program_RYS_uwagi IES_final_27.08

Szanowni Państwo,
Inauguracja pilotażowego programu wspierania termomodernizacji budownictwa jednorodzinnego to niewątpliwie dobry krok
w kierunku zmniejszenia zużycia energii w tym sektorze budownictwa, a w konsekwencji również ograniczenia zanieczyszczenia
powietrza będącego skutkiem spalania niskiej jakości paliw w kotłach węglowych wykorzystywanych obecnie w większości budynków
jednorodzinnych. Niewątpliwie korzystne jest, że zaproponowany instrument finansowy, oprócz niskooprocentowanego kredytu,
oferuje beneficjentom również możliwość skorzystania z komponentu dotacyjnego, którego obecność de facto może zdecydować o
atrakcyjności programu dla właścicieli budynków jednorodzinnych. Udostępniony wstępny opis procedur programu „Ryś” daje
ponadto nadzieję, że proces aplikacji o środki finansowe nie będzie dla beneficjentów działaniem pracochłonnym i skomplikowanym.
Niezwykle istotnym jest aby element ten stał się jednym ze sztandarowych atrybutów programów skierowanych do beneficjentów
indywidualnych, gdyż poziom komplikacji procedur, obok wysokości dotacji, ma w tym segmencie inwestorów kluczowy wpływ na
kształtowanie popytu.
Doceniając niniejszym prace NFOŚiGW nad przygotowaniem programu, który w ocenie samego Funduszu powinien być
atrakcyjny i łatwo dostępny, przedstawiamy poniżej uwagi do programu ustrukturyzowane wg zaleceń NFOŚiGW.
Z wyrazami szacunku
Zespół Instytutu Ekonomii Środowiska
1
Formularz uwag do: Projektu programu priorytetowego „Poprawa efektywności energetycznej Część 4) Ryś –
termomodernizacja budynków jednorodzinnych”
Osoba
uwagi:
zgłaszająca Andrzej Guła, Marek Zaborowski, Instytut Ekonomii Środowiska
L.p.
Aktualny zapis
1.
Cel programu „Zmniejszenie emisji 1 (str. 1)
CO2 oraz pyłów w wyniku poprawy
efektywności wykorzystania energii
w istniejących jednorodzinnych
budynkach mieszkalnych.”
Ustęp
strony
/
nr Treść uwagi i uzasadnienie zmiany
Proponowany zapis
Jednym z fundamentalnych pytań, na Uzupełnić cel ogólny o (a) wsparcie
ochrony
powietrza
które należy odpowiedzieć jest to jaki cel programów
wynikających z dyrektywy CAFE, (b)
przyświeca programowi RYŚ.
standardu
Obecnie zdefiniowany ogólny cel promocja
wymaga uszczegółowienia dla potrzeb termomodernizacji budynków ponad
programu, tak aby zmaksymalizować stan wynikający z obecnych regulacji
prawnych.
jego efekty.
Celem
szczegółowym
programu
powinno być: (a) wsparcie programów
ochrony powietrza wynikających z
dyrektywy CAFE; (b) promowanie
standardów
termomodernizacji
budynków ponad stan wynikający z
obecnych regulacji prawnych.
Następujące przesłanki wskazują na
uszczegółowienie celu programu tak,
aby obejmował on wsparcie programów
wynikających z dyrektywy CAFE: (a) w
2
trakcie
licznych
wystąpień
przedstawicieli
rządu
wielokrotnie
podkreślano, że program RYŚ ma
wzmocnić programy ochrony powietrza,
jednak (b) przy obecnej skali programu i
rozproszeniu go na terenie całego kraju
efekt w postaci poprawy jakości
powietrza będzie niezauważalny.
Modernizacja
0,15–0,25%
zasobu
budynków jednorodzinnych (do 2020 r.)
w skali całego kraju nie przełoży się na
poprawę jakości powietrza na terenach
zanieczyszczonych.
Większy
efekt
mógłby
być
osiągnięty
poprzez
nakierowanie programu RYŚ (w części
lub
całości)
na
obszary
gdzie
realizowane są programy ochrony
powietrza. Dla przykładu, w Republice
Czeskiej
program
wsparcia
termomodernizacji budynków Nova
Zelena Usporam zakłada wyższą
intensywność wsparcia dla domów
położonych
w
zanieczyszczonych
regionach.
Promowanie określonego standardu
modernizacji ma duże znaczenie
np. niemiecki program KfW promuje
różne stopnie modernizacji - KfWEfficiency House 55, 70, 85 itd.
