Miejsce zamieszkania: Ziemia Oświęcimska: przekleństwo, uśmiech

"Miejsce zamieszkania: Ziemia Oświęcimska: przekleństwo, uśmiech losu, ...?"
Wpisany przez Administrator
czwartek, 12 lutego 2009 18:19
Dobiega końca projekt edukacyjny "Miejsce zamieszkania: Ziemia Oświęcimska: przekleństwo,
uśmiech losu, ...?" realizowany przez uczniów klasy językowo - historycznej Powiatowego
Zespołu nr 1 Szkół Ogólnokształcących im. Stanisława Konarskiego w Oświęcimiu pod
kierunkiem nauczycieli Haliny i Wiesława Świderskich. Został on opracowany we współpracy z
Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu.
Trwające dwa i pół roku przedsięwzięcie miało na celu nie tylko przybliżenie młodzieży historii
miasta i Ziemi Oświęcimskiej - głównie współistnienia społeczności polskiej i żydowskiej w
przed-wojennym Oświęcimiu oraz okresu okupacji hitlerowskiej i Holokaustu, ale także
kształtowanie postaw takich jak dialog i tolerancja wobec przedstawicieli innych narodowości,
wyznań i kultur oraz osób niepełnosprawnych. Ważne było także zapoznanie licealistów z
różnymi aspektami życia w dzisiejszym Oświęcimiu i współczesnym świecie, wyrabianie w nich
poczucia odpowiedzialności za siebie i innych, a także zachęcanie ich do działań o charakterze
społecznym i doskonalenia umiejętności językowych. Realizacja tego ogromnego projektu nie
byłaby możliwa bez ścisłej współpracy z oświęcimskimi instytucjami: m. in. z Międzynarodowym
Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście przy Państwowym Muzeum Auschwitz – Birkenau,
Centrum Żydowskim, Międzynarodowym Domem Spotkań Młodzieży, Centrum Dialogu i
Modlitwy, Urzędem Miasta, Archiwum Państwowym w Katowicach Oddział w Oświęcimiu,
Specjalnym Ośrodkiem Szkolno - Wychowawczym oraz Stowarzyszeniem Romów w Polsce.
Bardzo ważnym partnerem w realizacji tego przedsięwzięcia było także Małopolskie
Towarzystwo Oświatowe z Nowego Sącza oraz osoby prywatne. Początkowe wątpliwości i
obawa młodzieży przed czymś zupełnie nowym i nieznanym szybko ustąpiły miejsca pewności,
że to, co robią ma sens i jest warte poświęconego czasu. Licealistom do końca towarzyszyła już
tylko wytrwałość i pracowitość. Osiągnięcie założonych celów było łatwiejsze dzięki
wprowadzeniu różnorodnych form pracy, co podniosło atrakcyjność zajęć. Uczestniczyli więc w
licznych wykładach, warsztatach, spotkaniach i wyjazdach, które dawały wiele satysfakcji,
pomagały pogłębiać wiedzę, zdobywać nowe umiejętności i zaspokajać ciekawość. Aktywne
zdobywanie wiedzy okazało się skuteczne. Wiele miejsca w projekcie poświęcono historii
byłego obozu KL Auschwitz - Birkenau. Młodzież uczestniczyła najpierw w zwiedzaniu
studyjnym, potem w serii warsztatów, projekcji filmów i wykładów poruszających różną
tematykę: Nazistowski plan rekonstrukcji miasta Oświęcim, Wysiedlenia ludności z Oświęcimia i
okolicznych wsi w latach 1940 – 1941, Exodus wypędzonych, Zagłada europejskich Sinti i
Romów, Zróżnicowana symbolika Auschwitz, Album z Auschwitz – historia jednego transportu,
Los dzieci i matek w KL Auschwitz, Sztuka wobec śmierci – pamięci dzieci z Terezina, Los
indywidualnych ofiar KL Auschwitz na podstawie dokumentów, relacji i fotografii obozowych,
Ludzie dobrej woli, Auschwitz i Holokaust w sztuce filmowej. Zajęcia odbywały się także w
Dziale Zbiorów, Archiwum i na wystawach narodowych (romskiej, polskiej, francuskiej,
holenderskiej, belgijskiej, czeskiej i słowackiej). Uczestnicy projektu wynieśli z tych warsztatów
naprawdę wiele. Walka ze stereotypami to bardzo istotny element projektu. Udział w programie
edukacyjnym "Moi dawni sąsiedzi", przybliżającym żydowską historię miasta oraz informacje
ogólne o kulturze, tradycji i religii Żydów, pełne emocji warsztaty o tolerancji, rozmowy ze
Sprawiedliwymi wśród Narodów Świata, Dni Izraela, tydzień filmowy Żydowskie motywy,
1/3
"Miejsce zamieszkania: Ziemia Oświęcimska: przekleństwo, uśmiech losu, ...?"
