Strategie innowacji w przedsiębiorstwie

Studia podyplomowe SGGW
Zarządzanie innowacjami
Prof. dr hab. Krystyna Poznańska
Katedra Zarządzania Innowacjami
Szkoła Główna Handlowa w
Warszawie
Podstawowe moduły zajęć
1. Wprowadzenie
2. Pojęcie i rodzaje innowacji
3. Innowacyjność Polski i pozycja polskich
przedsiębiorstw w świetle danych
statystycznych
4. Źródła innowacji
5. Firma innowacyjna- pojęcie, rodzaje,
sposoby tworzenia
6. Przedsiębiorczość akademicka
7. Finansowanie innowacji
1. Wprowadzenie
Innowacje jako czynnik wzrostu
konkurencyjności przedsiębiorstw,
regionów i krajów
2. Pojęcie i rodzaje innowacji
Pojęcie „innowacja” pochodzi od słowa
łacińskiego „innovatio” i w powszechnym
rozumieniu oznacza wprowadzenie czegoś
nowego, rzecz nowo wprowadzoną, nowość,
reformę.
Wprowadzenie pojęcia „innowacja” do nauk ekonomicznych:
Rozważania nad kluczową rolą innowacji w rozwoju gospodarek
zapoczątkował Joseph A.Schumpeter
J. Schumpeter za innowację przyjmował [jest to
definicja opisowa]:
• wprowadzenie nowego wyrobu (lub nowego
gatunku określonego już istniejącego wyrobu),
• wprowadzenie nowej lub udoskonalonej metody
produkcji,
• otwarcie nowego rynku zbytu,
• wdrożenie nowego sposobu sprzedaży lub
zaopatrzenia,
• zastosowanie nowych surowców, półfabrykatów,
• wprowadzenie nowej organizacji przemysłu .
Definicji innowacji wg różnych badaczy
• J. Mansfield – innowacja to pierwsze wykorzystanie
wynalazku
• Ph. Kotler – innowacja odnosi się do jakiegokolwiek
dobra, usługi lub pomysłu, który jest postrzegany
jako nowy
• E.M.Rogers – innowacja to wszystko co jest
postrzegane jako nowe, niezależnie do obiektywnej
nowości, danej idei czy rzeczy
• Ch. Freeman – pierwsze handlowe wprowadzenie
(zastosowanie) nowego produktu, procesu , systemu
lub urządzenia
Innowacja – definicja przyjęta w
OECD i UE :
Innowacja (ang. innovation) polega na
wdrożeniu nowego lub znacząco
udoskonalonego produktu (wyrobu albo
usługi), bądź procesu, nowej metody
marketingowej lub nowej metody
organizacyjnej w praktyki gospodarcze,
w organizację miejsca pracy lub w relacje z
otoczeniem.
Cechy innowacji
 Innowacja oznacza wdrożenie (implementację) czegoś, co
uznaje się za nowość sensu stricto lub udoskonaloną wersję,
 Innowacja może przyjmować wiele form w ramach czterech
kategorii zbiorczych: produkt, proces , metoda marketingowa,
metoda organizacyjna.
 Innowacją będzie wdrożenie czegoś, co jest absolutną
nowością, jak też wdrożenie czegoś, co jest nowe:
- dla podmiotu wdrażającego ale już stosowana przez konkurentów,
- w danym sektorze/branży a stosowane w innych sektorach),
- nowe na danym obszarze geograficznym, np. w danym kraju lub jego
części (a znane i stosowane już w innych krajach czy regionach
świata)
Cechy innowacji w opinii
przedsiębiorców
•
•
•
•
•
•
•
Poprawa jakości
Wejście na nowe rynki
Wzbogacenie oferty
Obniżka kosztów robocizny
Racjonalizacja zużycia materiałów
Zmniejszenie zużycia energii
Spełnienie wymagań prawnych i
standardów
Rodzaje innowacji – wybrane
kryteria
wg kryterium oryginalności zmian:
 Innowacje oryginalne - samodzielne wytwory, wynalazki i
odkrycia, zastosowane po raz pierwszy w gospodarce, będące
efektem pracy jednostki, zespołu, całej organizacji.
