NOWY MODEL KSZTAŁCENIA – uznanie efektów kształcenia
Transkrypt
NOWY MODEL KSZTAŁCENIA – uznanie efektów kształcenia
UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA W GDAŃSKU NOWY MODEL KSZTAŁCENIA – uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie Opracował zespół ekspertów: dr Grażyna Voss dr Rafał Drewniak dr Robert Musiałkiewicz dr Tomasz Marcysiak dr Piotr Prewysz-Kwinto dr Damian Walczak Gdańsk 2013 UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Spis treści WSTĘP................................................................................................................................................. 2 CZĘŚĆ I Model legislacyjny .............................................................................................................. 4 Ad. 1. Projekt ustawy – zmieniającej ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym ........................... 5 Ad. 2. Projekt – Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego................................ 6 Ad 3. Projekt ustawy – zmieniającej ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym .......................... 10 Ad. 4. Projekt uchwały Senatu uczelni wyższej ........................................................................ 16 CZĘŚĆ II Model organizacyjny ........................................................................................................ 17 Etap I: Identyfikacja problemów decyzyjnych .......................................................................... 20 Etap II. Etap organizacyjny procesu .......................................................................................... 24 Etap III. Etap realizacji procesu ................................................................................................. 28 Etap IV. Etap zakończenia i kontroli procesu ............................................................................ 31 CZĘŚĆ III Model narzędziowy ......................................................................................................... 33 PODSTAWY ZARZĄDZANIA ................................................................................................ 39 PRAWO ..................................................................................................................................... 42 FINANSE ................................................................................................................................... 45 WSTĘP Projekt innowacyjny mający na celu opracowanie modelu prawnego, organizacyjnego i UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” narzędziowego niezbędnego do uznania studentom efektów kształcenia uzyskanych w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego, w tym doświadczenia zawodowego na kierunku Zarządzanie. Przesłanki do realizacji projektu: 1. brak rozwiązań prawnych w Polsce umożliwiających uznanie efektów kształcenia zdobytych poza szkolnictwem wyższym, 2. brak rozwiązań organizacyjnych na uczelniach, 3. brak narzędzi do mierzenia wiedzy, umiejętności i kompetencji zdobytych poza szkolnictwem wyższym, 4. niski poziom zaufania uczelni i organów państwowych do uznawania efektów kształcenia. Projekt obejmuje realizację następujących zadań: 1. pogłębiona diagnoza (najlepsze praktyki w Europie, badania fokusowe – kandydatów na studia, badania ankietowe studentów, badanie potrzeb dziekanów i dydaktyków, spotkanie diagnostyczne z Radą Programową – pracodawcami), 2. opracowanie wstępnej wersji produktu finalnego – modelu i strategii wdrażania projektu (model legislacyjny, organizacyjny i narzędziowy). 3. testowanie produktu – modelu, 4. analiza rzeczywistych efektów testowanego produktu – modelu, 5. opracowanie ostatecznej wersji produktu – modelu, 6. upowszechnianie modelu, 7. ewaluacja projektu i produktu. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” CZĘŚĆ I Model legislacyjny Model legislacyjny obejmuje następujące elementy, które dadzą możliwość wprowadzenia uznawalności efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym: 1. Projekt ustawy – zmieniającej ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym 2. Projekt – Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego 3. Projekt Regulaminu uznawalności efektów kształcenia 4. Projekt uchwały Senatu uczelni wyższej UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Ad. 1. Projekt ustawy – zmieniającej ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym USTAWA z dnia ……………………. zmieniająca ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym Art. 1. w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2012 r. poz. 572) wprowadza się następujące zmiany: 1. w art. 98 ust. 1 dodaje się pkt. 4a w brzmieniu „ art. 98 ust. 1 pkt 4a opłaty za postępowanie związane z uznawalnością efektów kształcenia uzyskanych inną drogą niż formalna” 2. po art. 165 dodaje się art. 165a w brzmieniu: „ Art. 165a. 1. Senat uczelni ustala warunki i tryb uznawalności efektów kształcenia uzyskanych inną drogą niż formalna. 2. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakim muszą odpowiadać postanowienia uchwały senatu, o której mowa w ust. 1, uwzględniając zakres uznawalności, tryb postępowania oraz zasady ustalania odpłatności za postępowanie związane z uznawalnością.” Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Ad. 2. Projekt – Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO z dnia …. w sprawie uznawalności efektów kształcenia uzyskanych inną drogą niż formalna Na podstawie art. 165a ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) zarządza się, co następuje: § 1. Rozporządzenie określa: 1. warunki uznawalności efektów kształcenia nieformalnego i pozaformalnego; 2. zasady postępowania w sprawie uznawalności efektów kształcenia nieformalnego i pozaformalnego; 3. zasady ustalania odpłatności za przeprowadzenie postępowania w sprawie uznawalności efektów kształcenia nieformalnego i pozaformalnego. § 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 1. Kształceniu formalnym - należy przez to rozumieć zorganizowany proces kształcenia w publicznych i niepublicznych szkołach wyższych oraz w ramach systemu oświaty, o którym mowa w ustawie z dnia z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. 2004 r. Nr 256 poz. 2572). 2. Kształceniu nieformalnym - należy przez to rozumieć niezorganizowane pod względem celu i czasu kształcenie, wynikające z działań związanych z pracą, życiem rodzinnym lub spędzaniem czasu wolnego, w szczególności nabywanie umiejętności zawodowych i społecznych. 3. Kształceniu pozaformalnym - należy przez to rozumieć zorganizowany proces kształcenia wynikający z zaplanowanych działań pod względem celu i czasu nauki, w szczególności kursy i szkolenia w miejscu pracy, nauka języków obcych oraz kształcenie z wykorzystaniem otwartych zasobów edukacyjnych. 4. Uznawalność efektów kształcenia – należy przez to rozumieć zaliczenie zajęć i praktyk przewidzianych w programie studiów na podstawie wiedzy, kompetencji i umiejętności nabytych w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego. 5. Wnioskodawcy - oznacza to studenta lub osobę ubiegającą się o przyjęcie na studia oraz o uznanie efektów kształcenia nabytych w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” § 3. Potwierdzanie efektów kształcenia odbywa się z uwzględnieniem następujących warunków: 1. Potwierdzenie efektów kształcenia przysługuje studentom oraz osobom posiadającym świadectwo dojrzałości - w przypadku ubiegania się o przyjęcie na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie albo tytuł zawodowy licencjata lub równorzędny – w przypadku ubiegania się o przyjęcie na studia drugiego stopnia; 2. Wnioskodawca w drodze uznawalności efektów kształcenia może uzyskać nie więcej niż 50% puli punktów ECTS przypisanych do danego kierunku studiów; 3. Uznawalność efektów kształcenia dotyczy wiedzy, kompetencji i umiejętności nabytych w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego zgodnych z zakładanymi efektami kształcenia danego kierunku studiów. § 4. Uznawalność efektów kształcenia umożliwia jednostka organizacyjna uczelni. § 5. Decyzję w sprawie uznawalności efektów kształcenia podejmuje kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni. § 6.1. Wnioskodawca składa do kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni wniosek o uznanie efektów kształcenia wraz z kopią dokumentów pozwalających ocenić wiedzę, kompetencje i umiejętności wnioskodawcy nabyte w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego. 2. Datą wszczęcia postępowania w sprawnie uznawalności efektów jest dzień doręczenia wniosku kierownikowi podstawowej jednostki organizacyjnej. 3. Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni dokonuje oceny wniosku porównując program studiów i efekty kształcenia z dokumentami załączonymi do wniosku. W przypadku uznania wniosku za niekompletny wzywa do jego uzupełnienia, w terminie przez siebie wskazanym, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. 4. Decyzję, o której mowa w § 5 kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może uzależnić od sprawdzenia wiadomości i predyspozycji wnioskodawcy wymaganych na danym kierunku studiów. § 7.1. Postępowanie w sprawnie uznawalności efektów kształcenia kończy się decyzją kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej w terminie 30 dni od ostatniego dnia terminu wskazanego przez Uczelnię, w którym można było składać wnioski. 2. W przypadkach, o których mowa w § 6 ust. 3. oraz § 6 ust. 4., postępowanie w sprawie uznawalności efektów zostaje zakończone w terminie 30 dni odpowiednio od dnia wpływu wymaganych dokumentów lub od dnia sprawdzenia wiadomości i predyspozycji wnioskodawcy wymaganych na danym kierunku studiów. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” § 8.1. Postępowanie w sprawnie uznawalności efektów kończy się decyzją kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej w sprawie: a) Zaliczenia określonych zajęć i praktyk przewidzianych w programie studiów wraz z określeniem liczby punktów ECTS, przyporządkowaną określonym zajęciom lub praktykom; b) Odmowy zaliczenia określonych zajęć i praktyk. 2. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, wnioskodawcy przysługuje odwołanie do rektora uczelni. 3. Odwołanie wnosi się do rektora za pośrednictwem kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji wnioskodawcy. 4. Rektor podejmuje decyzje w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania. § 9.1. Kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej, może przekazać uprawnienie, którym mowa w § 5 komisji ds. uznawalności. 2. Rektor, może przekazać uprawnienie, którym mowa w § 8 ust. 1. komisji odwoławczej ds. uznawalności. 3. Komisja ds. uznawalności powoływana jest na okres kadencji przez kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej spośród nauczycieli akademickich jednostki organizacyjnej, w trybie określonym w uchwale senatu, a w przypadku uczelni niepublicznej w uchwale organu wskazanego w statucie. 4. Komisja odwoławcza ds. uznawalności powoływana jest na okres kadencji przez rektora spośród nauczycieli akademickich uczelni, w trybie określonym w uchwale senatu, a w przypadku uczelni niepublicznej w uchwale organu wskazanego w statucie. § 10.1. Uczelnie za postępowanie związane z uznawalnością efektów kształcenia mogą pobierać opłaty. 2. Maksymalna wysokość opłaty za postępowanie związane z uznawalnością efektów kształcenia na studia na rok akademicki 2013/2014 wynosi maksymalnie … zł za każdy z punktów ECTS przypisanych do zajęć zaliczonych w następstwie uznawalności efektów kształcenia. 3. Zasady pobierania opłaty w uczelni niepublicznej określa senat, a w przypadku uczelni niepublicznej organ wskazany w statucie. 4. Wysokość opłaty wnoszonej przez wnioskodawcę nie może przekraczać kosztów ponoszonych w zakresie uczestnictwa w zajęciach i praktykach zaliczonych w następstwie uznawalności efektów kształcenia. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” § 11. Senat, a w przypadku uczelni niepublicznej organ wskazany w statucie, uchwala szczegółowy regulamin uznawalności efektów kształcenia, który określa: 1. Tryb wyboru oraz zasady wynagradzania członków komisji ds. uznawalności oraz członków odwoławczej komisji ds. uznawalności; 2. Postępowanie w sprawnie uznawalności efektów kształcenia; 3. Wzór wniosku o uznawalność efektów wraz z wykazem wymaganych dokumentów; 4. Zasady pobierania opłat za postępowanie w sprawie uznawalności efektów kształcenia; 5. Wykaz zajęć na kierunkach studiów objętych procedurą uznawalnością efektów kształcenia. § 12. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Ad 3. Projekt ustawy – zmieniającej ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym Regulamin uznawalności efektów kształcenia I. Przepisy ogólne §1 1. Regulamin określa zasady uznawalności efektów kształcenia, o których mowa w art. ………………. ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), w tym tryb wyboru oraz zasady wynagradzania członków komisji ds. uznawalności oraz członków odwoławczej komisji ds. uznawalności, postępowanie w sprawnie uznawalności efektów kształcenia, wzór wniosku o uznawalność efektów kształcenia wraz z wykazem wymaganych dokumentów, zasady pobierania opłat za postępowanie w sprawie uznawalności efektów kształcenia, wykaz zajęć na kierunkach studiów objętych procedurą uznawalnością efektów kształcenia. 2. Przepisy Regulaminu stosuje się do studentów odbywających studia w …….. oraz osób ubiegających się o przyjęcie na studia w ……….. 3. Przepisy Regulaminu studiów stosuje się do studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich prowadzonych w formie stacjonarnej albo niestacjonarnej. §2 Użyte w regulaminie określenia oznaczają 1. Uznawalność efektów kształcenia – zaliczanie zajęć i praktyk przewidzianych w programie kształcenia na podstawie wiedzy, kompetencji i umiejętności nabytych w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego; 2. Dziekan – oznacza dziekana wydziału lub kierownika innej jednostki organizacyjnej prowadzącej lub organizującej studia; 3. ECTS - punkty zdefiniowane jako miara średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia; 4. Program kształcenia – dokument zawierający opis kierunku studiów oraz specjalności studiów, z wyszczególnieniem efektów kształcenia, które w trakcie studiów powinien uzyskać student wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS; 5. Kształcenie pozaformalne - zorganizowany proces kształcenia wynikający z zaplanowanych działań pod względem celu i czasu nauki, w szczególności kursy i szkolenia w miejscu pracy, nauka języków obcych oraz kształcenie z wykorzystaniem otwartych zasobów edukacyjnych; UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 6. Kształcenie nieformalne – kształcenie niezorganizowane pod względem celu i czasu, wynikające z działań związanych z pracą, życiem rodzinnym lub spędzaniem czasu wolnego, w szczególności nabywanie umiejętności zawodowych i społecznych; 7. Wnioskodawca - oznacza to studenta lub osobę ubiegającą się o przyjęcie na studia oraz o uznanie efektów kształcenia nabytych w drodze kształcenia nieformalnego i pozaformalnego. §3 1. Załącznik do uchwały określa wykaz zajęć na poszczególnych kierunkach studiów objętych procedurą uznawalnością efektów wraz z przyporządkowaną im liczbą punktów ECTS. 2. Projekt wykazu zajęć objętych procedurą uznawalnością efektów przygotowują dziekani nie później niż do końca marca. §4 1. Potwierdzanie efektów przysługuje studentom …………………….. oraz osobom ubiegającym się o przyjęcie na studia pierwszego stopnia, jednolite magisterskie albo drugiego stopnia. 