PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH

PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH

PORADNIK DLA
UCZESTNIKÓW KÓŁ
SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
Poradnik został opracowany przez zespół autorów, którzy przedstawili
doświadczenia zebrane podczas realizacji projektu “Education for Change” w
krajach nadbałtyckich. Projekt został dofinansowany z programu UE Comenius
2.1.
Autorzy:
Gitte Jutvik, Världsnaturfonden WWF, Sweden
Peter Wiborn, Studieförbundet Vuxenskolan, Sweden
Ludmila Glushkova, Kaliningrad State University, Russia
Inese Liepina, Bērnu Vides skola, Latvia
Redakcja: Inese Liepina, Bērnu Vides skola, Latvia
Adaptacja: Waldemar Wolniakowski
Tłumaczenie: Alicja Sadownik
© Vides Vēstis
© Design: Ilze Ramane
© authorzy
Publikacja nie przeznaczona do sprzedaży. Możliwość wykorzystywania do celów
edukacyjnych.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie
4
Metoda kół samokształceniowych 5
Dlaczego warto brać udział w kole samokształceniowym?
6
Podstawowe zasady pracy w kole samokształceniowym
7
Jak pracujemy w kole samokształceniowym?
8
Koła samokształceniowe i edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju 9
Przyszłość
11
WPROWADZENIE
Witaj w kole samokształceniowym!
Dwie defenicje
zrónoważonego rozwoju:
“Zrównoważony rozwój to
rozwój, który odpowiada
potrzebom dzisiejszego
pokolenia, nie zagrażając
możliwościom przyszłych
pokoleń, zaspokajając
potrzeby obecne i przyszłe”
Komisja ONZ 1987,
„Komisja Bruntland”
“Wystarczająco, dla wszystkich, po wsze czasy”
Nieznany uczeń
Jesteś niezwykle ważną osobą! Twoja kariera nauczycielska może trwać nawet 40
lat. Uczyłeś i uczysz około 100 - 300-tu uczniów rocznie. W rezultacie, w trakcie
własnej pracy zawodowej możesz pomoc kilku tysiącom młodych ludzi rozwijając
ich wiedzę i zainteresowania, zaspokajając ciekawość, troszcząc się o ich kompetencje do działania. Uczniowie, przy wparciu Twoim i Twoich kolegów, zdobywają
teraz wiedzę, która będzie używana jeszcze w 2060 roku i później. Jaka wiedza i jakie
umiejętności okażą się przydatne w tak odległej przyszłości? W jaki sposób możemy,
my – nauczyciele i opiekunowie, wspierać rozwój ekologiczny, społeczny i ekonomiczny i co robić aby przyszłość była dobra „dla wszystkich po wsze czasy”?
W inicjatywę „Edukacji na rzecz zmian” (“Education for Change” - EduC)
zaangażowanych jest wiele organizacji i uniwersytetów. Pracujemy w krajach
położonych nad Bałtykiem i znamy problemy i wyzwania tego regionu. Znamy
programy nauczania i życie codzienne szkół, ponieważ wielu z nas pracuje bądź
pracowało w zawodzie nauczycielskim. Inni zgromadzili wiele wartościowych
doświadczeń uczestnicząc w międzynarodowych projektach edukacyjnych.
Każdego roku w każdym z krajów realizowanych jest wiele kursów, programów
i działań związanych z edukacją ekologiczną. Powstają również na ten temat
materiały dydaktyczne. Jednak zanim zmiana stanie się faktem, trzeba jeszcze
wiele zrobić. Musimy zapraszać nowe grupy sprzymierzeńców, rozszerzać zasięg
działania i stawać się bardziej efektywnymi. W „Edukacji na rzecz zmian” stosujemy
podejście holistyczne w kreowaniu procesu uczenia się. Duży nacisk kładziemy na
współdziałanie szkoły i społeczności lokalnej. Metoda kół samokształceniowych
wydaje się bezcenną w integracji nauczycieli pracujących w jednej szkole. Mogą
oni używać klasy szkolnej jako miejsca do wspólnego uczenia się, dyskusji, wymiany doświadczeń i przekształcania jej w „laboratorium” nowych metod nauczania. W czasie spotkań kół samokształceniowych, nauczyciele angażują się w
dialog dotyczący interesujących ich zagadnień. Mamy nadzieję, że metoda kół
samokształceniowych okaże się wartościową i efektywną także w Twoim rozwoju
zawodowym!