 Innowacje imitujące (odtwórcze, naśladowcze, wtórne,
kopiujące) – polegają na odtworzeniu oryginalnych zmian, które
w danym czasie przynoszą efekty.
wg kryterium skali i zakresu wprowadzonych zmian:
 Innowacje radykalne – dotyczą nowych, niestosowanych
dotychczas rozwiązań (np. wprowadzenie całkiem nowego
produktu czy automatyzacja linii produkcyjnych).
 Innowacje częściowe (usprawniające) – polegające na
modernizacji przedmiotu innowacji (ulepszenie określonych
cech lub wprowadzenie nowych cech do przedmiotu innowacji).
Podział wg kryterium przedmiotu zmian (nacisk
na obszar zmian):
• Innowacje technologiczne – dotyczą zmian w
zakresie produktów i procesów.
• Innowacje organizacyjne – polegają na
wprowadzeniu zmian ukierunkowanych na
funkcjonowanie organizacji.
• Innowacje dotyczące zarządzania – wdrożenie
nowych systemów zarządzania organizacją, np.
TQM, BPR, itp.
• Innowacje społeczne – dotyczą aspektu
pozaprodukcyjnej działalności przedsiębiorstwa, w
tym warunków BHP. W tej kategorii mogą być też
ujęte niektóre innowacje technologiczne i
organizacyjne.
Innowacje marketingowe i
ekologiczne
• Innowacje marketingowe – związane z
cechami produktu, jego wyglądem,
opakowaniem, jak również dystrybucją
i strategią cenową
• Innowacje ekologiczne- obejmują
produkty i usługi, które eliminują
zanieczyszczenie środowiska
naturalnego
Podział innowacji ze względu
na złożoność
• Niesprzężone – rezultat działalności
jednostki,
• Sprzężone – są rezultatem wspólnego
wysiłku wielu osób, zespołów czy
instytucji.
Podział ze względu na
miejsce ich powstawania
• Krajowe
• Zagraniczne – np. licencja, franchising
Ze względu na skalę jej
skutków
• Strategiczne ( innowacje duże)
• Taktyczne ( innowacje małe)
Który rodzaj innowacji jest szczególnie
ważny ?
Innowacje technologiczne , organizacyjne,
marketingowe?
Pełna nazwa: „technologiczne innowacje produktowe
i procesowe” lub „innowacje technologiczne w zakresie
produktów i procesów” (ang. TPP innovations: technological
product and process innovations):
Definicja: Technologiczne innowacje produktowe i procesowe
obejmują wdrożone, technologicznie nowe produkty i procesy,
jak też znaczące udoskonalenia technologiczne w produktach
i procesach.
Wykładnia definicji:
Termin „produkt” obejmuje zarówno wyroby, jak i usługi.
Produkt nowy pod względem technologicznym (in.
technologicznie nowy produkt) – produkt, którego cechy
technologiczne lub zamierzone zastosowanie różnią się
znacząco od cech czy zastosowań w produktach wcześniej
wytwarzanych.
Innowacja technologiczna w zakresie procesu (in.
technologiczna innowacja procesowa) – zastosowanie
technologicznie nowych lub znacząco udoskonalonych
metod, włączając metody dostawy produktów.
Pojęcie „innowacyjność” można definiować w
szerokim ujęciu jako zbiór kompetencji
organizacji, zwłaszcza przedsiębiorstwa, do
nieustannego odkrywania źródeł innowacji,
absorpcji innowacji z zewnątrz i wygenerowania
własnych innowacji, ich implementacji
i
dyfuzji (in. upowszechnienia).
3. Innowacyjność Polski i pozycja polskich
przedsiębiorstw w świetle danych statystycznych
Wybrane mierniki statystyki narodowej
Wyszczególnienie
Wybrane lata
2000
2002
2004
2006
2007
2008
Nakłady kraju na
B+R (ang. GERD)
w mln zł, w tym:
4 796,1
4 582,7
5 155,4
5 892,8
6673,0
7706,2
- finansowane
z budżetu państwa
63,4%
61,1%
61,7%
57,5%
58,5%
56,1%
-finansowane przez
przedsiębiorstwa
(ang. BERD)
24,5%
22,7%
22,6%
25,1%
24,5%
26,6%
0,64 %
0,57 %
0,56 %
0,56 %
0,57 %
0,61%
Nakłady kraju na
B+R jako % PKB
(intensywność B+R)
Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS Roczniki Statystyczne
Intensywność B+R (tj. GERD/PKB) w 2007 roku w krajach OECD
i w wybranych krajach nieczłonkowskich oraz blokach:
kraje członkowskie OECD (Polska należy od 1996 r.); dla kilku krajów- dane z lat wcześniejszych
Opracowanie własne na podstawie:
OECD (2009), OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2009, OECD Publishing.
