gazetka gimnazjalisty

ZESPÓŁ SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1
I GIMNAZJUM W SZYNWAŁDZIE
ZIMA 2014/2015 NR 13
„Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny,
Przy wzejściu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie,
Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny
Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie.”
C.K.Norwid
11 listopada 2014 roku w Szynwałdzie odbyły się gminne obchody Święta Niepodległości.
Uroczystość rozpoczęła się Mszą Świętą, a następnie uczestnicy przemaszerowali pod
pomnik, by oddać cześć tym, którzy walczyli o wolną Polskę. Obchodom przewodniczył wójt
Gminy Skrzyszów pan Marcin Kiwior. Wśród zaproszonych gości byli posłowie – pani
Urszula Augustyn i pan Józef Rojek, przedstawiciele organizacji patriotycznych, poczty
sztandarowe szkół z terenu gminu. Po wysłuchaniu części artystycznej i Apelu Poległych
zgromadzenie mogli wziąć udział w śpiewaniu pieśni legionowych i patriotycznych. Na
koniec wszyscy otrzymali tradycyjne rogaliki pieczone w Wielkopolsce na dzień Św.
Marcina.
Dnia 13 listopada 2014 roku odbyły się wybory do Samorządu uczniowskiego Zespołu
Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Szynwałdzie.
Kandydaci:
Martyna Armatys
Jakub Drąg
Martyna Gurga
Marek Krakowski
Julia Mącior
Kamila Postawa
Edyta Prusak
Joanna Szydłowska
Samorząd:
Joanna Szydłowska - przewodnicząca, Julia Mącior – zastępca przewodniczącego, Jakub
Drąg – skarbnik, Martyna Armatys – sekretarz, Marek Krakowski, Kamila Postawa –
członkowie zarządu.
„Przygotowania do świąt Bożego Narodzenia”
Przygotowania do świąt Bożego Narodzenia możemy podzielić na te
materialne i te duchowe. W obecnych czasach ludzie skupiają się bardziej na
tych pierwszych. Pakują prezenty, stroją dom kolorowymi lampkami. Trudno się
temu dziwić, kiedy ze wszystkich stron atakują nas kolorowe plakaty i bilbordy
informujące o obniżkach i super promocjach.
Dużo ważniejsze są te drugie, ponieważ to one przygotowują nas na
spotkanie z nowonarodzonym Jezusem Chrystusem. Jedną z takich form jest
Adwent. Obejmuje on cztery niedziele aż do Bożego Narodzenia. Pierwsza jego
część, trwająca do 16 grudnia, przygotowuje nas na tak zwaną paruzję, czyli
powtórne przyjście Jezusa na końcu świata. Druga część to przygotowania do
narodzin Zbawiciela. W czasie Adwentu wierni uczestniczą w mszach świętych
zwanych roratami. Podczas tych nabożeństw są zapalane lampiony, których
blask rozjaśnia ciemność. Przewodnikami tego okresu są: prorok Izajasz, który
zapowiadał przyjście Mesjasza, Jan Chrzciciel oraz Maryja.
Kolejną formą przygotowania duchowego na narodziny Chrystusa jest
nowenna do Dzieciątka Jezus. Trwa ona dziewięć dni i poprzedza Boże
Narodzenie.
Punktem kulminacyjnym przygotowań do narodzin Jesusa jest Pasterka.
Jest ona mszą odprawianą w nocy z 24 na 25 grudnia lub w godzinach
wieczornych. Upamiętnia ona oczekiwanie i modlitwę pasterzy zmierzających
do Betlejem. W Polsce jest jedną z najważniejszych świątecznych tradycji.
Wszyscy tłumnie podążamy do świątyni i cieszymy się przyjściem na świat
naszego Zbawiciela.
Natalia Kępa, Marta Zegar klasa III aG
Promieniotwórczość.
Wielkoskalowe skażenia ze źródeł antropogenicznych mogą dotyczyć regionów, a nawet objąć całą
kulę ziemską. Przykładem mogą być zmiany klimatu wywołane emisją gazów i pyłów przez przemysł,
energetykę, instalacje komunalne i transport. Ich skutkami mogą być takie zjawiska, jak globalne
