Zespół Suchego Oka

Zespół Suchego Oka
Niedostateczne wydzielanie łez lub ich nadmierne parowanie, a także nieprawidłowy skład filmu
łzowego powodują uszkodzenie powierzchni oka, co skutkuje uczuciem dyskomfortu określanym
jako Zespół Suchego Oka. Obecnie jest on przyczyną około 20 % wizyt w gabinetach
okulistycznych.
Dolegliwości
Najczęstszymi dolegliwościami zgłaszanymi przez pacjentów z ZSO są uczucie obecności ciała
obcego lub piasku pod powiekami, kłucie oraz dyskomfort. Okresowy spadek ostrości wzroku,
przymglenie widzenia, światłowstręt i uczucie
zmęczenia oczu mogą się nasilać po zadziałaniu
czynników drażniących, takich jak ostre światło
słoneczne, czy nasilony wiatr. Należy również
zwrócić uwagę, że zmniejszenie częstości
mrugania podczas pracy przy monitorze
komputera oraz przebywanie w klimatyzowanych
pomieszczeniach
oświetlanych
sztucznym
światłem przyczyniają się do wystąpienia
dolegliwości. Stosunkowo rzadko pacjenci, jako dokuczliwą zgłaszają suchość oczu. Typowe dla
ZSO jest okresowe występowanie objawów ze szczególnym nasileniem w godzinach nocnych i
rannych.
Przyczyny
Blisko 80% przypadków ZSO spowodowanych jest zaburzeniami w środkowej warstwie wodnej
będącymi wynikiem nieprawidłowości gruczołu łzowego lub jego dróg wyprowadzających.
Przeważająca ilość nieprawidłowości ma charakter nabyty i jest rezultatem stanów zapalnych lub
chorób autoimmunologicznych (pierwotny lub wtórny zespól Sjögrena).
W przypadku zaburzenia produkcji mucyny hydrofobowy charakter nabłonka rogówki
uniemożliwia prawidłowe przyleganie filmu łzowego. Prowadzić do tego może niedobór witaminy
A u alkoholików, wcześniaków lub pacjentów z upośledzonym wchłanianiem z przewodu
pokarmowego powodujący uszkodzenie rogówki i spojówek.
Przyczyną ZSO mogą być także leki stosowane miejscowo lub ogólnie, betablokery przyjmowane
w chorobie niedokrwiennej serca, nadciśnieniu tętniczym lub miejscowo w jaskrze, niesterydowe
leki przeciwzapalne, leki psychotropowe, moczopędne, przeciwpasożytnicze i stosowane w
terapii zespołu Parkinsona.
Objawy zespołu suchego oka mogą także wystąpić w późnych stadiach zapaleń wirusowych
spojówek i rogówki, jako skutek uszkodzenia czuciowych zakończeń nerwowych powierzchni
oka.
Najrzadszą przyczyną ZSO spowodowanego jakościowym niedoborem składników filmu łzowego
są zaburzenia warstwy lipidowej, zwiększające parowanie łez.
Walka z objawami ZSO
Pozytywne rezultaty w walce z objawami ZSO odnoszone są dzięki zmianom niehigienicznego
trybu życia i poprawie warunków otoczenia, a także preparatom z grupy sztucznych łez,
zapewniającym alternatywne nawilżenie powierzchni rogówki. Popularną substancją, używaną do
produkcji sztucznych łez, charakteryzującą się najdłuższym czasem przylegania do powierzchni
spojówki i rogówki jest kwas hialuronowy (HA). Ten naturalnie występujący w ludzkim organizmie,
w tym w składzie filmu łzowego związek posiada właściwości zbliżone do mucyny, dzięki czemu
szczelnie przylega do powierzchni oka i nie daje się usunąć podczas mrugania. Preparatem o
niespotykanie wysokim stężeniu hialuronianu sodu wynoszącym 0.4% jest Ocumax,
produkowany przez firmę Lekam. Dodatkową jego zaletą jest bardzo dobra tolerancja przez
pacjentów.
U części pacjentów sama substytucja łez poprzez stosowanie kropli lub żeli nawilżających
przynosi szybką, lecz niestety krótkotrwała ulgę. W tych
nawracających przypadkach ZSO konieczne jest wsparcie innymi
działaniami. Niebagatelną rolę odgrywa tu dieta bogata w witaminę A i
niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym: kwas linolowy (LA)
i γ- linolenowego (GLA). Na przestrzeni ostatnich lat pojawiały się
doniesienia o korzystnym wpływie suplementacji nienasyconych
kwasów tłuszczowych w przypadkach ZSO i zespołu Sjögrena. Wyniki
licznych badań w tym zakresie jednoznacznie wskazały na
skuteczność zastosowanej doustnej terapii w zmniejszeniu odczynu
zapalnego z powierzchni oka nasilającego objawy ZSO. Na polskim
rynku wyrobów farmaceutycznych oprócz licznych preparatów
sztucznych łez można znaleźć doustny preparat zawierający LA i GLA (OCUMAX HYDRO),
produkowany przez firmę Lekam, stanowiący przydatne i skuteczne narzędzie w walce z
objawami ZSO.