doi: 10.1787/sti_scoreboard-2009-en (http://www.oecdilibrary.org/oecd/content/book/sti_scoreboard-2009-en)
Intensywność B+R w sektorze przedsiębiorstw (BERD jako % wartości
dodanej w przemyśle) w 2007 r. w wybranych krajach i wg bloków:
Izrael
Szwecja
Finlandia
Korea Pd.
Japonia
Szwajcaria (2004 r.)
Stany Zjednoczone
Dania
Niemcy
Austria
OECD
Islandia
Francja
Belgia
Luksemburg
Wlk. Brytania
EU-27
Australia (2006 r.)
Holandia
Kanada
Słowenia
Republika Czeska
Irlandia
Norwegia
Hiszpania
Portugalia
Rosja
Włochy
Estonia
RPA (2005 r.)
Węgry
Nowa Zelandia
Turcja
Chile (2004 r.)
Meksyk (2005 r.)
POLSKA
Słowacja
Grecja
6,21
4,45
4,00
3,87
3,66
3,06
3,05
2,89
2,86
2,70
2,44
2,44
2,28
2,10
1,97
1,81
1,79
1,64
1,63
1,56
1,39
1,34
1,33
1,25
1,08
1,03
1,01
0,91
0,83
0,79
0,78
0,77
0,42
0,41
0,30
0,26
0,25
0,25
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
Na podst.: OECD (2009), OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2009, OECD Publishing.
doi: 10.1787/sti_scoreboard-2009-en (http://www.oecdilibrary.org/oecd/content/book/sti_scoreboard-2009-en)
Innowacyjne przedsiębiorstwa jako odsetek wszystkich
przedsiębiorstw w 2006 roku, EU-27 i wybrane kraje pozaunijne:
Źródło: Science, technology and innovation in Europe, 2009 edition, Eurostat, s.63
Innowacyjne przedsiębiorstwa, które wprowadziły organizacyjne i/lub
marketingowe innowacje, jako odsetek wszystkich przedsiębiorstw,
EU-27 i wybrane kraje pozaunijne – 2006 rok:
Źródło: Science, technology and innovation in Europe, 2009 edition, Eurostat, s.72
Bariery wdrażania innowacji
Lubuska Regionalna Strategia
Bariery wg ankietowanych
Wysokie koszty pracy – 78,9%
Brak kapitału na modernizację 9,9%
Sytuacja polskiej gospodarki – 61%
Wysokie koszty pracy 8,9%
Biurokratyzm administracji
państwowej 52,6%
Słabość ośrodków naukowo
badawczych 6,9%
Niekorzystna polityka państwa
Wobec MŚP 52,6%
Sytuacja polskiej gospodarki 6,6%
Nieumiejętne zarządzanie 4,2%
Nieumiejętne zarządzanie 2,3%
Nieprzychylność kierowników
wobec wprowadzania innowacji 2,8%
Nieprzychylność kierownictwa 0,99
Bariery wdrażania innowacji wg
rozmówców (SP-ZJ)
Przedsiębiorstwa
JBR
Brak środków finansowych
Brak zainteresowania
ze strony przemysłu
Zbyt wysokie ceny usług B+R
Firmy z kapitałem zagranicznym
wykorzystują współpracę z
zapleczem właścicieli
Duże ryzyko
Braki kadrowe własne jbr
Długi cykl badawczy
mniejsze ryzyko i szybciej zakup
Licencji)
Niski poziom kadr kierowniczych
u partnerów w przemyśle
Trudno dostępne kredyty
Samozadowolenie kierownictw
przedsiębiorstw ze sprzedaży
wyrobów nienowoczesnych
Przyczyny niskiej innowacyjności gospodarki polskiej
NIE POTRAFIMY JEDNOZNACZNIE ODPOWIEDZIEĆ
PONIEWAŻ
PRZYCZYN JEST WIELE I ZALEŻNYCH OD WARUNKÓW
Postawy właścicieli
I pracowników
Sytuacji na rynku
Jakości zaplecza B+R
Sytuacji ekonomicznej
przedsiębiorstwa
Podsumowanie:
Ocena Polski w rankingach międzynarodowych
Ocena w European Innovation Scoreboard (EIS):
