Relacja z konferencji

„Razem możemy więcej”
„Razem możemy więcej – partnerska współpraca bibliotek w środowisku lokalnym” –
pod takim tytułem Książnica Podlaska zorganizowała trzecią już konferencję,
podsumowującą kolejny etap Programu Rozwoju Bibliotek.
Uczestnicy – bibliotekarze z terenu woj. podlaskiego oraz z filii Książnicy Podlaskiej
spotkali się dn. 21 listopada 2012 r w sali konferencyjnej Urzędu Marszałkowskiego, który
był współorganizatorem przedsięwzięcia. Byli też obecni przedstawiciele Urzędu
Marszałkowskiego – Anatol Wap oraz Edyta Jurkiewicz z Departamentu Kultury i
Dziedzictwa Narodowego, przedstawiciele samorządów – Artur Kuczyński, burmistrz
Szczuczyna i Mirosław Bajorek - sekretarz miasta Kolno oraz wolontariusze biblioteczni.
W bogatym programie wiele emocji budziło zwłaszcza podsumowanie „Konkursu dla
partnerstw lokalnych”, który w tym roku cieszył się wyjątkowo dużym zainteresowaniem.
Bibliotekarzy powitali przedstawiciele Książnicy Podlaskiej, Ewa Kołomecka –
zastępca dyrektora Książnicy Podlaskiej, Joanna Trusiuk – kierownik Działu InstrukcyjnoMetodycznego Książnicy Podlaskiej oraz Anatol Wap – dyrektor Departamentu Kultury i
Dziedzictwa Narodowego, życząc ciekawych przemyśleń i refleksji. Pani Kołomecka,
nawiązując do tematu spotkania, podzieliła się osobistymi refleksjami, podkreślając korzyści
wynikające ze współpracy bibliotek z lokalnym środowiskiem, która „wzbogaca nasz zawód”.
Również dyrektor A. Wap mówił o wyzwaniach związanych z udostępnianiem książki –
podstawowego nośnika kultury - stojących przed współczesnymi bibliotekami. Pani J.
Trusiuk prowadząca konferencję przypomniała główny cel konferencji, tj. przedstawienie
współpracy bibliotek z osobami, instytucjami, organizacjami w środowisku lokalnym oraz
podzielenie się „dobrymi praktykami” i zaprosiła do wystąpienia przedstawicielkę Fundacji
Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego – Jolantę Jeżowską.
Wystąpienie J. Jeżowskiej rozpoczęło się od krótkiego filmu prezentującego „10
przełomowych rzeczy, które możesz zrobić w bibliotece” dostępnego na portalu
www.biblioteka.org. Poinformowała, że będą się pojawiały nowe filmy tego typu. Można je
wykorzystywać na spotkaniach, podczas których prezentuje się działania biblioteki.
Pani Jeżowska przedstawiła też wyniki badań zrealizowanych na zlecenie FRSI
dotyczące usług bibliotek dla mieszkańców. Badaniami objęto wybrane biblioteki
uczestniczące w PRB oraz ich czytelników. Udało się ustalić 6 obszarów, w których poruszają
się użytkownicy bibliotek:
1. samorealizacja
2. kapitał intelektualny
3. integracja społeczna
4. życie codzienne
5. praca
6. partycypacja społeczna
Badania potwierdziły, jak ważne dla użytkowników są nowe technologie w bibliotece.
Spośród 2,5 mln użytkowników objętych badaniem aż 250 000 osób po raz pierwszy zetknęła
się z Internetem właśnie w bibliotece, a dla 200 000 biblioteka była jedynym miejscem, gdzie
był dostęp do Internetu.
Wyniki badań dały podstawy do określenia biblioteki tzw. „trzecim miejscem” –
przestrzenią, która łączy to, co najlepsze w domu, tj. poczucie bezpieczeństwa z tym, co jest
atrakcyjne w miejscach publicznych, a więc: spotykanie się, poznawanie innych ludzi1.
1
Wyniki badań są dostępne na stronie internetowej www.biblioteki.org.
Prelegentka zachęciła też do korzystania z materiału „Biblioteka z wizją”, który
zawiera model działania biblioteki w małej miejscowości. Może on być inspiracją. Jest też
możliwość skomentowania tych propozycji, a także dodania własnych.
Na wyżej wymienionej stronie dostępne są też bardzo pomocne szablony – listu do
władz oraz ulotki informacyjnej o bibliotece.