Wpisany przez Administrator
czwartek, 12 lutego 2009 18:19
warsztaty pisma hebrajskiego, spotkanie z zespołem Hamakor z Izraela w ramach koncertu
chanukowego – to tylko niektóre wydarzenia z przebogatej oferty Centrum Żydowskiego dla
tych młodych ludzi. Także dzięki wizycie w Stowarzyszeniu Romów Polskich udało się pokonać
niewiedzę i nieznajomość obcych tradycji - głównych źródeł niechęci do mniejszości. Uczestnicy
projektu nauczyli się tolerancji i wyrozumiałości. Niezapomnianych i wyjątkowych wrażeń
dostarczały uczniom spotkania z byłymi więźniami KL Auschwitz – Birkenau: Haliną Birenbaum,
Augustem Kowalczykiem, Kazimierzem Smoleniem, Bernardem Offenem oraz, dziś już
nieżyjącym, Henrykiem Mandelbaumem. Możliwość uczestnictwa w tych spotkaniach była
bezcenna. Młodzież uświadomiła sobie, że jest ostatnim pokoleniem, które ma szansę usłyszeć
historię z ust ludzi, którzy sami przeżyli to, o czym zwykle czytamy czy oglądamy na szklanym
ekranie. Żadna książka czy film nie oddadzą prawdziwej atmosfery i uczuć, które towarzyszyły
więźniom. Spotkania pokazały rzeczywiste oblicze obozu, dzięki nim licealiści poznali historię
człowieka, a nie suche książkowe fakty. Niezwykle cenne były także spotkania z panem
Eugeniuszem Daczyńskim - świadkiem czasu, rodowitym oświęcimianinem, emerytowanym
listonoszem Poczty Polskiej, księdzem Manfredem Deselaers, który przedstawił różne
perspektywy postrzegania Auschwitz i Holokaustu: polską, niemiecką i żydowską, panem
Mirosławem Ganobisem - miłośnikiem historii Ziemi Oświęcimskiej i kolekcjonerem pamiątek
dotyczących Oświęcimia i Żydów oświęcimskich, panią Lucyną Filip - autorką książki "Żydzi w
Oświęcimiu 1918-1941", panem Leszkiem Żakiem – przewodnikiem po Oświęcimiu oraz panem
Zeevem Baranem - konsulem honorowym RP w Jerozolimie. Uczestnictwo w święcie języków
obcych w Krakowie, licznych spotkaniach z młodzieżą niemiecką, żydowską z Izraela i USA,
wymiana z Martin – Schongauer - Gymnasium w Breisach (Niemcy) a przy jej okazji wizyta w
Parlamencie Europejskim w Strasburgu, spotkanie z amerykańską reżyserką filmu "Back to
Gombin", panią Minną Zielonką - Packer były okazją do zdobywania bezcennych doświadczeń i
doskonalenia umiejętności językowych. Za sprawą tych spotkań młodzież z "Konara" uczyła się
wyrozumiałości dla odmiennych poglądów ludzi z innych krajów. Z innego rodzaju
odmiennością spotykali się w czasie kontaktów z młodzieżą niepełnosprawną z Niemiec. Wtedy
uczyli się empatii i zrozumieli, co naprawdę jest ważne w życiu.
Wielkim i niezapomnianym przeżyciem był udział w Marszu Żywych w kwietniu 2007 roku.
Wśród tysiąca flag powiewały również te, niesione przez reprezentantów Liceum Konarskiego.
Włączyli się oni również w inne przedsięwzięcia na terenie miasta, jak np. obchody 63. rocznicy
wyzwolenia obozu KL Auschwitz – Birkenau, odbywającej się pod hasłem "Utracone rodziny" i
64.- "Usłyszeć każde słowo, żadnego nie zapomnieć", której współgospodarzem było Liceum
im. St. Konarskiego. Uczestnicy projektu czuli się wyróżnieni, że w trakcie tej uroczystości mogli
przyjąć przesłania byłych więźniów Auschwitz. Obecni byli także przy otwarciu wystawy
"Sprawiedliwi wśród Narodów Świata" czy uroczystości "Pamiętamy" w Centrum Żydowskim z
okazji rocznicy deportacji Żydów oświęcimskich.
Wraz z młodzieżą z Krakowa i Nowego Sącza uczniowie klasy językowo-historycznej brali
udział w dwóch innych, szczególnie ważnych projektach: "Ja Wam pokażę" oraz "Usłysz &
zapamiętaj", poświęconych historii, kulturze i religii żydowskiej na terenach dawnej Galicji,
2/3
"Miejsce zamieszkania: Ziemia Oświęcimska: przekleństwo, uśmiech losu, ...?"
Wpisany przez Administrator
czwartek, 12 lutego 2009 18:19
dzisiejszej Małopolski. Projekty te powstały z inicjatywy pana Bruna Vastmansa z
Małopolskiego Towarzystwa Oświatowego w Nowym Sączu i były realizowane przy wsparciu
finansowym Joods Humanitair Fonds. Rezultatem pierwszego z nich była broszura oraz
prezentacje multimedialne dla rówieśników, dokumentujące działania uczestników projektu
podejmowane w poszukiwaniu śladów obecności żydowskiej w miejscu ich zamieszkania. Na
zakończenie drugiego, we współpracy z Centrum Żydowskim, panem Mirosławem Ganobisem i
TV Oświęcim, powstał film "Oszpicin. Ocalić od zapomnienia", według scenariusza i w reżyserii
Haliny i Wiesława Świderskich, opowiadający o wspólnym życiu żydowskich i polskich
mieszkańców przedwojennego Oświęcimia.
Dwa i pół roku minęło niezwykle szybko. Licealiści przeżywali zarówno wzloty jak i upadki. Te
ostatnie nie załamały ich, przeciwnie, motywowały do dalszej, jeszcze wytrwalszej pracy.
Satysfakcja i sukces, jaki niewątpliwie osiągnęli, rekompensują wszystkie trudne chwile. Młodzi
ludzie podkreślają, że udział w projekcie wniósł wiele nowego w ich życie. Uczestnicząc w nim
zdobyli bezcenne doświadczenia i ogrom wiedzy. Pokazali, że chcieć to móc, i że cele, które dla
wielu są nierealne, można osiągnąć dzięki dobrej woli, konsekwencji i wytężonej pracy.
Najważniejsze to nie poddawać się i nie tracić wiary w sukces.
Paulina Polanek – uczestniczka projektu
Współpraca: Halina i Wiesław Świderscy
3/3