ŚW. TOMASZA

21 grudnia 2016 r. – Środa
ŚW. TOMASZA
(APOSTOŁA)
S. Thomae Apostoli – II classis
Com: Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
21grudnia 2016r. – kolor szat czerwony - Środa – ŚW. TOMASZA, APOSTOŁA. ( 2. kl.) Msza wł., Gloria, we wszystkich Mszach 2. modlitwa: Wspomnienie dnia powszedniego Adwentu (modlitwa z 4. niedzieli Adwentu), Credo, prefacja o
Apostołach, Kanon. Albo: [Biała] Msza wotywna Rorate (wolno odprawić jedną Mszę) – Gloria, 2. modlitwa: Wspomnienie
dnia powszedniego Adwentu (modlitwa z 4. niedzieli Adwentu), bez Credo, prefacja o NMP (Et te in veneratione).
Teksty ewangeliczne w siedmiu miejscach poświęcają Tomaszowi Apostołowi łącznie 13 wierszy. Z innych ksiąg Pisma
świętego, jedynie Dzieje Apostolskie wspominają o nim jeden raz.
Tomasz, zwany także Didymos (tzn. bliźniak), należał do ścisłego grona Dwunastu Apostołów. Ewangelie wspominają go, kiedy jest gotów pójść z Jezusem na śmierć (J 11, 16); w Wieczerniku podczas Ostatniej Wieczerzy (J 14, 5); osiem
dni po zmartwychwstaniu, kiedy ze sceptycyzmem wkłada rękę w bok Jezusa (J 20, 19-29); nad Jeziorem Genezaret, gdy jest
świadkiem cudownego połowu ryb po zmartwychwstaniu Jezusa (J 21, 2). Niewierny Tomasz Osobą św. Tomasza Apostoła
wyjątkowo zainteresowała się tradycja chrześcijańska. Pisze o nim wiele Euzebiusz z Cezarei, pierwszy historyk Kościoła,
Rufin z Akwilei, św. Grzegorz z Nazjanzu, św. Ambroży, św. Hieronim i św. Paulin z Noli. Według ich relacji św. Tomasz
miał głosić Ewangelię najpierw Partom (obecny Iran), a następnie w Indiach, gdzie miał ponieść śmierć męczeńską w Calamina w 67 r. Piszą o tym wspomniani wyżej autorzy. Tak też podaje Martyrologium Rzymskie. Jako miejsce pochówku
podawany jest Mailapur (przedmieście dzisiejszego Madrasu). Jednak już w III wieku jego relikwie przeniesiono do Edessy, potem na wyspę Chips, a w roku 1258 do Ortony w Italii. O zainteresowaniu osobą św. Tomasza Apostoła świadczą także liczne apokryfy: Historia Abgara, Apokalipsa Tomasza, Dzieje Tomasza i Ewangelia Tomasza. Pierwszy apokryf znamy
jedynie z relacji Euzebiusza (+ ok. 340). Apokalipsa św. Tomasza, zwana także Listem Pana naszego Jezusa Chrystusa do
Tomasza lub Słowami Zbawiciela do Tomasza opisuje koniec świata. Ciekawsza jest Ewangelia św. Tomasza. Na jej treść
składają się logia, czyli słowa Chrystusa. Zdań tych jest 114. Według Euzebiusza zbiór ten miał posiadać biskup św. Papiasz (+ ok. 130) i miał nawet do nich napisać komentarz. Część tych słów odkryto w roku 1897 i 1903 w Egipcie w Oxyrhynchos. Od tej "ewangelii" należy odróżnić jeszcze jedną, zupełnie inną, także przypisywaną św. Tomaszowi. Zawiera ona
opis życia lat dziecięcych Pana Jezusa. Stąd właśnie wzięły się średniowieczne legendy o ptaszkach, klejonych z gliny i
ożywianych przez Pana Jezusa w zabawie z rówieśnikami itp. Święty Tomasz Apostoł Interesujący i oryginalny jest ostatni
wymieniony wyżej apokryf - Dzieje Tomasza. Powstał on dopiero w wieku IV/V. Opisuje on podróż św. Tomasza do Indii w
roli architekta na zaproszenie tamtejszego króla Gondafora. Zamiast jednak budować pałac królewski, św. Tomasz głosił
Ewangelię, a pieniądze przeznaczone na budowę pałacu wydawał na ubogich. Na skutek jego nauk i cudów nawrócił się
król i jego rodzina. Katolickie Indie czczą św. Tomasza jako swojego Apostoła. Około roku 52 po Chrystusie miał on wylądować na zachodnim wybrzeżu Malabaru i założyć tam siedem kościołów. Kiedy w roku 1517 Portugalczycy wylądowali w
Mylapore, miano im pokazać grób Apostoła. Pamięć o Apostole zachowali tamtejsi chrześcijanie nestoriańscy. W Indiach
jest również najgłośniejsze sanktuarium św. Tomasza Apostoła. Znajduje się ono na miejscu, gdzie według miejscowej tradycji Tomasz miał ponieść śmierć męczeńską. Miejsce to ma różne nazwy: Calamina (najczęściej spotykana), Thomas Mount (Góra Św. Tomasza), Madras, Maabar i Meliapore. Wszystkie te nazwy oznaczają jedną miejscowość: "Górę Św. Tomasza", położoną na jednym z przedmieść Madrasu. Św. Tomasz jest patronem Indii, Portugalii, Urbino, Parmy, Rygi, Zamościa; architektów, budowniczych, cieśli, geodetów, kamieniarzy, murarzy, stolarzy, małżeństw i teologów. W ikonografii św.
