Wytyczne Oceny

Wytyczne PO 1001
15 maja , 2009 r.
Wytyczne Oceny
przy certyfikacji wyrobów dla IGWP
Rury o trzywarstwowej ściance strukturalnej
z nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) (PVC-U)
przeznaczone do podziemnego bezciśnieniowego
odwadniania i kanalizacji poza konstrukcjami budynków.
Typ A z jednorodną warstwą środkową
Zatwierdzone do ankiety przez Polską Radę Ekspertów ds. Tworzyw
Sztucznych 15-05-2009 r.
Wydanie: Kiwa N.V.
Przedmowa Kiwa
Niniejsze Wytyczne Oceny, w języku polskim, zostały przygotowane przez Radę Ekspertów , która reprezentuje
strony zainteresowane obszarem „Rury o ściance strukturalnej z PVC-U przeznaczone do podziemnego
bezciśnieniowego odwadniania i kanalizacji poza konstrukcjami budynków”. Rada Ekspertów podaje wytyczne
spełnienia warunków certyfikacji, i jeśli jest to konieczne, nowelizuje Wytyczne Oceny. Gdziekolwiek w niniejszych
wytycznych występuje termin „Rada Ekspertów”, oznacza to wyżej opisaną Radę Ekspertów.
W procesie certyfikacji wyrobów Kiwa będzie stosowała niniejsze Wytyczne Oceny łącznie z polskimi przepisami
dotyczącymi certyfikacji wyrobów, uwzględnionymi przez Kiwa. Przepisy te określają metody stosowane przez Kiwa
w celu przeprowadzenia niezbędnych badań przed wydaniem certyfikatu wyrobu oraz metody inspekcji zewnętrznej.
Niniejsze Wytyczne Oceny powinny być nowelizowane przez pełniącą obowiązki w danym czasie Radę Ekspertów
przynajmniej co 5 lat, ale nie później niż do 30 kwietnia 2014 r.
Zatwierdzenie
Niniejsze Wytyczne Oceny zostały zatwierdzone przez Kiwa …………… 2009 r.
Kiwa N.V.
Certyfikacja i inspekcja
Holandia
Tel. ++31 70 414 44 00
Fax ++31 70 414 44 20
www.kiwa.nl
© 2009 r. Kiwa N.V.
Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji nie może być powielana i/lub publikowana za pomocą
druku, fotokopii, mikrofilmu lub w jakikolwiek inny sposób bez wcześniejszej pisemnej zgody wydawcy. Wykorzystanie
niniejszych Wytycznych Oceny w jakimkolwiek celu będzie możliwe po zawarciu pisemnej umowy z Kiwa, w której uzgodnione
zostaną prawa dotyczące ich wykorzystania.
Spis treści
1 Wprowadzenie
1.1
Postanowienia ogólne
1.2
Zakres stosowania
1.3
Akceptacja raportów badań dostarczonych przez dostawcę
1.4
Certyfikat
3
3
3
3
3
2
2.1
2.2
2.3
2.4
4
4
4
5
5
3
3.1
3.2
3.3
3.4
3.5
3.6
3.7
3.8
3.9
Terminologia
Definicje ogólne
Terminologia i definicje geometryczne
Symbole
Skróty
Wymagania i metody badań
Postanowienia ogólne
Wymagania dotyczące połączeń systemów przewodów rurowych
Pierścienie uszczelniające
Właściwości materiału
Wygląd i barwa
Cechy geometryczne
Właściwości fizyczne
Właściwości mechaniczne
Cechowanie na potrzeby certyfikacji rur
6
6
6
6
7
7
7
8
11
11
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
Wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością
Postanowienia ogólne
Pełnomocnik ds. systemu zarządzania jakością
Wewnętrzna kontrola jakości/plan jakości
Procedury i instrukcje robocze
Pozostałe wymagania systemu zarządzania jakością
12
12
12
12
12
12
5
5.1
5.2
Zestawienie badań i inspekcji
Program badań
Ocena systemu zarządzania jakością
13
13
13
6
6.1
6.2
6.3
Umowa na przeprowadzenie certyfikacji
Postanowienia ogólne
Personel certyfikujący
Częstotliwość inspekcji zewnętrznych
14
14
14
15
7
Wykaz norm i dokumentów powołanych
16
Załącznik A: Wzór planu IQC
17
Załącznik B: Certyfikat wyrobu IGWP
18
2
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
1 Wprowadzenie
1.1 Postanowienia ogólne
Niniejsze Wytyczne Oceny zawierają wszystkie istotne wymagania na podstawie, których Kiwa wyda i utrzyma
Certyfikat Wyrobu IGWP dla rur o ściance strukturalnej z PVC-U, przeznaczonych do podziemnego
bezciśnieniowego odwadniania i kanalizacji.
Podczas realizacji postępowania certyfikacyjnego Kiwa jest zobowiązana do spełnienia zasad podanych w rozdziale
„Umowa na przeprowadzenie certyfikacji”.
