Pobierz - Chemia VII LO Zielona Góra

1
Roczny rozkład nauczania przedmiotu uzupełniającego: laboratorium chemiczne –
warsztaty chemiczne do Wewnątrzszkolnego programu nauczania przedmiotu
uzupełniającego – laboratorium chemiczne – warsztaty chemiczne „Chemia
praktyczna” w roku szkolnym 2013/14; 30 tygodni x 1 godzina = 30 godzin
Dział I. Stechiometria – wprowadzenie – 3 godziny
Wymagania szczegółowe - uczeń:
 Interpretuje mol substancji, masa molowa związku chemicznego, liczba Avogadro.
 Oblicza masy molowe dowolnych cząsteczek związków chemicznych, liczbę moli substancji
w oparciu i liczbę Avogadro, liczbę cząsteczek dla określonej liczby cząsteczek związków
chemicznych.
 Oblicza skład procentowy dowolnego związku chemicznego, na podstawie procentowego udziału
mas pierwiastków i ewentualnie gęstości molowej gazów ustala wzory empiryczne i rzeczywiste
złożonych cząsteczek związków chemicznych: hydratów, wodorosoli, hydroksosoli, związków
organicznych.
 Interpretuje równania reakcji chemicznych mikroskopowo (atomowo-cząsteczkowo),
makroskopowo (molowo) mikroskopowa (liczby molekuł), masy reagentów w ujęciu
makroskopowym [g] i objętości gazów w warunkach normalnych [dm3], w systemie mieszanym
w kontekście do obliczeń stechiometrycznych wg równania reakcji chemicznej.
1.1
Liczba Avogadro, mol, masa molowa, interpretacja reakcji chemicznych
2.2
Obliczanie składu procentowego, ustalanie wzorów empirycznych i rzeczywistych związków
chemicznych
3.3
Obliczenia stechiometryczne wg równań reakcji chemicznych.
Dział II. Reakcje utlenienia i redukcji: specyficzne reakcje redox (dysproporcjonowania,
synproporcjonowania), odczyn środowiska a przebieg reakcji redox – 4 godz.
Wymagania szczegółowe – uczeń:
 Zna i stosuje reguły ustalania stopni utlenienia atomów w związkach chemicznych.
 Wskazuje na różnice procesów utlenienia i redukcji, definiuje procesy utlenienia, redukcji,
reduktora i utleniacza.
 Wymienia typowe utleniacze i reduktor, rozróżnia reakcje będące i niebędące reakcjami
utlenienia i redukcji.
 Stosuje metodę bilansu elektronowego w dobieraniu współczynników stechiometrycznych
w równaniach redox,
 Planuje i wykonuje doświadczenie dot. wpływu odczynu środowiska na właściwości utleniające
związków chemicznych – KMnO4, otrzymywania gazowego chloru w reakcji kwasu
chlorowodorowego z KMnO4,
 Układa równania reakcji redox w oparciu o równania połówkowe reakcji utlenienia i redukcji.
 Dobiera współczynniki stechiometryczne w równaniach reakcji chemicznych zapisanych jonowo,
dobiera współczynniki stechiometryczne dla jonów oksoniwych (hydroniowych)
i wodorotlenkowych metodą bilansu ładunków.
 Wskazuje reakcje dysproporcjonowania i synproporcjonowania (otrzymywanie siarki koloidalnej
z tiosiarczanu sodu),
 Planuje i wykonuje doświadczenie badające właściwości utleniająco- redukujące nadtlenku
wodoru (wody utlenionej).
4.1
Procesy utlenienia i redukcji, reguły ustalania stopni utlenienia, utleniacz i reduktor
5.2
Dobieranie współczynników stechiometrycznych metodą bilansu elektronowego oraz substratu
w równaniach reakcji w zapisie cząsteczkowym, jonowym, z luką.
6.3
Badanie wpływu odczynu środowiska na właściwości utleniające manganianu(VII) potasu,
właściwości utleniająco-redukcyjnych nadtlenku wodoru, pokaz otrzymywania siarki koloidalnej.