ocieplenie, kwaśne deszcze czy dziura ozonowa.
W dłuższym horyzoncie czasowym powodują one negatywne zmiany w środowisku i są też szkodliwe
dla ludzi. Wielkoskalowe skażenia mogą być wynikiem zawinionych przez człowieka awarii różnych
obiektów i urządzeń technicznych, często o skutkach transgranicznych, oraz katastrof epidemicznych.
Mogą też być spowodowane militarnym lub terrorystycznym użyciem środków (broni) masowego
rażenia. Wielkoskalowe awarie, spowodowane błędami lub zamierzoną działalnością człowieka,
stwarzają natychmiastowe zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, prawidłowego funkcjonowania
infrastruktury komunalnej oraz dla środowiska, a ochrona przed ich skutkami polega na podjęciu
niezwłocznych, wcześniej przygotowanych działań ochronnych. Tymczasem wiedza na ten temat
zarówno społeczeństwa, jak i urzędników różnych szczebli jest niepełna, często wręcz błędna.
Należy podkreślić, że odpowiedzialność za przygotowanie ochrony mieszkańców oraz komunalnych
obiektów użyteczności publicznej w sytuacji wielkoskalowego skażenia środowiska spoczywa przede
wszystkim na administracji terenowej i wynika z obowiązujących aktów prawnych.
Awarie techniczne
Mają one różny zasięg (często obejmują obszar kilku krajów), a ich skutki są podobne jak w przypadku
użycia broni masowego rażenia. Warto zapoznać się z kilkoma przykładami awarii technicznych.
W 1957 r. na skutek błędu operatora wybuchł pożar w reaktorze produkującym pluton w Windscale
w Wielkiej Brytanii. Pożar trwał cztery dni. Unoszone do atmosfery substancje radioaktywne
rozproszyły się i osiadły w Anglii, Walii i części Skandynawii. Główne zagrożenie stanowił J-131, który
skaził m.in. pastwiska i pola uprawne. Mleko z obszernych rejonów Anglii było przez wiele dni
wylewane do ścieków.
Również w elektrowni jądrowej w Czarnobylu (26 kwietnia 1986r.) przyczyną awarii był pożar. W jej
wyniku do atmosfery zostały uwolnione substancje promieniotwórcze, które niesione przez wiatr
skaziły (w różnym stopniu) prawie cały obszar Europy, a śladowo także rejony pozaeuropejskie. Skutki
zdrowotne skażeń promieniotwórczych takich awarii są podobne jak w przypadku użycia broni
jądrowej.
Zagrożenie spowodowane awarią reaktora jądrowego
Pochodzenie skażeń promieniotwórczych, które napłynęły do Polski w końcu kwietnia 1986 r., było
nieznane, gdyż Związek Radziecki przekazał informację o awarii z kilkudniowym opóźnieniem.
Dopiero przeprowadzona analiza spektrometryczna zebranych na filtrze aerozoli powietrza wykazała,
że są to produkty rozszczepienia pochodzące z awarii reaktora.
Skażenia promieniotwórcze po awarii w Czarnobylu dotarły do Polski wyłącznie poprzez powietrze.
Szybkość ich osadzania na powierzchni ziemi w okresie bezdeszczowym jest proporcjonalna do ich
stężenia w przyziemnej warstwie powietrza. Zależy to od takich czynników jak rodzaj pierwiastka
(izotopu) promieniotwórczego, jego postać fizyczna i chemiczna, wielkość aerozoli, warunki
turbulencji czy rodzaj powierzchni. Szczególne znaczenie dla skażeń terenu, roślin i gleby ma
wymywanie ich przez deszcz. Zależy to od zawartości substancji promieniotwórczej w całej warstwie
powietrza objętego opadem oraz od intensywności opadu. W końcu kwietnia 1986 r. miały miejsce
nieliczne i tylko lokalne niewielkie deszcze, stąd też różne rejony Polski zostały skażone
nierównomiernie. Maksymalna moc dawki promieniowania wynosiła wówczas 0,45 mR/h
(milirentgena na godzinę) i uległa szybkiemu obniżeniu: na początku maja wartość średnia wynosiła