Kolejny temat „O konstruowaniu partnerstw lokalnych” zrealizowała Anna
Pawłowska reprezentująca Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej. Przypomniała zasady
współpracy, które muszą być zrealizowane, by miała ona wymiar partnerski, tj.:
- wspólne cele ustalone na bazie wspólnej analizy potrzeb
- wspólne planowanie
- wniesienie przez każdą ze stron określonego wspólnie wkładu
- korzyści odnoszone przez każdą ze stron
- współodpowiedzialność
- wspólne podsumowanie i wyciągnięcie wniosków
- planowanie kolejnych działań
- dobrowolność
Jeżeli przestrzega się tych zasad między współpracującymi podmiotami kształtuje się
nowa jakość relacji między partnerami – długofalowa, strategiczna współpraca partnerska.
Pani Pawłowska wskazała też walory partnerstwa:
- możliwość doboru ludzi, których chcemy zaprosić
- wystąpienie z inicjatywą
- czas na rozmowy, motywowanie
- spotkanie się w jednym miejscu różnych ludzi, o różnym doświadczeniu i spojrzeniu,
dzięki czemu tworzy się możliwość większej ilości trafnych rozwiązań
- środki są lepiej wydawane, z większym rozmysłem
- można podzielić się sukcesem i porażkami
- większa siła przekonywania
Kolejnym punktem programu było podsumowanie „Konkursu dla partnerstw
lokalnych”.
Pani J. Trusiuk przypomniała jego zasady. Konkurs został ogłoszony przez Książnicę
Podlaską w ramach PRB. Był skierowany do bibliotek funkcjonujących w miejscowościach
do 20 tys. mieszkańców. Mogły wziąć w nim udział również te biblioteki, które nie
uczestniczyły w Programie Rozwoju Bibliotek. Zadaniem było przedstawienie opisu dwóch
wydarzeń społeczno–kulturalnych zrealizowanych we współpracy z partnerami lokalnymi,
rozpoczętych nie wcześniej niż w 2010 r. W konkursie wzięło udział 9 bibliotek. Oceniała je
komisja, w skład której weszli: Anna Pawłowska reprezentująca CAL - przewodnicząca
komisji, Eliza Szadkowska z Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu
Marszałkowskiego oraz Joanna Koroniecka z Działu Naukowego, Promocji i Wydawnictw
Książnicy Podlaskiej.
Podczas oceny brano pod uwagę takie kryteria, jak:
- partnerzy i ich wkład pracy,
- zasięg i odbiorcy przedsięwzięć,
- rezultaty i efekty podjętych działań,
- rola bibliotek w realizowanych działaniach,
Wyniki konkursu ogłosiła A. Pawłowska:
I miejsce i kwotę 1500 zł na uzupełnienie zbiorów otrzymała MBP w Kolnie (dyr.
Jolanta Siwik)
II miejsce i kwotę 1000 zł otrzymała BP w Gródku (dyr. Elżbieta Mieleszko-Jarocka)
III miejsce – nagrodę równorzędną i kwotę 800 zł dla każdej placówki, zdobyły dwie
biblioteki - GBP w Krypnie (kier. Bogumiła Mieńko) i GBP w Dubiczach Cerkiewnych
(kier. Mirosława Siemieniuk-Morawska)
Wyróżnienie i kwotę 400 zł otrzymała Biblioteka Miejska w Szczuczynie (dyr. Janusz
Siemion)
Pozostałymi uczestnikami konkursu były biblioteki w: Czerwonem (dyr. Teresa Zajk),
Jeleniewie (kier. Joanna Wnukowska), Poświętnem (kier. Wiesława Kruszewska), Sztabinie
(dyr. Małgorzata Ostrowska).
Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali książki „Historia województwa podlaskiego”,
a zwycięzcy dodatkowo pamiątkowe statuetki. Byli zadowoleni z podjętej decyzji o
uczestnictwie w konkursie i otrzymanych nagród. Dziękowali za dostrzeżenie ich pracy.
Organizatorom podziękowali również przedstawiciele samorządowców - Artur Kuczyński,
burmistrz Szczuczyna i Mirosław Bajorek, sekretarz miasta Kolno.
Dalszą część konferencji prowadziła A. Pawłowska z CAL, która zaprosiła zwycięskie
placówki do przedstawienia prezentacji dotyczących jednego z opisanych przedsięwzięć
kulturalno-społecznych.
Prezentacje przedstawiali głównie dyrektorzy i kierownicy nagrodzonych bibliotek; w
wypadku Krypna – pracownik Beata Rogalska. Wszystkie prezentacje były starannie
przygotowane i ciekawie przedstawione. Pani Pawłowska zadawała również pytania
dotyczące tworzenia i działalności partnerstw lokalnych.
Drugą część konferencji rozpoczęło wystąpienie Joanny Podolak, kierowniczki
Planety 11, multimedialnej biblioteki dla młodych użytkowników funkcjonującej w Olsztynie.