7.4
Kolokwium – z tematów 1.1 – 6.3
2
Dział III. Elektrochemia: ogniwa galwaniczne, elektroliza, korozja elektrochemiczna metali
– 6 godzin
Wymagania szczegółowe – uczeń:
 Definiuje pojęcia: ogniwo, półogniwo, elektroda.
 Wyjaśnia budowę ogniwa Daniela, Volty, akumulatora ołowiowego.
 Zapisze reakcje połówkowe zachodzące na elektrodach.
 Wskaże kierunek przepływ jonów w ogniwie Daniela,
 Zapisuje schematy półogniw i ogniw zgodnie z konwencją Sztokholmską,
 W oparciu o potencjały standardowe półogniw oblicza siłę elektromotoryczną (SEM) ogniwa.
 Planuje i konstruuje ogniowo Daniela i Wolty.
 Stosuje wzór Nersta i oblicza SEM ogniwa zbudowanego i ogniw stężeniowych.
 Wyjaśni budowę elektrolizera, zapisze równania elektrodowe w procesie elektrolizy: wody, kwasu
tlenowego, kwasu beztlenowego, stopionych tlenków, wodorotlenków i soli kwasów
beztlenowych, wodnych roztworów soli metali o potencjale wyższym i niższym od potencjału
glinu.
 Planuje i wykonuje elektrolizę wody, kwasu chlorowodorowego, elektrolizę wodnego roztworu
CusSO4 z użyciem elektrod miedzianych.
 Obliczy masę/objętość wydzielonych produktów na elektrodach w trakcie elektrolizy
 Wyjaśni przebieg procesów elektrodowych w trakcie elektrolizy wodnych roztworów soli kwasów
karboksylowych (reakcje Kolbego).
 Zbada wpływ odczynu środowiska na szybkość korozji elektrochemicznej wyrobów stalowych,
określi wpływ innych metali na proces korozji elektrochemicznej.
8.1
Budowa ogniwa galwanicznego Daniela, ogniowo Volty, akumulator ołowiowy, potencjały
standardowe półogniw
9.2
Zapisywanie schematów ogniw i obliczanie SEM
10.3 Ćwiczenie – budowa ogniwa Daniela i Volty
11.4 Procesy elektrodowe w procesach elektrolizy – obliczanie masy/objętości produktów elektrolizy
12.5 Ćwiczenie – elektroliza wodnego roztworu HCl i wody, reakcje Kolbego
13.6 Kolokwium z tematów 8.1 – 12.5
Dział IV. Reakcje w roztworach – miareczkowanie, iloczyn rozpuszczalności substancji trudno
rozpuszczalnych – 5 godzin
Wymagania szczegółowe – uczeń:
 Dokona przeliczeń roztworów molowych i procentowych.
 Sporządzi roztwory mianowane molowe/procentowe o określonym stężeniu zasady, kwasu lub
soli.
 Dokona przeliczeń w celu rozcieńczenia lub zatężenia roztworu.
 Dokona miareczkowania roztworu o nieznanym stężeniu roztworem mianowanym i określi
stężenie roztworu miareczkowanego.
 Dobierze odczynniki i przeprowadzi doświadczenie strącenia określonego związku chemicznego
(wodorotlenku, soli)
 Zapisze wzór na Kso dla wskazanego związku chemicznego, w oparciu o Kso obliczy ilość gramów
strąconego roztworu, określi stężenie molowe nasyconego roztworu tej substancji
 Określi molową i masową rozpuszczalność substancji trudno rozpuszczalnych.
 Określi warunki otrzymania osadu określonego związku chemicznego.