0,02 mR/h. Pozwoliło to ustalić, że jej sumaryczna roczna wartość będzie znacznie niższa od wartości
dopuszczalnej dla ludności. W tej sytuacji nie było potrzeby przebywania ludzi w ukryciach
przeciwopadowych. Natomiast należało określić zagrożenie organizmu skażeniami wewnętrznymi
drogą inhalacyjną oraz od spożywania skażonej żywności. W szczególności dotyczyło to izotopów
jodu, których udział w pierwszym okresie po awarii w mieszaninie produktów rozszczepienia wynosił
ponad 80%.
Skutki zdrowotne skażeń
Termin „uszkodzenia popromienne” określa wszystkie biologiczne efekty napromienienia – od
nieznacznych do śmiertelnych. Krótkotrwałe napromienienie całego ciała dużą dawką (rzędu kilkuset
lub więcej rentgenów) przynosi objawy ostrej choroby popromiennej, takie jak wymioty, na ogół
krwawe biegunki, uczucie zmęczenia, dolegliwości przewodu pokarmowego, układu krwiotwórczego i
układu nerwowego. Jej przebieg uzależniony jest od otrzymanej dawki promieniowania i w wielu
przypadkach kończy się śmiercią.
Choroba popromienna może mieć również przebieg przewlekły, wywołany długotrwałym
zewnętrznym lub wewnętrznym napromienieniem organizmu. Jej skutkiem mogą być anemie i
białaczki. Może też wystąpić popromienne uszkodzenie skóry, które objawia się wypadaniem
owłosienia i kontaktowym oparzeniem skóry, spowodowanym cząstkami pyłu promieniotwórczego
leżącymi na jej powierzchni.
Napromienienie organizmu może powodować również skutki genetyczne, które objawiają się
zwiększoną liczbą poronień, martwych urodzeń i wad wrodzonych u potomstwa. Jedynym możliwym
działaniem dla zmniejszenia popromiennych skutków genetycznych jest ograniczenie do minimum
narażenia dzieci i młodych ludzi oraz unikanie poczęć potomstwa przez co najmniej kilka miesięcy po
napromienieniu.
mgr Beata Marszałek
Chemiczne świąteczne pierniczki
Składniki:
¼ szkl. C6H12O6 + C6H12O6 (miodu),
80g tripalmitynianu- glicerolu (C15H31COO)3C3H5 (masła),
½ szkl. C12H22O11 (cukru),
1 jajko C237H386O78N58S2 ,
2 ¼ szkl. (C6H10O5)n (mąki) ,
1 łyżeczka NaHCO3 (sody oczyszczonej),
2 łyżeczki przyprawy do piernika lub cynamonianu etylu C11H12O2 (cynamonu),
1 łyżeczka NH4HCO3 (amoniaku spożywczego).
Wykonanie:
Miód, masło dajemy do garnka i podgrzewamy, po ostudzeniu mieszaniny dodajemy resztę
składników i dokładnie mieszamy następnie wałkujemy i wycinamy różne nieregularne
kształty. Wykładamy na blaszkę posmarowaną kwasem oleinowym C17H33COOH
przeprowadzając reakcję endoenergetyczną –pieczenie w temp. 180
otrzymyjemy
przepyszne Bożonarodzeniowe pierniczki. Po ostudzeniu pokrywamy powierzchnię warstwą
lukru.
Przepis na lukier
C12H22O11 (cukier puder) + C6H8O7 (kwas cytrynowy-sok z cytryny ), mieszamy i gotowe!
Smacznego!!
mgr Agnieszka Korus
W KRAINIE WIECZNEGO MROZU
Myliłby się ktoś sądząc, że w wyniku skrajnie trudnych warunków jakie panują w Arktyce i
Antarktyce oraz w najwyższych partiach gór, będą to tereny zupełnie pozbawione życia.
Istnieją bowiem organizmy, które są w stanie przetrwać w miejscach, gdzie temperatura spada
nawet do -50 stopni C. W Himalajach, Andach, Alpach i górach Antarktydy zaobserwować
można niezwykłe zjawisko – śnieg przybiera tam kolor różowy. Jest to efekt obecności
jednokomórkowych glonów, które oprócz chlorofilu, zielonego barwnika umożliwiającego
fotosyntezę, posiadają także barwnik czerwony, który chroni je przed promieniowaniem
ultrafioletowym.
