ŚW. TOMASZA

21 grudnia 2016 r. – Środa
ŚW. TOMASZA
(APOSTOŁA)
S. Thomae Apostoli – II classis
Com: Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
21grudnia 2016r. – kolor szat czerwony - Środa – ŚW. TOMASZA,
APOSTOŁA. ( 2. kl.) Msza wł., Gloria, we wszystkich Mszach 2. modlitwa:
Wspomnienie dnia powszedniego Adwentu (modlitwa z 4. niedzieli Adwentu), Credo, prefacja o Apostołach, Kanon.
Albo: [Biała] Msza wotywna
Rorate (wolno odprawić jedną Mszę) – Gloria, 2. modlitwa: Wspomnienie
dnia powszedniego Adwentu (modlitwa z 4. niedzieli Adwentu), bez Credo,
prefacja o NMP (Et te in veneratione).
Teksty ewangeliczne w siedmiu miejscach poświęcają Tomaszowi Apostołowi łącznie 13 wierszy. Z innych ksiąg Pisma świętego, jedynie Dzieje Apostolskie wspominają o nim jeden raz.
Tomasz, zwany także Didymos (tzn. bliźniak), należał do ścisłego
grona Dwunastu Apostołów. Ewangelie wspominają go, kiedy jest gotów
pójść z Jezusem na śmierć (J 11, 16); w Wieczerniku podczas Ostatniej
Wieczerzy (J 14, 5); osiem dni po zmartwychwstaniu, kiedy ze sceptycyzmem wkłada rękę w bok Jezusa (J 20, 19-29); nad Jeziorem Genezaret, gdy
jest świadkiem cudownego połowu ryb po zmartwychwstaniu Jezusa (J 21,
2). Niewierny Tomasz Osobą św. Tomasza Apostoła wyjątkowo zainteresowała się tradycja chrześcijańska. Pisze o nim wiele Euzebiusz z Cezarei,
pierwszy historyk Kościoła, Rufin z Akwilei, św. Grzegorz z Nazjanzu, św.
Ambroży, św. Hieronim i św. Paulin z Noli. Według ich relacji św. Tomasz
miał głosić Ewangelię najpierw Partom (obecny Iran), a następnie w Indiach, gdzie miał ponieść śmierć męczeńską w Calamina w 67 r. Piszą o
tym wspomniani wyżej autorzy. Tak też podaje Martyrologium Rzymskie.
Jako miejsce pochówku podawany jest Mailapur (przedmieście dzisiejszego Madrasu). Jednak już w III wieku jego relikwie przeniesiono do Edessy,
potem na wyspę Chips, a w roku 1258 do Ortony w Italii. O zainteresowaniu osobą św. Tomasza Apostoła świadczą także liczne apokryfy: Historia
Abgara, Apokalipsa Tomasza, Dzieje Tomasza i Ewangelia Tomasza.
Pierwszy apokryf znamy jedynie z relacji Euzebiusza (+ ok. 340). Apokalipsa św. Tomasza, zwana także Listem Pana naszego Jezusa Chrystusa do
Tomasza lub Słowami Zbawiciela do Tomasza opisuje koniec świata. Ciekawsza jest Ewangelia św. Tomasza. Na jej treść składają się logia, czyli
słowa Chrystusa. Zdań tych jest 114. Według Euzebiusza zbiór ten miał posiadać biskup św. Papiasz (+ ok. 130) i miał nawet do nich napisać komentarz. Część tych słów odkryto w roku 1897 i 1903 w Egipcie w Oxyrhynchos.
Od tej "ewangelii" należy odróżnić jeszcze jedną, zupełnie inną, także
przypisywaną św. Tomaszowi. Zawiera ona opis życia lat dziecięcych Pana
Jezusa. Stąd właśnie wzięły się średniowieczne legendy o ptaszkach, klejonych z gliny i ożywianych przez Pana Jezusa w zabawie z rówieśnikami
itp. Święty Tomasz Apostoł Interesujący i oryginalny jest ostatni wymieniony wyżej apokryf - Dzieje Tomasza. Powstał on dopiero w wieku IV/V.
