nauczaniew różnorodności2007

NAGRODA EVENS FOUNDATION DLA OŚWIATY
EDUKACJA MIĘDZYKULTUROWA
„NAUCZANIE W RÓŻNORODNOŚCI 2007”
ZAPROSZENIE DLA KANDYDATOW
1. Wprowadzenie ogólne
W piątej edycji konkursu Evens Foundation będzie promować te działania - prowadzone na różnych
poziomach szkolnictwa (w przedszkolach, szkołach podstawowych, szkołach średnich) - które kładą
nacisk na edukację międzykulturową (przybliżanie uczniom innych tradycji kulturowych) jako na jeden z
fundamentalnych składników całego procesu kształcenia.
Nagroda pieniężna w wysokości 45.000 Euro rozdzielona zostanie między placówki z trzech
wymienionych poziomów kształcenia w trzech krajach, w których działa Evens Foundation, czyli Belgii,
Francji, i Polski. Fundacja powoła jury złożone z niezależnych ekspertów, które wyłoni zwycięzców.
Kryteria, według których będą oceniani uczestnicy konkursu, zostały sformułowane przez Steunpunt
Diversiteit & Leren (Centrum Edukacji Międzykulturowej) przy Uniwersytecie w Gent (Belgia). Fundacja
jest świadoma tego, że są to kryteria ambitne, jednak zachęca uczestników do tego, by próbowali im
sprostać. Nawet jeśli nie uda im się to w pełni, nie przekreśla to ich szans, gdyż Fundacja będzie brała
pod uwagę także wysiłek zmierzający do spełnienia wysokich wymagań stawianych kandydatom.
Każda szkoła pragnąca zgłosić do konkursu projekt, proszona jest o przesłanie wstępnej,
dwustronicowej prezentacji zawierającej:
-
krótką prezentację szkoły
skrócony opis projektu i – jeśli to możliwe - historię jego powstania i wdrażania
nazwę, adres, numery telefonów i faksu oraz adres e-mail koordynatora projektu.
do Maud Aguirre – Evens Foundation – Van Bréestraat 14 – B-2018 Antwerp – Belgium –
[email protected]
WSZELKIE PROPOZYCJE POWINNY ZOSTAC NADESŁANE DO DNIA 1-GO MARCA 2007
W przypadku zakwalifikowania projektu do udziału w konkursie Evens Foundation skontaktuje się z
Państwem do 30 marca 2007 w celu otrzymania bardziej szczegółowych informacji.
VAN BRÉESTRAAT 14
UL. WILCZA 8 M. 10
63 AVENUE DES
B-2018 ANTWERPEN
00-532 WARSZAWA
CHAMPS ELYSEES
℡+32 3 231 39 70
¬+32 3 233 94 32
℡+ 48-22-621-6683
F-75008 PARIS
¬+ 48-22-629 4022
℡+33 1 56 88 20 70
WWW.EVENSFOUNDATION.BE
¬+33 1 56 88 20 79
Evens Prize for Education 2007 – Learning in Diversity – Call for Nominates
1. Kryteria ogólne
1.
Kompetencje w kształceniu międzykulturowym (nauczaniu w różnorodności)
“Przez kompetencje rozumiemy spójną i złożoną całość
wiedzy, umiejętności i postaw, które są wyrażane i
rozwijane poprzez konkretne czyny w konkretnych,
złożonych i unikalnych sytuacjach” (Martin Valcke)
“Poprzez kompetencje w kształceniu międzykulturowym
rozumiemy zdolność radzenia sobie z dynamiką i
złożonością wszystkich form różnorodności kulturowej i
zdolność do działań kulturotwórczych – w szerokim
sensie tego słowa” (Sven Sierens)
Rozróżniamy dwa zasadnicze wątki, które powinny być obecne w nauczaniu międzykulturowym, by
spełniało ono swój cel.
1. Zakładamy, że kompetentny nauczyciel powinien rozwijać u uczniów cechy potrzebne do tego,
by ich świadomość kulturowa i społeczna owocowała poszanowaniem dla przedstawicieli
innych kultur. Chodzi o przymioty takie jak otwartość, wrażliwość na potrzeby innych, zdolność
porozumienia, empatia oraz łatwość adaptacji. Rozwijanie tych cech u młodzieży przyczynia się
do budowy społeczeństwa obywatelskiego.
2. Drugim zasadniczym zadaniem nauczyciela jest rozwijanie u uczniów umiejętności otwartego
dialogu, dla którego punktem wyjścia jest szacunek dla interlokutora i pragnienie dojścia do
konsensusu. Poznając wielość perspektyw oraz biorąc udział w dyskusjach na temat treści
nauczania, uczniowie znajdują własne punkty widzenia, odkrywają inne optyki i uczą się
zakreślać wspólne horyzonty. Na tym właśnie polega proces edukacji międzykulturowej, której
nieodłącznym składnikiem jest poznawanie odmienności kulturowych i bezpośredni kontakt z
„Innym”.
