Studia III stopnia OPISY KURSÓW

Studia III stopnia
OPISY KURSÓW
2016/2017
1
Analiza danych sondażowych .............................................................................................................. 3
Kulturowe mechanizmy rozwoju wiedzy............................................................................................. 3
Metatheory and theory in sociology ................................................................................................... 4
Od projektu do efektu ......................................................................................................................... 4
Prezentacje .......................................................................................................................................... 4
Seminarium dla doktorantów.............................................................................................................. 5
Seminarium tematyczne dla doktorantów .......................................................................................... 5
Socjologia – socjologiczne interpretacje rzeczywistości społecznej ................................................... 5
Wielkie kontrowersje w antropologii społeczno-kulturowej .............................................................. 6
2
Analiza danych sondażowych
Prowadzący/a: dr Szymon Czarnik
Liczba godzin: 20 (w) + 10 (lab)
Liczba punktów ECTS: 1
Forma zajęć: wykład + laboratorium
Forma zaliczenia: zaliczenie bez oceny
Opis kursu: Przygotowując rozprawę doktorską poświęconą tematyce socjologicznej warto sięgnąć
do bogatego zasobu ogólnodostępnych danych sondażowych. W wielu przypadkach mogą one
dostarczyć nie tylko materiału ilustrującego pewne wątki pracy, ale wręcz stanowić jej główny
materiał empiryczny. Mamy tu do dyspozycji zarówno badania, których obiektem było społeczeństwo
polskie (Polski Generalny Sondaż Społeczny, Polskie Generalne Studium Wyborcze, Diagnoza
Społeczna, Bilans Kapitału Ludzkiego), jak i wielkie projekty badawcze umożliwiające
międzynarodowe analizy porównawcze (International Social Survey Programme, World Value
Survey).
Celem kursu jest zapoznanie uczestników z najbardziej użytecznymi sposobami statystycznej analizy
takich danych. W trakcie kursu omówione zostaną zagadnienia opisu i wnioskowania statystycznego
oraz analizy związków między zmiennymi, ze szczególnym uwzględnieniem podstawowych narzędzi
analizy: tabel krzyżowych (w przypadku zmiennych jakościowych) oraz analizy regresji liniowej i
regresji logistycznej (w przypadku badania wpływu różnych zmiennych na interesującą nas zmienną
interwałową bądź dychotomiczną). Poza tym zakres omawianych technik statystycznych zostanie
dostosowany do zapotrzebowania słuchaczy i objąć może dodatkowo takie techniki jak analiza
czynnikowa, wielomianowa regresja logistyczna, analiza korespondencji, analiza skupień, bądź analiza
conjoint. W przypadku analiz bardziej zaawansowanych przedstawiona będzie ich idea przewodnia
oraz odpowiednia literatura pozwalająca pogłębić wiedzę na dany temat. Nastawienie kursu jest
zatem skupione na problemie badawczym – odnosi się do sytuacji, kiedy wiemy już, co chcemy
zbadać i zastanawiamy się, jaką technikę statystyczną zastosować w tym celu.
Kulturowe mechanizmy rozwoju wiedzy
Prowadzący/a: prof. dr hab. Mariola Flis
Liczba godzin: 30
Liczba punktów ECTS: 1
Forma zajęć: konwersatorium
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Opis kursu: Poruszana problematyka mieści się w ramach socjologii wiedzy, której przedmiot Robert
Merton określił jako społeczne uwarunkowanie poznania a Thomas Luckmann nazwał obustronną
zależnością, jaka zachodzi pomiędzy poznaniem rzeczywistości a stosunkami społecznymi, w których
dokonuje się owo poznanie. Gunter Remmling uważa, że zainteresowanie socjologią wiedzy wyrasta
z klimatu społecznej podejrzliwości, z braku zaufania do innych ludzi i instytucji społecznych.
Współcześnie pojawia się nowy obszar, nazywany "społeczną odpowiedzialnością uniwersytetów".
Dynamika rzeczywistości społecznej narzuca konieczność stałego wykraczania poza problemy
badawcze generowane przez jej model pojęciowy. Odrzucenie istniejącej teorii i zastępowanie jej
inną następuje wówczas, gdy nastąpi zerwanie łączności pomiędzy problemami badawczymi
generowanymi przez pojęciowy obraz świata a problemami narzucanymi przez procesy społeczne
dokonujące się w rzeczywistym świecie.