Sumaryczny Indeks Innowacyjności (SII): 0,24 pkt. - 32
miejsce na 37 (EIS 2007), 0,305 pkt. – 23 miejsce na 27
(EIS2008)
Najlepsze oceny cząstkowe wg EIS2008:
zasoby ludzkie (12 miejsce na 31), inwestycje firm (18
miejsce na 32)
Najgorsze oceny cząstkowe wg EIS2008: fundusze i
wsparcie (31 miejsce na 32), powiązania i
przedsiębiorczość (29 miejsce na 32)
Źródło: na podst. The Global Competitiveness Report 2008-2009, World Economic Forum, Geneva 2008
4. Źródła innowacji
Z punktu widzenia kraju:
wewnętrzne
 własne badania naukowe
 działalność wynalazczo-racjonalizatorską
zewnętrzne
 licencje, know-how
 import nowoczesnych maszyn i urządzeń
 inne formy transferu wiedzy, jak wspólne przedsięwzięcia
naukowe i produkcyjne
Źródła innowacji
Z punktu widzenia przedsiębiorstwa
wewnętrzne
 działalność sfery B + R
 prowadzenie badań marketingowych rynku krajowego i
zagranicznego
 wykorzystanie metod gromadzenia pomysłów, np.: "burzy
mózgów"
 stymulowanie kreatywności pracowników i kierownictwa
zewnętrzne
 wyniki badań naukowych i technicznych prowadzonych w
uczelniach i instytutach naukowo- badawczych
 Licencje, know-how, wspólne przedsięwzięcia, konferencje
naukowe, publikacje, targi i wystawy, transfer pracowników,
doradztwo firm konsultingowych
Proces innowacji
Proces innowacyjny jest to zjawisko powstawania,
dojrzewania i upowszechniania tych idei technicznych,
których praktycznemu zastosowaniu towarzyszą
określone skutki ekonomiczno-społeczne
Najczęściej przytaczanymi modelami
procesu innowacyjnego są:
- tradycyjny model „pchany” przez naukę,
- tradycyjny model „ciągniony” przez rynek,
- model sprzężony (nauka + rynek)
MODEL PROCESU INNOWACYJNEGO “PCHANEGO” PRZEZ NAUKĘ
Badania
podstawowe
Badania
stosowane
Wdrożenie
(produkcja)
Marketing
Sprzedaż
i dyfuzja
MODEL PROCESU INNOWACYJNEGO „CIĄGNIĘTEGO” PRZEZ RYNEK
Potrzeba
Rynkowa
(badania
marketingowe)
Prace
rozwojowe
Wdrożenie
Marketing
Sprzedaż
dyfuzja
(rynek)
Wykładnia pojęć
Badania podstawowe prowadzone w celu odkrycia nowych
prawidłowości, mechanizmów
lub zasad metodologicznych pozwalają formułować nowe
prawa nauki powiększając ogólne zasoby wiedzy.
Badania stosowane dotyczą możliwości praktycznego
wykorzystania posiadanej wiedzy
o charakterze ogólnym w celu realizacji praktycznego projektu
Wdrożenie jest to zastosowania tych osiągnięć
w sferze techniki przemysłowej poprzez i produkcję nowych
wyrobów i usług
MODEL SPRZĘŻONY (NAUKA+RYNEK)
Nowa
potrzeba
Nowy pomysł
Badania
stosowane
i inżynieryjne
Potrzeby społeczne
Prace
rozwojowe
Wdrożenie
Marketing
i sprzedaż
Stan techniki i technologii producenta
Rynek
5. Firma innowacyjna – pojęcie i
rodzaje, sposoby tworzenia
Definicja wg OSLO Manual:
Firma innowacyjna to taka, która
wprowadziła innowację w rozpatrywanym
okresie. Niekoniecznie muszą to być
innowacje, które przyniosły sukces
komercyjny, gdyż wiele innowacji kończy
się niepowodzeniem.