Opisuje on podróż św. Tomasza do Indii w roli architekta na zaproszenie
tamtejszego króla Gondafora. Zamiast jednak budować pałac królewski,
św. Tomasz głosił Ewangelię, a pieniądze przeznaczone na budowę pałacu
wydawał na ubogich. Na skutek jego nauk i cudów nawrócił się król i jego
rodzina. Katolickie Indie czczą św. Tomasza jako swojego Apostoła. Około
roku 52 po Chrystusie miał on wylądować na zachodnim wybrzeżu Malabaru i założyć tam siedem kościołów. Kiedy w roku 1517 Portugalczycy wylądowali w Mylapore, miano im pokazać grób Apostoła. Pamięć o Apostole
zachowali tamtejsi chrześcijanie nestoriańscy. W Indiach jest również
najgłośniejsze sanktuarium św. Tomasza Apostoła. Znajduje się ono na
miejscu, gdzie według miejscowej tradycji Tomasz miał ponieść śmierć męczeńską. Miejsce to ma różne nazwy: Calamina (najczęściej spotykana),
Thomas Mount (Góra Św. Tomasza), Madras, Maabar i Meliapore. Wszystkie te nazwy oznaczają jedną miejscowość: "Górę Św. Tomasza", położoną
na jednym z przedmieść Madrasu. Św. Tomasz jest patronem Indii, Portugalii, Urbino, Parmy, Rygi, Zamościa; architektów, budowniczych, cieśli,
geodetów, kamieniarzy, murarzy, stolarzy, małżeństw i teologów. W ikonografii św. Tomasz przedstawiany jest jako młodzieniec (do XIII w. na Zachodzie, do XVIII w. na Wschodzie), później jako starszy mężczyzna w tunice i płaszczu. W prezentacji ikonograficznej powraca wątek "niewiernego"
Tomasza. Atrybutami Świętego są: kątownica, kielich, księga, miecz, serce,
włócznia, którą go przeszyto, zwój.
3 klasy
INTROITUS:
Ogromnie
zaszczyceni
są
w oczach moich przyjaciele Twoi,
Boże; na zawsze jest utrwalone
ich władanie.
Szaty czerwone
Ps 138,17
Mihi autem nimis honoráti
sunt amíci tui, Deus: nimis
confortátus est principatus
eórum.
Ps 138,1n
Ps: Panie, Ty mnie przenikasz Dómine, probásti me et coi znasz; Ty wiesz o moim spo- gnovísti me: tu cognovísti seczynku i o mym powstaniu. ssiónem meam et resurrecV. Chwała Ojcu.
tiónem meam. V. Glória Patri.
ORATIO:
Dozwól nam, prosimy Cię, Da nobis, quaesumus, DómiPanie,
ze
świętą
dumą ne, beáti Apóstoli tui Thomæ
obchodzić uroczystość św. Toma- sollemnitátibus gloriári: ut
sza, Twego Apostoła, aby nas eius semper et patrocíniis
zawsze dźwigała jego opieka sublevémur; et fidem cóni abyśmy wiarę jego naśladowali grua devotióne sectémur.
z należnym oddaniem. Przez Per Dominum.
Com:Feria IV infra HebdoPana.
madam IV Adventus
Wzbudź swą potęgę, prosimy Excita, quaesumus, Dómine,
Cię,
Panie,
i
przyjdź, poténtiam tuam, et veni: et
i z wielką siłą pośpiesz nam na magna nobis virtúte succúrpomoc, aby miłosierdzie Twoje, re; ut per auxílium grátiæ
wspomagając nas łaską, przy- tuæ, quod nostra peccáta
spieszyło to, co wstrzymują præpédiunt,
indulgéntiæ
nasze grzechy. Który żyjesz.
tuæ propitiatiónis accéleret:
Qui vivis.
LECTIO:
Ef 2,19-22
Bracia: Nie jesteście już obcymi Fratres:
Iam
non
estis
i przychodniami, ale współoby- hóspites et ádvenæ: sed estis
watelami Świętych i domowni- cives sanctórum et doméstici
kami Boga, wzniesieni na fun- Dei: superædificáti super
damencie Apostołów i Proroków,
którego kamieniem węgielnym
jest sam Chrystus Jezus. W Nim
wszystko budowanie z sobą spojone rośnie w Kościół święty
w Panu, do którego i wasza budowa należy na mieszkanie Boże
w Duchu.
GRADUALE:
Ogromnie
zaszczyceni
są
w oczach moich przyjaciele Twoi,
Boże; na zawsze jest utrwalone
ich władanie.
V. Gdybym ich przeliczył, więcej
ich niż piasku.
fundaméntum Apostolórum
et Prophetárum, ipso summo
angulári lápide Christo Iesu:
in quo omnis ædificátio constrúcta crescit in templum
sanctum in Dómino, in quo
et vos coædificámini in
habitáculum Dei in Spíritu.
Ps 138,17n
Nimis honorati sunt amíci
tui, Deus: nimis confortátus
est principátus eórum.
V. Dinumerábo eos, et super
arénam multiplicabúntur.
ALLELÚIA:
Alleluja, alleluja Ps. Sprawiedliwi, Allelúia, allelúia
Ps 32,1
weselcie się w Panu: prawym przy- Gaudéte, iusti, in Dómino:
stoi Go chwalić. Alleluja.
rectos decet collaudátio. Allelúia.