Gitte Jutvik, WWF Sweden
4
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
METODA KÓŁ
SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
Metoda kół samokształceniowych, niezwykle popularna w praktyce edukacji
dorosłych, powstawała w Szwecji i innych państwach nordyckich w końcu XIX
wieku. Dziś jest metodą używaną także w innych krajach nadbałtyckich.
Koło samokształceniowe buduje mała, licząca od 6 do 12 uczestników grupa osób.
Zespół ten pracuje razem przez pewien okres czasu nad konkretnym zagadnieniem
problemowym, pod kierunkiem lidera, który zostaje wybrany i zaakceptowany
przez grupę. Zasadniczą różnicą między metodą kół samokształceniowych, a metodami bardziej konwencjonalnymi jest założenie, że proces uczenia się nie zachodzi w trakcie przekazywania wiedzy “z góry na dół” tzn. od eksperta do uczestników, ale opiera się na wzajemnych interakcjach członków grupy. Praca w
kole samokształceniowym to realizowane przez uczestników, według ich potrzeb i
zainteresowań „poszukiwanie wiedzy”. Członkowie koła spotykają się regularnie i
pracują według opracowanego przez siebie planu.
Trzy kluczowe elementy metody kół samokształceniowych to:
•
•
•
5
doświadczenie i umiejętności uczestników
plan pracy i materiały pomocne w pracy koła
lider, który kieruje pracą grupy. Czasami pojawia się doradca, który pomaga grupie, jeśli zajdzie taka potrzeba.
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
DLACZEGO WARTO BRAĆ UDZIAŁ
W KOLE SAMOKSZTAŁCENIOWYM?
Poniżej przytaczamy komentarze i opinie uczestników kół samokształceniowych
powstałych w ramach projektu „Edukacja na rzecz zmian”.
Praca i uczenie się w grupie nauczycieli wzmacnia poczucie wspólnoty i komunikacji w szkole. Nauczyciele, którzy brali udział w kołach
samokształceniowych w szkole w Puistoli odczuwali więcej satysfakcji z pracy i warunków pracy, ponieważ poznali się lepiej i otrzymywali wsparcie od siebie nawzajem. Po tym, jak znaleźli czas by usiąść
razem i wspólnie przemyśleć sprawę, poczuli się umocnieni i gotowi
do zaangażowania się w edukację na rzecz zrównoważonego rozwoju. Koło samokształceniowe jest metodą najbardziej „zrównoważoną“
dla osób, które uczą się z dyskusji, słuchania innych i dzielenia się
doświadczeniami
Tuuli Lahtinen Szkoła w Puistoli, Finlandia
Udział w kole samokształceniowym daje mi wiele nowej wiedzy i
umiejętności. Często, przy innych okazjach uczenia się, nie potrafiłam
od razu użyć nowych pomysłów, zostawały tylko na papierze. Teraz,
potrafię od razu użyć wiedzy, jaką zyskałam w procesie uczenia się w
kole samokształceniowym. Wsparcie, jakie otrzymujemy od kolegów
jest bardzo ważne – dzielimy myśli i doświadczenia, pomagamy sobie
nawzajem i stajemy się lepszą drużyną.
Daiga Kalnina, Szkoła Nauk Przyrodniczych w Rydze, Łotwa
Zachęcam was do udziału w kole samokształceniowym, bo będziecie
mieli wiele zabawy z pracy razem! Dobra i kreatywna atmosfera,
żadnej presji i ogrom dobrych pomysłów kolegów!
