Nazywałem się Boruch Libfeld

Scenariusz 2 – Nazywałem się Boruch Libfeld
Filmy wskazane w scenariuszu dostępne są
na kanale YouTube projektu SiecTolerancji
http://tnij.org/jragzgk
Paweł Kwiecień,
konsultacja metodologiczna:
Magdalena Tulska-Budziak
45 minut
Stowarzyszenie Kuturalno-Edukacyjno-Naukowe „KEN”
Scenariusz 2
Nazywałem się Boruch Libfeld
Adresat:
uczniowie szkół ponadgimnazjalnych wszystkich typów
Cele lekcji:
• Zrozumienie pojęcia dyskryminacji.
• Analiza przyczyn postaw dyskryminacyjnych.
• Poznanie historii Żydów polskich w XX wieku.
• Sprowokowanie ucznia do autorefleksji na temat własnych postaw dyskryminacyjnych.
• Budowanie postawy otwartości na inność, odmienność.
• Rozwijanie kompetencji społecznych sprzyjających
funkcjonowaniu w świecie wielokulturowym.
• Przybliżenie pojęcia „mowa nienawiści”.
• Sprowokowanie ucznia do autorefleksji na temat
własnych postaw dyskryminacyjnych.
• Budowanie postawy otwartości na inność, odmienność.
• Rozwijanie kompetencji społecznych sprzyjających
funkcjonowaniu w świecie wielokulturowym.
Środki glotto-dydaktyczne:
• Laptop
• Rzutnik i ekran
• Głośniki
• Materiały audio i wideo
• Slajdy
1
Scenariusz 2 – Nazywałem się Boruch Libfeld
Przebieg lekcji
Nauczyciel(ka):
Dzisiaj w naszej klasie pojawi się nowy uczeń – Boruch Libfeld.
Pracujemy w grupach. Proszę wypisać w punktach, jak myślicie,
jakiej narodowości jest Boruch i jakie macie emocje, odczucia
pojawiają się w związku z jego obecnością.
Model:
Boruch to Syryjczyk. Cieszę się, że będzie z nami, bo dowiem
się czegoś o kulturze tego regionu. / Boję się, że nie zrozumiem,
co on lubi.
Model odpowiedzi pojawia się na slajdzie.
Przewidywane odpowiedzi:
• o Żyd, obawiam się, że nie będzie mu lekko;
•
to muzułmanin, nie chcę żeby był w mojej klasie;
• …
Nauczyciel(ka):
Proszę przeczytać, co zapisaliście. Czy zauważyliście, że dokonaliście oceny człowieka, którego w ogóle nie znacie? Czym kierowaliście się przy ocenie kolegi?
Przewidywane odpowiedzi:
• nazwiskiem;
• tym, co mówi się u mnie w domu;
• bo tak jest;
• wszyscy to wiedzą;
• …
2
Scenariusz 2 – Nazywałem się Boruch Libfeld
Nauczyciel(ka):
A więc przy ocenie człowieka kierowaliście się nie wiedzą
czy doświadczeniem osobistym, a stereotypami, uprzedzeniami, niechęcią, złością. A może czymś jeszcze? O tym
będziemy rozmawiać na dzisiejszej lekcji. Poznamy historię polskiego Żyda, czy może Polaka pochodzenia żydowskiego, i zastanowimy się, czym jest dyskryminacja.
1. Zadanie
Nauczyciel(ka):
Proszę wysłuchać wypowiedzi młodego chłopaka,
który przyjechał do Polski, ponieważ chciał poznać
kraj swoich dziadków.
Proszą zapisać w jednym zdaniu, jak nasz gość tłumaczy
niechęć do innych.
Nauczyciel(ka) odtwarza film Żyd_dyskryminacja (alternatywa od życia w Polsce), uczennice i uczniowie samodzielnie wypełniają zadanie.
Nauczyciel(ka):
Proszę odczytać wasze notatki.
