Informacja na temat funkcjonowania Zakładu Gospodarki

Informacja
na temat funkcjonowania Zakładu Gospodarki Komunalnej
w Nowym Korczynie w roku 2010
Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Nowym Korczynie jest zakładem
budżetowym, czyli samodzielną jednostką organizacyjną sektora finansów publicznych
utworzoną do wykonywania wyodrębnionych zadań, nie mającą osobowości prawnej,
odpłatnie wykonującą zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów
własnych,
Zasada pokrywania przez zakład budżetowy kosztów własnej działalności z własnych
przychodów nie jest – i nie może być – zasadą bezwzględnie obowiązującą. Wiele
samorządowych zakładów budżetowych prowadzi bowiem działalność w sferach społecznie
użytecznych, w których funkcjonowanie podmiotów prywatnych ze względu na niską
rentowność przedsięwzięć, jest dla nich mało opłacalne, wymaga dużych nakładów,
niewspółmiernych do efektów finansowych. Bez wsparcia finansowego z zewnątrz większość
zakładów budżetowych nie mogłaby więc funkcjonować. Rozwiązaniem tego problemu jest
możliwość otrzymywania przez zakłady budżetowe dotacji, do których należą dotacje
przedmiotowe, dotacje celowe i w zakresie określonym odrębnymi ustawami – dotacje
podmiotowe
Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50% jego wydatków, przy
czym nie dotyczy to wydatków inwestycyjnych.
Zakłady budżetowe dokonują wpłat do budżetu nadwyżek środków obrotowych, ustalonych
na koniec okresu rozliczeniowego.
Ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych ( Dz.U.
nr 157 poz. 1240, zm. Dz.U. z 2010 Nr 28, poz.146 ) ograniczyła począwszy od roku 2011
zakres działalności samorządowych zakładów budżetowych do strefy stricte samorządowej, tj.
zezwalając jedynie na wykonywanie zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego
w zakresie:
1) gospodarki mieszkaniowej i gospodarowania lokalami użytkowymi,
2) dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i
cieplną oraz gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) targowisk i hal targowych,
6) zieleni gminnej i zadrzewień,
7) kultury fizycznej i sportu, w tym utrzymywania terenów rekreacyjnych i
urządzeń sportowych,
8) utrzymywania różnych gatunków egzotycznych i krajowych zwierząt, w tym w
szczególności prowadzenia hodowli zwierząt zagrożonych wyginięciem, w celu ich
ochrony poza miejscem naturalnego występowania,
9) cmentarzy.
Działalność wykraczająca poza zadania o charakterze użyteczności publicznej nie
może być prowadzona w formie samorządowego zakładu budżetowego.
Organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego decydują o:
1) wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki komunalnej,
1
2) wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o
charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności
publicznej stanowiących ich własność.
Obecnie Zakład działa w oparciu o tekst Statutu, który stanowi załącznik Nr 1 do
uchwały Nr X/60/2007 Rada Gminy w Nowym Korczynie z dnia 16 lipca 2007 roku, w
którym zakres świadczonych przez Zakład usług zwiększono m.in. o usługi w zakresie
eksploatacji oddanej do użytku w roku 2007 kanalizacji ściekowej wraz z oczyszczalnią
ścieków.
Na kolejnej sesji Rady zostaną przedstawione propozycje zmian w statucie, które
wynikają ze zmiany obowiązujących przepisów – w tym ograniczenie zakresu możliwych do
wykonania przez Zakład zadań.
W roku 2010 Zakład zatrudniał średnio 12,4 osób, ze średnią płacą (bez zasiłków
chorobowych) wynosiła 1.964,58 zł. brutto (płaca zasadnicza, wysługa lat, godziny
nadliczbowe) co dało płacę średnią netto na poziomie 1.368,87 zł.
Po ponownym uruchomieniu własnego ujęcia wody pitnej należy dokonać analizy
zatrudnienia pod kątem zabezpieczenia ciągłego dozoru ujęcia – 7 dni po 24 godziny na dobę.
Podobnie ma się sprawa zapewnienia stałego serwisu funkcjonującej kanalizacji ściekowej,
gdyż obecna obsada nie gwarantuje ciągłej obsługi bez wystąpienia godzin nadliczbowych, co
jest droższym rozwiązaniem od optymalizacji zatrudnienia.
W 2010 roku Zakładu prowadził następujące rodzaje działalności:
1. zaopatrywanie w wodę,
2. usługa w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków.
3. gospodarka odpadami – wywóz śmieci,
4. pozostała działalność usługowa – usługi koparką, transportowe, wykonywanie
przyłączy, remont dróg,
Zaopatrzenie w wodę
W latach 2007- 2008 Zakład eksploatował sieć wodociągową, a wodę kupował od
Zakładu Usług Wodnych „Nida” w Starym Korczynie i sprzedawał odbiorcom
indywidualnym i zbiorowym na terenie gminy Nowy Korczyn.