Skaidrite Butane, Szkoła Podstawowa w Ogresgala, Łotwa
Nowe myśli wygenerowane podczas tego procesu kreatywności. Miło
pracować z kolegami, którzy są pełni pomysłów i chęci wcielania ich
w życie.
Taletskaya Tatiana, Isakovskaya Szkoła w regionie Kaliningradzkim
Jestem nauczycielką, więc ma dla mnie znaczenie jak moi uczniowie
przeżyją swoje życie, czy zostaną biernymi widzami czy aktywnymi
twórcami. Myślę, że udział w kole samokształceniowym pomógł mi i
moim uczniom stać się bardziej aktywnymi.
Mudritskaja Svetlana, Szkoła nr 50, Kaliningrad.
Budowanie koła samokształceniowego to dobry sposób angażowania
nauczycieli różnych przedmiotów do pracy nad jednym projektem. Młodzi nauczyciele mają wiele ciekawych pomysłów, którymi
inspirują innych członków koła!
Hanna Miotke, Szkoła Podstawowa Nr 31 Gdynia.
6
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
PODSTAWOWE ZASADY PRACY W
KOLE SAMOKSZTAŁCENIOWYM
Wolność i demokracja
Jest to dobrowolne i podejmowane z własnej chęci, działanie. Uczestnicy nie są
w żaden sposób zmuszani do udziału w kole. Zazwyczaj panuje w nim spokojna,
relaksująca atmosfera w odróżnieniu od często bardzo ustrukturyzowanych lekcji,
tak typowych dla szkolnej codzienności. Demokracja jest bardzo ważną zasadą
metody kół samokształceniowych.
Zaangażowanie i aktywność
Każdy w kole jest zaangażowany i odpowiedzialny za rezultat, jak również za
osiągnięcie założonych celów. Każdy uczestnik jest aktywny – szuka informacji,
dzieli się nią, próbuje różnych pomysłów, tworzy i rozwija materiały dydaktyczne.
Jest aktywny cały czas!
Planowanie
Koła samokształceniowe są kształceniem planowanym. Uczestnicy organizują
proces swojego uczenia się sami – grupa wybiera zagadnienie, które uzna za
interesujące i określa cele podejmowanej nad nim pracy. Uczestnicy, jako grupa,
określają oczekiwane efekty oraz ustalają plan spotkań roboczych.
Współpraca i wsparcie
To wiedza i kompetencje każdego z członków grupy stanowią główny zasób
koła samokształceniowego. Dlatego najlepiej zaprosić do współpracy nauczycieli różnych przedmiotów, ze zróżnicowanym doświadczeniem. Udział w kole
samokształceniowym mogą brać nauczyciele, inni pracownicy szkoły a także rodzice. Uczestnicy wpierają się wzajemnie. Jeżeli ktoś ma problem, członkowie grupy
są pierwszymi, którzy mogą mu pomóc.
Nauczyciele z koła samokształceniowego w Puistoli (Finlandia) zdołali
zjednoczyć się w nowatorski sposób, budując przyjaźń i współpracę
pomiędzy nauczycielami szkoły podstawowej i średniej. Udało im się
uczyć od siebie nawzajem i stworzyć coś „świeżego“ w wyniku wspólnego doświadczenia uczenia się. Nauczyciele byli zadowoleni, że metoda
kół samokształceniowych dała im szansę do przemyślenia i realizowania Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EZR) na wszystkich przedmiotach. Udało im się opracować plan pracy dla całej szkoły.
W projekt Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EZR) zdołali
włączyć historię, etykę, sztukę i muzykę a nie tylko biologię.
7
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
JAK PRACUJEMY W KOLE
SAMOKSZTAŁCENIOWYM?
• Uczestnicy koła samokształceniowego spotykają się co najmniej sześć razy w określonym czasie. Otrzymują „zadania domowe“, które wykonują pomiędzy spotkaniami, jak np. testowanie pomysłów, wyszukiwanie potrzebnych informacji itd.
