D - Sąd Okręgowy w Toruniu

Sygn. akt VIII Cz 315/16
POSTANOWIENIE
Dnia 26 kwietnia 2016 r.
Sąd Okręgowy w Toruniu Wydział VIII Cywilny Odwoławczy
w składzie następującym:
Przewodniczący : SSO Marek Lewandowski (spr.)
Sędziowie : SO Katarzyna Borowy, SO Marek Paczkowski
po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2016 r. w Toruniu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku (...)Sp. z o.o. Sp. komandytowej w Ś. i (...) spółki akcyjnej w W.
przeciwko W. B.
o wszczęcie egzekucji świadczeń pieniężnych
w przedmiocie skargi dłużnika W. B. na czynność Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Grudziądzu
Tomasza Szymandery podjętą w sprawach Km 700/15 i Km 735/15, polegającą na zajęciu wynagrodzenia dłużnika
z umowy zlecenia
na skutek zażalenia dłużnika
od postanowienia Sądu Rejonowego w Grudziądzu
z dnia 29 lutego 2016 r.
sygn. akt I Co 223/16
postanawia:
1. uchylić punkt 1 (pierwszy) postanowienia,
2. oddalić zażalenie w pozostałym zakresie.
/SSO Katarzyna Borowy/ /SSO Marek Lewandowski/ /SSO Marek Paczkowski/
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z 29 lutego 2016 r. Sąd Rejonowy odrzucił skargę dłużnika (pkt 1), na podstawie
art. 759 § 1 k.p.c. nakazał Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w Grudziądzu Tomaszowi Szymandera
dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia dłużnika z tytułu umowy zlecenia, wypłacanego przez (...)sp. z o.o. w W. z
zastosowaniem przepisów art. 87 i 87( 1) k.p. (pkt 2) oraz obciążył Skarb Państwa kosztami postępowania skargowego,
od których zwolniony był skarżący (pkt 3). W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd ten stwierdził, że skargę na zajęcie
wynagrodzenia dłużnik wniósł po terminie przewidzianym w art. 767 § 4 k.p.c.; o zajęciu wierzytelności dowiedział
się bowiem 1 grudnia 2015 r., zaś skargę wniósł dopiero 9 lutego 2016 r.
W ocenie Sądu a quo wprawdzie skarga podlegała odrzucenia, to jednak istniała konieczność wydania Komornikowi
zarządzeń w ramach nadzoru judykacyjnego na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. Nie uszło uwagi Sądu, że z akt
komorniczych wynika, że w przedmiotowej sprawie dłużnik otrzymuje periodyczne (powtarzalne) wynagrodzenie z
tytułu umowy zlecenia; z drugiej strony nie uzyskuje dochodów z żadnych innych źródeł. W tych okolicznościach
zajęcie przez komornika całości wynagrodzenia dłużnika pozbawia go całkowicie środków niezbędnych do utrzymania.
W związku z tym znajduje zastosowanie art. 833 § 2 k.p.c., który nakazuje ograniczenie egzekucji z wierzytelności
powtarzających się i dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia dłużnika z tytułu umowy zlecenia, z zastosowaniem
przepisów art. 87 i 871 k.p.
Zażalenie na powyższe postanowienie złożył dłużnik W. B., który zarzucił, że Sąd Rejonowy błędnie uznał, iż skarga
została wniesiona po terminie.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje.
Zażalenie zasługiwało tylko częściowo na uwzględnienie, ale z innych przyczyn aniżeli wskazał
skarżący.
Na wstępie należy zauważyć, że wbrew stanowisku skarżącego Sąd Rejonowy trafnie ocenił, że skarga została
wniesiona po upływie terminu przewidzianego w art. 767 § 4 k.p.c. , skoro dłużnik już w grudniu 2015 r. dowiedział
się o zajęciu świadczenia należnego jemu od trzeciodłużnika z tytułu umowy zlecenia.
Nie sposób jednak przeoczyć, że w myśl art. 7673 k.p.c. Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego
terminu, nieopłaconą lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę, której braków nie uzupełniono w
terminie, chyba że uzna, iż zachodzą podstawy do podjęcia czynności na podstawie art. 759 § 2. Na
postanowienie sądu o odrzuceniu skargi służy zażalenie.