1.2 Zakres stosowania
Wyroby - rury typu A - opisane w niniejszym dokumencie przeznaczone są do systemów przewodów rurowych z
PVC-U stosowanych do podziemnego bezciśnieniowego odwadniania i kanalizacji.
Uwaga 1) Trójwarstwowa ścianka rury typu A może być spieniona lub niespieniona. Warstwa środkowa
niespieniona powinna być z innego rodzaju materiału (PVC-U) niż warstwa wewnętrzna i warstwa zewnętrzna.
Uwaga 2)
Zastosowanie poza konstrukcjami budynków cechowane jest symbolem U.
Uwaga 3) Rury z PVC łącznie z kształtkami z PVC i/lub z kształtkami z PP.
1.3 Akceptacja raportów badań dostarczonych przez dostawcę
Zasady akceptacji raportów badań dostarczanych przez dostawcę są ustalone w przepisach Kiwa dotyczących
certyfikacji wyrobów.
1.4
Certyfikat
Wzór wydawanego certyfikatu na podstawie niniejszych Wytycznych Oceny znajduje się w załączniku
3
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
2 Terminologia
2.1 Definicje ogólne
- Rury o ściance strukturalnej
Wyroby, które w odniesieniu do użytego materiału mają zoptymalizowaną konstrukcję, spełniają wymagania
właściwości fizycznych, mechanicznych oraz użytkowych zgodnych z PN-EN 13476-2.
Uwaga: Odnosi się do konkretnych typów wyrobów objętych normą PN-EN 13476-2, rozdział 5.
2.1.1 Dostawca
Strona odpowiedzialna za zagwarantowanie, że wyroby niezmiennie spełniają wymagania niniejszych Wytycznych
Oceny.
2.1.2 Plan Wewnętrznej Kontroli Jakości (IQC)
Plan wewnętrznej kontroli jakości producenta.
2.1.3 Grupy wymiarowe
Dla niniejszych wytycznych zdefiniowano 3 grupy wymiarowe:
110 mm < dn < 200 mm
250 mm < dn < 500 mm
630 mm < dn < 1200 mm
2.2 Terminologia i definicje geometryczne
2.2.1 Wymiar nominalny (DN)
Liczbowe oznaczenie wymiaru elementu równe w przybliżeniu wymiarowi produkcyjnemu, w mm.
2.2.2 Wymiar nominalny (DN/OD)
Wymiar nominalny odniesiony do średnicy zewnętrznej.
2.2.3 Wymiar nominalny (DN/ID)
Wymiar nominalny odniesiony do średnicy wewnętrznej.
2.2.4 Nominalna średnica zewnętrzna (dn)
Określona średnica zewnętrzna, w milimetrach, odniesiona do wymiaru nominalnego (DN/OD).
2.2.5 Średnica zewnętrzna (w dowolnym punkcie) (de)
Wartość średnicy zewnętrznej zmierzonej w dowolnym punkcie w przekroju poprzecznego rury, zaokrąglona w górę
do najbliższej wartości z dokładnością do 0,1 mm.
2.2.6 Średnia średnica zewnętrzna (dem)
Wartość zewnętrznego obwodu rury zmierzonego, w dowolnym przekroju porzecznym, podzielona przez (3,142) i
zaokrąglona w górę do najbliższej wartości z dokładnością do 0,1 mm.
2.2.7
Owalność
Różnica między maksymalną a minimalną średnicą zewnętrzną, zmierzoną w tym samym przekroju poprzecznym
elementu.
2.2.8 Grubość ścianki e
Wartość pomiaru grubości ścianki w dowolnym punkcie na obwodzie elementu.
2.2.9 Elastyczność obwodowa
Zdolność rury do przeciwstawiania się ugięciu wzdłuż średnicy bez utraty integralności struktury.
2.2.10 Nominalna sztywność obwodowa SN
Liczbowe oznaczenie sztywności obwodowej rury lub kształtki, które jest praktyczną, zaokrągloną liczbą określającą
minimalną wymaganą sztywność obwodową rury lub kształtki.
4
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
2.2.11 Sztywność obwodowa
Właściwość mechaniczna rury, która stanowi miarę odporności na ugięcie obwodowe wywołane siłą zewnętrzną,
wyznaczona zgodnie z PN-EN ISO 9969.
2.3 Symbole
A
C
de
dem
dem
dim
dsm,min
e
emin
e4
ec
l
L1,min
długość strefy uszczelnionej lub maksymalne położenie wysuniętego bosego końca przy zachowaniu
szczelności
głębokość do uszczelnionej strefy
średnica zewnętrzna (w dowolnym punkcie)
średnia średnica zewnętrzna
minimalna średnia średnica zewnętrzna
maksymalna średnia średnica wewnętrzna
minimalna średnia średnica wewnętrzna kielicha
grubość ścianki w dowolnym punkcie
minimalna grubość ścianki w dowolnym punkcie
grubość ścianki warstwy wewnętrznej
całkowita grubość ścianki
długość efektywna rury
minimalna długość bosego końca
2.4 Skróty
DN
DN/OD
PVC-U
RF
S
SDR
SN
CT
U
B
5
wymiar nominalny
wymiar nominalny odniesiony do średnicy zewnętrznej
nieplastyfikowany poli (chlorek winylu)
elastyczność obwodowa
serie rur S
znormalizowany stosunek wymiarów
klasa sztywności obwodowej, nominalna sztywność
ścisła tolerancja
symbol wskazujący obszar stosowania usytuowany w odległości większej niż 1 m od konstrukcji
budynku, do której podłączony jest podziemny system przewodów rurowych
symbol polskiego Znaku Budowlanego
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
3 Wymagania i metody badań
3.1 Postanowienia ogólne
W niniejszym rozdziale określono wymagania , które powinny spełniać systemy przewodów rurowych, jak również
podano metody badań niezbędne do ustalenia czy wymagania te są spełnione. Kształtki powinny spełniać wymagania
Wytycznych PL 1002 (wytyczne dla PVC o ściance litej) lub PL 1004 (kształtki PP o ściance litej).