Wychodząc z powyższych założeń, w tej edycji konkursu zamierzamy promować:
-
-
działania zbliżające ludzi wyrastających z odmiennych kultur poprzez budowę
dobrosąsiedzkich stosunków, wspólną naukę i pracę, zarówno w obrębie szkoły, jak i
poza nią
rozwijanie umiejętności komunikacyjnych u dzieci – zarówno na płaszczyźnie uczeńuczeń, jak i uczeń-nauczyciel
przedsięwzięcia służące wymianie międzykulturowej w szerokim sensie tego słowa
rozwój umiejętności dialogu i empatii poprzez działania, podczas których zarówno
uczeń, jak i nauczyciel, uczą się przyjmować różne punkty widzenia
2
Evens Prize for Education 2007 – Learning in Diversity – Call for Nominates
2. Wkład w podnoszenie jakości kształcenia
Wysoki standard edukacji nie polega na tym, że wysoki poziom nauczania dostępny jest tylko dla
uczniów należących do grup społecznie uprzywilejowanych. Wysoki standard kształcenia polega na
tym, że „więcej uczniów uczy się więcej”. To oznacza, że programy nauczania w maksymalnym stopniu
wykorzystują potencjał uczniów. Jednostronne podejście poznawcze do procesu uczenia się ignoruje
ten potencjał, zaprzepaszczając szeroki wachlarz możliwości zachęcania uczniów do nauki.
Kluczowym słowem jest różnorodność. Podejście wielokulturowe powinno być obecne zarówno w
merytorycznej zawartości programów nauczania, jak i w metodyce. Dzięki temu - i dzięki wykorzystaniu
istniejących różnic w zasobie wiedzy uczniów, a także zróżnicowania ich umiejętności i postaw - można
obudzić w uczniach pochodzących z różnych środowisk pragnienie zdobywania wiedzy. Szkoła powinna
brać pod uwagę różnice w społeczno-kulturowym pochodzeniu uczniów.
Fundacja propaguje te idee i od kandydatów ubiegających się o nagrodę wymaga, aby w sposób
jasny i wyraźny pokazali, że:
-
stosują różnorodne metody nauczania (od metody podającej do problemowej)
biorą pod uwagę różnice w pochodzeniu społeczno-kulturowym uczniów
nie traktują inteligencji jedynie jako pewnej przyrodzonej zdolności kognitywnej, lecz
postrzegają ją jako potencjał intelektualny, po który sięgnąć może każdy, kto pragnie
rozwiązać jakiś problem lub wykonać zadanie
3. Wkład w integrację społeczną mniejszości i grup zagrożonych marginalizacją
Edukacja może odgrywać ważną rolę w procesie demokratyzacji. Rola ta wzrasta wraz z otwieraniem
przed coraz to większą liczbą uczniów nowych możliwości. Niestety, uczniowie należący do mniejszości
i do grup zagrożonych marginalizacją często są tych możliwości pozbawieni. Wdrażanie wyżej
wymienionych wytycznych ma zasadnicze znaczenie i kładzie fundamenty pod budowę edukacji
równych szans. Proces ten mogą wspierać najróżniejsze środki dydaktyczne i wychowawcze, którymi
dysponuje szkoła w ramach swej misji pedagogicznej.
Dlatego projekty zgłoszone do konkursu powinny:
-
-
służyć budowie i umacnianiu akceptacji wszystkich uczniów - bez względu na ich
pochodzenie społeczno-kulturowe
wyrastać ze świadomości tego, że uczniowie należący do mniejszości oraz do grup
zagrożonych lub dotkniętych marginalizacją oprócz pomocy merytorycznej, potrzebują
również wsparcia, które polega na aktywnym włączaniu.
nieść pomoc tej grupie uczniów na kolejnych etapach edukacji i monitorować ich dalsze
kształcenie
3
Evens Prize for Education 2007 – Learning in Diversity – Call for Nominates
4. Możliwość wdrożenia projektu przez inne szkoły i placówki.
Dobry projekt jest mocno związany ze szkołą, w której powstał. Specyficzna kultura szkolna, unikalny
projekt pedagogiczny, współpraca kadry nauczycielskiej, autorytet szkoły, liczebność i pochodzenie
uczniów – wszystko to są kwestie, które cenny projekt powinien odzwierciedlać.
Jednak wartość projektu wzrasta, jeśli po pewnych modyfikacjach można go realizować na innym
gruncie.
Dlatego przedłożone projekty powinny:
- inspirować inne szkoły do wdrożenia ich we własnym środowisku
- zachowywać równowagę między inicjatywami specyficznymi dla danej szkoły a
szerszymi działaniami, które mogą być podejmowane również na innym gruncie
- zakładać możliwość twórczej kontynuacji
5. Kompatybilność ze szkolnym programem opiekuńczo-dydaktyczno-wychowawczym oraz z
długofalowymi założeniami dotyczącymi kształcenia międzykulturowego.
Jednorazowy projekt może być pułapką dla kształcenia międzykulturowego. Bez względu na to, jak
cenny i interesujący jest projekt, może on stać się listkiem figowym lub ogólnikowym szyldem, a wtedy
jego efekty będą bardzo ograniczone. Jeśli projekt ma uniknąć tej pułapki, powinien on wpisywać się w
szerszą wizję kształcenia międzykulturowego. Wizja ta powinna być kształtowana i realizowana na co
dzień w mniej może spektakularnych i zakrojonych na mniejszą skalę, lecz bardziej skutecznych
inicjatywach.
Dlatego zgłoszone do konkursu projekty:
-
-
nie powinny być jednorazową i krótkotrwałą inicjatywą
powinny zajmować wyraźnie wyznaczone miejsce i realizować jasno wyznaczony cel w
ramach ogólnych założeń dotyczących długofalowego kształcenia międzykulturowego
prowadzonego przez szkołę
cele projektu obejmujące wykształcenie pożądanych postaw i podniesienie ogólnego
poziomu i jakości edukacji nie powinny burzyć programu i rozkładu zajęć, lecz wpisywać
się w go i - ewentualnie - stanowić jego dopełnienie.
4