Tomasz przedstawiany jest jako młodzieniec (do XIII w. na Zachodzie, do XVIII w. na Wschodzie), później jako starszy
mężczyzna w tunice i płaszczu. W prezentacji ikonograficznej powraca wątek "niewiernego" Tomasza. Atrybutami Świętego
są: kątownica, kielich, księga, miecz, serce, włócznia, którą go przeszyto, zwój.
3 klasy
Szaty czerwone
INTROITUS:
Ps 138,17
Ogromnie zaszczyceni są w oczach moich przyjaciele Mihi autem nimis honoráti sunt amíci tui, Deus:
Twoi, Boże; na zawsze jest utrwalone ich władanie.
nimis confortátus est principatus eórum.
Ps 138,1n
Ps: Panie, Ty mnie przenikasz i znasz; Ty wiesz o mo- Dómine, probásti me et cognovísti me: tu coim spoczynku i o mym powstaniu. V. Chwała Ojcu.
gnovísti sessiónem meam et resurrectiónem meam. V. Glória Patri.
ORATIO:
Dozwól nam, prosimy Cię, Panie, ze świętą dumą Da nobis, quaesumus, Dómine, beáti Apóstoli tui
obchodzić uroczystość św. Tomasza, Twego Apostoła, Thomæ sollemnitátibus gloriári: ut eius semper
aby nas zawsze dźwigała jego opieka i abyśmy wiarę et patrocíniis sublevémur; et fidem cóngrua
jego naśladowali z należnym oddaniem. Przez Pana.
devotióne sectémur. Per Dominum.
Com:Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
Wzbudź swą potęgę, prosimy Cię, Panie, i przyjdź, Excita, quaesumus, Dómine, poténtiam tuam, et
i z wielką siłą pośpiesz nam na pomoc, aby miłosier- veni: et magna nobis virtúte succúrre; ut per
dzie Twoje, wspomagając nas łaską, przyspieszyło to, auxílium grátiæ tuæ, quod nostra peccáta
co wstrzymują nasze grzechy. Który żyjesz.
præpédiunt, indulgéntiæ tuæ propitiatiónis accéleret: Qui vivis.
LECTIO:
Ef 2,19-22
Bracia: Nie jesteście już obcymi i przychodniami, ale Fratres: Iam non estis hóspites et ádvenæ: sed
współobywatelami Świętych i domownikami Boga, estis cives sanctórum et doméstici Dei:
wzniesieni na fundamencie Apostołów i Proroków, superædificáti super fundaméntum Apostoktórego kamieniem węgielnym jest sam Chrystus Je- lórum et Prophetárum, ipso summo angulári
zus. W Nim wszystko budowanie z sobą spojone rośnie lápide Christo Iesu: in quo omnis ædificátio
w Kościół święty w Panu, do którego i wasza budowa constrúcta crescit in templum sanctum in
należy na mieszkanie Boże w Duchu.
Dómino, in quo et vos coædificámini in
habitáculum Dei in Spíritu.
GRADUALE:
Ps 138,17n
Ogromnie zaszczyceni są w oczach moich przyjaciele Nimis honorati sunt amíci tui, Deus: nimis conTwoi, Boże; na zawsze jest utrwalone ich władanie.
fortátus est principátus eórum.
V. Gdybym ich przeliczył, więcej ich niż piasku.
V. Dinumerábo eos, et super arénam multiplicabúntur.
ALLELÚIA:
Allelúia, allelúia
Ps 32,1
Alleluja, alleluja Ps. Sprawiedliwi, weselcie się w Panu: Gaudéte, iusti, in Dómino: rectos decet colprawym przystoi Go chwalić. Alleluja.
laudátio. Allelúia.