14.1
15.2
16.3
17.4
18.5
Stężenia procentowe i molowe roztworów wodnych, rozcieńczanie i zatężanie roztworów,
sporządzanie roztworów z hydratów
Ćwiczenia – sporządzanie roztworów mianowanych, zatężanie i rozcieńczanie
Ćwiczenia - strącania osadów substancji trudno rozpuszczalnych
Iloczyn rozpuszczalności substancji trudno rozpuszczalnych
Ćwiczenia obliczeniowe związanie z Kso
3
Dział V. Analiza jakościowa: identyfikacja związków organicznych i jonów – 4 godziny
Wymagania szczegółowe – uczeń:
 W oparciu o tabelę rozpuszczalności dobiera odczynniki do identyfikacji jonów w roztworach
wodnych,
 Planuje, dobiera odczynnik i wykonuje doświadczenia identyfikacji wybranych kationów grup
analitycznych I-V,
 Planuje, dobiera odczynnik i wykonuje doświadczenia identyfikacji wybranych anionów grup
analitycznych I-VII,
 Zapisuje równania reakcji (w formie cząsteczkowej, jonowej, skróconej) w oparciu o wykonane
doświadczenie chemiczne.
 Planuje, dobiera odczynniki i wykona doświadczenie identyfikujące grupy funkcyjne wybranych
związków chemicznych.
19.1 Ćwiczenie – wytrącanie z roztworów wybranych kationów i anionów
20.2 Analiza jakościowa kationów i anionów
21.3 Wykrywanie grup funkcyjnych związków organicznych
22.4 Kolokwium z tematów 13.1 – 21.3
Dział VI. Stała równowaga reakcji chemicznych, szybkość reakcji i rząd reakcji – 4 godziny
Wymagania szczegółowe – uczeń:
 Definiuje reakcja odwracalna i reakcja nieodwracalna, reakcja endo i egzoenergetyczna
 Określi czynniki wpływające na przesunięcie stałej równowagowej
 Interpretuje i wyjaśnia regułę przekory,
 Wyprowadzi wzór na stałą równowagową dla określonej reakcji chemicznej.
 Ustali stężenia substratów początkowe i w stanie równowagi dla danej reakcji chemicznej.
 Obliczy stałą równowagową reakcji chemicznej.
 Obliczy stężenia reagentów równowagowe przy znanej stałej równowagowej.
 Zapisze równanie kinetyczne dla wybranych reakcji chemicznych, w których szybkość rekcji jest
wprost proporcjonalna do stężeń molowych w ich potęgach stechiometrycznych.
 Obliczy zmianę szybkości reakcji przy zmiennych dot. stężeń, temperatury, ciśnienia.
 Obliczy współczynnik temperaturowy w równaniu kinetycznym reakcji przy znanych stężeniach
produktów i szybkości reakcji
 Na podstawie równania kinetycznego wyznaczy rząd reakcji.
23.1 Rekcja odwracalna, endo i egzoenergetyczna, stała równowagowa do reakcji
24.2 Ćwiczenia obliczeniowe związane ze stałą równowagową
25.3 Równania kinetyczne reakcji chemicznych
26.4 Ćwiczenia obliczeniowe dot. szybkości reakcji i rzędu reakcji
Dział VII. Ustalanie geometrii przestrzennej cząsteczek metodą VSEPR – 4 godziny
Wymagania szczegółowe – uczeń:
 Wyjaśni wpływ hybrydyzacji atomu centralnego (sp, sp2, sp3) i wolnych par elektronowych oraz
momentu dipolowego na geometrię przestrzenną cząsteczek zw. chemicznych.
 Dla określonej cząsteczki związku chemicznego wskaże atom centralny i ligandy,
 Wyjaśni i zastosuje reguły VSEPR, określi wpływ wolnych par elektronowych na pary
elektronowe wiążące.
 Ustali liczbę elektronów walencyjnych w cząsteczce związku chemicznego zbudowanego
z pierwiastków bloku energetycznego s i p na podstawie konfiguracji elektronowej.
 Dla cząsteczek o złożonej budowie zastosuje ligand zastępczy, zapisze wzór cząsteczki związku
chemicznego w formie EAnHm,
 obliczy liczbę wolnych par elektronowych, obliczy liczbę przestrzenną cząsteczek lub jonów, na podstawie
tabeli i w oparciu o obliczenia określi geometrię przestrzenną wybranych związków lub jonów złożonych
4
27.1
28.2
29.3
30.4
Hybrydyzacja, moment dipolowy
Reguły metody VESPR
Ćwiczenia – ustalanie kształtu cząsteczek metodą VSEPR
Kolokwium z tematów 23.1 – 29.3
Opracował: ……………………………….