3
Standardy wspierane przez KfW
stanowią łatwą do rozpoznania przez
indywidualnych klientów markę.
W propozycji programu RYŚ zabrakło
nazwania standardów modernizacji (tak,
jak to zrobiono np. w KfW, czy przy
programie NF-15, NF-40). Nazwanie i
promocja standardów RYŚ miałoby
niezmiernie ważny wymiar promocyjny i
edukacyjny.
Należy pamiętać, iż beneficjentami
programu (w ogromnej większości) są
ludzie
nie
posiadający
wiedzy
technicznej, dla której informacja tj.
współczynniki przenikalności cieplnej
niewiele mówią.
2.
Budżet (300 milionów złotych na 5 Uwaga ogólna
lat)
Można przyjąć, że w ciągu ośmiu lat funkcjonowania
programu,
przy
założeniu, że średni kredyt zaciągnięty
przez beneficjenta w ramach programu
wyniesie 30 000 zł, modernizacji
poddanych zostanie 10 000 budynków
(około 2 000 rocznie z ok. 5 000 0000,04% rocznie). Tak więc w całym
pięcioletnim okresie funkcjonowania
programu termomodernizacji zostanie
poddanych
0,15–0,25%
budynków
jednorodzinnych w Polsce - to
niezmiernie mało. Przykładowo czeski
program Nova Zelena Usporam
4
finansuje rocznie modernizację ok. 1%
zasobu domów.
3.
Zwrotne formy dofinansowania
Uwaga ogólna
Ograniczenie jedynie do zwrotnych form Należy umożliwić korzystanie z
dofinansowania
wyklucza
z bezzwrotnych form finansowania
instrumentu ludzi uboższych i/lub nie (zob. uwagi niżej).
posiadających zdolności kredytowej.
Są to ludzie mieszkający niejednokrotnie
w
niedocieplonych
domach
ogrzewanych
niskosprawnymi
instalacjami
na
paliwa
stałe
(powodującymi
poważny
problem
zanieczyszczenia). Innymi słowy z
programu RYŚ będą mogły korzystać
jedynie
osoby
bardziej
majętne
(posiadające zdolność kredytową).
Takiego ograniczenia nie wprowadzono
ani w niemieckim KfW ani w czeskim
Nova Zelena Usporam (oba programy
nie wymuszają wzięcia kredytu co ma
miejsce w przypadku instrumentu RYŚ).
Zaletą dystrybucji środków np. poprzez
gminy
jest
redukcja
kosztów
administracyjnych
oraz
brak
konieczności
płacenia
podatku
dochodowego od dotacji (co ma miejsce
w przypadku obecnie zaproponowanej
konstrukcji).
5
4.
5.
6.
Nabór wniosków o kredyt wraz z 5.1. (str. 1)
dotacją prowadzony jest przez
bank w trybie ciągłym. Wnioski
składane są w banku, który zawarł
umowę o współpracy z NFOŚiGW.
6.2.d (str. 2)
Proponujemy umożliwienie dystrybucji
środków przez samorządy i WFOŚiGW,
szczególnie na tych obszarach gdzie
realizowane są programy ograniczenia
niskiej emisji (PONE) oraz tam gdzie
funkcjonują
doradcy
energetyczni.
Dystrybucja prze samorządy zmniejszy
koszty
wprowadzania
programu,
zmniejszy koszty transakcyjne, a udział
doradców energetycznych poprawi
jakość inwestycji. Dodatkową zaletą
może być to, że prace będą mogły być
również wykonywane przez osoby, które
maja środki ale np. nie mają zdolności
kredytowej, lub po prostu nie chcą
korzystać z usług bankowych.
Nabór wniosków o kredyt wraz z
dotacją prowadzony jest przez bank,
samorząd, lub WFOŚiGW w trybie
ciągłym. Wnioski składane są w
banku, samorządzie lub WFOŚiGW,
który zawarł umowę o współpracy z
NFOŚiGW.
W dalszych częściach stosowne zapisy
dotyczące banków powinny być
odpowiednio uzupełnione.
Uważamy, że modernizacja c.o. powinna W tabeli brakuje modernizacji
być dofinansowana, ponieważ stanowi instalacji c.o.(włącznie z zaworami) i
integralną część całej inwestycji – np. instalacji automatyki.
bez przeprowadzenia modernizacji c.o.
trudno
wyobrazić
sobie
montaż
niskotemperaturowych źródeł ciepła
(pompy ciepła, kolektory słoneczne).
Montaż kolektorów słonecznych 6.2.d Tabela (str. Koszt
kwalifikowany
na
montaż
wraz z wyposażeniem – 5 000 zł
2)
kolektorów słonecznych jest zbyt niski.
