Surowce ilaste do produkcji cementu - PORTAL

45. S U R O W C E I L A S T E D O P R O D U K C J I C E M E N T U
Surowce ilaste w przemyśle cementowym są zaliczane do tzw. „surowców niskich” w
których zawartość węglanu wapnia CaCO3 wynosi do 40 %. Wykorzystuje się je do korekcji
składu surowca podstawowego, którym są wapienie i margle (surowiec wysoki). Optymalna
zawartość CaCO3 we wsadzie do pieca cementowego wynosi 75-80 %, gdy wartość ta jest zbyt
wysoka dodatek surowca ilastego zmienia proporcje składników obniŜając zawartość CaCO3
i zwiększając udział SiO2, Al2O3 i Fe2O3.
Zagospodarowanie zasobów i wydobycie, omawianej kopaliny, jest małe. Wynika to
po pierwsze z faktu, Ŝe juŜ na etapie dokumentowania i eksploatacji złóŜ wapieni i margli
do produkcji cementu dąŜy się do optymalizacji składu surowca ograniczając konieczność jego
korygowania, a po drugie w procesie technologicznym jako surowiec niski często stosuje się
surowce odpadowe: pyły, popioły, ŜuŜle i inne, które zastępują surowce naturalne.
Pod względem litologicznym udokumentowane złoŜa surowców ilastych do produkcji
cementu reprezentowane są przez gliny, iły, iłosyderyty, lessy, pyły.
Geologiczne zasoby bilansowe surowców ilastych udokumentowanych jako surowce do
produkcji cementu wynoszą 220,18 mln t.
Stopień rozpoznania i stan zagospodarowania złóŜ przedstawiono w tabeli 45.1.
Tabela 45.1
SUROWCE ILASTE DLA PRZEMYSŁU CEMENTOWEGO - mln t
Wyszczególnienie
Ilość
złóŜ
ZASOBY OGÓŁEM
30
Razem
220.18
Zasoby geologiczne
bilansowe
A+B+C1
C2
181.96
pozabilansowe
Zasoby
przemysłowe
38.22
45.67
-
0.01
0.01
-
-
38.13
5.21
32.92
2.25
2.25
-
-
43.42
-
w tym - zasoby złóŜ zagospodarowanych
Razem 1. ZłoŜa zakładów czynnych
2. ZłoŜa eksploatowane okresowo
3
1
2
0.04
0.04
0.03
0.03
w tym - zasoby złóŜ nie zagospodarowanych
Razem 1. ZłoŜa rozpoz. szczegółowo
2. ZłoŜa rozpoz. wstępnie
17
16
1
137.10
104.18
32.92
98.97
98.97
-
w tym - złoŜa, których eksploatacji zaniechano
Razem -
10
83.04
82.96
0.08
W bilansie ujęto 2 nowe złoŜa udokumentowane na obszarze województwa
lubelskiego: „Izbica V” oraz „Lechówka dz. nr 102/1, 99”. Przyrost zasobów bilansowych,
Copyright © 2009 Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
SUROWCE ILASTE D/P CEMENTU
324
wynikający z udokumentowania nowych złóŜ wynosi 1 173 tys. t. W złoŜu
„Lechówka dz. nr 102/1, 99” surowiec ilasty udokumentowano jako kopaliną towarzyszącą w
złoŜu kruszywa naturalnego.
Z bilansu skreślono całkowicie wyeksploatowane i zrekultywowane złoŜe „Izbica I”
połoŜone w województwie lubelskim.
Ze złoŜa „Bukowa Wielka” wyłączono fragment, który objęła nowa dokumentacja
geologiczna dla złoŜa surowca ceramiki budowlanej. Ubytek zasobów z tego tytułu wynosi
307 tys. t.