Przewidywane odpowiedzi:
• każdy potrzebuje wroga;
• ci, którzy się czymś różnią, nie lubią się;
• to jak futbol – trzeba nienawidzić nie naszych;
• …
Nauczyciel(ka):
Czy zgadzacie się z tezą, że każdy potrzebuje wroga?
Następuje swobodna wymiana zdań, którą moderuje nauczyciel(ka).
Czas trwania – ok. 5 minut.
3
Scenariusz 2 – Nazywałem się Boruch Libfeld
Pytania pomocnicze do dyskusji:
• Kogo wybieramy jako wroga?
• Dlaczego potrzebujemy wroga?
• Co nam daje jego posiadanie?
• Czy sami chcielibyście być obiektem wrogości?
Nauczyciel(ka):
Bardzo dziękuję za interesujące wypowiedzi. Chcę
przedstawić wam pewnego człowieka.
Nauczyciel(ka) włącza prezentację archiwalnych dokumentów: aktu urodzenia
Borucha Libfelda, jego świadectwa szkolne, zaświadczenia uniwersyteckie.
Pomyślcie, kim był ten człowiek? Co lubił? Jak spędzał
czas? W co wierzył? Jakim był uczniem i studentem?
Uczennice i uczniowie fantazjują na temat postaci. Nie ma złych odpowiedzi.
Zwróćcie uwagę na daty. Jak myślicie, co się stało z tym
chłopakiem?
Przewidywane odpowiedzi:
• zginął w Oświęcimiu;
• wyjechał z Polski przed wojną;
• jako Żyd współpracował z NKWD i wyjechał do ZSRR;
• …
Nauczyciel(ka):
Proszę uważnie przyjrzeć się dokumentowi na slajdzie.
Nauczyciel(ka) pokazuje slajd – legitymację służbową Edwarda Słuczańskiego.
Zauważcie, że data urodzenia jest taka sama, jak u Borucha
Libfelda. To jest ta sama osoba! Udało się mu przeżyć okupację
niemiecką w Polsce.
Pracujemy w parach. Jak myślicie, dlaczego i kiedy Boruch zmienił
tożsamość? Proszę zapisać wasze przypuszczenia w punktach.
4
Scenariusz 2 – Nazywałem się Boruch Libfeld
Przewidywane odpowiedzi:
• w czasie wojny, bo by zginął;
• po wojnie, bo nie mógł dostać pracy;
• po wojnie, ponieważ był cwany i chciał się urządzić;
• bo się bał;
• …
Nauczyciel(ka):
Zauważcie, że nie tak dawno temu w Polsce niektórzy nasi obywatele musieli przestać być sobą, gdyż groziła im śmierć. Zwróćcie uwagę, że dzisiaj w naszym
kraju niektórzy też muszą ukrywać, kim są naprawdę, co lubią, w co wierzą. Jak myślicie, dlaczego?
Przewidywane odpowiedzi:
• bo boją się odrzucenia;
• ponieważ obawiają się napaści fizycznej;
• bo ich nie będą lubić;
• bo będą sami;
• …
Nauczyciel(ka):
A więc dyskryminowanie to forma wykluczenia społecznego objawiająca się poprzez traktowanie danej osoby mniej
przychylnie niż innej w porównywalnej sytuacji ze względu
na jakąś cechę (np. płeć, tożsamość seksualna, wiek, niepełnosprawność, religia lub przekonania czy pochodzenie
etniczne lub rasowe). Dyskryminacja może dotknąć każdego z nas, bo każdy z nas czymś różni się od innych.
5
Scenariusz 2 – Nazywałem się Boruch Libfeld
1. Zadanie podsumowujące:
Nauczyciel(ka):
Pracujemy w grupach. Proszę sformułować w jednym zdaniu
przesłanie, myśl, którą chciałby przeczytać Boruch Libfeld i młody człowiek, którego wysłuchaliście.
Uczennice i uczniowie odczytują swoje propozycje, a lekcja kończy się wyświetleniem slajdu z przesłaniem:
Żyjmy tak, żeby w naszym świecie nikt nie musiał
przestać być sobą.
Fotografie zostały wykorzystane za zgodą właścicielki Magdy Tulskiej-Budziak.
6