Od 26.01.2009 do 18.05.2010 Zakład Gospodarki Komunalnej dostarczał wodę
mieszkańcom Gminy Nowy Korczyn z własnego ujęcia. Od dnia 19.05.2010r., w związku z
zalaniem przez powódź własnego ujęcia wodnego, Zakład ponownie zakupuje wodę od
Zakładu Usług Wodnych „Nida” w cenie 1,84 zł. brutto/m3.
W ciągu całego 2010 r. odbiorcom sprzedano 145.924,00
wody na łączną wartość
3
482 644,49zł. – w tym z ujęcia własnego 73.750m , podczas gdy w ciągu roku pozyskano z
własnego źródła oraz zakupiono łącznie 209.242m3. Przychody z tytułu sprzedaży wody w
roku 2010 wzrosły względem przychodów w 2009 roku o 14,85%.
Ponieważ, jak wynika z przedstawionych cyfr, występują duże straty wody na sieci
przesyłowej należy w najbliższym czasie podjąć działania zmierzające do ustalenia przyczyn
strat (czy powoduje je: nieszczelność sieci, nielegalny pobór, wadliwość opomiarowania).
Być może należałoby dokonać zakupu liczników, podzielić sieć na krótsze odcinki i
dokonywać pomiarów tych krótszych odcinków a następnie dochodzić przyczyn strat. Wiązać
się to będzie z dodatkowymi kosztami, ale powinno doprowadzić w niedalekiej przyszłości do
znaczącego zmniejszenia strat, w efekcie zwrotu poniesionych dodatkowych nakładów, a
następnie do obniżenia ceny wody. Zakład przygotuje uproszczony kosztorys dodatkowego
opomiarowania o którym mowa i przedstawi stosowne wnioski których realizacja powinna
doprowadzić do osiągnięcia zamierzonego celu, Wodomierze u odbiorców wymagają
legalizacji.
2
Obecnie trwają prace zmierzające do ponownego włączenia własnego ujęcia wody
pitnej do eksploatacji. Celem m.in. poprawy jakości pozyskiwanej wody zmianie ulegnie
technologia jej uzdatniania. Opracowano koncepcję modernizacji ujęcia, zmiany technologii,
trwają czynności zmierzające do uzyskania pozwolenia wodno-prawnego, gdyż
dotychczasowe skończyło ważność z końcem 2010 roku.
Planowane jest uruchomienie zaopatrzenia w wodę z własnego ujęcia do końca
miesiąca marca, co powinno wpłynąć na poprawę kondycji finansowej Zakładu.
Dokończenia wymaga rozpoczęta modernizacja wodociągu w ul. Tarnowskiej,
Piłsudskiego, Pocztowej, Grotnickiej Górnej.
Na koniec 2010 roku pozyskanie i dystrybucja wody zamknęły się wynikiem
ujemnym – ponad 60 tys. zł., pomimo otrzymania wsparcia ze strony Gminy w formie
dotacji w wysokości 60.000 zł brutto.
Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków.
Od września 2007 r. Zakład świadczy usługi w zakresie eksploatacji kanalizacji
ściekowej i oczyszczania ścieków.
Do tej pory z kanalizacji korzystają dwie miejscowości: Nowy Korczyn i Grotniki
Duże. Na sieci kanalizacyjnej zamontowanych jest łącznie 435 studzienek, z tego całorocznie
eksploatowanych jest zaledwie 236 sztuk, sezonowo 36 sztuk (tzw. letnicy użytkowanie od
maja do sierpnia), zainstalowane na działkach niezabudowanych 19 sztuk, a 144 sztuki u
właścicieli nieruchomości którzy nie posiadają łazienek, lub są to tzw. pustostany.
Za okres od I-XII 2010 odprowadzono do oczyszczalni 29.137,66
ścieków. Na
podkreślenie zasługuje mała ilość odprowadzonych ścieków w porównaniu z ilością
odbiorców – średnio 10,3m3 miesięcznie z gospodarstwa, a 60 gospodarstw odprowadza
zaledwie 1m3 lub mniej na miesiąc, podczas gdy koszt utrzymania studzienki (prąd, usuwanie
zatkań lub awarii) przewyższa uzyskiwane wpłaty.
W roku 2010 koszty utrzymania kanalizacji ściekowej wyniosły 226.148 zł., podczas
gdy przychody od odbiorów 210.926 zł. (przychody wzrosły o 49,5% względem roku 2009).
Poniesioną stratę na tej działalności, pokryła otrzymana z Urzędu Gminy dotacja.