3
Metatheory and theory in sociology
Prowadzący/a: dr hab. Marek Kucia, prof. UJ
Liczba godzin: 30
Liczba punktów ECTS: 2
Forma zajęć: seminar
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Opis kursu: The seminar will discuss recent debates on the social functions of sociology and the role
of values in sociology. It will also analyse the classic concept of middle-range theory and its
contemporary varieties. These discussions and analyses will aim to further the theoretical and
metatheoretical dimensions of the papers and dissertations that the participants in the seminar work
on. The objective will be to develop a critical faculty to analyse, assess, and apply metatheoretical
positions and sociological theories in one’s own work.
Od projektu do efektu
Prowadzący/a: prof. dr hab. Irena Borowik
Liczba godzin: 30
Liczba punktów ECTS: 1
Forma zajęć: warsztaty
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Opis kursu: Warsztaty „Od projektu do efektu” mają na celu taką pracę nad własnym projektem
pracy doktorskiej, która pozwoli doktorantom, uczestnikom kursu, na wyrażenie własnego pomysłu w
formie wniosku o grant w konkursie „Preludium” NCN i w efekcie ubiegania się o dofinansowane
planowanych badań. Ponieważ formuła wniosku do NCN dyscyplinuje myślenie o własnym projekcie
(trzeba określić cele projektu, znaczenie, dążyć do precyzji w charakterystyce metody) udział w kursie
sprzyja rozwojowi projektu doktorskigo. Realizacja kursu przebiega w IV etapach:
I: zapoznanie się z formułą wniosku grantowego konkursu Preludium;
II: 3 spotkania, na których prezentowane są wnioski z powodzeniem złożone w tym konkursie w
dwóch ubiegłych latach; dyskusja w autorami prezentowanych projektów;
III.: praca w zespołach roboczych, 2-3 osobowych, nad projektami „krótkoterminowymi”, w celu
ćwiczenia sposobu przygotowania składowych projektu, a w szczególności: streszczenia, skróconego
opisu wniosku, oraz kosztorysów;
V. Poznanie sposobu oceny wniosków.
VI. przygotowanie własnego, indywidualnego wniosku, zgodnego z aktualnymi wymaganiami NCN, w
formie pisemnej.
Prezentacje
Prowadzący/a: prof. dr hab. Irena Borowik
Liczba godzin: 40
Liczba punktów ECTS: 2
Forma zajęć: warsztaty
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Opis kursu: Warsztaty „Prezentacje” mają na celu zaawansowanie pracy nad projektem doktorskim
w sposób, który może zaowocować złożeniem wniosku projektowego do NCN. Jednocześnie kurs ten
stanowi etap w przygotowaniu opisu projektu niezbędnego do złożenia przy otwieraniu przewodu
doktorskiego. Rozwój ów mają wspierać recenzje projektów przygotowywane przez specjalistów w
danej dziedzinie, recenzje przygotowane przez koleżanki/kolegów z grupy oraz spotkania z cyklu
„Prezentacje”. Każde spotkanie odbywać się będzie według tego samego scenariusza: przedstawienie
projektu, przedstawienie recenzji pracownika naukowego, przedstawienie peer – review. Po dyskusji
i pytaniach z sali autorki i autorzy projektów odpowiadają na recenzję i pytania oraz wątpliwości
4
wyraone w dyskusji. Na każdy projekt w ten sposób przeznaczonych zostanie 60 minut. Przebieg
spotkania z cyklu „Prezentacje” odwzorowuje publiczną obronę pracy doktorskiej, stwarzając tym
samym szansę oswojenia tego, czekającego doktorantów w przyszłości, wydarzenia.
Seminarium dla doktorantów
Prowadzący/a: prof. dr hab. Mariola Flis
Liczba godzin: 60
Liczba punktów ECTS: 2
Forma zajęć: seminarium
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Opis kursu: Seminarium ma charakter spotkań, które przede wszystkim dotyczą problematyki
badawczej doktoratów osób, których jestem promotorem lub opiekunem (przed otwarciem
przewodu). Ramą spajającą jest komunikacja wewnątrz i międzykulturowa a jej fundamentem jest
myślenie jako zasada systemowa i brak alternatywy dla Rozumu. Tożsamość traktowana jest jako
autokreacja wielostronnie warunkowana lecz zdominowana aspektem poznawczym, który zmusza
człowieka do działań transgresyjnych, czyli takich, dzięki którym wychodzi on poza to kim jest i co
posiada.