3.2 Wymagania dotyczące połączeń systemów przewodów rurowych
3.2.1 Postanowinia ogólne
Połączenia w systemach przewodów rurowych powinny być badane z uwzględnieniem właściwych warunków
funkcjonowania. W niniejszym rozdziale podano wszystkie wymagane badania systemu połączeń.
Układ, w skład którego wchodzi (jeśli ma zastosowanie) uszczelka gumowa, rura, (jeśli ma zastosowanie) wkładka
ustalająca i konstrukcje zaciskowe w kształtce, powinien być badany zgodnie z wymaganiami podanymi w tablicy 1.
Tablica 1 – Właściwości użytkowe dla połączeń systemu
Właściwość
Szczelność
połączeń z
elastomerowym
pierścieniem
uszczelniającym
Wymaganie
Brak przecieku
Brak przecieku
<-0,27 bar
Parametr badania
Parametr
Wartość
Temperatura badania
(23 ± 2) °C
Ugięcie bosego końca
10 %
Ugięcie kielicha
5%
Różnica
5%
Ciśnienie wody
0,05 bar
Ciśnienie wody
0,5 bar
Ciśnienie powietrza
-0,3 bar
Brak przecieku
Brak przecieku
<-0,27 bar
Temperatura badania
Odchylenie kątowe dla:
dn ≤ 315 mm
315 mm < dn < 630 mm
dn > 630 mm
Ciśnienie wody
Ciśnienie wody
Ciśnienie powietrza
(23 ± 2) °C
Metoda badania
PN-EN 1277
Warunek B
PN-EN 1277
Warunek C
2°
1,5°
1°
0,05 bar
0,5 bar
-0,3 bar
3.2.2 Instrukcja montażu
Dostawca wyrobów powinien dostarczyć instrukcje montażu. Instrukcja powinna być zredagowana w języku polskim
i powinna zawierać szczegółowe informacje dotyczące konstrukcji połączeń. Podane powinny być również informacje
dotyczące składowania, transportu, temperatury montażu itd.
3.3 Pierścienie uszczelniające
Materiał pierścieni uszczelniających powinien spełniać wymagania Wytycznych PL 1003.
6
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
3.4 Właściwości materiału
3.4.1 Postanowienia ogólne
Surowcem powinien być PVC-U, do którego dodano niezbędne środki pomocnicze ułatwiające wytwarzanie
elementów zgodnych z wymaganiami niniejszych wytycznych.
3.4.2 Właściwości
Materiał do produkcji rur powinien spełniać wymagania podane w tablicy 2.
Tablica 2 – Właściwości materiału rur z PVC-U
Właściwość
Wymaganie
Zawartość PVC na
podstawie
zawartości
popiołów
Masa względna
Wytrzymałość na
ciśnienie
wewnętrzne (na
wytłoczonej rurze
o litej ściance)*
Brak uszkodzeń w
trakcie badania
Parametr badania
Parametr
Wartość
Zawartość PVC w
warstwie zewnętrznej i
> 75 %
wewnętrznej
Zawartość PVC w
> 60 %
warstwie środkowej
Uchwyty zamykające
Typ A lub B
Ustawienie
Dowolne
Liczba próbek do badań
3
Temperatura badania
60 ºC
Naprężenie obwodowe
10 MPa
Czas kondycjonowania
Typ badania
Czas badania
Metoda badania
PN-EN ISO 3451-5
PN-EN ISO 1167-1
i PN-EN ISO 1167-2
Zgodnie z
PN-EN ISO 1167-1
woda-w-wodzie
1000 h
* Wymaganie to nie ma zastosowania do określonej warstwy środkowej.
3.4.3 Materiał wtórny
Dopuszcza się stosowanie obcego materiału przetworzonego i materiału z recyklingu jedynie do warstwy środkowej.
Powinien on mieć uzgodnioną specyfikację oraz spełniać wymagania materiałowe zawarte w niniejszych wytycznych
oraz PN-EN 13476-2, Załącznik B.
Do warstwy zewnętrznej i wewnętrznej powinno stosować się jedynie własny materiał przetworzony i własny
materiał z recyklingu.
3.5 Wygląd i barwa
Wygląd i barwa powinny być zgodne z PN EN 13476-1.