• „Na zewnątrz” koła pozostaje doradca, który pomaga organizować się kołu
samokształceniowemu. Doradca jest również odpowiedzialny za pierwsze i ostatnie spotkanie. Doradca pomaga w wyborze celów i tworzeniu planu spotkań,
zapewnia materiały, jak również szuka ekspertów (jeśli zajdzie taka potrzeba).
Doradcy inicjują proces uczenia się w kole samokształceniowym, ale w miarę jak
praca w kole się rozwija, członkowie grupy samodzielnie decydują czego i kiedy
chcą się uczyć. Doradca pozostaje w regularnym kontakcie z grupą i dokonuje
ewaluacji pracy koła samokształceniowego.
• Każdy w kole samokształceniowym jest odpowiedzialny za wykonywanie pracy
jak również za osiąganie wspólnie uzgodnionych celów.
• Jeden z uczestników ma nieco więcej zobowiązań i bierze na siebie rolę lidera
koła samokształceniowego. Lider jest odpowiedzialny za sprawy praktyczne, takie
jak protokołowanie (wypełnianie formularzy raportu), zbieranie grupy razem,
utrzymywanie kontaktu z doradcą.
• Każdy z uczestników zobowiązany jest do przychodzenia na spotkania, realizowania ustalonych „zadań domowych” i planu pracy ustalonego przez wszystkich
członków grupy.
• •
Podczas pierwszego spotkania grupa wybiera problem którym chce się
zająć, określa cele, dyskutuje jakie rezultaty chciałaby uzyskać, sporządza roboczy
plan pracy wszystkich spotkań, a także uzgadnia szczegóły następnego spotkania.
• •
W trakcie kolejnych spotkań uczestnicy realizują plan pod kierunkiem
lidera. Niezwykle ważnym jest ustalenie dat spotkań i terminów realizacji poszczególnych zadań – to pomoże grupie osiągnąć cel.
Propozycja planu pracy koła samokształceniowego
Pierwsze spotkanie – 8 godzin
może być podzielone na dwie części
(4+4 lub 2+6), jeśli to bardziej
odpowiada grupie lub doradcy
Kolejne spotkania
(co najmniej cztery
3-godzinne spotkania)
4-5 zadań domowych pomiędzy
spotkaniami (~ 2 godzin na każde)
Ostatnie spotkanie – 8 godzin
(lub 4+4 godziny)
8
Dyskusje na temat zrównoważonego rozwoju (ZR), edukacji na rzecz
zrównoważonego rozwoju (EZR) oraz o metodzie kół samokształceniowych.
Określenie celów pracy grupy. Wybór zagadnienia lub problemu, nad
których grupa będzie pracować. Rozpisanie planu pracy na kolejne spotkania. Ustalenie terminów i miejsca kolejnych spotkań. Ustalenie pierwszego
“zadania domowego”. Dyskusje o zobowiązaniach grupy, sposobach kontaktowania się z doradcą. Zapoznanie z metodami ewaluacji projektu.
Podstawowa struktura może wyglądać następująco:
• powitanie, wprowadzenie do spotkania
• cele osiągnięte od czasu ostatniego spotkania
• rezultaty “zadań domowych”
• dyskusje nad zagadnieniami problemowymi każdego kolejnego spotkania – nowe metody, kontakty, pomysły
• podsumowanie – np. członkowie grupy wypowiadają się krótko (1-3
min) na temat tego, „czego nauczyłem się podczas tego spotkania?”
• plan następnego spotkania, podział odpowiedzialności, ustalenie
„kto co robi”
• podsumowanie spotkania
Testowanie z uczniami idei i pomysłów lub wyszukiwanie informacji – w
zależności od tego, co ustaliła grupa na poprzednim spotkaniu.
Prezentacja wykonanej pracy. Dyskusje na temat możliwości wdrażania
idei EZR w szkole. Ewaluacja. Impreza!