EVANGELIUM:
J 20,24-29
Onego czasu: Tomasz, jeden z dwunastu, zwany Di- In illo témpore: Thomas, unus ex duódecim, qui
dymus, nie był razem z nimi, kiedy przyszedł Jezus. dícitur Dídymus, non erat cum eis, quando venit
Powiedzieli mu tedy inni uczniowie: «Widzieliśmy Pa- Iesus. Dixérunt ergo ei alii discípuli: Vídimus
na». A on im rzekł: «Jeśli nie ujrzę na rękach Jego Dóminum. Ille autem dixit eis: Nisi videre in
przebicia gwoźdźmi i nie włożę palca mego w miejsce mánibus eius fixúram clavórum, et mittam dígigwoździ, i nie włożę ręki mojej w bok Jego, nie uwie- tum meum in locum clavórum, et mittam marzę». A po ośmiu dniach byli znowu uczniowie Jego num meam in latus eius, non credam. Et post
w domu i Tomasz z nimi. Wszedł Jezus, a drzwi były dies octo, íterum erant discípuli eius intus, et
zamknięte, stanął między nimi i rzekł: «Pokój wam». Thomas cum eis. Venit Iesus iánuis clausis, et
Potem rzekł do Tomasza: «Włóż tu palec twój i oglądaj stetit in médio, et dixit: Pax vobis. Deinde dicit
ręce moje, i wyciągnij rękę twoją i włóż w bok mój, Thomæ: Inter dígitum tuum huc, et vide manus
a nie bądź niewiernym, lecz wierzącym». A odpowiada- meas, et affer manum tuam, et mitte in latus
jąc Tomasz rzekł Mu: «Pan mój i Bóg mój». Rzecze mu meum: et noli esse incrédulus, sed fidélis. ReJezus: «Uwierzyłeś dlatego, żeś mię ujrzał, Tomaszu: spóndit Thomas et dixit ei: Dóminus meus et
błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli».
Deus meus. Dixit ei Iesus: Quia vidisti me, Thoma, credidísti: beáti, qui non vidérunt, et crediderunt.
OFFERTORIUM:
Ps 18,5
Na całą ziemię ich głos się rozchodzi i aż po krańce In omnem terram exívit sonus eórum: et in fines
świata ich mowy.
orbis terræ verba eórum.
SECRETA:
Oddajemy Ci, Panie, dług naszego poddaństwa, kornie Débitum tibi, Dómine, nostræ réddimus sebłagając, abyś strzegł w nas Swych darów za przyczy- rvitútis, supplíciter exorántes: ut, suffrágiis
ną św. Tomasza Apostoła, którego chwalebne męczeń- beáti Thomæ Apóstoli, in nobis tua múnera
stwo czcimy przez złożenie Ci ofiary uwielbienia. tueáris, cuius honoránda confessióne laudis tibi
Przez Pana.
hóstias immolámus. Per Dominum.
Com: Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
Prosimy Cię, Panie, wejrzyj łaskawie na tę ofiarę, Sacrifíciis præséntibus, quaesumus, Dómine,
niech nas utwierdzi w Twojej służbie i wyjedna zba- placátus inténde: ut et devotióni nostræ
wienie. Przez Pana.
profíciant et salúti. Per Dominum.
PRAEFATIO DE APOSTOLIS:
Zaprawdę godne to i sprawiedliwe, słuszne i zbawien- Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre:
ne błagać Cię pokornie, Panie, Pasterzu wiekuisty, Te, Dómine, supplíciter exoráre, ut gregem tuabyś nie opuszczał swojej owczarni, lecz przez świę- um, Pastor ætérne, non déseras: sed per beátos
tych Apostołów swoich otaczał ją ciągłą opieką. Niech Apóstolos tuos contínua protectióne custódias.
ci zwierzchnicy nią kierują, którym jako namiestni- Ut iísdem rectóribus gubernétur, quos óperis tui
kom swojego dzieła zleciłeś władzę pasterską. Przeto vicários eídem contulísti præésse pastóres. Et
z Aniołami i Archaniołami, z Tronami i Państwami ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et
oraz ze wszystkimi hufcami wojska niebieskiego śpie- Dominatiónibus cumque omni milítia coeléstis
wamy hymn ku Twej chwale, wołając bez końca:
exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine
dicéntes:
COMMUNIO :
J 20,27
Wyciągnij rękę twoją i rozpoznaj miejsce gwoździ, Mitte manum tuam, et cognósce loca clavórum:
a nie bądź niewiernym, lecz wierzącym.
et noli esse incrédulus, sed fidélis.
POSTCOMMUNIO:
Przyjdź nam z pomocą, miłosierny Boże, a za wsta- Adésto nobis, miséricors Deus: et, intercedénte
wiennictwem św. Tomasza Apostoła strzeż w nas pro nobis beáto Thoma Apóstolo, tua circa nos
łaskawie Swoich darów. Przez Pana.
propitiátus dona custódi. Per Dominum.
Com: Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
Przyjąwszy Twe dary, prosimy Cię, Panie, aby przez Sumptis munéribus, quaesumus, Dómine: ut,
częste uczestnictwo w tym Sakramencie wzrastał cum frequentatióne mystérii, crescat nostræ
w nas jego zbawienny owoc. Przez Pana.
salútis efféctus. Per Dominum.