Od tysięcy lat, ten tajemniczy różowy śnieg – znany jako arbuzowy śnieg – zadziwiał poszukiwaczy i
naukowców.
Oprócz glonów, na obszarach wiecznego śniegu żyją również większe organizmy:
skąposzczety i kilka gatunków owadów. Niezwykle odporne na trudne warunki środowiskowe
obszarów polarnych są także porosty. Organizmy te złożone są z dwóch komponentów,
żyjących ze sobą w ścisłej symbiozie: grzybów oraz jednokomórkowych lub nitkowatych
glonów. Strzępki grzyba ochraniają glony oraz dostarczają im wody i soli mineralnych,
podczas gdy glony przeprowadzają fotosyntezę.
Nie tylko tak drobne organizmy potrafią przetrwać w warunkach polarnych, większe też mają
na to swoje sposoby. W bliskim sąsiedztwie pól lodowych możemy spotkać: mchy, goryczki,
goździki górskie. Niektóre z tych roślin potrafią nawet wytwarzać ciepło, by stopić śnieg
wokół siebie.
Rośliny górskie: goryczka, goździk lodnikowy, dzwonek alpejski, aster alpejski
Również niektóre zwierzęta przystosowały się do życia w surowych, polarnych warunkach.
Piesiec, zwany inaczej lisem polarnym, zamieszkuje arktyczną część Eurazji i Ameryki
Północnej. Ma bardzo gęstą, długą sierść, która zmienia kolor w zależności od pory roku:
latem jest jasnobrązowa, latem biała. Futro okrywa nawet podeszwy stóp lisa, a jego małe
uszy otoczone są gęstym włosiem, dzięki czemu nie traci przez nie ciepła.
Lis polarny, inaczej piesiec lub fenek. Zamieszkuje polarną część Eurazji i Ameryki Północnej.
Rejon bieguna północnego jest miejscem życia jednego z największych drapieżników
żyjących współcześnie na Ziemi: niedźwiedzia polarnego. Jego głównym pokarmem są foki,
kolejna grupa zwierząt potrafiąca przetrwać w warunkach polarnych.
Foka grenlandzka oraz pingwin cesarski, który może odbywać lęgi nawet podczas antarktycznej zimy.
Pingwiny, to najbardziej charakterystyczne ptaki związane z zimnym klimatem. Przed
zimnem zabezpiecza je, podobnie jak foki, gruba warstwa tłuszczu.
Weihnachtsmarkt
Weihnachtsmarkt to tradycyjny jarmark bożonarodzeniowy odbywający się w
wielu miastach, głównie krajów niemieckojęzycznych: Niemiec, Austrii, Szwajcarii.
Od niedawna stały się popularne także we Włoszech.
Zwyczaj świątecznych jarmarków sięga końca XIII wieku w Austrii, a w
Niemczech końca XIV. Początkowo było to miejsce, gdzie zaopatrywano się w
żywność na srogą zimę, a dopiero z czasem zaczęło przyciągać turystów z różnych
stron świata. Jarmarki te są idealne dla osób chcących poczuć atmosferę świąt jeszcze
przed ich rozpoczęciem.
W okresie listopad - styczeń wiele miast u naszych sąsiadów przemienia się w
cudowne i klimatyczne miejsca, gdzie zobaczyć można liczne stragany promujące
lokalną kulturę, jak i tradycję. Oczywiście jedną z ważniejszych części tego
wydarzenia jest regionalna niemiecka kuchnia. Odbywa się ono na ulicach lub placach
starszych części miast. Nie brakuje stoisk oferujących między innymi ozdoby
świąteczne lub liczne rękodzieła. Towarzyszą temu różnego rodzaju występy
muzyczne, taneczne koncerty charytatywne i prezentacje szopek bożonarodzeniowych.
Jeden z największych jarmarków odbywa się w Kolonii.
W tym przedświątecznym czasie popularne są rozrywkowe atrakcje, na
przykład w postaci objazdowych lunaparków. Bardzo tradycyjny charakter nadaje
także zasada zakazująca sprzedaży fast - foodów i płyt z nowoczesną muzyką lub
grami komputerowymi.
Jarmark bożonarodzeniowy przed ratuszem w Wiedniu.
Want to know some funny and
interesting things about Christmas?
Check out the facts below!