Wewnętrzna oraz zewnętrzna warstwa rury powinna być wybarwiona w całym swoim przekroju. Warstwa
zewnętrzna powinna być pomarańczowo-brązowa (w przybliżeniu RAL 8023).
3.6 Cechy geometryczne
Pomiar wszystkich wymiarów powinien być wykonany zgodnie z PN-EN ISO 3126.
7
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
3.6.1 Średnice rur
Rury są opisywane ich średnicą zewnętrzną (szereg DN/OD) patrz tablica 3.
Tablica 3 – Wymiary rur
Wymiar nominalny
DN/OD
Minimalna średnia
średnica wewnętrzna
Minimalna
grubość ścianki
Kielich
zintegrowany
Amin
d im,min (dla OD)
e4,min
Amin
110
125
160
200
97
107
135
172
0,4
0,4
0,5
0,6
32
35
42
50
250
315
400
500
216
270
340
432
0,7
0,8
1,0
1,3
55
62
70
80
630
800
1000
1200
540
680
864
1037
1,6
2,0
2,5
2,8
93
110
130
150
(Całkowita) grubość ścianki dla rur do DN 200 mm powinna wynosić przynajmniej jak
podano dla emin dla szeregu SDR 41 w PN-EN 1401-1.
3.6.2 Owalność (rur)
Owalność mierzona bezpośrednio po wyprodukowaniu powinna wynosić < 0,024 dn.
3.6.3 Tolerancje dla średnicy zewnętrznej oraz średnicy wewnętrznej kielichów
Minimalne oraz maksymalne średnice zewnętrzne rur i bosych końców oraz minimalne średnice wewnętrzne
kielichów podano w tablicy 4.
8
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
Tablica 4 – Tolerancje średnicy zewnętrznej i średnicy wewnętrznej kielichów
Wymiar
nominalny
DN/OD
Minimalna
średnica
zewnętrzna
dem,min
Maksymalna średnia
średnica zewnętrzna
dem,max
Normalne
tolerancje
111,0
126,2
161,5
201,8
Minimalna średnia
średnica wewnętrzna
kielicha
dsm,max
Ścisłe
Normalne
tolerancje
tolerancje
110,3
111,0
125,3
126,2
160,4
161,5
200,5
201,8
110
125
160
200
110,0
125,0
160,0
200,0
Ścisłe
tolerancje
110,3
125,3
160,4
200,5
250
315
400
500
250,0
315,0
400,0
500,0
250,5
315,6
400,7
500,9
252,3
317,9
403,6
504,5
250,5
315,6
400,7
500,9
252,3
317,9
403,6
504,5
630
800
1000
1200
630,0
800,0
1000,0
1200,0
631,1
801,3
1001,6
1202,0
635,7
807,2
1009,0
1210,0
631,1
801,3
1001,6
1202,0
635,7
807,2
1009,0
1210,0
Wartość te powinny być wyliczone z dokładnością do drugiego miejsca po przecinku, a następnie zaokrąglone w górę
do najbliższej wartości z dokładnością do 0,1 mm.
3.6.4 Grubości ścianki rur
Grubość ścianki warstwy wewnętrznej e4 powinna być zgodna z tablica 3.
Całkowita grubość ścianki ec dla rur o średnicy do DN 200 mm powinna być co najmniej taka jak podano dla emin dla
szeregu SDR 41 w PN-EN 1401.
Kielichy i końce bose które maja być zgodne z PN EN 1401 powinny spełniać wymagania dotyczące grubości ścianek
kielichów podane w tej normie.
Jeśli kielich jest formowany termicznie na rurze lub segmencie rury po wytłoczeniu, dopuszcza się maksymalne
zmniejszenie grubości ścianek, odpowiednio e4 i ec, o 25% w rowkach pod uszczelki oraz o 15% w części cylindrycznej
kielicha. Podstawę dla obliczanych wartości stanowią minimalne wartości grubości ścianek określone przez
producenta.
3.7 Właściwości fizyczne
Badając zgodnie z metodami badań podanymi w tablicy 5, rura powinna spełniać następujące wymagania podane w
tablicy 5.
9
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
Tablica 5 – Właściwości fizyczne rur z PVC-U
Właściwość
Temperatura mięknienia
wg Vicata (VST)1)
Odporność na
dichlorometan2)
Skurcz wzdłużny
Wymaganie
VST > 79°C
Brak
oddziaływania na
powierzchnię
próbek
< 5%
Na rurze nie
powinny pojawić
się
rozwarstwienia,
pęknięcia ani
pęcherze
Parametr badania
Parametr
Wartość
Zgodnie z PN-EN 727
Metoda badania
PN-EN 727
Temperatura badania
Czas zanurzenia
15 °C
30 min
PN-EN 580
Temperatura badania
Czas zanurzenia dla:
e < 8 mm
e > 8 mm
(150 ± 2) °C
PN-EN ISO 2505,
ciecz
15 min
30 min
Lub
(150 ± 2) °C
Temperatura badania
PN-EN ISO 2505,
Czas ogrzewania dla:
powietrze
e < 8 mm
30 min
e > 8 mm
60 min
1) Nie ma zastosowania do warstwy spienionej rury. Jeśli e4 jest mniejsze niż 1,8 mm badanie należy przeprowadzić
na profilu wytłoczonym z danego materiału. Pośrednie badanie można przeprowadzać na próbce w postaci rury
2) Ma zastosowanie do rur o e4 > 3 mm. Nie ma zastosowania do spienionej warstwy rury.
