Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
29.11.2010
Pod skrzydłami motyla
____________________________
autor: Marzena Wiśniak
Śmiało można powiedzieć, że Łódź to miasto murali, czyli wielkoformatowych malowideł ściennych.
Często są to reklamy, nieraz znajdują się na nich hasła propagandowe. Znawcy tematu naliczyli w Łodzi niemal 150 murali (zachowało się ok. 100). Trzy z nich szczególnie
zapadły łodzianom w pamięć: marynarz z reklamy Baltony, papieros z kampanii społecznej Krajowego
Ośrodka Zwalczania Palenia Tytoniu oraz motyl reklamujący sklepy Pewex.
Z tej trójki tylko motyl przetrwał do dziś. I to właśnie on jest moim ulubionym muralem. Przez pięć lat
oglądałam go bowiem niemal każdego dnia: zdobi ścianę budynku, w którym studiowałam. A ponieważ
miałam to szczęście, że trafiłam na ciekawy kierunek, gdzie poznałam wielu świetnych ludzi, motyl stał
się symbolem dobrych wspomnień. W 2003 roku powstał nawet, założony ze studentów, Ruch Obrony
Motyla (w odpowiedzi na pogłoski o planowanym zamalowaniu reklamy). Na szczęście mural przetrwał.
Wprawdzie nieco przyblakł, ale niewielka ilość farby wystarczyłaby do odświeżenia jego wyglądu. Od
kilku miesięcy pracuję w miejscu oddalonym od motyla o ok. 200 m i czasem mam wrażenie, że nadal
jestem pod jego opiekuńczymi skrzydłami.
Co reklamował motyl? Sklep należący do sieci Pewex, znajdujący się kiedyś w tym budynku. Ale dziś
już nie wszyscy wiedzą, czym były peweksy. Pewex to skrót od nazwy: Przedsiębiorstwo Eksportu
Wewnętrznego. W sklepach sieci Pewex można było – za dolary! – kupić towary z zagranicy
niedostępne w powszechnym handlu. Te towary, wtedy stanowiące obiekt marzeń, dziś są dostępne w
niemal każdym sklepie: napoje w puszkach (z Coca-Colą i Fantą na czele), batony Mars, czy kultowe
wtedy klocki Lego. Jednak w czasach PRL-u towary te uważano za luksusowe, a niektórym dawały
nawet wrażenie obcowania z „wielkim światem”. Po upadku systemu komunistycznego, upadł też
Pewex.
Motyla zaprojektowali twórcy innych znanych łódzkich murali: Jerzy Bystry i Paweł Porzycki, a wykonał
go Zenon Adamkiewicz. Mural, który można oglądać do dziś, powstał w 1987 roku. Wcześniejszy obraz
wyglądał niemal tak samo, ale został wykonany inną techniką. A obroną murali zajmuje się już kolejne
pokolenie młodych łodzian – m.in. właściciele modnej klubokawiarni Owoce i warzywa, mieszczącej się
w sąsiedztwie motyla.
strona 1 / 1