W rozpatrywanej sprawie Sąd Rejonowy trafnie uznał, że zachodzą podstawy do podjęcia czynności nadzorczych
na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. Wydane zarządzenie w tym przedmiocie należy uznać za w pełni uzasadnione. W
szczególności Sąd a quo trafnie przyjął konieczność ograniczenia egzekucji i zastosowania przez organ egzekucyjny
przepisu art. 833 § 2 k.p.c. w zw. z art.87 i 871 k.p. Jak wynika z pisma komornika z 9 marca 2016 r. doszło wykonania
powyższego postanowienia Sądu i do ograniczenie zajęcia wierzytelności stosownie do wydanego zarządzenia w
trybie art. 759 § 2 k.p.c.. W rezultacie doszło do uwzględnienia skargi dłużnika w całości w ramach postępowania
nadzorczego.
W uchwale z 23 maja 2012 r. (III CZP 11/12, OSNC 2012, Nr 10, poz. 118) Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli sąd stwierdzi, iż
skarga wskazuje na uchybienia uzasadniające podjęcie działań na podstawie art. 759 § 2 KPC, nie odrzuca jej z przyczyn
określonych w art. 7673 k.p.c.. Zdaniem SN za przyjętym poglądem przemawiają wyniki wykładni gramatycznej
przepisu art. 7673 k.p.c., w którym zdanie podrzędne rozpoczynające się od spójnika złożonego "chyba że" znamionuje
wprowadzenie relacji warunkowej. Użycie tego spójnika oznacza, że w razie zajścia zdarzenia, o którym mowa w zdaniu
podrzędnym, nie nastąpi to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym. Inaczej mówiąc, zdanie podrzędne wprowadza
wyjątek od zasady ustanowionej w zdaniu nadrzędnym. Z tego względu, podjęcie czynności na podstawie art. 759 § 2
KPC powoduje, że w postanowieniu nie umieszcza się odrębnego rozstrzygnięcia o odrzuceniu skargi.
Podzielając co do zasady przedstawiony pogląd Sądu Najwyższego należy podkreślić, że w ocenie Sądu odwoławczego
in concreto nie było podstaw do odrębnego odrzucania skargi dłużnika na zajęcie wierzytelności, skoro Sąd Rejonowy
uznał ją w całości za uzasadnioną i w związku z tym wydał postanowienie w trybie art. 759 § 2 k.p.c.
Warto w tym miejscu odnotować, że w świetle nowelizacji k.p.c., która wejdzie w życie 8 września 2016 r. - na mocy
ustawy z 10 lipca 2015 r., Dz. U. z 2015 r., poz. 1311 - treść art. 7673 k.p.c. ulegnie istotnej zmianie. Jak trafnie
dostrzeżono w piśmiennictwie (M. Uliasz (w:) Informatyzacja postępowania cywilnego, pod red. J. Gołaczyńskiego
i D. Szostka, Legalis 2016, tezy do art. 7673 k.p.c.) wprowadzona zmiana służyć ma wyeliminowaniu rozbieżności
pojawiających się na gruncie dotychczasowej regulacji. Nie przypadkiem analizowany przepis podzielono na dwie
jednostki redakcyjne; w myśl § 1 Sąd odrzuca skargę wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub z
innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę, której braków nie uzupełniono w terminie. Na postanowienie
sądu o odrzuceniu skargi służy zażalenie; według zaś § 2 przepis art. 759 § 2 stosuje się.
Zdaniem Sądu drugiej instancji przytoczona in extenso regulacja prawna uzasadnia pogląd, że de lege ferenda Sąd
będzie miał obowiązek odrębnie orzekać o odrzucenia skargi w przypadku wystąpienia przesłanek, o których mowa w
cytowanym przepisie i wszczęciu czynności nadzorczych w trybie art. 759 § 2 k.p.c.
Z podanych względów Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c., art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c.
i art. 13 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
/SSO Katarzyna Borowy/ /SSO Marek Lewandowski/ /SSO Marek Paczkowski/