Christmas is an annual Christian holiday held on December 25th
celebrating the birth of Jesus.

Christmas trees are also known as the Yule-tree.

Christmas trees are evergreen trees, usually either a fir tree, pine tree or
spruce tree.

It is believed that decorating Christmas trees originated in 16th century
Germany when Christians would bring decorated trees into their homes.

Some people say the Christmas season officially begins when Santa
arrives at the end of the Macy’s Thanksgiving Parade.

Did you ever wonder where X-Mas came from? X means Christ in Greek
so to shorten the word Christmas we sometimes use X-Mas.

In 1836 Alabama became the first state in the US to declare Christmas a
legal holiday.

Oklahoma became the last state to declare Christmas a legal holiday in
1907.

In June of 1970 Christmas became a federal holiday in the US.

Christmas trees were first decorated with foods such as apples, nuts and
dates.

In the 18th century Christmas trees began being decorated with candles.

Electric Christmas tree lights were first used in 1895.

Did you know that giving presents were once banned by the Catholic
Church. It was believed that gift giving was connected to paganism.

If you received all the gifts from the song “The Twelve Days of
Christmas” you would have 364 presents.

Do you know why we say the Twelve Days of Christmas? It is believed
that it took the 3 kings 12 days to find baby Jesus.

The song Jingle Bells was written by James Pierpont in 1857. It was
originally called “One Horse Open Sleigh” and was made for
Thanksgiving.

Many years ago in England a traditional Christmas dinner included a pig
head served with mustard.

The tradition of naughty children getting a lump of coal in their stocking
comes from Italy.

Did you know that tinsel was once made of real silver! It was invented in
Germany in 1610.

There are two islands named Christmas. Christmas Island (formerly
Kiritimati) in the Pacific Ocean and Christmas Island in the Indian Ocean.

The tallest Christmas tree ever displayed was in Seattle Washington in
1950. The Christmas tree was 221 feet tall!

It is said that candy canes were invented by a candy maker in Indiana.
He wanted to use them to spread the name Jesus around the world.

Santa Claus is also known as St. Nicholas, Father Christmas,
Grandfather Frost and Kris Kringle.

Santa is believed to bring gifts to good girls and boys on the night
before Christmas (December 24th).

There are 3 towns in the Us that are named Santa Claus. One in Georgia,
one in Arizona and one in Indiana.