10
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
3.8 Właściwości mechaniczne
Rura powinna spełniać wymagania zawarte w tablicy 6.
Tablica 6 – Właściwości mechaniczne rur z PVC-U
Właściwość
Sztywność
obwodowa
Odporność na
uderzenie w
temperaturze
(0 ± 1) °C
(Metoda
spadającego
ciężarka)
Elastyczność
obwodowa 30 %
Wskaźnik
pełzania
3.9
Wymaganie
> odpowiednia SN
TIR 10 %
Parametry badania
Parametr
Wartość
Zgodnie z PN-EN ISO 9969
Temperatura badania
Medium kondycjonujące
(0 ± 1) C
Woda lub
powietrze
d90
Typ ciężarka
Masa ciężarka dla:
dim, max < 100
0,5 kg
100 < dim, max ≤ 125
0,8 kg
125 < dim, max < 160
1,0 kg
160 < dim, max < 200
1,6 kg
200 < dim, max < 250
2,0 kg
250 < dim, max < 315
2,5 kg
315 < dim, max
3,2kg
Wysokość spadku ciężarka
dla: dem, max < 110
1600 mm
dem, max > 110
2000 mm
Zgodnie z
Ugięcie
30% dem
PN-EN 13476-2, p.9.1.2 Długość próbki do badań
(300±10) mm
Wskaźnik < 2,5 przy
Zgodnie z PN-EN ISO 9967
ekstrapolacji dla 2 lat
Metoda badania
PN-EN ISO 9969
PN-EN 744
PN-EN ISO 13968
PN-EN ISO 9967
Cechowanie na potrzeby certyfikacji rur
Następujące cechy i oznaczenia powinny być umieszczone na każdej wyprodukowanej rurze oraz na każdym
opakowaniu zbiorczym wyrobu, tak aby były wyraźne, czytelne i trwałe.
Rury powinny być cechowanie w odległościach nie większych niż 2 m; cechowanie powinno zawierać co najmniej:
♦ logo IGWP i logo znaku jakości;
♦ nazwę producenta, nazwę handlową lub logo;
♦ nominalną średnicę zewnętrzną w mm oraz nominalną grubość ścianki;
♦ kod produkcji;
♦ datę produkcji (np: 12.03.2009);
♦ materiał, z którego wykonano rurę: PVC-U;
♦ klasę sztywności SN;
♦ numer normy EN 13476
♦ symbol U;
♦ znak budowlany „B”;
Opakowanie zbiorcze rur powinno mieć etykietę zawierającą co najmniej następujące informacje:
♦ logo IGWP i logo znaku jakości;
♦ nazwę producenta, nazwę handlowa lub logo;
♦ nominalną średnicę zewnętrzną w mm oraz nominalną grubość ścianki;
♦ kod produkcji;
♦ datę produkcji (np: 12.03.2009);
♦ materiał, z którego wykonano rurę: PVC-U;
♦ klasę sztywności SN;
♦ numer normy EN 13476;
♦ symbol U;
♦ znak budowlany „B”;
♦ oznaczenie wytycznych: PL 1001.
11
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
4 Wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością
4.1
Postanowienia ogólne
Niniejszy rozdział zawiera wymagania, które powinien spełniać system zarządzania jakością producenta.
4.2
Pełnomocnik ds. systemu zarządzania jakością
W strukturze organizacyjnej producenta powinien być wyznaczony pracownik, któremu powierzono zadania w
zakresie spraw związanych z systemem zarządzania jakością.
4.3
Wewnętrzna kontrola jakości/plan jakości
Producent powinien wprowadzić, jako element systemu zarządzania jakością, plan wewnętrznej kontroli jakości (plan
IQC).
W planie IQC powinny być udokumentowane w sposób jednoznaczny:
• właściwości, które są kontrolowane przez producenta;
• metody, zgodnie z którymi te kontrole są przeprowadzane;
• częstotliwość z jaką te kontrole są przeprowadzane;
• sposób rejestrowania oraz przechowywania wyników tych kontroli.
Plan IQC powinien być w formie, jak przedstawiono w załączniku. Plan powinien być na tyle szczegółowy, aby
dostarczył Kiwa wystarczającego zaufania, że powyższe wymagania będą spełniane w sposób ciągły.
4.4
Procedury i instrukcje robocze
Producent powinien przedstawić:
• Procedury dotyczące:
o postępowania z wyrobami niezgodnymi;
o działań korygujących w przypadku stwierdzenia niezgodności;
o postępowania z reklamacjami dotyczącymi wyrobów i/lub świadczonych usług;
• Instrukcje robocze oraz używane karty kontroli;
• Instrukcje pakowania oraz zabezpieczenia wyrobów podczas składowania oraz transportu.