Rodzaje firm innowacyjnych
Korporacje transnarodowe – to
posiadające osobowość prawną lub jej nie
posiadające przedsiębiorstwa składające
się ze spółki matki i jej zagranicznych filii.
Spółka matka – przedsiębiorstwo kontrolujące
aktywa lub prawa własności, całe
jednostki w krajach innych niż
macierzystym, posiadając najczęściej
udział w kapitale własnym.
Filia zagraniczna – przedsiębiorstwo, w którym
zagraniczny inwestor jako spółka matka
posiada taki udział, który pozwala na
uczestnictwo w zarządzaniu tym
przedsiębiorstwem
I.
Zalety korporacji
transnarodowych:
• Posiadają kapitał wiedzy i
doświadczenia, wynikający z
wieloletniego działania na rynku,
• Ponoszą b. Wysokie nakłady na B+R,
• Posiadają swoje centra B+R w różnych
krajach, co pozwala im dostosowywać
swoją ofertę do wymagań lokalnego
rynku
Małe innowacyjne firmy
- tworzone są w celu komercjalizacji
innowacyjnych rozwiązań,
- są bardziej elastyczne w porównaniu z
dużymi firmami
- Posiadają lepszą znajomość rynku,
- Nie rozproszony portfel produktowy,
- Borykają się z problemami finansowym.
Sposoby tworzenia
przedsiębiorstw
innowacyjnych
• Tworzenie przedsiębiorstw
odpryskowych- Spin-offs, spin outs
• Uruchomienie przedsiębiorstwa od
podstaw
Firmy odpryskowe - pojęcie
• Spin-off – nowo powstałe przedsiębiorstwo,
które powstało w drodze usamodzielnienia
się pracowników, np. uczelni wyższej.
Posiadają one charakter przedsięwzięć
niezależnych od macierzystej organizacji
• Spin –out – nowe przedsiębiorstwo, które
powstało w drodze usamodzielnienia się się
pracowników, wykorzystując w tym celu
zasoby intelektualne oraz materialne zasoby
organizacji macierzystej. Są kapitałowo oraz
operacyjnie związane z organizacją
macierzystą.
Firmy odpryskowe - cechy
• Są to nowo powstałe firmy ( start-ups)
• Ich działalność opiera się na komercyjnym
zastosowaniu technologii, wiedzy technicznej i
umiejętności nabytej w organizacji macierzystej,
• Posiadają duży potencjał tworzenia wartości
dodanej,
• Przyczyniają się do upowszechnienia (dyfuzji)
nowych technologii w gospodarce,
• Obarczone są wysokim stopniem ryzyka
finansowego i komercyjnego
6. Przedsiębiorczość
akademicka
•
•
•
•
•
Obejmuje wszelkie działania uczelni związane z oferowaniem
określonego know-how i jego sprzedaż na zasadach
rynkowych. Jej podstawą są ludzie o określonych
kompetencjach. Przedsiębiorcę tego typu charakteryzuje :
kreatywność i wytrwałość w wyszukaniu oraz rozwiązywania
problemów,
Otwartość na wiedzę i samodoskonalenie zarządzanej
organizacji,
Intuicja w dostrzeganiu punktów stycznych między wiedzą,
technologią a często utajonymi potrzebami rynku,
Ambicja kierowania własnym życiem, pasja , wizja i marzenia
Przyczyny zainteresowania
przedsiębiorczością akademicką
-
-
-
-
Potrzeby poprawy statusu życiowego studentów, doktorantów,
pracowników naukowych zwiększają ich aktywność poza
uczelnią, gdzie poszukują oni albo dodatkowego źródła
dochodów, albo możliwości realizacji własnych zainteresowań,
Ambicje niektórych naukowców , prowadzących badania
sprawiają iż część środków finansowych na badania poszukują
poza uczelnią,
Konkurencja wymusza usprawnienie procesu produkcji, zmiany
technologii, to sprawia,że przedsiębiorcy zwracają się do
jednostek naukowych w poszukiwaniu rozwiązań
technologicznych ich problemów,
Coraz więc przedstawicieli przedsiębiorców stanowią osoby z
wyższym wykształceniem, które znają możliwości oraz ukryty
potencjał uczelni, a przez to starają się korzystać z jej usług
Dobre przykłady
•
•
•
•
MIT
Uniwersytet w Cambridge,
Politechnika w Mediolanie,
Uniwersytet Heriot-Watt w Edenburgu
Przykłady sukcesu
przedsiębiorstw
MIT
Stanford University
Gilette (1901)
Hewlett-Packard
Intel
Texas Instruments
Cisco Systems
Google
Sun Microsystems
Yahoo!
