Inżynieria Rzeczna Wykład 3 – Cechy charakterystyczne rzek

Inżynieria Rzeczna
Wykład 3 – Cechy charakterystyczne rzek
Czynniki kształtujące wielkość odpływu ze zlewni rzecznej:
1. Czynniki klimatyczne:- wielkość opadów,- temperatura powietrza,- prędkość wiatru.
2. Czynniki fizyczno-geograficzne:- topografia terenu,
- kształt zlewni,
- układ i gęstość sieci rzecznej,
- warunki geologiczne i gruntowe,
- występowanie jezior, mokradeł.
3. Zagospodarowanie zlewni:
- gęstość i rodzaj pokrycia roślinnego,
- udział powierzchni zabudowanych i utwardzonych,
- stopień naturalności sieci rzecznej (występowanie odcinków uregulowanych, budowli wodnych, zbiorników
retencyjnych.).
Reżim hydrologiczny rzeki – odzwierciedla prawidłowości w przebiegu wszelkich zjawisk zachodzących w rzekach, a
w szczególności:
• wezbrań i niżówek – okresy występowania, typy wezbrań;
• zmienności stanów wody i przepływów w ciągu roku;
• prędkości przepływu;
• transportu rumowiska;
• zjawisk lodowych;
• temperatury wody.
Jedną z charakterystyk reżimu rzeki jest zmienność przepływu (stanu wody) w roku hydrologicznym:
Wraz z odpływem powierzchniowym, w wyniku erozji terenu zlewni do koryt rzecznych dostają się ziarna i cząstki
materiału gruntowego, które wraz z materiałem tworzącym koryto rzeczne stanowią tzw. rumowisko rzeczne
Rumowisko rzeczne dzielimy ze względu na:
• Pochodzenie
• Sposób transportu (czyli sposób przemieszczania się wraz z płynącą wodą)
Podział ze względu na pochodzenie:
• z erozji powierzchniowej zlewni – materiał gruntowy uruchamiany w wyniku odpływu powierzchniowego w czasie
intensywnych opadów i w okresie roztopów;
• z erozji samego koryta rzecznego i doliny zalewowej:
- z erozji wgłębnej dna koryta i terenu zalewowego,
- z erozji bocznej brzegów koryta głównego i skarp tarasu zalewowego.
Podział rumowiska rzecznego ze względu na sposób transportu:
• rumowisko unoszone – drobne cząstki transportowane w wodzie bez kontaktu z dnem koryta, zwykle o mniejszych
wymiarach niż występujące w materiale korytowym;
• rumowisko wleczone – większe ziarna materiału korytowego, poruszające się w stałym (lub prawie stałym) kontakcie
z dnem; Ziarna rumowiska wleczonego obejmują wszystkie frakcje (wymiary) ziaren tworzących materiał korytowy
(denny).