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
KOŁA SAMOKSZTAŁCENIOWE I EDUKACJA
NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Kilka argumentów przemawiających za stosowaniem metody kół
samokształceniowych:
– zaoferowanie nauczycielom metody umożliwiającej dobrą współpracę skoncentrowanej na „budzeniu uczniowskiej świadomości” zrównoważonego rozwoju;
– możliwość wpisania idei zrównoważonego rozwoju w program
wszystkich przedmiotów nauczania;
– zapewnienie nauczycielom możliwości dzielenia się zarówno
pozytywnymi, jak i negatywnymi doświadczeniami nauczania i
otrzymywanie wsparcia od kolegów;
– zachęcanie nauczycieli do wspólnej pracy nad rozwiązywaniem wybranego problemu;
– motywowanie nauczycieli do realizacji edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju – świat można zmienić!
Oczywiście, koło samokształceniowe to korzyść dla całej szkoły i nauczycieli, ponieważ ta metoda może polepszyć jakość pracy szkoły i wzbogacić
metody nauczania. Kiedy określa się cele wspólnie, w grupie, to motywacja rośnie! Chce się nie tylko uczestniczyć w spotkaniach, ale w ogóle
pracować więcej. Dlatego szkoła korzysta z kół samokształceniowych – bo
nauczyciele osiągają lepsze rezultaty na spotkaniu koła niż na rutynowych
spotkaniach rad pedagogicznych lub kół przedmiotowych
Tuuli Lahtinen, Szkoła w Puistoli, Finlandia
Jeżeli myślisz o wprowadzaniu Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju
(EZR) w swojej szkole, zapoznaj się z poniższymi zasadami! EZR jest:
Zorientowana na uczących się – wiedza oparta jest o doświadczenia i zainteresowania uczniów;
Zorientowana na proces – kieruje uwagę na relację między elementami
struktur;
Zorientowana na działanie – rozwija kompetencje do działania;
Zorientowana na refleksję – stymuluje krytyczne myślenie i zachęca do aktywnego zajmowania stanowiska;
Zintegrowana – opiera się na holistycznym podejściu do nauczania i problemu, jednoczącego perspektywę: ekonomiczną, ekologiczną i społeczną;
Zorientowana na społeczeństwo – angażuje uczących się w poszukiwanie
rozwiązań realnych problemów.
Sukces w Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EZR) zależy w znacznej
mierze od sposobu, w jaki jest ona realizowana – od tego jak „zaprojektujecie”
nauczanie/uczenie, jakie metody uznacie za najbardziej odpowiednie i jak poprowadzicie uczniów. Celem EZR jest budowanie zdolności do bycia aktywnym
obywatelem, tak więc wszelkie kontrowersyjne zagadnienia stanowią znakomitą
okazję do przygotowania i prowadzenia interesujących lekcji. Na przykład:
•
•
•
•
•
•
9
Problemy transportowe w naszej miejscowości;
Po co nam dorsze w Bałtyku?
Możliwości doświadczania przyrody przez uczniów;
Zrównoważona sytuacja szkoły w mieście;
Mój obiad a zamiany klimatyczne;
Kto odpowiada za akumulację odpadów toksycznych w śledziach,
fokach i w moim organizmie?
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
Praktyczne rady dotyczące pracy w kole samokształceniowym:
• Spróbujcie zaprosić nauczycieli reprezentujących co najmniej pięć
różnych przedmiotów.
• Nie ma jednej właściwej odpowiedzi! Każdy problem może być ujmowany na wiele różnych sposobów; ale wszystkie spory muszą zostać
wyjaśnione. Proces rozwiązywania problemu powinien być zaplanowany, a
uczniowie wprowadzeni w złożoność zagadnienia w przemyślany sposób.
• Niech nauczanie i uczenie się odbywa się na prawdziwych przykładach,
dotyczy realnych problemów i ludzi; angażuje różne perspektywy,
odsłaniające ekonomiczne, ekologiczne i społeczne aspekty problemu.