MIT – historia sukcesu
• Na świecie funkcjonuje ponad 25.800
przedsiębiorstw stworzonych przez
absolwentów MIT
• W latach 2000-2006 powstało więcej niż 5.800
takich firm
• Firmy te zatrudniają około 3,3 mln ludzi oraz
generują ponad 2 biliony USD,
• 80% przedsiębiorstw tworzonych przez
absolwentów MIT prowadzi swoją
działalność,
• 80% firm powołanych przez inżynierów spoza
środowiska MIT znika z rynku
•
Dane Instytutu Kauffman The Foundation of Entrepreneurship
Przyczyny zainteresowania
przedsiębiorczością akademicką w
Polsce
-
-
-
-
Potrzeby poprawy statusu życiowego studentów, doktorantów,
pracowników naukowych zwiększają ich aktywność poza
uczelnią, gdzie poszukują oni albo dodatkowego źródła
dochodów, albo możliwości realizacji własnych zainteresowań,
Ambicje niektórych naukowców , prowadzących badania
sprawiają iż część środków finansowych na badania poszukują
poza uczelnią,
Konkurencja wymusza usprawnienie procesu produkcji, zmiany
technologii, to sprawia,że przedsiębiorcy zwracają się do
jednostek naukowych w poszukiwaniu rozwiązań
technologicznych ich problemów,
Coraz więc przedstawicieli przedsiębiorców stanowią osoby z
wyższym wykształceniem, które znają możliwości oraz ukryty
potencjał uczelni, a przez to starają się korzystać z jej usług
Podstawy prawne
• Uczelnie współpracują z otoczeniem
gospodarczym, w szczególności przez
sprzedaż lub nieodpłatne przekazywanie
wyników badań o prac rozwojowych
przedsiębiorcom oraz szerzenie
przedsiębiorczości w środowisku
akademickim, w formie działalności
gospodarczej, wyodrębnionej organizacyjnie
i finansowo, od działalności o której mowa w
art. 13 i 14 ustawy.
Prawo o szkolnictwie wyższym , art. 4, ustęp 4
Wspieranie
przedsiębiorczości
akademickiej
• Centra transferu technologii,
• Preinkubatory,
• Parki technologiczne, itp.
W celu lepszego wykorzystania potencjału
intelektualnego i technicznego uczelni oraz transferu
wyników prac naukowych do gospodarki, uczelnie
mogą prowadzić akademickie inkubatory
przedsiębiorczości oraz centra transferu technologii
Prawo o szkolnictwie wyższym, art. 86
Centra transferu technologii
• Zróżnicowana organizacyjnie grupa nienastawionych
na zysk jednostek doradczych, szkoleniowych i
informacyjnych realizujących programy wsparcia
transferu i komercjalizacji technologii i wszystkich
towarzyszących temu procesowi zadań
• W Polsce funkcjonuje – 87 centrów, z tego 9 w
Krakowie, 8 w Warszawie, 7 w Poznaniu , 5 w
Lublinie, 4 w Łodzi
Źródło: Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, SOOIIP,
Łódź/Warszawa 2009, s.204
Preinkubatory akademickie
• Działające w ramach państwowych szkół
wyższych jednostki prowadzące działalność
usługową, szkoleniową lub naukową, których
zadaniem jest propagowanie i wspieranie
przedsiębiorczości akademickiej w
środowisku akademickim uczelni i
skoncentrowanie się na preinkubacji, m.in. w
formie coraz popularniejszych biznes planów
W 2009 – funkcjonowało – 51 preinkubatorów
Źródło: Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, SOOIIPP,
Łódź/Warszawa 2009, s.96
Park technologiczny
• Zorganizowany kompleks gospodarczy, którego
celem jest :
- wspieranie młodych innowacyjnych przedsiębiorstw
nastawionych na rozwój produktów i metod
wytwarzania w technologicznie zaawansowanych
branżach,
- Optymalizacji warunków transferu technologii i
komercjalizacji rezultatów badań naukowych z
instytucji gospodarczych do praktyki gospodarczej
-
W 2009 - 46 inicjatyw, 23 zaawansowane organizacyjnie, 7
inicjatyw skoncentrowanych na pracach przygotowawczych, 16
w fazie w projektowania;
Źródło: Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w Polsce, SOOIIPP, 2009, s.