W wystąpieniu zatytułowanym „A(tmos)FERA w bibliotece – dlaczego warto postępować na
przekór
wszystkim?” przedstawiła szereg inicjatyw podejmowanych w olsztyńskim
środowisku.
Przykładowe działania to:
- Program „Młodzież w działaniu” realizowany przy udziale wolontariuszy z różnych
krajów; dużym zainteresowaniem cieszyły się zwłaszcza „kawiarenki językowe” prowadzone
na zasadzie konwersatorium.
- Ekoakademia działania ekologiczne i prozdrowotne realizowane przy współpracy ze
Stowarzyszeniem Młyn, np.: zbiórka elektrośmieci, organizacja Światowego Dnia Zdrowia,
akcje adopcyjne psów i kotów, obchody Dnia Kota, wspieranie sprzątania po psach.
- Odjazdowy bibliotekarz –wycieczka rowerowa.
- Gra miejska. Biorący w niej udział uczestnicy musieli objechać wszystkie filie
biblioteczne w Olsztynie.
- Parking Day - przedsięwzięcie realizowane z zakładem komunikacji; na parkingach
przykrytych sztuczną trawą prezentują się instytucje kultury.
- Turniej piłki ulicznej.
- Dni kultury różnych narodów, np. Dzień Japoński, Dzień Brazylijski, Dzień Szkocki,
Dzień Kubański. Przydatne gadżety pozyskiwano z ambasad.
- Festiwal filmów amatorskich promujących miasto (współpraca z Miejskim Zakładem
Przeciwdziałania i Terapii Uzależnień) – konkurs na krótki film kręcony komórką oraz
warsztaty filmowe, podczas których uczestnicy zapoznawali się z tajnikami sztuki filmowej.
- Dzień Środków Masowego Przekazu (z Radiem Olsztyn i Radiem Uniwersyteckim) audycja prowadzona przez pracowników biblioteki przez godzinę.
- Warsztaty interpersonalne „Nawigator” dla młodych ludzi szukających pracy.
- Copernicus run – bieg w przebraniach, biegną także bibliotekarze.
- Dzień Różnorodności Kulturowej.
- Urodziny Olsztyna. Księga z życzeniami dla miasta.
- Urodziny Planety 11.
Ostatni temat konferencji „Bibliotekarz i bibliotekarka jako przewodnicy po świecie
społeczników” zaprezentowała Małgorzata Borowska, przedstawicielka Stowarzyszenia
Klon/Jawor, która omówiła najbardziej przydatne dla bibliotek serwisy prowadzone przez to
stowarzyszenie, jak np.:
- civipedia.ngo.pl – największy w Polsce serwis internetowy poświęcony wiedzy i
badaniom dotyczącym zaangażowania społecznego
Zamieszczane są tam wyniki kompleksowych badań społecznych dotyczących
aktywności obywatelskiej Polaków, a w szczególności działań organizacji pozarządowych.
Serwis jest źródłem wiedzy dla użytkowników poszukających wiedzy o stowarzyszeniach i
fundacjach. Na portalu ngo.pl można też zamieszczać reklamy i informacje.
- mojapolis.pl – serwis gromadzący dane o społeczno-ekonomicznej kondycji gmin,
powiatów i województw.
Serwis umożliwia dostęp do danych publicznych, a wszystkie wskaźniki prezentowane
są w atrakcyjnej formie graficznej.
- poradnik.ngo.pl – informatorium dla organizacji pozarządowych
Informatorium udziela pomocy (bezpłatnej) w zakresie prowadzenia organizacji
pozarządowych.
Stowarzyszenie wydaje też poradniki ABC i broszury, w których przybliża tematy
istotne dla działalności fundacji i stowarzyszeń. Można je zakupić przez Internet
(sklep.ngo.pl).
Klon/Jawor jest najbardziej rzetelnym źródłem wiedzy o stowarzyszeniach, fundacjach
i społecznej aktywności Polaków. Wspiera stowarzyszenia, fundacje, nieformalne ruchy
obywatelskie i osoby działające społecznie. Dlatego M. Borowska zachęcała do kontaktów
biblioteki chętne do działań społecznych. Omówiła też różnice między stowarzyszeniem a
fundacją. Najistotniejsza z nich to rodzaj kapitału. W fundacji są to środki finansowe, a w
stowarzyszeniu - ludzie.
Konferencję podsumowała J. Trusiuk. Podziękowała bibliotekarzom za trud włożony
w realizację zaplanowanych wydarzeń społeczno-kulturalnych, za ciekawe inicjatywy i
przygotowanie prezentacji oraz życzyła wszystkim uczestnikom wielu udanych
przedsięwzięć.
Ewa Ziniewicz-Siergiejko
Książnica Podlaska