Pierwsze dni dziecka w przedszkolu i szkole

Pierwsze dni dziecka
w przedszkolu
i szkole - jak oswoić
lęk?
Obawa przed nowym otoczeniem, grupą społeczną, rozstaniem z opiekunem jest zupełnie
normalnym elementem zmiany, jaką przechodzą dzieci rozpoczynając naukę w przedszkolu
lub szkole. Lęk o lekkim nasileniu nie powinien nas specjalnie niepokoić. Przystosowanie się
do nowego środowiska wymaga czasu i dojrzałości poznawczej, społecznej, a przede
wszystkim emocjonalnej. W tym trudnym okresie ogromnie ważna jest obecność cierpliwego
i uważnego dorosłego, który nazwie przeżywane przez dziecko emocje, urealni je,
wytłumaczy, dlaczego się pojawiły, a także swoim przykładem pokaże, jak bardzo normalne
jest to, co czuje.
Jak więc ułatwić dziecku adaptację do warunków przedszkola czy szkoły? Warto
rozpocząć od wspólnych zajęć na terenie placówki edukacyjnej, do której pójdzie nasze
dziecko. Takie spotkania, regularne, trwające zazwyczaj kilka godzin, organizowane są przez
nauczycieli w czerwcu lub sierpniu. To znakomita okazja by zobaczyć nowe miejsce, salę,
plac zabaw i wszystkie zabawki oraz zawrzeć pierwsze znajomości z innymi dziećmi, ich
rodzicami i nauczycielami. Nic tak bardzo nie zachęca dzieci do zajęć, jak perspektywa super
zabawy z fajnym kolegą.
Szkoły i przedszkola polecają rodzicom zakup wyprawki, w skład której wchodzą przybory
pisarskie, plastyczne, książki i karty pracy. Wspólna wyprawa z dzieckiem po zakupy to
dobry sposób na wzmocnienie jego zaangażowania i chęci do wspólnej nauki z innymi
dziećmi. Pierwszy piórnik, plecak i worek na kapcie to dla małego człowieka okazja by
zaprezentować siebie – tego, jaki jest i co lubi. Pozwólmy dziecku wybierać, a potem oglądać
tę wyprawkę tyle razy, ile tylko będzie chciało. Niech cieszy się nowością i pierwszym tak
poważnym doświadczeniem w swoim życiu.
1
Nie zapominajmy o dzieleniu się własnymi doświadczeniami. Jak to było pierwszego dnia
szkoły? Wielu z dorosłych żywo pamięta ten dzień. Opowiedzmy swoim dzieciom o
ekscytacji, oczekiwaniu, ciekawości, a wreszcie wielkiej radości, gdy nadszedł pierwszy
września. Nie bójmy się mówić również o swoich zmartwieniach, jeśli widzimy, że nasze
dziecko również ich doświadcza. Urealnijmy to doświadczenie. Powiedzmy: „Widzę, że się
martwisz. Zmartwienia przed pierwszym dniem w szkole są normalne. Każde dziecko
zastanawia się jak to będzie…”. Pokażmy małemu człowiekowi, że w tej sytuacji nie jest sam.
Otoczony jest bowiem przez życzliwych i uważnych dorosłych, oraz rówieśników, którzy tak
jak i on, mają swoje obawy i ciekawości.
Dla tych dzieci, którym rozstanie przychodzi szczególnie trudno, które są bardziej wrażliwe i
lękliwe w sytuacjach nowych i zupełnie nieznanych, dobrym pomysłem może się okazać
zabawa w przedszkole. Rodzic i dziecko kolejno odgrywają role nauczyciela i
przedszkolaka. W ten sposób można również przećwiczyć umiejętności samoobsługowe,
leżakowanie czy uczestnictwo w zajęciach dydaktycznych (w tym zadawanie pytań). Zabranie
ze sobą do plecaczka przyjaciela – pluszaka albo innej ukochanej zabawki – to też sposób, by
ułatwić dziecku czas przejścia z otoczenia w pełni znanego do zupełnie nowego.
2
Rady dla Rodziców:



W szatni żegnajcie się krótko. Powiedzcie: „Kocham cię. Miłego dnia i dobrej
zabawy.” Długie pożegnania w szatni są bardzo stresujące dla dzieci i rodziców,
rozbudzają emocje tęsknoty, przestrachu i smutku, czyniąc z każdego poranka
naprawdę trudne doświadczenie. Czasami lepiej, by przez pierwsze tygodnie do
nowego miejsca odprowadzał dziecko tata – wielu ojcom dużo łatwiej przychodzi
powstrzymanie przykrych emocji i łez przy rozstaniu.
 Nie obiecujcie wspaniałych prezentów za „grzeczne pójście i pozostanie w
przedszkolu lub szkole” – przekupstwo ma tutaj krótkie nogi. Ważne, by wzbudzić w
dziecku motywację wewnętrzną do bycia w grupie, chęć wspólnej zabawy i nauki.
Powiedzcie: „Dzisiaj na pewno czeka ciebie ciekawy dzień. Zapamiętaj wszystko, bo
ja jestem bardzo ciekaw, czego się dziś dowiesz i czego mnie nauczysz. Nie mogę się
doczekać naszego spotkania po zajęciach w przedszkolu i wspólnej rozmowy o całym
twoim dniu.”
Bądźcie konkretni w mówieniu, o której odbierzecie malucha. Stwierdzenie „przyjdę
po ciebie po podwieczorku” pozwoli dziecku umieścić ten moment w czasie, co ułatwi
mu oczekiwanie.
Powtarzajcie dziecku, że zasady obowiązujące w przedszkolu lub szkole są dobre,
sensowne i potrzebne. Rutyna, powtarzalność i harmonia dają małemu człowiekowi
ogromne poczucie bezpieczeństwa. Reguły gwarantują powtarzalność zachowań
dorosłych, a przez to zwiększają dziecięce zaufanie do nauczycieli.
Agnieszka Gąstoł-Olbrycht
psychoterapeuta, psycholog
pedagog specjalny
3