4.5
Pozostałe wymagania systemu zarządzania jakością
W przypadku, gdy producent ma system zarządzania jakością potwierdzony certyfikatem zgodności z wymaganiami
PN-EN ISO 9001, plan IQC może stanowić element tego systemu.
12
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
5 Zestawienie badań i inspekcji
5.1 Program badań
W niniejszym rozdziale zawarto zestawienie badań i inspekcji wykonywanych podczas:
Oceny początkowej: niezbędna inspekcja wykonywana w celu ustalenia czy wszystkie wymagania Wytycznych
Oceny są spełnione.
Inspekcji kontrolnej: inspekcja w ramach nadzoru przeprowadzana po wydaniu certyfikatu w celu stwierdzenia czy
certyfikowany wyrób w sposób ciągły spełnia wymagania niniejszych wytycznych . Inspekcje te są przeprowadzane
zgodnie ze wskazaną niżej częstotliwością.
Inspekcji systemu zarządzania jakością: inspekcja dotycząca właściwej realizacji planu IQC oraz procedur.
Poniżej w tablicy zestawiono badania i inspekcje przeprowadzane w przypadku procesu certyfikacji.
Punkt
Wytycznych
PL 1001
Opis wymagania
Badanie wchodzące w zakres
Badania do
Inspekcja Kiwa po
oceny
wydaniu certyfikatu1)
początkowej Inspekcja2) Częstotliwość5)
4) 3)
Wymagania dotyczące systemu
3.2.1
X
Szczelność połączeń z elastomerowym
pierścieniem uszczelniającym
Instrukcje montażu
Pierścienie uszczelniające
Zawartość PVC
Wytrzymałość na ciśnienie wewnętrzne
Materiał wtórny
Wygląd i barwa
Charakterystyka geometryczna
Temperatura mięknienia wg Vicata (VST)
Odporność na dichlorometan
Skurcz wzdłużny
Sztywność obwodowa
Odporność na uderzenie
(Metoda spadającego ciężarka)
Elastyczność obwodowa
Wskaźnik pełzania
Cechowanie
1)
2)
3)
4)
5)
6)
3.2.2
3.3
X
X
Wymagania dotyczące materiału
3.4.2
X
3.4.2
X
Wymagania ogólne wyrobu
3.4.3
X
3.5
X
3.6
X
Wymagania dotyczące rur
37
X
3.7
X
3.7
X
3.8
X6)
3.8
X
3.8
3.8
3.9
X
X
X
X
PL 1003
X
X
X
PL 1003
1x rok
1x rok
PL 1003
X
X
X
X4)
X4)
1x rok
1x rok
1x rok
X
X
X
X4)
X4)
X4)
X4)
X4)
1x rok
1x rok
1x rok
1x rok
1x rok
X
X
X
X
X
X4)
X
X4)
1x rok
1x rok
1x rok
X
X
X
W przypadku znaczących zmian w wyrobie lub zmian w procesie produkcji powinno zostać przeprowadzone
ponowne oznaczanie właściwości użytkowych.
Wszystkie właściwości wyrobu, które mogą być oznaczone podczas inspekcji (maksymalnie jednodniowej) są
oznaczane przez inspektora lub dostawcę w obecności inspektora. W przypadku, gdy to nie będzie możliwe,
zostanie sporządzona umowa pomiędzy jednostką certyfikującą a dostawcą, w której zostaną ustalone warunki
inspekcji.
Próbki pobierane przez inspektora do badań auditowych w niezależnym laboratorium.
Jedna próbka do badań na grupę wymiarową.
Badania auditowi, jak podano w kolumnie, lecz w ciągu 3 lat powinny być wykonane badania wszystkich grup
wymiarowych.
Przy ocenie początkowej bada się wszystkie klasy SN.
5.2 Ocena systemu zarządzania jakością
Podczas każdej inspekcji system zarządzania jakością dostawcy powinien być sprawdzany i oceniany.
13
Zmiana
surowca
lub
konstrukcji
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
6 Umowa na przeprowadzenie certyfikacji
6.1
Postanowienia ogólne
Niniejszy rozdział zawiera uzgodnienia opracowane przez Radę Ekspertów na potrzeby certyfikacji przez Kiwa.
6.2
Personel certyfikujący
Personel zaangażowany w proces certyfikacji dzieli się na:
• Inżynierów certyfikacji: oceniających badania poprzedzające certyfikację i oceniających raporty przygotowane
przez inspektorów;
• Inspektorów: odpowiedzialnych za przeprowadzanie zewnętrznych inspekcji u dostawcy wyrobów;
• Podejmujących decyzje: odpowiedzialnych za podejmowanie decyzji związanych z przeprowadzonymi badaniami
poprzedzającymi certyfikację, utrzymywanie certyfikacji w oparciu o przeprowadzone inspekcji oraz
podejmowanie decyzji związanych z działaniami korygującymi.