32
Bariery przedsiębiorczości
akademickiej w Polsce
• Niedoskonałość rozwiązań formalnoprawnych,
• Ograniczony dostęp do środków
finansowych i wysoko kwalifikowanej kadry
menedżerskiej,
• Brak odpowiednich świadomości
społeczności akademickiej, a przede
wszystkim kadr zarządzającej szkołami
wyższymi,
• Działalność abarczona jest dużym ryzykiem.
Tworzenie firmy od podstaw –
etapy rozwoju
• Etap zasiewu ( seed- up)– opracowania
koncepcji przedsiębiorstwa,
• Etap startu (start-up) – inicjowanie
działalności operacyjnej
• Etap wczesnego rozwoju (early growth)
• Etap ekspansji
Charakterystyka

Etap zasiewu (seed-up), etap opracowania koncepcji
przedsiębiorstwa), który obejmuje m.in. badania (podstawowe
i/lub stosowane). Ich efektem jest powstanie idei, która może
mieć praktyczną przydatność oraz będące skutkiem badań
laboratoryjnych i studiów nad rozwojem technicznym
opracowanie założeń konstrukcyjnych nowego rozwiązania..
 Etap startu/rozruchu przedsiębiorstwa (start-up), na którym
inicjowana jest działalność operacyjna firmy i na rynek trafia
próbna seria produktów.
 Etap wczesnego rozwoju ( early growth) – obejmuje działania
związane z budowaniem silnej pozycji rynkowej firmy, poprzez
intensywne działania rynkowe, rozbudowę zdolności
produkcyjnych i rozszerzenie sieci sprzedaży.
 Faza ekspansji (expansion stage) – rozszerzenie działalności
firmy poprzez wprowadzenie nowych produktów, nowych
technologii, ekspansja na rynki zagraniczne (np. poprzez
eksportowe i umowne formy).
Finansowanie poszczególnych faz rozwoju firmy innowacyjnej
i realizowanych przez nią procesów innowacji (uniwersalny schemat):
Źródło: Deutsche Industriebank, presentation dr I.Natusch, Round Table Talks, October 23th 2003 cyt.za:
K.Poznańska, K.M.Kraj, Tworzenie i rozwój innowacyjnych przedsiębiorstw, [w:] Własność intelektualna.
Wybrane aspekty ekonomiczne, red.nauk. M.A.Weresa, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2009, s.135
Finansowanie innowacji w Polsce
•
Polskie
przedsiębiorstwa
mają
utrudniony
dostęp
do finansowania swojej działalności, a szczególnie do
finansowania szybkiego rozwoju opartego o innowacje
•
Działające w Polsce fundusze venture capital / private
equity poszukując większych transakcji rzadko inwestują w
ten segment
•
Brak kapitału często powoduje, że wiele dobrych polskich
projektów, które mogłyby przynieść przedsiębiorcom zysk
jest zaniechanych, opóźnionych bądź też realizowanych
za granicą
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA WPROWADZONYCH
INNOWACJI
Jakie były źródła finansowania inwestycji w nowe technologie przez Pana(i) firmę
w latach 2006 -2007?
67%
67%
73%
73%
Środki własne
20%
19%
Kredyty komercyjne, leasing itp.