2. Uznawalność efektów dotyczy przedmiotów z wykazu zajęć o której mowa w § 3. ust. 1 , z zastrzeżeniem, iż uznawalności efektów dotyczy nie więcej niż 50% puli punktów ECTS przypisanych do danego programu kształcenia. II. Organy prowadzące postępowanie o uznawalność §5 1. Decyzję w sprawie uznawalności efektów kształcenia podejmuje dziekan. 2. Od decyzji dziekana przysługuje odwołanie do rektora. 3. Dziekan uprawnienie, o którym mowa w ust. 1 może przekazać wydziałowej komisji ds. uznawalności. 4. Członków wydziałowej komisji ds. uznawalności powołuje dziekan. 5. W skład wydziałowej komisji ds. uznawalności wchodzą: przedstawiciel dziekana jako przewodniczący komisji oraz co najmniej dwóch nauczycieli akademickich. W pracach komisji mogą uczestniczyć na zaproszenie dziekana z głosem doradczym nauczyciele akademiccy prowadzący zajęcia, o zaliczenie, których ubiega się wnioskodawca oraz przedstawiciele pracodawców współpracujących z wydziałem. 6. Nauczyciel akademicki prowadzący zajęcia, o zaliczenie, których ubiega się wnioskodawca może na wniosek dziekan lub odpowiednio wydziałowej komisja ds. uznawalności udziela opinii, co do UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” zasadności wniosku. Opinia może być udzielona z wykorzystaniem nowoczesnych technik komunikacji. 7. Rektor może przekazać uprawnienie, którym mowa w ust. 2. odwoławczej komisji ds. uznawalności. 8. Członków Odwoławczej komisji ds. uznawalności powołuje rektor z pośród nauczycieli akademickich Uczelni. III. Postępowanie w sprawie uznawalności §6 1. Wnioskodawca składa wniosek o uznawalność efektów kształcenia zgodnie z wzorcowym formularzem stanowiącym załącznik do uchwały. 2. Wraz z wnioskiem wnioskodawca przedstawia dokumenty pozwalające ocenić wiedzę, kompetencje i umiejętności wnioskodawcy nabyte w drodze kształcenie pozaformalnego i nieformalnego oraz dowód uiszczenia opłaty za przeprowadzenie postępowania w sprawie uznawalności efektów. 3. Wysokość opłaty wynosi iloczyn liczby punktów ECTS przypisanych do zajęć, o uznanie, których ubiega się wnioskodawca i kwoty ustalonej w drodze zarządzenia Rektora, z uwzględnieniem maksymalnej wysokości opłaty za jeden punkt ECTS ustalonej przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. 4. W przypadku wnioskowania o zaliczenie więcej niż jednych zajęć wysokość opłaty wynosi sumę iloczynów, o których mowa w ust. 3. 5. Opłatę wnosi się na rachunek bankowy uczelni. 6. Opłatę wnosi się niezależnie od wyniku postępowania o uznawalność efektów. 7. W przypadku trudnej sytuacji materialnej wnioskodawcy oraz w sytuacji określonej w § 8 ust. 6. właściwy dziekan może na wniosek obniżyć wysokość lub zwolnić z opłaty wnioskodawcę. 8. Wniosek o zwolnienie z opłaty wraz z dokumentami określającą sytuację materialną wnioskodawcy składa się wraz z wnioskiem o uznawalność efektów. Dziekan w pierwszej kolejności rozpatruje wniosek o zwolnienie z opłaty. 9. W wyniku negatywnego rozpatrzenia wniosku o zwolnienie z opłaty lub w wyniku decyzji o częściowym zwolnieniu z opłaty, wnioskodawca zostaje wezwany do uiszczenia opłaty pod rygorem pozostawienia wniosku o uznawalność efektów bez rozpatrzenia. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” §7 1. Wnioski o uznawalność efektów wraz z wymaganymi załącznikami składane są do właściwego dziekana w terminach do: a) 20 października w przypadku studentów uczelni, b) 15 września w przypadku osób ubiegających się o przyjęcie na studia rozpoczynające się semestrem zimowym, c) 1 marca w przypadku osób ubiegających się o przyjęcie na studia rozpoczynające się semestrem letnim. 2. Dziekan dokonuje oceny wniosku w terminie 30 dni od ostatniego dnia terminu, w którym można było składać wnioski z zastrzeżeniem ust. 6. 3. W przypadku uznania przez dziekana wniosku za niekompletny, wnioskodawca zobowiązany jest do uzupełnienia wniosku pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. 4. W przypadku uzasadnionych wątpliwości w zakresie posiadanych przez wnioskodawcę efektów kształcenia, dziekan może zarządzić przeprowadzenie egzaminu z zajęć, o zaliczenie, których ubiega się wnioskodawca. 5. Egzamin przeprowadza nauczyciel akademicki prowadzący zajęcia, o zaliczenie, których ubiega się wnioskodawca lub nauczyciel akademicki wskazany przez dziekana. 6. Egzamin przeprowadzany jest w formule pozytywny lub negatywny. Wynik pozytywny oznacza zaliczenie zajęć. 7. Zakres tematyczny egzaminu określa egzaminator uwzględniając program kształcenia dla danego kierunku studiów. 8. Egzamin przeprowadza się w terminie wyznaczonym przez dziekana. Negatywny wynik egzaminu lub nieprzystąpienie do niego skutkuje negatywnym rozpatrzeniem wniosku. 9. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i ust. 4 termin rozpatrzenia wniosku może zostać przedłużony o 30 dni. §8 Wnioskodawca może uzyskać zaliczenie zajęć, jeżeli: 1. Wnioskuje o zaliczenie zajęć z zakresu nauki języka obcego i przedstawił certyfikat językowy z listy certyfikatów stanowiącej załącznik nr 1 do uchwały; 2. Wnioskuje o zaliczenie zajęć z zakresu nauki języka obcego, nie przedstawił certyfikatu językowego, ale posiada świadectwo lub świadectwa dokumentujące ukończenie zagranicznych szkół szczebla podstawowego, średniego i wyższego; UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 3. Przedstawił certyfikaty lub inne zaświadczenia dokumentujące uczestnictwo w kursach i szkoleniach, w których nakład pracy poniesiony przez wnioskodawcę jest zbliżony lub nie mniejszy od nakładu pracy niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia z zajęć, o zaliczenie których ubiega się wnioskodawca oraz istnieje zbieżność programu kursów i szkoleń z zakresem tematycznym wskazanym w opisie zajęć, o zaliczenie których ubiega się wnioskodawca; 4. Przedstawił dokumenty wskazujące na zdobycie efektów kształcenia w następstwie doświadczeń życiowych i zawodowych, zbieżnych z efektami kształcenia wskazanymi w opisie zajęć, o zaliczenie których ubiega się wnioskodawca; 5. Przedstawił dokumenty wskazująca na zdobycie efektów kształcenia w następstwie zdobytych doświadczeń podczas wolontariatu, aktywności w organizacjach studenckich, kołach naukowych i innych organizacjach społecznych, zbieżnych z efektami kształcenia wskazanymi w opisie zajęć, o zaliczenie których ubiega się wnioskodawca; 6. Uczestniczył w pracach badawczych, projektowych lub organizacyjnych i uzyskał zgodę nauczyciela akademickiego kierującego tymi pracami oraz jeśli udział w tych pracach zapewnia uzyskanie zbieżnych efektów kształcenia z efektami kształcenia wskazanymi w opisie zajęć, o zaliczenie których ubiega się wnioskodawca; 7. Wnioskuje o zaliczenie zajęć z zakresu wychowania fizycznego i przedstawił opinię klubu sportowego, w którym jest zrzeszony lub udokumentowane osiągnięcia sportowe. 8. Przedstawił inne udokumentowane efekty kształcenia zbieżne z efektami kształcenia wskazanymi w opisie zajęć, o zaliczenie których ubiega się wnioskodawca; 9. Zdał egzamin, o którym mowa w § 7 ust. 4.. §9 1. Od decyzji dziekana przysługuje prawo wniesienia odwołania do rektora w terminie czternastu dni od doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem dziekana. 2. Rektor podejmuje decyzje w terminie 30 dni od dnia wniesienia odwołania § 10 Dziekan podejmując decyzję o zaliczeniu zajęć określa liczbę punktów ECTS, przyporządkowaną określonym zajęciom lub praktykom, które w następstwie uznawalności efektów uzyskał wnioskodawca. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” IV. Skutki uznawalności § 11 1. Zaliczenie zajęć w następstwie uznawalności efektów dokumentowane jest w protokołach zaliczenia zajęć oraz w karcie okresowych osiągnięć studenta sporządzanej w postaci wydruków danych z systemów teleinformatycznych. 2. Jeżeli zaliczenie dotyczyło zajęć kończących się zgodnie z programem kształcenia oceną, zamiast oceny do protokołów oraz karty, o których mowa w ust. 2, wpisuje się „zwolniony”. 3. Dziekan prowadzi ewidencję zaliczonych zajęć w następstwie uznawalności efektów. Ewidencja zawiera: imię i nazwisko wnioskodawcy, numer albumu, wydział, stopień studiów i rok, przedmiot, liczba punktów ECTS, podstawę uznania oceny. 4. Do średniej ocen ze studiów nie wlicza się zajęć, zaliczonych w następstwie uznawalności efektów. V. Przepisy końcowe § 12 1. Dziekan, spośród pracowników wydziału, może wyznaczyć osobę odpowiedzialną za promocję i prawidłowy przebieg postępowania w sprawie uznawalności efektów. Do obowiązków wyznaczonej osoby należy informowanie o możliwości uznawalności efektów, udzielanie wnioskodawcom pomocy, rad i konsultacji. 2. Regulamin ze zmianami wchodzi w życie z początkiem roku akademickiego ………. i ma zastosowanie do czynności związanych z tokiem studiów począwszy od roku akademickiego ………………. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Ad. 4. Projekt uchwały Senatu uczelni wyższej UCHWAŁA Nr …. Senatu …… z dnia …….. w sprawie Regulaminu uznawalności efektów kształcenia Na podstawie art. ……. ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.), u c h w a l a się co następuje: §1 Wprowadza się Regulamin uznawalności efektów kształcenia w ……., który stanowi załącznik do niniejszej uchwały. §2 Uchwała wchodzi w życie z dniem ………………. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” CZĘŚĆ II Model organizacyjny Model organizacyjny przedstawia opis procedury uznania efektów kształcenia kandydatom na studia w oparciu o posiadane i udokumentowane efekty kształcenia (w przypadku kształcenia pozaformalnego) i/lub deklarowane/zgłoszone (w przypadku kształcenia nieformalnego). Charakterystyka sekwencji następujących po sobie działań w ramach procedury uznawania wspomnianych efektów pozwala na uporządkowanie całego procesu oraz wskazanie na jednostki organizacyjne odpowiedzialne za realizację poszczególnych etapów w modelu. Przedstawiono także propozycję dokumentów, które powinny być opracowane, złożone lub wydane na różnych etapach procesu. Wskazano również na harmonogram prac z uwzględnieniem czasu realizacji poszczególnych działań w ramach modelu. Przedstawiony harmonogram jest propozycją i może stanowić jedynie punkt odniesienia do prac w ramach poszczególnych jednostek realizujących procedurę uznawalności. Zarówno zaproponowane terminy jak i sekwencja działań i rozłożenie ich realizacji w czasie mogą różnić się w zależności od przyjętych ram czasowych i prac w danej Uczelni lub Wydziale. Model organizacyjny procesu uznawalności efektów kształcenia uzyskanych w systemie nieformalnym i pozaformalnym obejmuje następujące działania: 1. Senat podejmuje uchwałę w sprawie szczegółowego określenia zasad uznawalności efektów kształcenia. 2. Kierownicy podstawowych jednostek organizacyjnych mogą powoływać komisje ds. uznawalności. 3. Osoba ubiegająca się o uznanie efektów kształcenia w terminach określonych w uchwale senatu, składa wniosek o potwierdzenie efektów kształcenia. 4. Dziekan lub powołana komisja ds. uznawalności rozpatruje złożone wnioski o potwierdzenie efektów kształcenia. 5. Dziekan lub komisja podejmuje decyzję na podstawie zgodności przedstawionych dokumentów z opisem efektów kształcenia zawartych w sylabusie przedmiotu. 6. W przypadku uznania wniosku za niekompletny, dziekan/komisja może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 7. Egzamin przeprowadza się przypadku braku możliwości pozytywnej weryfikacji wszystkich efektów kształcenia dla danego przedmiotu/modułu. 8. Pozytywna decyzja komisji lub pozytywny wynik egzaminu sprawdzającego oznaczają zaliczenie danego przedmiotu/modułu. 9. Od decyzji dziekana/komisji przysługuje odwołanie do rektora lub odwoławczej komisji ds. uznawalności. Schematycznie sekwencję etapów procedury uznawalności wraz z składającymi się na nie działaniami przedstawia rysunek 1. Rysunek 1. Organizacyjna procedura procesu uznawalności efektów kształcenia Źródło: opracowanie własne. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” W dalszej części niniejszego opracowania przedstawiono szczegółową charakterystykę poszczególnych etapów wraz z podejmowanymi w ich ramach działaniami i propozycją szablonów niezbędnych dokumentów. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Etap I: Identyfikacja problemów decyzyjnych Pierwszym etapem jest identyfikacja problemów i ustalenie metody dokumentacji. Na tym etapie należy dokonać analizy aktualnej sytuacji, zweryfikować efekty kształcenia oraz określić skład komisji ds. uznawalności: 1. Senat Uczelni podejmuje uchwałę w sprawie szczegółowego określenia zasad uznawalności efektów kształcenia; 2. Uchwała obejmuje zagadnienia związane z trybem uznawalności, w tym: • zasady powoływania komisji właściwych ds. uznawalności, • skład osobowy komisji (rekomenduje się powoływanie w skład komisji składającej się z: opiekuna/menedżera kierunku, przedstawiciel dziekana, koordynator przedmiotu/modułu), • terminy składania i rozpatrywania wniosków o uznanie efektów kształcenia, • wykaz przedmiotów objętych procesem uznawalności oddzielnie dla każdego kierunku studiów realizowanego w ramach uczelni, • zasady odpłatności, • formularze wniosków, • listę wymaganych dokumentów, • system oceniania (skala ocen lub zaliczenie); 3. Kierownicy podstawowych jednostek organizacyjnych mogą powoływać komisje ds. uznawalności; 4. Rektor Uczelni może powołać odwoławczą komisję ds. uznawalności. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” UCHWAŁA Nr …. Senatu …… z dnia …….. w sprawie Regulaminu uznawalności efektów kształcenia Na podstawie art. ……. ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.), u c h w a l a się co następuje: §1 Wprowadza się Regulamin uznawalności efektów kształcenia w ……………., który stanowi załącznik do niniejszej uchwały. §2 Uchwała wchodzi w życie z dniem ………………. ZARZĄDZENIE NR …./2013 Dziekana Wydziału…………….. Uniwersytetu………… z dnia …………….. w sprawie powołania komisji ds. uznawalności efektów kształcenia Działając na podstawie Uchwały nr ….... Senatu Uniwersytetu ………………….….. z dnia ……….. w sprawie regulaminu uznawalności efektów kształcenia zarządzam co następuje: §1 Powołuję wydziałową komisję ds. uznawalności efektów kształcenia na rok akademicki 2013/2014 §2 Skład w/w komisji oraz wykaz przedmiotów, które mogą być uznane na podstawie dokumentów potwierdzających zdobycie efektów kształcenia w systemie pozaformalnym i nieformalnym dla kierunku zarządzanie znajduje się w załączniku do zarządzania. §3 Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Pieczęć i podpis Dziekana UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Załącznik 1 do Zarządzanie nr…../2013 Wykaz przedmiotów objętych procedurą uznawalności Wykaz przedmiotów, które mogą być uznane na podstawie dokumentów potwierdzających zdobycie efektów kształcenia w systemie pozaformalnym i nieformalnym dla kierunku zarządzanie w r.a. ………/………… Lp. Przedmiot 1. Matematyka 2. Statystyka 3. Podstawy zarządzania 4. Marketing 5. …………………………………….. 6. ……………………………………… 7. …………………………………….. 8. …………………………………….. 9. ……………………………………… Załącznik 2 do Zarządzenia nr……/2013 Skład osobowy Wydziałowej Komisji ds. uznawalności Wydziałowa komisja ds. uznawalności efektów kształcenia w zakresie przedmiotu ………………….………………………..……………. w składzie: Przewodniczący: ……………………………… Członkowie: ..…………………………….. ……………………………… ……………………………… Pieczęć i podpis Dziekana UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Załącznik 3 do Zarządzania ………/2013 Lista dokumentów stanowiących podstawę zaliczenia przedmiotu Certyfikaty i dyplomy potwierdzające ukończone kursy i szkolenia Certyfikaty zawodowe Staż pracy i zakres obowiązków na stanowisku pracy Referencje lub opinie przełożonego Nagrody i wyróżnienia ………………………………………….. ………………………………………….. ………………………………………….. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Etap II. Etap organizacyjny procesu Drugim etapem jest zorganizowanie procesu uznawalności, w ramach którego należy określić harmonogram prac Komisji i opublikować informację studentom o rozpoczęciu procedury uznawalności w Uczelni. Na tym etapie kandydat powinien samodzielnie określić i opisać swoje umiejętności oraz uzupełnić dokumentację (zaświadczenia odbycia kursów i szkoleń, certyfikaty, uprawnienia itp.) Na tym etapie istotna może być identyfikacja barier na poziomie lokalnym w uznawaniu edukacji pozaformalnej i nieformalnej. Osoba ubiegająca się o potwierdzenie efektów kształcenia w terminach określonych w uchwale senatu, składa wniosek o potwierdzenie efektów kształcenia wraz z wymaganymi dokumentami oraz potwierdzeniem wniesienia opłaty, jeżeli taka jest przewidziana. Uczelnia może stworzyć punkt konsultacyjny, który udzielałby wsparcia w zakresie przygotowania dokumentacji. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Formularz wniosku studenta o uznanie efektów kształcenia ……….....…………………….. (miejsce i data) …………………………………… (imię i nazwisko) …………………………………… (kierunek/specjalność studiów, stopień i rok studiów) …………………………………… (nr albumu) ………………….....…………………….. ………………….....…………………….. (dane kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni) WNIOSEK O UZNANIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Zwracam się z prośbą o zaliczenie następujących przedmiotów realizowanych na I stopniu studiów na kierunku……………………………., na podstawie załączonych do wniosku dokumentów potwierdzających zdobycie efektów kształcenia w systemie nieformalnym i pozaformalnym. Lp. Przedmiot Nr zał. Rok studiów Semestr 1. 2. 3. 4. Z poważaniem …………………………… własnoręczny podpis Załączniki: 1. ……………………………………….. 2. ……………………………………….. 3. ……………………………………….. 4. ……………………………………….. 5. ……………………………………….. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Informacja o powołaniu komisji ds. uznawalności oraz rozpoczęciu przez nią prac W ……………………………… powołana została Komisja ds. uznawalności przedmiotów (jednostka) realizowanych na I stopniu kierunku ……………….. Przedmiotem pracy w/w Komisji jest umożliwienie studentom (kandydatom) wcześniejszego zaliczenia przedmiotów na podstawie zdobytych i udokumentowanych efektów kształcenia zdobytych w innym miejscu niż szkoła (uczelnia). Formularz wniosku o uznanie przedmiotu, procedura składania wniosków oraz lista przedmiotów które mogą zostać uznane na podstawie złożonego wniosku znajdują się w załączniku (link, plik .pdf…..) Wszystkich zainteresowanych prosimy o zapoznanie się z dokumentacją i składanie wniosków zgodnie z podanym harmonogramem. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Harmonogram prac komisji ds. uznawalności Przedstawiony harmonogram jest propozycją i może stanowić jedynie punkt odniesienia do prac w ramach poszczególnych jednostek realizujących procedurę uznawalności. Zarówno zaproponowane terminy jak i sekwencja działań i rozłożenie ich realizacji w czasie mogą różnić się w zależności od przyjętych ram czasowych i prac na danej Uczelni lub Wydziale. data od…... do…… Lp. 1 Powołanie komisji ds. uznawalności 2 Ustalenie celów, weryfikacja efektów kształcenia, opracowanie kryteriów uznawalności wewnątrz Uczelni, analiza aktualnego stanu rzeczy 3 Określenie harmonogramu prac komisji ds. uznawalności 4 Publikacja informacji o powołaniu komisji ds. uznawalności oraz rozpoczęciu przez nią prac (informacja w Uczelni oraz na stronie internetowej) 5 Składanie dokumentów przez studentów/kandydatów 6 Analiza złożonej dokumentacji przez komisję ds. uznawalności 7 Przeprowadzenie weryfikacji wiedzy, umiejętności i kompetencji kandydatów podczas (rozmowa, test) 8 Podjęcie decyzji w zakresie uznania lub nieuznania przedmiotów i przekazanie informacji (decyzji) zainteresowanym 9 Kontrola rezultatów podjętych decyzji (odwołania, weryfikacja) 10 Kontrola jakości procesu data od…... do…… data od…... do…… data od…... do…… data od…... do…… data od…... do…… data od…... do…… data od…... do…… UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Etap III. Etap realizacji procesu Etap trzeci to realizacja procesu uznawalności, polegający na weryfikacji złożonych dokumentów pod względem kompletności i merytorycznej zawartości. Analiza ta będzie stanowiła punkt wyjścia do dalszych działań i pozytywnej bądź negatywnej oceny kandydata pod względem możliwości uznania przedmiotu. W tym miejscu mogą pojawić się między innymi kwestie porównania arkusza samooceny kandydata i złożonych dokumentów z programem kształcenia. Wśród kluczowych działań w tym etapie wymienić należy: 1. Dziekan lub powołana komisja ds. uznawalności w składzie wybranym w trybie określonym w uchwale senatu w określonym terminie rozpatruje złożone wnioski o potwierdzenie efektów kształcenia; rekomenduje się powoływanie w skład komisji składającej się z: opiekuna/menedżera kierunku, przedstawiciel dziekana, koordynator przedmiotu/modułu; 2. Dziekan lub komisja podejmuje decyzję na podstawie zgodności przedstawionych dokumentów z opisem efektów kształcenia zawartych w sylabusie przedmiotu; 3. Dziekan/Komisja może podjąć decyzję o uznaniu przedmiotu, nieuznaniu przedmiotu lub skierowaniu wnioskodawcy na dodatkowy egzamin sprawdzający; 4. w wypadku uznania wniosku za niekompletny, dziekan/komisja może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku; 5. egzamin przeprowadza się przypadku braku możliwości pozytywnej weryfikacji wszystkich efektów kształcenia dla danego przedmiotu/modułu; 6. na wniosek dziekana/komisji koordynator przedmiotu/modułu jest odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Arkusz oceny zgodności przedstawionych dokumentów z opisem efektów kształcenia zawartych w sylabusie przedmiotu (przykład 1) ……..Jan Kowalski….……. Imię i nazwisko …..Marketing…… ..I/I… przedmiot rok/semestr Lp. Efekty kształcenia Zgodne 1. Student zna elementarną terminologię z zakresu działalności marketingowej (prawidłowości i problemów marketingu) X 2. Student posiada wiedzę na temat istoty i znaczenia działań marketingowych stosowanych przez współczesne przedsiębiorstwa X 3. Student potrafi wykorzystać kluczowe aspekty marketingu w działalności przedsiębiorstwa 4. Student jest zdolny do analizy rynku docelowego i dostosowywania do niego strategii marketingowych 5. Student jest kreatywny w zakresie poszukiwania sposobów prowadzenia narzędzi komunikowania się z otoczeniem w gospodarce rynkowej Niezgodne X X X ………………………………… ……. Miejsce i data …………………………………….. …………………………………….. …………………………………….. podpisy członków komisji UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Arkusz oceny zgodności przedstawionych dokumentów z opisem efektów kształcenia zawartych w sylabusie przedmiotu (przykład 2) 1 ……..Jan Kowalski….……. Imię i nazwisko …..Marketing…… ..I/I… przedmiot rok/semestr Kryteria oceny Wagi Skala ocen 1 Student zna elementarną terminologię z zakresu działalności marketingowej (prawidłowości i problemów marketingu) Student posiada wiedzę na temat istoty i znaczenia działań marketingowych stosowanych przez współczesne przedsiębiorstwa 5 0,50 0,25 X 0,50 Student jest zdolny do analizy rynku docelowego i dostosowywania do niego strategii marketingowych 0,20 Skala punktacji/ocen: 1,00 pkt. – 1,99 pkt. nieuznanie efektów 2,00 pkt. – 2,49 pkt. konieczność przeprowadzenia egzaminu (weryfikacja wiedzy/umiejętności) 2,50 pkt. – 2,99 pkt. dostateczny 4 X 0,20 Ogółem 3 0,25 Student potrafi wykorzystać kluczowe aspekty marketingu w działalności przedsiębiorstwa Student jest kreatywny w zakresie poszukiwania sposobów prowadzenia narzędzi komunikowania się z otoczeniem w gospodarce rynkowej 2 Ocena cząstkowa 0,10 1,00 X 0,60 X X 0,80 0,30 2,70 3,00 pkt. – 3,49 pkt. dostateczny plus 3,50 pkt. – 3,99 pkt. dobry 4,00 pkt. – 4,49 pkt. dobry plus 4,50 pkt. – 5,00 pkt. bardzo dobry ………………………………… ……. Miejsce i data …………………………………….. …………………………………….. podpisy członków komisji 1 Przyjmuje się następującą skalę oceny złożonej dokumentacji: 1 – oznacza brak zgodności dokumentacji z efektami kształcenia; 2 – zgodność w stopniu miernym (konieczna weryfikacja wiedzy/umiejętności w drodze egzaminu); 3 – zgodność w stopniu dostatecznym; 4 – zgodność w stopniu dobrym; 5 – zgodność w stopniu bardzo dobrym. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Etap IV. Etap zakończenia i kontroli procesu Czwarty etap stanowi zakończenie procedury i kontrolę jej wyników. Mieści się tu także ustalenie zasad zapisu w suplemencie uzyskanych ocen i punktów kredytowych. Pozytywna decyzja komisji lub pozytywny wynik egzaminu sprawdzającego oznaczają zaliczenie danego przedmiotu/modułu. W zależności od uchwały senatu efektem zaliczenia przedmiotu jest otrzymanie oceny lub uzyskanie zaliczenia wraz ze wskazaniem liczby zdobytych punktów ECTS. Od decyzji dziekana/komisji przysługuje odwołanie do rektora lub odwoławczej komisji ds. uznawalności. ……………….……….. pieczęć Uczelni UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Decyzja Komisji ds. uznawalności w sprawie uznania efektów kształcenia Działając na podstawie Uchwały Senatu……………………………… z dnia ……………. Komisja ds. uznawalności po rozpatrzeniu wniosku Pani/Pana* …………………………………… dotyczącego uznania efektów kształcenia z przedmiotu ………………………………………… na podstawie złożonej dokumentacji podjęła decyzję o uznaniu przedmiotu / nieuznaniu przedmiotu / przeprowadzeniu dodatkowego egzaminu sprawdzający* Studentowi przysługuje prawo do odwołania się od decyzji Komisji do Rektora Uczelni (lub odwoławczej komisji ds. uznawalności). …………………..…………….…… Miejsce i data *niewłaściwe skreślić …………………………………………. podpis dziekana UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” CZĘŚĆ III Model narzędziowy Model narzędziowy tworzą wzorcowe testy dla wybranych przedmiotów wykładanych na studiach I stopnia na kierunku zarządzanie weryfikujące opanowanie efektów kształcenia. Jak wskazano w modelu prawnym i organizacyjnym są one wykorzystywane przez komisje ds. uznawalności w sytuacji, kiedy na podstawie przedstawionych przez kandydata dokumentów nie można podjąć decyzji o zaliczaniu danego przedmiotu. Przygotowanie, a następnie analiza statystyczna testów sprawdzających pod względem trafności i rzetelności, wymaga wcześniejszego przygotowania sylabusów do przedmiotów zawierającego treści i efekty kształcenia przedmiotowe, które zgodne są z efektami kształcenia dla danego kierunku studiów. Dlatego też przygotowany model narzędziowy jest znacznie bardziej rozbudowany, gdyż obok testów wzorcowych zawiera również te elementy, które są niezbędne do ich przygotowania. Model narzędziowy składa się tym samym z: 1. zestawienia przedmiotów najczęściej wykładanych na studiach I stopnia kierunek zarządzanie z podziałem na trzy grupy przedmiotów, tj. ogólnych, podstawowych u kierunkowych. Zestawienie powstało na podstawie analizy programów nauczania z kilkunastu uczelni w Polsce, 2. wykazu efektów kształcenia na studiach I stopnia na kierunku zarządzanie, powstały na podstawie analizy efektów kształcenia kilkunastu uczelni w Polsce, 3. wzorcowych testów weryfikujących efekty kształcenia z trzech wybranych przedmiotów. Ad. 1. Zestawienia najczęściej wykładanych przedmiotów na studiach I stopnia na kierunku zarządzanie. Na podstawie analizy programów kształcenia na kierunku zarządzanie przygotowano zestawienie obejmujące najczęściej wykładane przedmioty, z podziałem na następujące grupy: - moduł I – przedmioty ogólne – język obcy, socjologia, psychologia, filozofia, technologia informacyjna, wychowanie fizyczne, nowoczesne metody uczenia się, ochrona własności intelektualnej, BHP; - moduł II – przedmioty podstawowe – matematyka w zarządzaniu, statystyka, ekonometria i prognozowanie, prawo, finanse, podstawy zarządzania, nauka o organizacji; UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” - moduł III – przedmioty kierunkowe – zachowania organizacyjne, zarządzanie projektami, zarządzanie zasobami ludzkimi, zarządzanie jakością, informatyka w zarządzaniu, marketing, badania marketingowe, rachunkowość, finanse przedsiębiorstwa, podstawy logistyki; - moduł IV – dodatkowe treści kierunkowe – rachunkowość zarządcza, analiza finansowa, metody organizacji zarządzania, zarządzanie wiedzą, zarządzanie inwestycjami, zachowania organizacyjne. Ad.2. Efekty kształcenia na I stopniu kierunku zarządzanie Na podstawie analizy efektów kształcenia kilkunastu uczelni wyższych w Polsce przygotowano zestawienie efektów najczęściej występujących efektów. Stanowiło one podstawę do przygotowania szczegółowych sylabusów do wybranych przedmiotów. Zestawienie efektów kształcenia zostało przedstawione w poniższej tabeli. Nr efektu WIEDZA W_01 Zna podstawową terminologię stosowaną w naukach o zarządzaniu W_02 Ma podstawową wiedzę o miejscu i roli nauk o zarządzaniu w systemie nauk oraz ich powiązania z innymi obszarami nauki. W_03 Ma uporządkowaną wiedzę dotyczącą funkcjonowania organizacji oraz ich roli w gospodarce i życiu społecznym W_04 Ma wiedzę na temat głównych ról i funkcji organizacji W_05 Ma podstawową wiedzę o relacjach zachodzących między przedsiębiorstwem i innymi instytucjami otoczenia z uwzględnieniem aspektów regionalnych, międzynarodowych i globalnych W_06 Wyjaśnia pojęcie kultury organizacyjnej oraz możliwość jej oddziaływania na sukces organizacji W_07 Zna podstawowe teorie dotyczące kierowania i motywowania i rozumie różnorodne uwarunkowania tych procesów W_08 Ma podstawową wiedzę dotyczącą procesów komunikowania interpersonalnego i społecznego, ich prawidłowości i zakłóceń. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” W_09 Zna fundamentalne koncepcje teorii ekonomii odnośnie funkcjonowania rynku i oraz gospodarowania w warunkach ograniczonych zasobów W_10 Zna podstawowe metody z zakresu matematyki, statystyki i ekonometrii wykorzystywane w badaniu i prognozowaniu zjawisk w organizacji i jej otoczeniu W_11 Zna rozumie podstawowe pojęcia prawne, zna przepisy prawne regulujące funkcjonowanie podmiotów gospodarczych oraz zasady ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego. W_12 Posiada podstawową wiedzę na temat istoty i znaczenia wybranych norm i standardów w poszczególnych obszarach działalności organizacji (np. standardy rachunkowości, normy pracy, systemy norm jakości) W_13 Zna typowe metody badań i analiz w wybranych obszarach działalności organizacji (np. analiza rynku, analiza finansowa, badanie jakości produktów i usług) Nr efektu UMIEJĘTNOŚCI U_01 Potrafi prawidłowo interpretować zjawiska społeczno-gospodarcze oraz typowe problemy z zakresu zarządzania i marketingu oraz wyrażać w tym zakresie własne opinie U_02 Potrafi poprawnie wybrać i stosować podstawowe techniki i narzędzia wykorzystywane w naukach o zarządzaniu w celu realizacji określonych zadań związanych z działalnością gospodarczą organizacji U_03 Potrafi formułować i analizować proste problemy badawcze, a następnie dobrać odpowiednie narzędzia w celu ich rozwiązania U_04 Potrafi zastosować wybrane elementy wiedzy teoretycznej w określonym obszarze funkcjonowania organizacji U_05 Potrafi posługiwać się wybranymi przepisami prawa oraz normami i regułami w celu rozwiązywania konkretnych problemów U_06 Ma umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej. U_07 Potrafi używać języka specjalistycznego i porozumiewać się w sposób precyzyjny i spójny. U_08 Posiada podstawowe umiejętności przygotowywania typowych prac pisemnych związanych z problematyką zarządzania (w języku polskim i obcym) U_09 Potrafi przygotować wystąpienia ustne w zakresie nauk o zarządzaniu UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” U_10 Posługuje się językiem obcym również z zakresie nauk ekonomicznych na poziomie B2 ESOKJ Nr efektu KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_01 Postępuje etycznie i jest świadomy konieczności przestrzegania zasad etyki zawodowej K_02 Jest przygotowany do organizowania i kierowania pracą własną i zespołów, dostrzega efekty współpracy w ramach pracy zespołowej K_03 Ma świadomość ciągłego rozwoju wiedzy i potrzeby jej aktualizacji, rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie K_04 Ma świadomość konieczności myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy K_05 Jest przygotowany do komunikowania się z ludźmi w miejscu pracy i poza nim, posiada zdolność komunikacji interpersonalnej Ad. 3. Przykłady testów weryfikujących efekty kształcenia z trzech wybranych przedmiotów. Dla gotowych sylabusów z podstaw zarządzania, prawa i finansów zostały przygotowane wzorcowe testy weryfikujące efekty kształcenia. Każdy z tych testów, jako wzorzec, mógłby zostać wykorzystany w przyszłości przez Komisję ds. Uznawalności jako pomoc w podjęciu decyzji o uznaniu efektów z poszczególnych przedmiotów. Dla podniesienia wartości badawczej testów przeprowadzono badanie ich rzetelności i trafności, ponieważ są one podstawowymi kryteriami jakości badania naukowego. 1. Rzetelność danego testu (skali) – należy rozumieć jako dokładność jej pomiaru. Informuje ona o tym, na ile pozycje wchodzące w skład danego testu są do siebie podobne i czy mierzą te samo zjawisko. Jeżeli rzetelność jest wysoka to oznacza, że poszczególne pozycje (pytania) mierzą podobną właściwość, cechę. Jednym z testów pozwalających na określenie poziomu rzetelności statystycznej i usunięcie pytań, które nie mierzą badanego zjawiska jest współczynnik rzetelności Alfa Cronbacha, który oparty jest na współczynnikach korelacji wszystkich pytań ankiety z ogólnym wynikiem jej skali. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 2. Trafność statystyczna danego testu pokazuje, które z pytań w największym stopniu objaśniają ogólny wynik testu. Zestaw pytań wchodzących w skład testu powinien być możliwie wyczerpujący. Jednocześnie powinien zawierać tylko te elementy, które są unikalnymi wskaźnikami jedynie tego zjawiska, które faktycznie chce się mierzyć. W związku z tym w procedurze szacowania trafności, dzięki redukcji liczby pytań, można otrzymać ostateczną pulę, która „dobrze określa” badany przedmiot. Analiza trafności testu bada, w jakim zakresie test z danego przedmiotu zawiera pytania treściowo reprezentatywne dla efektów kształcenia z tych przedmiotów na danym poziomie nauczania w porównaniu z tzw. uniwersum, czyli np., sylabusem przedmiotu). W tym ujęciu trafność należy mierzyć pod względem dwóch warunków: - czy wszystkie pytania należą do zdefiniowanego uniwersum (tzn. są ujęte w sylabusie przedmiotu) - czy cały test proporcjonalnie reprezentuje zdefiniowane Uniwersum, tzn. czy wszystkie treści programowe są ujęte w teście w odpowiednich proporcjach oraz czy test weryfikuje wszystkie efekty. Najwłaściwszą formą testowania trafności jest analiza logiczna i analiza czynnikowa, która pozwala sprawdzić, czy otrzymane dane empiryczne są zgodne ze strukturą teoretyczną testu. Metodyka przeprowadzonego badania Badanie trafności i rzetelności statystycznej odbyło się z wykorzystaniem metody ankietowej. Narzędziem był przygotowany kwestionariusz zawierający 20 pytań testowych z danego przedmiotu. Respondenci natomiast mieli odpowiedzieć, czy ich zdaniem każde zadane pytanie sprawdza wiedzę lub umiejętności z danego przedmiotu. W związku z tym odpowiedzi na wszystkie z pytań znajdowały się na jednorodnych skalach (skala nominalna). Badaniem objęto 1000 studentów kierunku zarządzanie z kilku uczelni w Polsce. Badanych podzielono na dziesięcioosobowe grupy i proszono o wypełnienie przygotowanych kwestionariuszy ankietowych. Badanie przebiegało w czterech etapach. Pierwsze trzy obejmowały każdorazowo 20 grup (tj. 200 studentów), ostatni natomiast 40 grup (400 studentów). Po każdym etapie przy wykorzystaniu programów komputerowych Statistica i SPSS została statystycznie zweryfikowana rzetelność i trafność, a uzyskane wyniki pozwoliły na odrzucenie tych pytań, które obniżały ich wartość. Następnie przygotowano nowy test stanowiący podstawę badania w kolejnym etapie. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” Wyniki przeprowadzonego badania W wyniku przeprowadzonego badania (4 etapy) usunięto pytania, które obniżały rzetelność testu, uzyskano poziom współczynnika rzetelności Alfa Cronbacha dla poszczególnych przedmiotów na poziomie 0,8-0,9 (Podstawy zarządzania 0,85; Finanse 0,89; Prawo 0,83). Wynik ten świadczy o bardzo wysokiej rzetelności opracowanego w modelu testu. Wartość tą uzyskano w ostatnim etapie badania na skali liczącej 15 pytań. Ponadto z punktu widzenia trafności testu, po ustaleniu rzetelności na ostatecznej wersji testów obejmującej 15 pytań przeprowadzono analizę logiczną (przez ekspertów i dydaktyków kierunku zarządzanie) – co bezwzględnie potwierdziło wysoką trafność zaprezentowanych testów. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” PODSTAWY ZARZĄDZANIA 1. Wśród funkcji kierowniczych według H. Fayol’a wyróżnić można m.in.: a) koordynację, b) inicjatywę, c) stabilizację personelu, d) centralizację. 2. Jedną z grup zachowań (ról) kierowniczych wg Mintzberg’a są m.in. role: a) kontrolujące, b) decyzyjne, c) koordynujące, d) administracyjne. 3. Zasada jedności rozkazodawstwa zakłada: a) obowiązek podporządkowania się jednorodnym przepisom, b) nadzorowanie czynności przez jednego kierownika, c) otrzymywanie poleceń od jednego przełożonego, d) podporządkowanie interesu osobistego interesom ogółu. 4. Kierunek Naukowego Zarządzania analizował wszystkim: a) relację między ludźmi w przedsiębiorstwie, b) przyczyny niskiej wydajności pracy, c) systemowe powiązania w organizacji, d) zasady wymiany informacji z otoczeniem. przede 5. Prawo inercji przyzwyczajeń mówi, że: a) dla każdej maszyny istniej ściśle określona wydajność, b) produkcja wzorcowa prowadzi do kosztów straconego czasu, c) harmonia doboru odpowiada harmonii duchowej, d) każda zmiana rodzi opór. 6. Nurt administracyjny wprowadził między innymi: a) pojęcie potrzeb pracowników i ich grup, b) zarządzanie przez partycypację, c) więź liniową (hierarchiczną) między stanowiskami, d) normy wydajności pracy i harmonogram pracy. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 7. Teoria X zakłada, że: a) większość pracowników chce uniknąć odpowiedzialności i ma małe ambicje, b) wśród ludzi powszechny jest wysoki poziom twórczego myślenia i inicjatywy, c) człowiek zdolny jest do kierowania samym sobą, d) uznawanie celów za własne przez pracownika jest dla niego funkcją nagrody. 8. Zarządzanie przez wyniki polega na: a) stosowaniu stałej i wysokiej motywacji pracowników, b) delegowaniu uprawnień kierowniczych na niższe szczeble, c) udziale pracowników w ustalaniu celów firmy, d) egzekwowaniu pracy według osiągniętych rezultatów. 9. Do głównych cech koncepcji gry organizacyjnej (zarządzania) można zaliczyć m.in.: a) dobrowolny udział uczestników gry, b) pewność przebiegu oraz wyniku gry, c) niezerową sumę jako wynik gry, d) brak sterowania grą. 10. Wśród wskaźników równowagi wyróżnić można: a) stopień społecznej akceptacji, b) pozycję firmy na rynku, c) wykorzystanie mocy produkcyjnych, d) znajomość wizerunku i marki. materialno-zewnętrznej 11. Opisz podejście instytucjonalne do zarządzania: ………………………………………………………………… ………………………………………………………………… 12. Koncepcja polegająca na porównywaniu ze wzorcem to: a) benchmarking, b) te-engeering, c) zarządzanie multikulturowe, d) zarządzanie przez cele. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 13. Styl, według którego kierownik podejmuje decyzje sam i wymaga wobec nich ścisłego posłuszeństwa to styl: a) autorytarny (nakazowy), b) perswazyjny (nakłaniający), c) demokratyczny, d) partycypacyjny. 14. Podanym poniżej strukturom organizacyjnym przypisz ich cechy charakterystyczne: A. Struktura liniowa B. Struktura funkcjonalna C. Struktura macierzowa D. Struktura zadaniowa ....... Każdy podwładny otrzymuje polecenia bezpośrednio od jednego przełożonego. ....... Każdy pracownik podlega wielu przełożonym. ....... Obowiązki w strukturze organizacyjnej opisane są w formie tabeli. ....... Dla realizacji poszczególnych celów powoływane są odrębne komórki organizacyjne. 15. Przypisz odpowiednią kolejność kierowniczym (od 1 do 5): …... Motywowanie …… Planowanie …… Kontrola …… Koordynacja …… Organizowanie poszczególnym funkcjom UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” PRAWO 1. Norma prawna składa się zasadniczo z: a) hipotezy i tezy, b) hipotezy i sankcji, c) hipotezy, dyspozycji i sankcji d) tezy i sankcji 2. Ustawy są publikowane w: a) Dzienniku Podawczym, b) Dzienniku Ustaw i Rozporządzeń, c) Dzienniku Ustaw, d) Dzienniku wojewódzkim. 3. Lex retro non agit oznacza, że: a) ustawa ma moc obwiązującą, b) ustawę (prawo) możemy stosować w czasie, c) ustawa (prawo) nie działa wstecz, d) ustawa (prawo) obowiązuje zawsze. 4. Zasada trójpodziału władzy zakłada, że: a) funkcjonują władze podzielone na zasadzie pluralizmu, b) wyróżnić można władzę uchwałodawczą, wykonawczą i kontrolną, c) władze publiczne dzielimy na: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, d) władza ustawodawcza należy do sejmu, senatu i prezydenta. 5. Konstytucja RP: a) jest ustawą, b) nie jest traktowana jak ustawa, c) jest ustawą zasadniczą, d) może ją zmienić prezydent RP. 6. Parlament (Sejm i Senat) składa się z: a) 460 osób, b) 660 osób, c) 560 osób, d) 210 osób. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 7. Posiedzenie Zgromadzenia Narodowego to: a) wspólne posiedzenie rady ministrów i Prezydenta RP, b) wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu, c) wspólne posiedzenie posłów i senatorów jako członków Zgromadzenia Narodowego, d) wspólne posiedzenie posłów i senatorów jako członków Zgromadzenia Narodowego z obowiązkowym udziałem Prezydenta RP. 8. Wojewoda jest: a) organem samorządu, b) organem rządu, c) obecnie nie ma takiego organu, d) przedstawicielem Rady Ministrów w terenie. 9. Podział terytorialny Polski ma charakter: a) dwuszczeblowy i obejmuje szczebel gminny i powiatowy, b) trójszczeblowy i obejmuje szczebel gminny, powiatowy i wojewódzki, c) czteroszczeblowy i obejmuje szczebel gminny, miejski, powiatowy i wojewódzki, d) pięcioszczeblowy i obejmuje szczebel wiejski, gminny, miejski, powiatowy i wojewódzki. 10. Sąd Administracyjny bada: a) realizację przez administrację publiczną polityki państwa, b) zgodność ustaw i rozporządzeń z Konstytucją RP, c) wypełnianie przez organy administracji publicznej zobowiązań wobec obywateli, d) legalność rozstrzygnięć wydawanych przez organy administracji w sprawach indywidualnych i może uchylić lub stwierdzić nieważność decyzji wydanej z naruszeniem prawa. 11. Cechą stosunków cywilnoprawnych jest: a) równorzędny charakter, b) nierównorzędny charakter, c) możliwość oskarżania drugiej strony, d) możliwość stosowania władztwa administracyjnego. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” 12. Osoba prawna jest to: a) jednostka organizacyjna, której prawo cywilne nie uznaje za podmiot praw i obowiązków cywilnoprawnych, b) jednostka organizacyjna, której przepisy szczególne przyznają osobowość prawną, c) każda jednostka organizacyjna, d) jednostka organizacyjna posiadająca zdolność prawną. 13. Ograniczoną zdolność do czynności prawnych posiada osoba: a) która ukończyła 13 lat, b) pełnoletnia, c) ubezwłasnowolniona całkowicie, d) która ukończyła 7 lat. 14. Umowy nazwane to umowy: a) uregulowane szczegółowo przepisami kodeksu cywilnego, b) posiadające nazwy polsko brzmiące, c) wyłącznie, te które można zawierać z podmiotami gospodarczymi, d) nieuregulowane szczegółowo przepisami kodeksu cywilnego. 15. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest: a) organem sądowym Unii Europejskiej, którego zadaniem jest zapewnienie, by prawo unijne było interpretowane i stosowane w ten sam sposób w każdym państwie członkowskim, b) organem Unii Europejskiej odpowiedzialnym za kontrolę rachunków wszystkich dochodów i wydatków Unii, c) organem Unii Europejskiej powołanym do prowadzenia polityki pieniężnej w strefie euro, d) organ sądowniczy z siedzibą w Hadze, który rozstrzyga międzynarodowe spory i wydaje opinie doradcze. UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” FINANSE 1. Do podatków pośrednich zalicza się: e) podatek VAT, f) podatek dochodowy od osób prawnych, g) podatek dochodowy od osób fizycznych, h) wszystkie powyższe. 2. Przypisz nazwy do następujących sytuacji w budżecie państwa: e) wpływy > wydatki - ……………………………………….., f) wpływy < wydatki - ……………………………………….., g) wpływy = wydatki - ……………………………………….., 3. Indeksem Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie jest indeks: a) WIG, b) DAX, c) MIG, d) PIG. 4. Dwustopniowy system bankowy w Polsce opiera się na: e) banku centralnym i bankach komercyjnych, f) bankach komercyjnych i bankach spółdzielczych, g) bankach spółdzielczych i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, h) Ministerstwie finansów i bankach komercyjnych. 5. Najważniejszym celem funkcjonowania banku centralnego jest: e) emisja pieniądza, f) wprowadzanie nowych podatków, g) dbanie o stabilny poziom cen, h) prowadzenie rachunków bankowych. 6. Instrument finansowy potwierdzający udział posiadacza w majątku jego emitenta, to: e) akcja, f) obligacja, g) weksel, h) opcja. 7. Najważniejszym aktem prawnym regulującym gospodarki finansowej państwa jest w Polsce: zasady UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” e) f) g) h) ustawa o podatku dochodowym, ustawa o finansach publicznych, ustawa o rachunkowości, ustawa o budżecie państwa. 8. Głównym źródłem dochodów budżetu Państwa jest: a) podatek VAT, b) podatek dochodowy od osób prawnych, c) akcyza, d) opłaty, kary i grzywny. 9. Rynek GPW w Warszawie, na którym handluje się obligacjami, to rynek: e) New Connect, f) Bond Spot, g) POEE, h) Catalyst. 10. Głównym źródłem finansowania deficytu budżetowego jest: e) emisja akcji, f) emisja obligacji, g) dodruk pieniądza przez Bank Centralny, h) pożyczanie pieniędzy od instytucji międzynarodowych. 11. Dokonaj podziału następujących rodzajów pieniądza na pieniądz zdawkowy (gotówkowy) i rozrachunkowy: pieniądz kruszcowy, czeki, weksle, karty płatnicze, pieniądz papierowy, pieniądz elektroniczny PIENIĄDZ ZDAWKOWY PIENIĄDZ ROZRACHUNKOWY 12. Dług publiczny w Polsce wynosi około: e) 10% PKB, f) 35% PKB, g) 55% PKB, h) 80% PKB. 13. Polityka pieniężna Państwa prowadzona jest przez: e) Ministerstwo Finansów, UDA-PO KL.04.01.01-00-284/11 „PI- Nowy model kształcenia- uznanie efektów kształcenia pozaformalnego i nieformalnego w kształceniu na poziomie wyższym na kierunku Zarządzanie” f) Prezydenta Państwa, g) Bank Centralny, h) Sejm i Senat. 14. Rada Polityki Pieniężnej składa się z: a) 3 członków, b) 5 członków, c) 10 członków, d) 20 członków. 15. Wymień i krótko scharakteryzuj podział finansów według kryterium podmiotowego. ………………………………………………………………… …………………………………………………………………