6.2.1
Wymagania dotyczące kwalifikacji
Wyróżnia się:
Wymagania dotyczące kwalifikacji personelu kierowniczego CI, który spełnia wymagania PN-EN 45011;
Wymagania dotyczące kwalifikacji personelu kierowniczego CI, którą są dodatkowo ustalone przez Radę Ekspertów
na potrzeby niniejszych Wytycznych Oceny.
6.2.1.1 Wymagania dotyczące kwalifikacji personelu kierowniczego Kiwa, który spełnia wymagania
PN-EN 45011
Kwalifikacje personelu kierowniczego CI powinny być zgodne z wymaganiami podanymi w PN-EN 45011, rozdział 5.
W Księdze Jakości CI powinny być podane kryteria kwalifikacji personelu.
PN-EN 45011
Auditor (A)
badania poprzedzające
certyfikację oraz inspekcje w
zakładzie
•
1
Wykształcenie,
ogólnie
•
•
•
2
Wykształcenie,
szczegółowo
•
•
3
Doświadczenie,
Ogólnie
•
4
Doświadczenie,
szczegółowo
14
Odpowiedni poziom
podejścia technicznego i
pracy, odpowiadający
licencjatowi i (1, 2)
Wewnętrzne szkolenie z
zakresu certyfikacji i
polityki Kiwa
Szkolenie z zakresu
umiejętności auditowania
Szkolenie nastawione na
C.S. (np. CB-1, DTA)
Kierunkowy kurs i
szkolenie (wiedza i
umiejętności)
Inspektor (B)
wizyty w zakładzie, w
terenie, podczas prac
projektowych i na
inspekcjach
•
•
•
•
•
Rok doświadczenia
•
zawodowego w co
najmniej 4 badaniach, w
tym jedno pełne badanie z
oceny początkowej
wykonane samodzielnie
pod nadzorem
Szczegółowa znajomość
•
C.S. i 4 badań dotyczących
konkretnego E.G. lub EGs,
które są ze sobą powiązane
Wiedza techniczna na
poziomie zawodowym
(poziom średni) (2)
Wewnętrzne szkolenie z
zakresu certyfikacji i
polityki Kiwa
Szkolenie z zakresu
umiejętności
auditowania
Szkolenie
skoncentrowane na C.S.
(e.g. CB-1, DTA)
Kierunkowy kurs i
szkolenie (wiedza i
umiejętności)
1 rok (3) doświadczenia
zawodowego w co
najmniej 4 badaniach, w
tym jedno wykonane
samodzielnie pod
nadzorem
C
osoba decydująca o
przyznaniu/przedłużeniu
certyfikatu
•
•
•
•
•
Szczegółowa znajomość •
C.S. i 4 badań
dotyczących
konkretnego E.G. lub z
EGs, które są powiązane
ze sobą
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
Wiedza teoretyczna i
praktyczna na
poziomie licencjatu (2)
Wewnętrzne szkolenie
z zakresu certyfikacji i
polityki Kiwa
Szkolenie z zakresu
umiejętności
auditowania
Nie dotyczy, chyba że
Rada Ekspertów
ustaliła konkretne
wymagania
4 lata doświadczenia
zawodowego, w tym
co najmniej rok
doświadczenia
związanego z
certyfikacją
Podstawowa
znajomość
konkretnego C.S.
6.2.1.2
Wymagania dotyczące kwalifikacji personelu kierowniczego Kiwa ustalone dodatkowo przez Radę
Ekspertów na potrzeby niniejszych Wytycznych Oceny
Rada Ekspertów nie ustaliła żadnych dodatkowych wymagań.
6.2.2
Kwalifkacje
Personel certyfikujący powinien być kwalifikowany przez ocenę wykształcenia oraz doświadczenia przedstawioną
w powyższych wymaganiach. W przypadku, gdy kwalifikowanie odbywa się na podstawie innych kryteriów
powinno to być udokumentowane pisemnie.
Kompetencje do kwalifikowania mają:
•
Podejmujący decyzje: kwalifikacje specjalistów certyfikacji oraz inspektorów;
•
Kierownictwo instytucji certyfikującej: kwalifikacje podejmujących decyzje.
6.3
Częstotliwość inspekcji zewnętrznych
Ustalono 4 inspekcje w roku.
W przypadku gdy dostawca wyrobów ma system zarządzania jakością potwierdzony certyfikatem zgodności z
wymaganiami PN-EN ISO 9001, ustalono 2 inspekcje w roku.
Częstotliwość inspekcji może być zmieniona przez Radę Ekspertów w dowolnym czasie.
15
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
7 Wykaz dokumentów powołanych
7.1 Normy/ dokumenty normatywne
PN-EN 580
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych -- Rury z nieplastyfikowanego
poli(chlorku winylu) (PVC-U) -- Metoda badania odporności na dichlorometan w określonej
temperaturze (DCMT)
PN-EN 1277
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych -- Systemy przewodów rurowych z
tworzyw termoplastycznych do bezciśnieniowych sieci układanych pod ziemią -- Metoda
badania szczelności połączeń z elastomerowym pierścieniem uszczelniającym
PN-EN 1053
Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Systemy rur z tworzyw termoplastycznych do
zastosowań bezciśnieniowych. Metoda badania szczelności wodą.