EVANGELIUM:
J 20,24-29
Onego czasu: Tomasz, jeden In illo témpore: Thomas,
z dwunastu, zwany Didymus, unus ex duódecim, qui dícinie był razem z nimi, kiedy tur Dídymus, non erat cum
przyszedł Jezus. Powiedzieli mu eis, quando venit Iesus.
tedy inni uczniowie: «Widzieli- Dixérunt ergo ei alii discípuśmy Pana». A on im rzekł: «Jeśli li: Vídimus Dóminum. Ille
nie ujrzę na rękach Jego przebi- autem dixit eis: Nisi videre
cia gwoźdźmi i nie włożę palca in mánibus eius fixúram
mego w miejsce gwoździ, i nie clavórum, et mittam dígitum
włożę ręki mojej w bok Jego, nie meum in locum clavórum, et
uwierzę». A po ośmiu dniach byli mittam manum meam in laznowu uczniowie Jego w domu tus eius, non credam. Et post
i Tomasz z nimi. Wszedł Jezus, dies octo, íterum erant dia drzwi były zamknięte, stanął scípuli eius intus, et Thomas
między nimi i rzekł: «Pokój cum eis. Venit Iesus iánuis
wam». Potem rzekł do Tomasza: clausis, et stetit in médio, et
«Włóż tu palec twój i oglądaj rę- dixit: Pax vobis. Deinde dicit
ce moje, i wyciągnij rękę twoją Thomæ: Inter dígitum tuum
i
włóż
w
bok
mój, huc, et vide manus meas, et
a nie bądź niewiernym, lecz wie- affer manum tuam, et mitte
rzącym». A odpowiadając To- in latus meum: et noli esse
masz rzekł Mu: «Pan mój i Bóg incrédulus, sed fidélis. Remój». Rzecze mu Jezus: «Uwie- spóndit Thomas et dixit ei:
rzyłeś dlatego, żeś mię ujrzał, Dóminus meus et Deus meus.
Tomaszu: błogosławieni, którzy Dixit ei Iesus: Quia vidisti
nie widzieli, a uwierzyli».
me, Thoma, credidísti: beáti,
qui non vidérunt, et crediderunt.
OFFERTORIUM:
Ps 18,5
Na całą ziemię ich głos się roz- In omnem terram exívit sochodzi i aż po krańce świata ich nus eórum: et in fines orbis
mowy.
terræ verba eórum.
SECRETA:
Oddajemy Ci, Panie, dług na- Débitum tibi, Dómine, noszego poddaństwa, kornie błaga- stræ réddimus servitútis,
jąc, abyś strzegł w nas Swych supplíciter exorántes: ut,
darów za przyczyną św. Toma- suffrágiis beáti Thomæ Apósza Apostoła, którego chwalebne stoli, in nobis tua múnera
męczeństwo czcimy przez złoże- tueáris, cuius honoránda
nie Ci ofiary uwielbienia. Przez confessióne
laudis
tibi
Pana.
hóstias immolámus. Per Dominum.
Com: Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
Prosimy Cię, Panie, wejrzyj ła- Sacrifíciis præséntibus, quaskawie na tę ofiarę, niech nas esumus, Dómine, placátus
utwierdzi w Twojej służbie i wy- inténde: ut et devotióni nojedna zbawienie. Przez Pana.
stræ profíciant et salúti. Per
Dominum.
PRAEFATIO DE APOSTOLIS:
Zaprawdę godne to i sprawie- Vere dignum et iustum est,
dliwe, słuszne i zbawienne bła- æquum et salutáre: Te,
gać Cię pokornie, Panie, Paste- Dómine, supplíciter exoráre,
rzu wiekuisty, abyś nie opusz- ut gregem tuum, Pastor
czał swojej owczarni, lecz przez ætérne, non déseras: sed per
świętych Apostołów swoich ota- beátos Apóstolos tuos conczał ją ciągłą opieką. Niech ci tínua protectióne custódias.
zwierzchnicy nią kierują, którym Ut iísdem rectóribus gujako namiestnikom swojego dzie- bernétur, quos óperis tui
ła zleciłeś władzę pasterską. vicários eídem contulísti
Przeto z Aniołami i Archanio- præésse pastóres. Et ídeo
łami, z Tronami i Państwami cum Angelis et Archángelis,
oraz ze wszystkimi hufcami woj- cum Thronis et Dominaska
niebieskiego
śpiewamy tiónibus
cumque
omni
hymn ku Twej chwale, wołając milítia coeléstis exércitus
bez końca:
hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes:
COMMUNIO :
J 20,27
Wyciągnij rękę twoją i rozpoznaj Mitte manum tuam, et
miejsce gwoździ, a nie bądź cognósce loca clavórum: et
niewiernym, lecz wierzącym.
POSTCOMMUNIO:
Przyjdź nam z pomocą, miłosierny Boże, a za wstawiennictwem św. Tomasza Apostoła
strzeż w nas łaskawie Swoich
darów. Przez Pana.
Przyjąwszy Twe dary, prosimy
Cię, Panie, aby przez częste
uczestnictwo w tym Sakramencie wzrastał w nas jego zbawienny owoc. Przez Pana.
noli esse
fidélis.
incrédulus,
sed
Adésto nobis, miséricors
Deus: et, intercedénte pro
nobis beáto Thoma Apóstolo,
tua circa nos propitiátus dona custódi. Per Dominum.
Com: Feria IV infra Hebdomadam IV Adventus
Sumptis munéribus, quaesumus, Dómine: ut, cum
frequentatióne
mystérii,
crescat nostræ salútis efféctus. Per Dominum.