Wśród licznych przyczyn tj. ponoszenia strat wymienić należy:
− zastosowanie rozwiązań, które nie sprawdzają się na podmokłym terenie, gdyż
występuje częste zalewanie studzienek wodą gruntową bądź opadową,
− nieszczelność studni przydomowych (ok. 40 szt.),
− konieczność całodobowej obsługi stacji wraz ze studzienkami, wynikająca z częstych
awarii,
− trudności z usunięciem osadów ze studzienek przydomowych,
− długie odcinki instalacji powodują, że niemożliwe jest osiągnięcie wymaganych
parametrów technicznych zwłaszcza na ich końcowych odcinkach (np. założonego w
dokumentacji technicznej podciśnienia),
− system ten jest bardzo energochłonny (opłaty miesięczne za zużyta energie
elektryczna wynoszą ok. 14 tys. zł.. przy stosunkowo niewielkiej liczbie
użytkowników sieci,
− niewielkie zainteresowanie nowych użytkowników z uwagi na wysokie koszty
wykonania studzienki i przyłącza,
− brak możliwości przyłączenia nowych użytkowników w końcowych odcinkach sieci z
uwagi nie niemożność osiągnięcia założonych parametrów technicznych
zapewniających bezawaryjną pracę, przy uwzględnieniu istniejących, a nie
użytkowanych obecnie studzienek w obliczu zapewnienia ich prac w przyszłości,
3
− kłopoty z egzekwowaniem zryczałtowanych opłat abonamentowych za zainstalowane
a nie użytkowane studzienki,
− brak monitoringu pracy 30 studzienek.
Remontu wymaga droga dojazdowa do oczyszczalni, gdyż dojazd w okresie roztopów
i opadów deszczu jest poważnie utrudniony.
Usuwanie awarii jest bardzo kosztowne, gdyż wiąże się to z zakupem potrzebnych
elementów bezpośrednio u producenta w Niemczech za bardzo duże kwoty. Obecnie
korzystamy z ochrony gwarancji udzielonej przez wykonawcę instalacji, która kończy się za
około dwa lata. Jednakże koszty usuwania awarii po zakończeniu okresu gwarancji wpłyną w
istotny sposób na cenę płaconą przez użytkowników sieci. Firma Schluff, właściciel
technologii kanalizacji podciśnieniowej nie prowadzi na terenie Polski punktu serwisowego,
który prowadziłby naprawy zużywających się części instalacji. Według posiadanych
informacji instalacja sanitarna w Nowy Korczynie jest jedyną wykonaną w Polsce według
technologii Schnuffa.
W ostatnich dniach odbyło się spotkanie z wykonawcą instalacji – firma Buskopol
Spółka z o.o. i ustalono sposób usunięcia najczęściej występujących awarii. Nawiązano
kontakt z projektantem, który zaprojektował instalację celem rozważania ewentualnej
modernizacji istniejącej instalacji celem obniżenia jej awaryjności i kosztów eksploatacji po
zakończeniu gwarancji na wykonaną kanalizację (np. zainstalowanie na sieci dodatkowych
pomp, które pozwoliłyby skutecznie przez cały rok osiągnąć założone parametry
technologiczne – m.in. podciśnienie).
Gospodarka odpadami – wywóz śmieci
Zakład Gospodarki Komunalnej gospodarką odpadami zajmuje się od kilku lat.
Podpisano do chwili obecnej z mieszkańcami gminy:
- 1.158 umów na wywóz śmieci,
- sprzedano w 2010 r 17.093 sztuk worków,
- w roku 2010 oddano do utylizacji w Chmielniku 83 tony i w Staszowie 135 ton
odpadów komunalnych.
Przychody z tytułu gospodarki odpadami w roku 2010 wyniosły 135.645 zł. i wzrosły
względem wykonania roku 2009 o 12,4%
Aby usprawnić odbiór odpadów komunalnych Zakład Gospodarki Komunalnej
dokonał zakupu śmieciarki, na którą częściowo otrzymano dotację celową z Urzędu Gminy.
Śmieci odbierane są od mieszkańców i instytucji w oznakowanych
i
opłaconych z góry workach.
Obecnie zakupiono pojemniki plastikowe :
- o pojemności 180 l,
- o pojemności 360 l,
- o pojemności 1.100 l.
Na następną sesję Rady zostaną przedłożone propozycje cen odbioru śmieci w tym w
pojemnikach.
Zakupione pojemniki zostaną rozwiezione wraz z umowami na odbiór składowanych
w nich śmieci, bezpośrednio po zatwierdzeniu cen, w miesiącu marcu lub pierwszych dniach
kwietnia.
Na terenie bazy Zakładu przyjmowane są w dni robocze w godzinach 730 -1530
nieodpłatnie tzw. elektrośmieci (zużyte urządzenia zasilane prądem) oraz odpady szklane.