Pytania, które pomogą zaplanować pracę:
1. Jakie pytania są ważne w przedmiocie, który prowadzisz?
2. W jaki sposób można połączyć różne tematy?
3. Jaką wiedzę ma zdobyć Twój uczeń?
4. Jakie umiejętności powinni rozwinąć Twoi uczniowie?
5. W jaki sposób uczniowie mogą rozwijać postawy i kompetencje do
działania w konkretnych sytuacjach?
Nie zapominaj o lokalnym i globalnym wymiarze problemu!
Przykład 1 DORSZ W KALININGRADZIE
Ryby i rybołówstwo są ważne w regionie Kaliningradu. Ludzie pamiętają dawne wielkie połowy i dobrą jakość ryb. Od
kilku lat biolodzy morza publikują niepokojące informacje dotyczące przyszłości ryb w tym regionie, w szczególności
odnoszące się do spadku liczebności populacji dorsza (z uwzględnieniem jej liczby i rozmiaru). Zarówno teraz jak i
w przeszłości rybołówstwo zapewniało znaczący przychód i stanowiło źródło zdrowia i dobrego pożywienia. Grupa
nauczycieli z Liceum nr 31 w Kaliningradzie(Rosja), postanowiła użyć „problemu dorsza” jako zagadnienia, wokół
którego zaplanowano pracę koła samokształceniowego. Zdecydowali się pracować nad tematem: „Dorsz i rybołówstwo
– w kierunku zrównoważonego rozwoju Bałtyku”. W trakcie procesu uczenia się uczniowie poznawali zagadnienia
problemowe dotyczące połowu i przetwórstwa dorsza.
Zagadnienie to było realizowane podczas lekcji biologii, geografii, wiedzy o społeczeństwie i języka angielskiego.
Uczniowie poznali: cechy biologiczne dorsza, jego środowisko życia, cechy handlowe (historię, cechy połowowe,
dynamikę połowów, kwoty, przetwórstwo – ilość, technologie, rodzaje produkcji, profesje) oraz związany z tym folklor
i literaturę. Uczniowie zidentyfikowali także kluczowe czynniki odnoszące się do zrównoważonego rozwoju populacji
dorsza bałtyckiego. Dodatkowo zbadali perspektywy różnych grup, których ten problem dotyczy.
Przykład 2 KURS ORGANICZNEJ KUCHNI WEGETARIAŃSKIEJ
Koło samokształceniowe z Käpylä (Finlandia) opracowało program edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju dla
całej szkoły. Grupa wypracowała praktyczne sposoby współpracy między uczniami i nauczycielami ze szkoły podstawowej i średniej. Zorganizowali na przykład „Godteacher Programme” – system, dzięki któremu uczniowie z podstawówki mogli wchodzić w interakcję z nauczycielami ze szkoły średniej i „korzystać” z ich wiedzy z zakresu chemii,
biologii i ekonomii domowej. To koło zorganizowało również kurs organicznej kuchni wegetariańskiej dla rodziców
i nauczycieli, którzy później używali swojej świeżo nabytej wiedzy na lekcjach domowej ekonomii. W działaniach
wykorzystywane były produkty pochodzące ze szkolnego ogródka warzywnego.
Szkoła w Käpylä posiada swój własny ogródek warzywny, który jest znaczący w tożsamości szkoły. Uczestnicy byli
bardzo zadowoleni z tego, że zdołali wzmocnić rolę i znaczenie ogródka i upraw organicznych zarówno w codziennych działaniach szkolnych, jak i wśród rodziców.
Przykład 3 ŻYĆ RAZEM W BEZPIECZNYM I WYGODNYM ŚRODOWISKU
Nauczyciele w Latokartanon Peruskoulu w Finlandii wybrali ten temat, ponieważ chcieli podkreślić znaczenie
angażowania we wspólne działania całej społeczności (w budynku mieści się szkoła podstawowa i ośrodek opieki
dziennej. Skoncentrowali się także na kwestii zrównoważenia społeczności.
