Wioleta Cieślik - Doktoris

Wioleta Cieślik
Uniwersytet Śląski
[email protected]
Synteza i aktywność biologiczna nowych pochodnych chinoliny.
Infekcje wywołane przez chorobotwórcze gatunki grzybów stanowią bardzo poważny
problem medyczny. Pomimo wieloletnich badań i dostępnych wielu leków wciąż dotykają
one ludzi. Poprawa warunków higienicznych paradoksalnie nie wpłynęła znacząco na
zmniejszenie zapadalności na grzybice. W ciągu ostatnich dwudziestu lat zaobserwowano
znaczące zmiany w epidemiologii grzybic. Wzrosła liczba i różnorodność nowych groźnych
zakażeń grzybiczych [1,2]. W wybranych grupach społeczno-zawodowych odsetek
występowania grzybicy stóp jest zwiększony. Jest to związane z wpływem różnorodnych
czynników środowiskowych, szczególnie ciężkiej pracy fizycznej, korzystania ze wspólnych
zakładowych umywalni i pryszniców, długotrwałego noszenia obuwia ochronnego oraz
nieodpowiednią higieną i pielęgnacją stóp [3-5]. Szczególnie narażeni na grzybicę są:
górnicy, hutnicy, pracownicy pralni, sportowcy, bywalcy basenów, policjanci i żołnierze.
Grzybica stóp w grupie górników jest jedną z częściej stwierdzanych dermatoz, do
występowania której przyczynia się charakterystyczny gorący mikroklimat w miejscu pracy,
noszenie obuwia ochronnego, sprzyjającego nadmiernej potliwości i zmiany pH skóry, jak
również korzystanie z łaźni zakładowych [6]. W badaniu klinicznym przeprowadzonym
wśród górników stwierdzono grzybicę stóp u ponad 50% badanych, podczas gdy częstość
występowania tych zakażeń w populacji Europy Zachodniej wynosi od 1,5% do 15%, co
podkreśla ogromny wpływ wykonywanego zawodu na występowanie zakażeń grzybiczych
stóp [7].
Choć dysponujemy szerokim wachlarzem medykamentów, dostępna ilość leków nie
przekłada się w prosty sposób na możliwości prowadzenia terapii. Badania wskazują, że w
większości przypadków grzybice spowodowane przez szczepy z rodzaju Candida mają
charakter przewlekły lub nieuleczalny. Ponadto grzyby często potrafią same bronić się przed
stosowanymi środkami chemicznymi do ich zwalczania. Lekooporność oraz skutki uboczne
terapii stanowią przyczynę dalszych poszukiwań innowacyjnych leków, które okazałyby się
mniej szkodliwe dla zdrowia człowieka, a bardziej skuteczne przeciwko czynnikowi
chorobotwórczemu [8].
Zakres projektu wpisuje się w nowatorskie trendy badawcze. Podstawowym celem projektu
jest poszukiwanie nowych środków przeciwgrzybiczych. Badania obejmować będą
projektowanie, syntezę oraz badanie aktywności przeciwgrzybiczej otrzymanych związków.
Oznaczenie ich aktywności i badania typu (Q)SAR umożliwią wyznaczenie cech
strukturalnych odpowiedzialnych za aktywność. Głównym obiektem badań są pochodne
chinoliny, uważane za tzw. uprzywilejowany fragment molekularny (ang. privileged
structure). Fragment chinolinowy jest ciekawym obiektem badań. Znanych jest wiele
pochodnych tego typu, które doskonale działają jako leki. Syntezowane związki są
potencjalnymi środkami przeciwgrzybiczymi, wstępne wyniki badań pokazały, że niektóre
pochodne chinoliny posiadają większe aktywności przeciwgrzybicze niż znany i stosowany
lek przeciwgrzybiczy Flukonazol [9]. Układy chinolinowe dobrze rokują na przyszłość [8].
Otrzymane aktywne związki w przyszłości mogą stanowić potencjalne składniki leków
przeciwgrzybiczych. Mogą również ułatwić rozbudowanie arsenału środków dostępnych do
zwalczania grzybic. Poznane zostaną również zależności struktura-aktywność umożliwiające
opracowanie dalszych interesujących układów.
Literatura:
[1]
M. Wierzbicka, Systemic mycoses – present threats, www.czytelniamedyczna.pl
[2]
www.doctorfungus.org
[3]
J. Łańcucki, S. Zabielski, Profilaktyka stanów zapalnych skóry stóp, Pol. Tyg. Lek., 7,
38, 1983, 1389-1392.
[4]
R. Nowicki, W. Placek, A. Grabias, H. Szarmach H, Grzybica stóp jako choroba
wynikająca z narażenia zawodowego u pracowników fizycznych, Med. Komunik., 25,
1989, 30-32.
[5]
R. Nowicki, Grzybica stóp w świetle badań klinicznych i mikologicznych, Przegl.
Dermatol., 73, 1986, 46-48.
[6]
J. Rubisz-Brzezińska, Choroby zawodowe skóry górników i hutników. [w:] Choroby
skóry. red. S. Jabłońska. PZWL, Warszawa, 1980, 284-289.
[7]
Z. Adamski, P. Kociałkowski, T. Mrozowski, Grzybice stóp i paznokci – możliwości
terapeutyczne (cz. I). Dermatol. Estet., 4, 2002, 280-287.
[8]
R. Musiol, M. Serda, S. Hensel-Bielowka, J. Polanski, Quinoline-based antifungals,
Curr. Med. Chem. 17, 2010, 1960-73.
[9]
R. Musiol, J. Jampilek, V. Buchta, L. Silva, H. Niedbala, B. Podeszwa, A. Palka, K.
Majerz-Maniecka, B. Oleksynd, J. Polanski, Antifungal properties of new series of
quinoline derivatives, Bioorg. Med. Chem., 14, 2006, 3592-3598.