PN-EN ISO 1167 - całość Rury, kształtki i zestawy z termoplastycznych tworzyw sztucznych do przesyłania płynów -Oznaczanie wytrzymałości na ciśnienie wewnętrzne
PN-EN 13476-1
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezciśnieniowego
odwadniania i kanalizacji -- Systemy przewodów rurowych o ściankach strukturalnych z
nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) (PVC-U), polipropylenu (PP) i polietylenu (PE) -Część 1: Wymagania ogólne i właściwości użytkowe
PN-EN 13476-2
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezciśnieniowego
odwadniania i kanalizacji -- Systemy przewodów rurowych o ściankach strukturalnych z
nieplastyfikowanego poli(chlorku winylu) (PVC-U), polipropylenu (PP) i polietylenu (PE) -Część 2: Specyfikacje rur i kształtek o gładkich powierzchniach wewnętrznych i
zewnętrznych oraz systemu, typ A
PN-EN ISO 3126
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych -- Elementy z tworzyw sztucznych -Sprawdzanie wymiarów
Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Rury i kształtki z tworzyw termoplastycznych.
PN-EN 727
Oznaczanie temperatury mięknienia wg Vicata (VST)
PN-EN ISO 2505
PN-EN ISO 3451-5
PN-EN ISO 9969
PN-EN 1401-1
PN-EN 1446
PN-EN ISO 9967
PN-EN ISO 9001
PN-EN 45011
PN-EN 744
16
Rury z tworzyw termoplastycznych -- Skurcz wzdłużny -- Metoda i warunki badania
(ISO 2505:2005)
Tworzywa sztuczne -- Oznaczanie popiołu -- Część 5: Poli(chlorek winylu)
Rury z tworzyw termoplastycznych -- Oznaczanie sztywności obwodowej (ISO 9969:2007)
Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do bezciśnieniowej podziemnej
kanalizacji deszczowej i sanitarnej -- Nieplastyfikowany poli(chlorek winylu) (PVC-U) -Część 1: Specyfikacje rur, kształtek i systemu (oryg.)
Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych. Rury z tworzyw termoplastycznych.
Oznaczanie elastyczności obwodowej.
Rury z tworzyw termoplastycznych -- Oznaczanie wskaźnika pełzania (ISO 9967:2007)
Systemy zarządzania jakością -- Wymagania (ISO 9001:2008)
Wymagania ogólne dotyczące jednostek prowadzących systemy certyfikacji wyrobów
Systemy przewodowe z tworzyw sztucznych.Rury z tworzyw termoplastycznych.Badanie
odporności na uderzenia zewnętrzne metodą spadającego ciężarka
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
Załącznik A: Wzór planu IQC
Uwaga: jest to przykład.
Przedmiot
•
•
•
Właściwość
Surowce lub
dostarczane materiały:
Receptury
Kontrola materiałów
przychodzących
Proces produkcji,
wyposażenie, materiały do
produkcji;
•
Procedury
•
Instrukcje robocze
•
Wyposażenie
•
Materiały do produkcji
Wyroby końcowe:
Wyposażenie pomiarowe i
badawcze
Wyposażenie pomiarowe:
•
Wzorcowanie
Logistyka:
•
•
•
•
17
Transport wewnętrzny
Pakowanie
Zabezpieczanie
przydatności wyrobów
identyfikacja i
cechowanie
półwyrobów i
wyrobów gotowych
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.
Metoda
Częstotliwość
Sposób
rejestracji
Załącznik B: Certyfikat wyrobu IGWP
12345
Certificaat
Numer
Kiwa N.V.
Certification and Inspection
Sir W. Churchill-laan 273
Postbus 70
2280 AB RIJSWIJK
The Netherlands
Tel. +31 70 414 44 00
Fax +31 70 414 44 20
E-mail [email protected]
Wydany
Datowany
Certyfikat wyrobu
Rury z PVC-U
Na podstawie badań poprzedzających certyfikację, jak również
okresowych inspekcji przeprowadzanych przez Kiwa, każda dostawa
wyrobów wymienionych w niniejszym certyfikacie i cechowana
znakiem IGWP, dostarczana przez
Dostawcę
może być i uważana za zgodną z Wytycznymi Oceny Kiwa PL 1001
Rury o trzywarstwowej ściance strukturalnej z nieplastyfikowanego
poli(chlorku winylu) (PVC-U) przeznaczone do podziemnego bezciśnieniowego
odwadniania i kanalizacji poza konstrukcjami budynków. Typ A z jednorodną
warstwą środkową
inż. B. Meekma
Dyrektor ds. Inspekcji i Certyfikacji, Kiwa N.V.
Niniejszy certyfikat wydany jest zgodnie z Przepisami Certyfikacji Wyrobów KIW-y
Niniejszy dokument składa się z … stron.
Zezwala się na publikowanie niniejszego certyfikatu.
Oznaczenie
www.kiwa.nl
18
Zastępuje
Wytyczne PL 1001, do ankiety do 1 lipca 2009 r.