Santa Claus 8 eight reindeer are named: Comet, Cupid, Dasher, Dancer,
Prancer, Vixen, Donder Blitzen.
KĄCIK FILMOWY
„Bogowie”
Film ,,Bogowie'' trafił do kin na początku listopada 2014r. Został oparty na wydarzeniach
autentycznych.
Utwór przedstawia fragment życia, działalność oraz niewiarygodne dokonanie
najwybitniejszego polskiego kardiochirurga - Zbigniewa Religi i zespołu lekarzy, którzy z
nim współpracowali. Ukazanie jego nastawienia do rzeczywistości, siły charakteru,
wytrwałości, a przede wszystkim wielkiego zaangażowania w proces ratowania chorych
zrobiły na mnie duże wrażenie. Pierwszą rzeczą, na którą chciałabym zwrócić uwagę jest
świetna muzyka. Idealnie podkreśla nastrój panujący na ekranie. Ukłony przesyłam również
w stronę reżysera za wspaniałe zobrazowanie ani trochę nieprzejaskrawionych faktów.
Oglądając, warto zwrócić uwagę na postawę głównego bohatera, który naprawdę kocha swoją
pracę. Nie zauważa jednak, że powoli zaczyna się w niej zatracać. Wręcz przeciwnie - bierze
na siebie zbyt wiele obowiązków, zapominając o sobie samym. W swojej podróży na sam
szczyt jako lekarz, stacza się jako człowiek. Znaczne postępy w karierze zawodowej
oznaczają dla niego coraz więcej alkoholu, papierosów i czasu spędzonego z dala od rodziny.
Dzięki temu filmowi wielu ludzi przekonało się, że Religa był geniuszem, lecz nie
świętym. Jest to piękna, a zarazem straszna opowieść, ponieważ niesienie pomocy innym
łączy się z upadkiem. Na szczęście doktor potrafił się z nich podnieść i walczyć do końca.
Niektórzy powiedzą ,,Po co nam lekarz, który nawet nad sobą nie potrafi zapanować?'' Cóż,
tutaj każdy z nas być może doszuka się drugiego dna...Wierzę, że jest to historia człowieka
wielkiego i ułomnego zarazem.
Reżyseria: Łukasz Palkowski
Obsada:
Zbigniew Religa - Tomasz Kot (,,Dlaczego nie!'', ,,Ciacho'')
Marian Zembala - Piotr Głowacki (,,Wkręceni'', ,,Dziewczyna z szafy'')
Anna Religa - Magdalena Czerwińska (,,Prawo miasta'', ,,Pod mocnym aniołem'')
Pielęgniarka Krystyna - Karolina Piechota (,,Huśtawka'', ,,Arbiter uwagi'')
prof. Jan Nielubowicz - Marian Opania (,,Śluby panieńskie'', Wałęsa. Człowiek z nadziei'')
prof. Jan Moll - Władysław Kowalski (,,Układ warszawski'', ,,Glina'')
Martyna Armatys, II BG
,,Dzień dobry, kocham cię''
Szymon jest przystojnym lekarzem rozchwytywanym przez
pielęgniarki. Basia to amatorka jazdy na rolkach pracująca w
dużej korporacji. Pewnego dnia dosłownie wpadają na siebie na
ulicy i zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Jednak
dziwnym trafem po pierwszym spotkaniu ich kontakt się urywa,
choć oboje wszelkimi możliwymi sposobami próbują się odnaleźć.
Chłopakowi w poszukiwaniach pomaga mało rozgarnięty przyjaciel
- Lucek. W tym czasie Leon - bogaty playboy dostaje ostrzeżenie
od rodziców, że jeśli natychmiast nie znajdzie sobie żony i nie
ustatkuje się, ojciec go wydziedziczy. Postanawia więc przyjechać
do swej dawnej szkolnej koleżanki - Barbary. Ta nie jest zbyt
zainteresowana jego zalotami, jednak nieco później zmienia
zdanie... Teraz musi wybrać pomiędzy dwoma mężczyznami.
Który z nich okaże się być miłością jej życia?
Reżyseria: Ryszard Zatorski
Obsada:
Basia - Barbara Kurdej-Szatan
Szymon - Aleksy Komorowski
Paula - Olga Bołądź
Lucek - Paweł Domagała
Leon - Łukasz Garlicki
Iwo - Maciej Musiał
Martyna Armatys, II BG