Seminarium tematyczne dla doktorantów
Prowadzący/a: prof. dr hab. Marian Niezgoda
Liczba godzin: 60
Liczba punktów ECTS: 2
Forma zajęć: seminarium
Forma zaliczenia: zaliczenie bez oceny
Opis kursu: Seminarium jest przeznaczony dla doktorantów zainteresowanych szeroko rozumianymi
problemami komunikowania we współczesnym społeczeństwie. Główny nacisk jest położony na
analizę społecznych skutków nowoczesnych technologii cyfrowych. Przedmiotem szczególnego
zainteresowania będą procesy wywoływanie przez nowe media, w szczególnie fenomen Web2.0 –
portale społecznościowe, aktywność twórcza w Sieci.
Ramami dyskusji są realizowane przez uczestników seminarium projekty badawcze. Koncentruje się
ona z jednej strony, wokół problemów teoretycznych – jak wykorzystać istniejące teorie socjologiczne
do opisu i wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w przestrzeni wirtualnej i na jej styku z
rzeczywistością realną, niewirtualną. Z drugiej natomiast, zwraca uwagę na specyficzne problemy
metodologiczne związane z badaniami przekazów medialnych i aktywnością jednostek w Sieci.
Socjologia – socjologiczne interpretacje rzeczywistości społecznej
Prowadzący/a: dr hab. Marek Kucia, prof. UJ
Liczba godzin: 60
Liczba punktów ECTS: 2
Forma zajęć: seminarium i projekt własny
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę
Opis kursu: Kurs składa się z zajęć seminaryjnych, na których zostaną przedstawione podstawowe
kategorie socjologicznej interpretacji rzeczywistości społecznej i przedyskutowane wybrane
zagadnienia społeczne oraz projektu własnego polegającego na napisaniu krótkiego artykułu
recenzyjnego. Celem zajęć seminaryjnych będzie: (a) zapoznanie uczestników z perspektywami
analizy społeczeństwa: działaniową, grupową, kulturową, podziałów społecznych, instytucjonalną i
zmiany społecznej oraz z wybranymi przykładami ich zastosowania do opisu, wyjaśnienia i
przewidywania rzeczywistości społecznej na podstawie klasycznej i współczesnej literatury
socjologicznej; oraz (b) pokazanie zastosowań tych perspektyw do analizy różnych zjawisk i procesów
społecznych. Na poszczególnych zajęciach dyskutowane będą różne bieżące zagadnienia społeczne,
ujmowane z różnych perspektyw analizy socjologicznej, w oparciu o wybraną literaturę i dane. W
5
trakcie zajęć omawiane też będą podstawowe kategorie analizy socjologicznej różnych perspektyw.
Celem projektu własnego będzie dokonanie krytycznego przeglądu fragmentu literatury dotyczącej
wybranego zagadnienia społecznego. Projekt będzie polegał na przygotowaniu i skonsultowaniu
podczas zajęć lub indywidualnie (osobiście lub elektronicznie z prowadzącym) kolejnych etapów
pracy zaliczeniowej: tematu i koncepcji pracy, konspektu, pierwszej wersji pracy i ostatecznej wersji
pracy. Możliwe będzie realizowanie projektu w dwuosobowych zespołach.
Wielkie kontrowersje w antropologii społeczno-kulturowej
Prowadzący/a: dr hab. Marcin Lubaś, dr hab. Grażyna Kubica-Heller
Liczba godzin: 30
Liczba punktów ECTS: 1
Forma zajęć: konwersatorium
Forma zaliczenia: egzamin
Opis kursu: Kurs ten zapozna uczestników z ważnymi debatami podejmowanymi w antropologii
społeczno-kulturowej, których znaczenie wykracza daleko poza samą dyscyplinę. Często kontrowersje
te angażują badaczy i badaczki przez długi czas i ogniskują zainteresowanie adeptów i uczonych.
Kosztują wiele intelektualnego wysiłku, wytężania metodologicznej wrażliwości i etycznej wyobraźni.
Często też pozostają nieroztrzygnięte, ale zawsze debata nad nimi pcha naprzód antropologiczną
refleksję i odbija się silnym echem w innych dyscyplinach.
W ramach kursu rozważymy kilkanaście takich kontrowersji i postaramy się wyciągnąć z nich ważne
wnioski dla naszej włąsnej praktyki badawczej. Będą to m.in. następujące zagadnienia: Rasa: zjawisko
biologiczne czy kulturowe; Debata o racjonalności; Nacjonalizm metodologiczny; Dyskusja wokół
modelu segmentacyjnego Nuerów; Kontrowersje związane z badaniami Yanomamo; Kontrowersja
Derek Freedman – Margaret Mead; Skandal z Dziennikiem Bronisława Malinowskiego; Esencjalizm konstruktywizm; Proza etnograficzna – literatura czy antropologia?; Prezentyzm czy historycyzm w
badaniu dziejów dyscypliny.
6