Ponadto nie określono jakie kolektory
maja być zamontowani (cieczowe czy
PV). Proponujemy podniesienie kosztu
kwalifikowanego do poziomu 10 tyś zł.
Montaż kolektorów słonecznych wraz
z wyposażeniem. – 10 000 zł.
Proponujemy
zrezygnowanie
z
instalacji kolektorów, które będą
mogły być finansowane z innych
programów
(np.
regionalnych).
6
Natomiast ważne jest umożliwienie
przygotowanie jednego wniosku do
kilku źródeł finansowania – np. RYŚ +
WFOSIGW.
7.
Intensywność dofinansowania
8.
Wnioskowana kwota środków na 7.31a
kredyty wraz z dotacją nie może
(str. 4)
być niższa od 5 000 tys. zł i wyższa
od 40 000 tys. zł;
7.2.1 (str. 3)
Proponujemy przenieść akapit do
tabeli kosztów kwalifikowanych (6.2.d)
Występuje błąd redakcyjny od 5 000 tyś. Wnioskowana kwota środków na
zł do 40 000 tyś. zł zamiast od 5 tyś. do kredyty wraz z dotacją nie może
40 tyś. zł
być niższa
od 5 tys.
zł
i
nie
wyższa
niż
60
tys.
zł, a
Ponieważ kwota dotacji uzależniona jest
od wysokości kredytu uważamy, iż górna przypadku realizacji prac z więcej niż
kwota powinna być podniesiona do jednej grupy nie wyższa niż 80 tyś zł.
poziomu co najmniej 60 tyś zł. Można
również zaproponować rozwiązanie
gdzie maksymalna kwota kredytu
zależna
jest
od
zakresu
prac
i wynosiłaby 60 tyś zł a w przypadku
termomodernizacji obiektu i wymiany
źródła
80 tyś. Zł
Wydaje się, że mimo wszystko na
dzisiaj ogrzewanie w Polsce przy
pomocy kolektorów słonecznych nie
jest ekonomicznie uzasadnione.
Zgodnie z naszymi (IEŚ, CEM, KAPE,
SCIAE) obliczeniami,
przy typowym
domu w którym wykonalibyśmy komplet
prac, koszty kwalifikowane wyniosą
ponad 65 000 zł
Pow.
m2
max
kw.
koszt Koszt
zł
7
ściany194,8
dach 83,54
strop 75,40
okna 35,56
zł/m2
150
100
100
600
29220
8354
7540
21336
Razem
66450
9.
10% dofinansowania, w przypadku 7.2.2a
połączenia dwóch elementów z (str. 3)
Grupy I,
Poziom wparcia dla dwóch grup prac na 20% dofinansowania, w przypadku
skorupie budynku jest zbyt mały. Często połączenia dwóch elementów z Grupy
beneficjenci będą realizować pracę typu I,
ocieplenie ścian + ocieplenie poddasza.
W takim przypadku 10% dotacji może
tylko zniechęcać do programu
10.
20% dofinansowania, w przypadku 7.2.2.c
połączenia trzech elementów z (str. 3)
Grupy I,
Beneficjenci realizujący trzy elementy z 25% dofinansowania, w przypadku
grupy I będą na siłę szukali wymiany połączenia trzech elementów z Grupy
choćby jednego okna żeby podnieść I,
poziom dotacji z 20% do 30%.
Proponujemy podniesienie poziomu
dotacji z 20% do 25%
11.
20% dofinansowania, w przypadku 7.2.2.d
realizacji elementu z Grupy II.
(str. 3)
Pominięto poziom dotacji w przypadku 20% dofinansowania, w przypadku
prac z grupy III. Proponujemy realizacji elementu z Grupy II lub III.
rozszerzenie tego zapisu o grupę III
12.
Na jeden budynek mieszkalny 7.3.2.i (str. 4)
może być udzielone więcej niż
jedno dofinansowanie w ramach
programu
Na jeden budynek mieszkalny może
być udzielone więcej niż jedno
dofinansowanie w ramach programu.
Z dofinansowaniem w ramach
programu
można
łączyć
inne
dofinansowanie z innych źródeł, pod
warunkiem, że nie zostaną naruszone
8
przepisy o pomocy publicznej (np. z
wojewódzkich programów ochrony
powietrza). Opracowania techniczne
przygotowane dla innych programów
publicznych będą w miarę możliwości
akceptowane przez NFOŚiGW (gdy
będą zawierały zakres podobny do
wymaganego przez NFOŚiGW)
9