Podczas pracy w kole samokształceniowym, uczestnicy zaplanowali dwa wydarzenia związane z EZR, dla całej szkoły,
jedno z nich miało miejsce na wiosnę. Uczniowie, rodzice i nauczyciele napisali raporty i artykuły, które zostały opublikowane w specjalnym numerze gazetki szkolnej, wydanym na koniec roku szkolnego. Tematem tego numeru było
„zrównoważone” życie w Latokartano.
10
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH
PRZYSZŁOŚĆ
Zanim praca w kole samokształceniowym dobiegnie końca, trzeba zdecydować –
co dalej? Jaki będzie nasz następny krok? Co chcemy robić? Czy zbudujemy kolejne koło samokształceniowe? Z tymi samymi czy nowymi ludźmi? Może przekazać
informacje o metodzie kół samokształceniowych innym nauczycielom? Albo
wypróbować metodę w pracy z uczniami? Może wymieniać doświadczenia z innymi szkołami?
Możliwości jest wiele. Mamy nadzieję, że znajdziesz najlepszą dla siebie i będziesz
kontynuować tę ekscytującą przygodę!
INFORMACJE KRAJOWE
W Polsce, podobnie jak w pozostałych krajach leżących nad Morzem Bałtyckim, utworzono koła samokształceniowe
w 5 placówkach województwa pomorskiego. Szkoła Podstawowa w Strzebielinie wybrała temat „Zdrowy styl życia”.
Szkoła Podstawowa w Mostach „Historia i znaczenie Zatoki Puckiej”. Gimnazjum w Bolszewie „ Świadomy konsument”. Szkoła Podstawowa Nr 31 w Gdyni „Życie przed laty i dziś na Osiedlu Cisowa”. Gimnazjum Nr 3 w Gdyni
„Zdrowy styl życia – profilaktyka uzależnień”.
Doradcą w pracy kół samokształceniowych była Grażyna Jaromi-Wolniakowska z Polskiego Klubu Ekologicznego ,
Okręg Wschodniopomorski w Gdańsku.
W wyniku realizacji projektu „Edukacja na rzecz zmian” w Polsce, zwiększyła się ilość placówek edukacyjnych w
województwie pomorskim, w których będzie realizowana w praktyce edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju
(EZR). Po zakończeniu pracy nauczyciele podkreślali, że zagadnienia związane z realizacją EZR należą do bardzo
trudnych do wprowadzenia w praktyce dydaktycznej. W tych placówkach gdzie nauczyciele pracowali w kołach
samokształceniowych, poprawiła się współpraca między nimi. Wszystkie grupy podkreślały, że doszło do integracji
grona nauczycielskiego, gdyż współpraca wokół wybranego problemu wiązała się z wieloma zadaniami dla wszystkich
członków koła samokształceniowego. To przełożyło się na podniesienie jakości i skuteczności nauczania – uzyskano
więc efekt edukacji dla przyszłości!!! Członkowie grup w poszczególnych placówkach podkreślili pozytywny fakt budowania grup wsparcia i współpracy. Większość wybranych zadań nierozerwalnie wiązała się ze społecznością lokalną.
Okazało się, że praca w kołach samokształceniowych przyczyniła się do zbudowania współpracy ze środowiskiem
lokalnym. Szczególnie widoczny był ten aspekt w Szkole Podstawowej w Mostach.
Rezultatem zaplanowanych i zrealizowanych zadań było tworzenie lokalnych centrów zrównoważonego rozwoju w
wybranych placówkach województwa pomorskiego.
Interesujące strony:
www.wwf.pl
www.pke.gdansk.pl
www.ekoedu.uw.edu.pl/
www.mos.gov.pl/edu/
www.zielonycertyfikat.org
www.zielonewrota.pl/
www.ziemia.org/
www.unece.org/env/esd/welcome.htm /j.angielski/
www.unesco.org/education/tlsf/ /j.angielski/
ec.europa.eu/sustainable/welcome/ /j.angielski/
www.balticuniv.uu.se/educ/ /j.angielski/
11
PORADNIK DLA UCZESTNIKÓW KÓŁ SAMOKSZTAŁCENIOWYCH