Wydobycie prowadzi się tylko na Lubelszczyźnie. W 2008 r. Wydobyto 130 tys. t
kopaliny. Eksploatowane było tylko 1 złoŜe „Izbica IV”. Zasoby tego złoŜa całkowicie
wyczerpano. Surowiec wykorzystała do produkcji cementu cementownia „Chełm”.
Jako surowiec niski do produkcji cementu, cementowania „Kujawy” wykorzystuje
takŜe piaski ze złoŜa „Barcin-Piechcin-Pakość” (woj. kujawsko-pomorskie), umieszczone
w rozdziale „Piaski kwarcowe do produkcji betonów komórkowych i cegły wapiennopiaskowej” (zaklasyfikowane zgodnie z dokumentacją geologiczną).
Stopień rozpoznania zasobów i stan zagospodarowania poszczególnych złóŜ zestawiono
w tabeli 45.2.
Tabela 45.2
Wykaz złóŜ surowców ilastych dla przemysłu cementowego - tys. t
Lp.
Nazwa złoŜa
Stan
zag.
złoŜa
ZŁOśA UDOKUMENTOWANE
złóŜ : 30; OGÓŁEM
woj. KUJAWSKO-POMORSKIE
złóŜ : 1
1
Michałowo
R
woj. LUBELSKIE
złóŜ : 10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Bukowa Wielka
Dominiczyn
Izbica I
Izbica IV
Izbica V
Lechówka dz. nr 102/1, 99
Lechówka dz.97/1,101/1
Lechówka dz.99
Łukówek
Pawłów
R
Z
M
E
R
R
T
T
Z
Z
Zasoby
geologiczne
przemybilansowe
słowe
Wydobycie
Powiat
220 180
-
130
12 500
-
-
12 500
-
- Inowrocław
4 372
-
130
2 603
81
1 080
93
33
5
292
184
-
130
-
Chełm
Włodawa
Krasnystaw
Krasnystaw
Krasnystaw
Chełm
Chełm
Chełm
Chełm
Chełm
Copyright © 2009 Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
SUROWCE ILASTE D/P CEMENTU
Lp.
Nazwa złoŜa
Stan
zag.
złoŜa
woj. ŁÓDZKIE
złóŜ : 3
1
2
3
Borki-hałda
Działoszyn
Wieluń-Widoradz
Z
R
Z
woj. MAZOWIECKIE
złóŜ : 2
1
2
Kornica-Litewniki (pole A)
Kornica-Litewniki (pole B)
R
R
woj. OPOLSKIE
złóŜ : 2
1
2
Bolko
Krasiejów
Z
Z
woj. PODKARPACKIE
złóŜ : 3
1
2
3
Cieszanów
Zaklików
śuków-Doliny
R
R
P
woj. ŚLĄSKIE
złóŜ : 7
1
2
3
4
5
6
7
Grodziec
Niegowonice
Wiek II
Wręczyca-Grodzisko
Wysoka II
Wysoka III
Wysoka IV
R
Z
R
R
R
Z
R
woj. ŚWIĘTOKRZYSKIE
złóŜ : 2
1
2
Gnieździska
Nida-Lurowizna
R
R
Zasoby
geologiczne
przemybilansowe
słowe
325
Wydobycie
Powiat
80 323
-
-
8
7 904
72 411
-
- Łęczyca
- Pajęczno
- Wieluń
5 188
-
-
3 386
1 802
-
- Łosice
- Łosice
406
-
-
406
tylko pzb.
-
- Opole
- Strzelce Opol.
Opole
71 576
-
-
8 515
30 144
32 917
-
- Lubaczów
- Stalowa Wola
- Lubaczów
37 042
-
-
1 750
9 611
11 163
5 798
tylko pzb.
47
8 673
-
-
8 773
-
-
2 896
5 877
-
- Kielce
- Kielce
Będzin
Tarnowskie Góry
Zawiercie
Kłobuck
Zawiercie
Zawiercie
Zawiercie
Opracował: Wojciech Szczygielski
Copyright © 2009 Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy