09_45_surowce ilaste do produkcji cementu - PORTAL

45. S U R O W C E I L A S T E D O P R O D U K C J I C E M E N T U
W przemyśle cementowym surowce ilaste są zaliczane do tzw. „surowców niskich”
w których zawartość węglanu wapnia CaCO3 wynosi do 40 %. Wykorzystuje się je do korekcji
składu surowca podstawowego tzw. „surowca wysokiego”, którym są z reguły wapienie
i margle. Optymalna zawartość CaCO3 we wsadzie do pieca cementowego wynosi 75-80 %.
W przypadku gdy wartość ta jest zbyt wysoka dodatek surowca ilastego zmienia proporcje
składników obniŜając zawartość CaCO3 i zwiększając udział SiO2, Al2O3 i Fe2O3.
Zagospodarowanie zasobów i wydobycie surowców ilastych do produkcji cementu jest
małe. Wynika to po pierwsze z faktu, Ŝe juŜ na etapie dokumentowania i eksploatacji złóŜ
dla przemysłu cementowego dąŜy się do optymalizacji składu surowca ograniczając
konieczność jego korygowania, a po drugie w procesie technologicznym, jako surowiec niski,
często stosuje się surowce odpadowe: pyły, popioły, ŜuŜle i inne, które zastępują surowce
naturalne.
Pod względem litologicznym udokumentowane w Polsce złoŜa tej kopaliny reprezentowane są przez gliny, iły, iłosyderyty, lessy, pyły.
Surowce ilaste do produkcji cementu zgodnie z ustawą „Prawo geologiczne i górnicze”
z dnia 4 lutego 1994 r., są zaliczane do kopalin pospolitych .
Geologiczne zasoby bilansowe wynoszą 220,07 mln t.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania złóŜ przedstawiono w tabeli 45.1.
Tabela 45.1
SUROWCE ILASTE DLA PRZEMYSŁU CEMENTOWEGO - mln t
Wyszczególnienie
Ilość
złóŜ
ZASOBY OGÓŁEM
29
Razem
220.07
Zasoby geologiczne
Bilansowe
A+B+C1
C2
181.85
pozabilansowe
Zasoby
przemysłowe
38.22
45.67
0.97
0.01
0.01
-
0.97
0.97
-
38.13
5.21
32.92
2.25
2.25
-
-
43.42
-
w tym - zasoby złóŜ zagospodarowanych
Razem 1. ZłoŜa zakładów czynnych
2. ZłoŜa eksploatowane okresowo
3
1
2
1.00
0.97
0.04
1.00
0.97
0.03
w tym - zasoby złóŜ nie zagospodarowanych
Razem 1. ZłoŜa rozpoz. szczegółowo
2. ZłoŜa rozpoz. wstępnie
16
15
1
136.02
103.10
32.92
97.89
97.89
-
w tym - złoŜa, których eksploatacji zaniechano
Razem -
10
83.04
82.96
0.08
Copyright © 2010 Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
SUROWCE ILASTE D/P CEMENTU
324
W 2009 r. nie udokumentowano Ŝadnego nowego złóŜ.
Z bilansu skreślono złoŜe „Izbica IV” połoŜone w województwie lubelskim, które
zostało całkowicie wyeksploatowane.
Wydobycie prowadzi się tylko na Lubelszczyźnie z 1 złoŜa „Izbica V”. W 2009 r.
wydobyto 114 tys. t kopaliny.
Jako surowiec niski do produkcji cementu, cementowania „Kujawy” wykorzystuje takŜe
piaski ze złoŜa „Barcin-Piechcin-Pakość” (woj. kujawsko-pomorskie) umieszczone w rozdziale
„Piaski kwarcowe do produkcji betonów komórkowych i cegły wapienno-piaskowej”
(zaklasyfikowane zgodnie z dokumentacją geologiczną).
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania poszczególnych złóŜ zestawiono
w tabeli 45.2.
Tabela 45.2
Wykaz złóŜ surowców ilastych dla przemysłu cementowego - tys. t
Stan
zag.
złoŜa
ZŁOśA UDOKUMENTOWANE
złóŜ: 29 OGÓŁEM
woj. kujawsko-pomorskie złóŜ: 1
1 Michałowo
R
woj. lubelskie złóŜ: 9
1 Bukowa Wielka
R
2 Dominiczyn
Z
3 Izbica IV
M
4 Izbica V
E
5 Lechówka dz. nr 102/1, 99
R
6 Lechówka dz.97/1,101/1
T
7 Lechówka dz.99
T
8 Łukówek
Z
9 Pawłów
Z
woj. łódzkie złóŜ: 3
1 Borki-hałda
Z
2 Działoszyn
R
3 Wieluń-Widoradz
Z
Woj. mazowieckie złóŜ: 2
1 Kornica-Litewniki (pole A)
R
2 Kornica-Litewniki (pole B)
R
woj. opolskie złóŜ: 2
1 Bolko
Z
2 Krasiejów
Z
woj. podkarpackie złóŜ: 3
1 Cieszanów
R
Lp.
Nazwa złoŜa
Zasoby
geologiczne
przemybilansowe
słowe
Wydobycie
220 065
966
114
12 500
12 500
4 257
2 603
81
966
93
33
5
292
184
80 323
8
7 904
72 411
5 188
3 386
1 802
406
406
tylko pzb.
71 576
8 515
966
966
-
114
114
-
Powiat
inowrocławski
chełmski
włodawski
krasnostawski
krasnostawski
chełmski
chełmski
chełmski
chełmski
chełmski
łęczycki
pajęczański
wieluński
łosicki
łosicki
m. Opole
opolski, strzelecki
lubaczowski
Copyright © 2010 Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
SUROWCE ILASTE D/P CEMENTU
Lp.
2
3
1
2
3
4
5
6
7
1
2
Nazwa złoŜa
Zaklików
śuków-Doliny
woj. śląskie złóŜ: 7
Grodziec
Niegowonice
Wiek II
Wręczyca-Grodzisko
Wysoka II
Wysoka III
Wysoka IV
woj. świętokrzyskie złóŜ: 2
Gnieździska
Nida-Lurowizna
Stan
zag.
złoŜa
R
P
R
Z
R
R
R
Z
R
R
R
Zasoby
geologiczne
przemybilansowe
słowe
30 144
32 917
37 042
1 750
9 611
11 163
5 798
tylko pzb.
47
8 673
8 773
2 896
5 877
-
325
Wydobycie
Powiat
-
stalowowolski
lubaczowski
będziński
tarnogórski
zawierciański
kłobucki
zawierciański
zawierciański
zawierciański
kielecki
kielecki
Opracował: Wojciech Szczygielski
Copyright © 2010 Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy