Czy tzw. „sprzedaż” działki w ROD jest opodatkowana? W

Czy tzw. „sprzedaż” działki w ROD jest opodatkowana?
W sytuacjach, w których mówi się potocznie o sprzedaży czy kup nie dział ki w
ROD, na prawdę chodzi wy łącznie o przeniesienie na nowego działkowca własności
urządzeń, obiektów i nasadzeń znajdujących się na danej działce, a wzniesionych czy
kupionych przez poprzedniego użytkownika z własnej kieszeni. Przez długi okres
czasu sprawa opodatkowania takich transakcji była sporna. Wynikało to przede
wszystkim z art. 16 usta wy o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz. U. nr 169, poz.
1419 ze zm.), który w zasadzie zwalnia działkowców ze wszelkich podatków, które
mają związek z użytkowaniem działki rodzinnej. Na tle tej regulacji zarysowały się
dwie koncepcje.
Według pierwszej z nich, nabycie przez nowego użytkownika naniesień znajdujących
się na działce korzysta z powyższego zwolnienia. Takie stanowisko zaprezentował
m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy, który w wyroku z 28
listopada 2007 r. (sygn. akt I SA/Bd 676/06) stwierdził, że „(…) nakłady (na
nasadzenia, altanę, ogrodzenie) niewątpliwie zostały poniesione z powodu
użytkowania działki.
Gdyby nie jej użytkowanie nakłady te by nie powstały i skarżący nie miałby
obowiązku rozliczenia się z poprzednim użytkownikiem. W konsekwencji z tytułu
zwrotu nakładów, dotychczasowego i nowego użytkownika nie powinien obciążać
podatek od czynności cywilnoprawnych (obowiązek zapłaty podatku ma charakter
solidarny i ciąży na stronach czynności cywilnoprawnej). Zwolnienie przewidziane w
art. 16 ustawy obejmuje swoim zakresem tego rodzaju świadczenia”
Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), który zaprezentował inną koncepcję w
przedmiotowej sprawie.
Uznał mianowicie, że omawiane transakcje są obciążone podatkiem od czynności
cywilnoprawnych (PCC). Taka konkluzja wynika z wyroku wydanego w dniu 10
czerwca br. (sygn. akt II FSK 265/08), w którym przesądzono, iż za czynność objętą
PCC należy uznać rozliczenie między działkowcami nakładów poczynionych na
działce rodzinnej.
We dług NSA zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 16 usta wy o rodzinnych
ogrodach działkowych nie obejmuje sytuacji, w której jeden działkowiec spłaca
wartość poczynionych przez poprzedniego użytkownika nakładów, np. na
wybudowanie altany. Sąd uznał, że zwolnienie to obejmuje tylko użytkowanie
działek, a w analizowanej sprawie – według NSA – mamy do czynienia ze sprzedażą,
wobec czego umowa między działkowcami podlega PCC. Ten wyrok jest
prawomocny.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że podatek od czynności
cywilnoprawnych wynosi w tym wypadku 2 proc. wartości. Chodzi bowiem o
własność, a stawka tego podatku obciążająca sprzedaż nieruchomości i rzeczy
będących własnością sprzedającego to właśnie 2 proc. Jeśli więc ustalona w umowie
wartość altany, nasadzeń itp. wynosi np. 20 tys. zł, to fiskusowi na leży oddać 400 zł.
Podatek ten płaci się w urzędzie skarbowym właściwym wedle miejsca zamieszkania
nabywcy działki. Aby dopełnić tego obowiązku, trzeba się posłużyć urzędowym
formularzem (PCC-1 i PCC-1A), który można otrzymać w
urzędzie skarbowym albo ściągnąć z Internetu. Podatek od czynności cywilno
prawnych nie obciąża natomiast ustanowienia przez za rząd ROD na rzecz swojego
członka użytkowania działki.
Tomasz Terlecki