Ministerstwo Sportu i Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej

Ministerstwo Sportu i Turystyki
Rzeczypospolitej Polskiej
Światowa Agencja Antydopingowa (WADA)
2010-03-02
Światowa Agencja Antydopingowa (World Anti-Doping Agency,
WADA) została powołana do życia na mocy ustaleń Światowej
Konferencji nt. Dopingu w Sporcie, która odbyła się Lozannie w
dniach 2-4 lutego 1999 r. Na zakończenie Konferencji
przedstawiciele władz publicznych i organizacji sportowych podpisali tzw. Deklarację
Lozańską. Przewidywała ona powstanie niezależnej międzynarodowej agencji
antydopingowej, gotowej do podjęcia działań już podczas Igrzysk XXVII Olimpiady w Sydney.
W ten sposób 10 listopada 1999 r. utworzono w Lozannie Światową Agencję Antydopingową.
21 sierpnia 2001 r. Rada Założycielska Agencji, po przeprowadzeniu w tej sprawie
głosowania, zadecydowała o przeniesieniu siedziby do Montrealu.
Światowa Agencja Antydopingowa w chwili obecnej promuje i koordynuje Światowy Program
Zwalczania Dopingu. Program ma na celu zapewnienie działań w ramach krajowych strategii
zapobiegania i zwalczania dopingu w sporcie. Cel ten WADA osiąga dzięki odpowiedniemu
mechanizmowi harmonizującemu, który tworzą dokumenty różnego szczebla, określające
założenia Programu i techniki ich realizacji. Mechanizm ten tworzy przede wszystkim
Światowy Kodeks Antydopingowy (dokument poziomu 1), a także międzynarodowe standardy
(dokumenty poziomu 2) oraz modele najlepszych praktyk (dokumenty poziomu 3).
Statut Światowej Agencji Antydopingowej przewiduje istnienie w strukturze organizacji Rady
Założycielskiej, która jest najwyższym organem decyzyjnym, a także Komitetu
Wykonawczego, zajmującego się bieżącą działalnością Agencji oraz pięciu komitetów
roboczych, odpowiedzialnych za realizację poszczególnych zadań. W Radzie Założycielskiej
zasiadać może co najwyżej czterdziestu członków, z których nie więcej niż osiemnastu
reprezentuje Ruch Olimpijski, a kolejnych osiemnastu rekrutuje się spośród przedstawicieli
władz publicznych, zaangażowanych w zwalczanie dopingu w sporcie.
Światowa Agencja Antydopingowa, pomimo znaczącego udziału w jej pracach czynnika
międzyrządowego, jest instytucją prawa prywatnego.
Światowy Kodeks Antydopingowy
Światowy Kodeks Antydopingowy w pierwotnym brzmieniu został przyjęty 5 marca 2003 roku
podczas obrad Światowej Konferencji nt. Dopingu w Sporcie w Kopenhadze. Zastąpił
obowiązujący jeszcze formalnie do Igrzysk XXVIII Olimpiady w Atenach Kodeks
Antydopingowy Ruchu Olimpijskiego.
Światowy Kodeks Antydopingowy zawiera wiele ciekawych rozwiązań prawnych, dotyczących
przede wszystkim sposobu zdefiniowania dopingu, a także charakteru odpowiedzialności w
przypadku przewinień dopingowych, kwestii wykonania orzeczonej kary oraz okresu
przedawnienia w zakresie sankcjonowania przewinień dopingowych.
Szczegółowej analizy przedmiotu regulacji Kodeksu z 2003 r. dokonano na łamach Sportu
Wyczynowego, nr 7-8/2003, w artykule Światowy Kodeks Antydopingowy – aspekty
prawne (s. 37-43). Pogłębiona analiza zmian przedmiotu regulacji, w związku rewizją
Kodeksu w 2007 r. opublikowana została w Sporcie Wyczynowym, nr 1-3/2008, w artykule
Nowy Kodeks Antydopingowy WADA 2007 (s. 131-136).
Standardy międzynarodowe i modele najlepszych praktyk
Standardy międzynarodowe dotyczą różnych obszarów technicznych i operacyjnych w
Światowym Programie Zwalczania Dopingu. Celem standardów międzynarodowych jest
zharmonizowanie działań prowadzonych przez organizacje antydopingowe odpowiedzialne
za konkretne techniczne i operacyjne części programów zwalczania dopingu.
W chwili obecnej istnieje pięć standardów międzynarodowych WADA. Najważniejszym jest
Lista zabronionych substancji i metod. Kolejne to Międzynarodowy Standard Wyłączeń
dla Celów Terapeutycznych, a także Międzynarodowy Standard dla Laboratoriów oraz
Międzynarodowy Standard Badań. Najmłodszym standardem jest przyjęty przez WADA w
2008 r. Międzynarodowy Standard Ochrony Prywatności i Danych Osobowych.
Szczegółowa analiza stanu prawnego w dziedzinie standardów międzynarodowych WADA
została opublikowana w Sporcie Wyczynowym, nr 2/2009, w artykule Międzynarodowe
standardy WADA 2009 – analiza stanu prawnego (s. 183-185).
Z kolei modele najlepszej praktyki konstruowane w oparciu o postanowienia Kodeksu zostały
opracowane jako najnowsze rozwiązania w różnych dziedzinach zwalczania dopingu w
sporcie. Modele są rekomendowane przez Agencję i udostępniane uczestnikom Światowego
Programu Zwalczania Dopingu na żądanie, ale nie mają charakteru wiążącego.
Załączniki do pobrania
Znowelizowany Światowy Kodeks Antydopingowy [1,3 MB]