Fundusze pożyczkowe
Środki publiczne - międzynarodowe np. fundusze UE
Środki publiczne - krajowe
Trudno powiedzieć
38%
42%
2%
2%
2%
7%
2%
2%
4%
10%
1%
1%
5%
5%
Ogółem (N=597)
firmy mikro (N=304)
18%
17%
27%
27%
firmy małe (N=183)
firmy średnie (N=166)
Źródło: „Kierunki inwestowania w nowoczesne technologie w przedsiębiorstwach MSP”, badanie zrealizowane
przez Pentor Research International i Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową na zlecenie PARP, listopad 2007
57
Inicjatywy wsparcia innowacyjnych
przedsiębiorstw w Polsce
•
Kredyt technologiczny BGK
•
PO IG, projekty celowe
•
Zasilenie funduszy zalążkowych z KFK i PO IG
•
GPW NewConnect
•
Inicjatywa Technologiczna
Dotacje unijne
Program Operacyjny Innowacyjna
Gospodarka , 2007-2013
Cele szczegółowe:
Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw
Wzrost konkurencyjności polskiej nauki
Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym
Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej
gospodarki w rynku międzynarodowym
5. Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy
6. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i
komunikacyjnych w gospodarce
1.
2.
3.
4.
Dotacje unijne
PO IG "Innowacyjna Gospodarka”, działanie 3.1
Potencjalni przedsiębiorcy otrzymają wsparcie w dwóch
etapach: doradczym i kapitałowym
W pierwszym etapie, przedsiębiorca korzystać będzie
z usług doradczych (świadczonych przez wyspecjalizowaną
instytucję, np. inkubator technologiczny), których celem
będzie ocena innowacyjnego pomysłu
W drugim etapie, o ile pomysł na biznes okaże się trafiony,
przedsiębiorca otrzyma wsparcie kapitałowe (w wysokości
do 200 tysięcy Euro) od instytucji inkubującej, w wyniku
czego powstanie podmiot gospodarczy, w którym udziały
obejmą zarówno pomysłodawca jak i instytucja inkubująca
Główni beneficjenci PO IG
• Przedsiębiorcy , w tym MSP (45,80%)
• Jednostki badawczo-rozwojowe
(23,05%)
• Jednostki administracji centralnej i
obywatele ( 16, 96%)
• Instytucje otoczenia biznesu i ich sieci
(10, 8%)
Rynek GPW- NewConnect
•
NewConnect stworzony został z myślą o małych spółkach,
które ze względu na swoją wielkość, zbyt ograniczoną
wiarygodność kredytową lub krótką historię działalności
nie są w stanie efektywnie pozyskiwać kapitału na
finansowanie swoich przedsięwzięć
•
NewConnect kierowany jest przede wszystkim do spółek
"innowacyjnych", które mają ciekawy pomysł biznesowy
szukają środków na jego sfinansowanie
•
Główne zalety nowego rynku to prostsze
wprowadzenia spółki do obrotu, minimalne
informacyjne oraz niskie koszty debiutu
warunki
wymogi
Instytucje Bankowe
•
W porównaniu ze standardami bankowości światowej są
wręcz niekonkurencyjne w swoich ofertach dla nowo
utworzonych innowacyjnych przedsiębiorstw
•
Unikają finansowania
przedsiębiorstw
•
Niechętnie finansują agresywne plany rozwojowe
nowopowstałych
oraz
młodych
Fundusze Pożyczkowe
Jest to alternatywne źródło finansowania działalności
gospodarczej:
•
•
•
•
•
•
nowopowstałych przedsiębiorstw
firm nie mogących pozyskać finansowania zewnętrznego z
tradycyjnych źródeł (bankowych)
przedsiębiorstw nie posiadających wystarczającego
zabezpieczenia
Nie są konkurencją dla banków, lecz stanowią uzupełnienie
ich ofert
Zapewniają finansowanie tym podmiotom, z którymi banki
nie chcą współpracować
Szkolą i doradzają przedsiębiorcom
Co decyduje o sukcesie nowych
innowacyjnych przedsiębiorstw
Według Innovation Associates (IA)
•
•
•
•
•
•
•
Szkolenia w zakresie kształtowania postaw, świadomości
oraz tworzenia kultury i wiedzy sprzyjającej realizacji
projektów komercyjnych
Zorientowanie
na
badania
mające
komercyjne
zastosowanie
Funkcjonowanie parków technologicznych, biur transferu
technologii, inkubatorów
Pomoc w pozyskiwaniu subwencji, grantów rządowych,
dotacji
Tworzenie funduszy venture capital skłonnych do
finansowania nowo powstających firm oraz wczesnych
etapów rozwoju
Budowanie relacji z lokalnym i krajowym środowiskiem
biznesu
Utrzymywanie kontaktów z absolwentami
Bardzo dziękuję za uwagę