji gospodarczej (BIG). Biura informacji gospodarczej (BIG-i) to instytucje, które przyjmują, przechowują i udostępniają informacje gospodarcze dotyczące wiarygodności płatniczej konsumentów i przedsiębiorców. W odróżnieniu od BIK (ust. Prawo bankowe), BIG-i działają na podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych. Biuro Informacji Kredytowej współpracuje obecnie z jednym biurem informacji gospodarczej – InfoMonitor BIG S.A. (www.infomonitor.pl). BIG-i mogą przechowywać informacje na Twój temat do momentu, gdy Twój wierzyciel poinformuje Biuro, że całkowicie spłaciłeś zobowiązania. Warto też podkreślić, że informacje do BIG-ów trafiają na innych zasadach niż do BIK. Informacje o Tobie, jeśli jesteś konsumentem, mogą przesyłać do BIG-u tylko przedsiębiorstwa w sytuacji, jeśli ponad 60 dni zalegasz z płatnościami swoich zobowiązań na kwotę powyżej 200 zł, a od przesłania do Ciebie wezwania do zapłaty listem poleconym minęło 30 dni. Jeśli jesteś przedsiębiorcą informacje o Twoich zaległościach powyżej 500zł może przekazać do BIG każdy przedsiębiorca, który ma z takim biurem podpisaną umowę. Biura informacji gospodarczej oferują liczne korzyści dla klientów. Jeśli jesteś przedsiębiorcą możesz zmniejszyć ryzyko i koszty Twoich decyzji biznesowych. Zanim podejmiesz współpracę z Nowym kontrahentem możesz sprawdzić np. w Biurze Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A. czy terminowo reguluje on swoje zobowiązania.