Niepokojące jest nasilające się zjawisko rozwiązywania umów na wywóz śmieci –
łącznie 83odbiorców indywidualnych, 7 instytucji. Jako powód osoby rozwiązujące podają
4
m.in. fakt braku zróżnicowania opłat w zależności od ilości osób zamieszkujących
gospodarstwo domowe, fakt bezkarnego nieposiadania umowy na wywóz przez sąsiadów
Gospodarka odpadami w roku 2010 przyniosła stratę, którą zrekompensowała
otrzymana dotacja zamknęła.
Pozostała działalność usługowa zrealizowana w roku 2010
Rok 2010 był z uwagi na długą mroźną i śnieżną zimę oraz zniszczenia dokonane
przez powodzie i podtopienia rokiem nietypowym. Wymienione okoliczności spowodowały
gwałtowny wzrost zapotrzebowania Gminy na usługi świadczone posiadanym przez Zakład
sprzętem.
Zakład w roku 2010 świadczył dużo usług na zlecenie Urzędu Gminy w Nowym
Korczynie (łącznie na wartość 288.368,34 zł), w tym np.:
- akcja zabezpieczająca przed powodzią 18.117,51 zł.,
- odśnieżanie dróg gminnych 81.114,00 zł.
- wymiana rurociągu na ul. Pocztowej i ul. Grotnickiej Dolnej 52.600 zł.,
- usługi związane z utrzymaniem czystości i zieleni w parku 21.600 zł.
a ponadto:
- utrzymanie czystości na kopcu w Uciskowie, przy pomniku w Czarkowach,
- asfaltowanie dróg gminnych,
- udrażnianie rowów przydrożnych i melioracyjnych,
- transport kamienia do remontu dróg,
- likwidacja „dzikich wysypisk”,
- montaż kręgów na przejazdach,
- naprawa mostu w Żukowicach,
- rozgarnianie kamienia (ręczne oraz koparką)
Od ludności prywatnej uzyskano wpływy m.in. z tytułu opłaty za wydane warunki
techniczne przyłączana łączną kwotę (7.375 zł.), montaż studzienek wodomierzowych,
wykonywanie przyłączy wodnych do odbiorców indywidualnych ( na wartość 11.697,65 zł. ).
Na zlecenie Gminy m.in. wykonano remonty dróg - w tym asfaltowanie -, czyszczenie
rowów, dowożenie kamienia, wykonanie instalacji wodociągowych, roboty ziemne.
Za rok 2010 za pozostałą działalność usługową osiągnięto przychód w wysokości 322
445,84 zł, co stanowi 198% wykonania z 2009r.
W roku bieżącym powtórzenie tego wyniku wydaje się niemożliwe. Gmina wycofała
się ze zlecenia na utrzymanie parku, zima ma łagodny przebieg i wykonanie zadań z zakresu
utrzymania dróg gminnych jest znikome.
Do chwili obecnej Zakład nie posiada praktycznie żadnego zlecenia na wykonanie
robót, głównie sprzętem, w roku 2011.
Zakład posiada następujące środki transportu:
- śmieciarka Man,
- samochód ciężarowy STAR 200,
- ciągnik C-360,
- przyczepa D-732,
- przyczepa D-55,
- przyczepa lekka ZPC Świdnik 23.60,
- koparko-ładowarka „Białoruś”
- koparko-ładowarka,
- samochód Berlingo – dla obsługi oczyszczalni.
Dla potrzeb akcji zima od OSP Brzostków wynajęto – częściowo odpłatnie samochód z pługiem śnieżnym STAR 266. Samochód przyniósł jak do tej pory stratę, gdyż z
5
uwagi na łagodny przebieg zimy ponoszone są koszty, przy bliskim zera przychodzie.
Zgodnie z umową samochód ten może być wykorzystywany nieodpłatnie począwszy od
miesiąca kwietnia.
Zobowiązania Zakładu na dzień 31.12.2010r. wynosiły 198 859,51 zł. W kwocie
zobowiązań główną pozycję stanowią zobowiązania wobec Zakładu Energetycznego w
Busku-Zdroju i Urzędu Gminy w Nowym Korczynie .
Na koniec 2010 roku środki pieniężne wyniosły 135.095,54 zł, natomiast należności
120 414,56 zł (w przeważającej części były to należności od osób fizycznych, którym termin
płatności przypadał w późniejszym okresie, ale zobowiązania dotyczyły roku 2010 ).
Należności od odbiorców wody, za wykonane usługi nieuregulowane po upływie
terminu zapłaty ściągamy wystawiając wezwania do zapłaty, a przy większych kwotach
informujemy również o zamiarze odcięcia wody do gospodarstw.
Ogółem rok 2010 zamknął się wynikiem dodatnim.
Czesław Bednarski
6