Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności
Transkrypt
Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności
Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Warszawa, dnia 18 czerwca 2014 roku Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Wstęp .............................................................................................................................................................................................................................2 1. Cele i zasady polityki zarządzania ryzykiem .....................................................................................................................................3 2. Informacje z zakresu stosowania norm ostrożnościowych ........................................................................................................7 3. Informacje z zakresu funduszy własnych ...........................................................................................................................................9 4. Informacje z zakresu przestrzegania wymogów kapitałowych, o których mowa w art. 128 ustawy Prawo bankowe .................................................................................................................................................................................................................10 5. Informacje z zakresu ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia ................................................................................................13 6. Informacje z zakresu ryzyka kredytowego kontrahenta ...........................................................................................................21 7. Informacje z zakresu stosowania metody standardowej do wyliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzkiem dla każdej z klas ekspozycji ..........................................................................................................................................................................23 8. Informacje z zakresu obliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem metodą wewnętrznych ratingów ........24 8a. Informacje z zakresu ryzyka rynkowego........................................................................................................................................24 9. Informacje w zakresie stosowania w wyliczaniu wymogów kapitałowych metody wartości zagrożonej............24 10. Informacje w zakresie ryzyka operacyjnego ................................................................................................................................24 11. Informacje w zakresie ekspozycji kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym ................................25 12. Informacje w zakresie narażenia na ryzyko stopy procentowej pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego ............................................................................................................................................................................................................26 13. Informacje w zakresie obliczania wymogów kapitałowych na kwoty ekspozycji sekurytyzacyjnych ważone ryzykiem.................................................................................................................................................................................................................31 14. Informacje dotyczące stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego ..........................................................31 15. Informacja o zdarzeniach operacyjnych, jakie miały miejsce w Banku w minionym roku zgodnie z wymogami określonymi w Rekomendacji M .........................................................................................................................................34 1 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Wstęp Niniejszy dokument został opracowany w celu realizacji postanowień regulacji dotyczącej polityki informacyjnej DNB Bank Polska S.A. (dalej: „Bank”), będącego unijną instytucją dominującą, w zakresie adekwatności kapitałowej oraz spełnienia wymogów informacyjnych zawartych w Uchwale nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu (Dz. Urz. KNF z 2008 r. Nr 8, poz. 39 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z wymogami Uchwały nr 385/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu, Bank ogłasza informacje w zakresie adekwatności kapitałowej na podstawie zaudytowanych danych Banku i jego spółek zależnych (dalej: „Grupa”) według stanu na 31 grudnia 2013 roku. Informacje dotyczące polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze zgodnie z §14 załącznika Nr 1 do Uchwały w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez Banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu Bank publikuje w osobnym materiale informacyjnym. Jeżeli w niniejszym materiale użyte zostały poniższe stwierdzenia to należy przez nie rozumieć: uchwała w sprawie adekwatności kapitałowej – uchwała nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 10 marca 2010 roku w sprawie zakresu i szczegółowych zasad wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka; uchwała w sprawie funduszy własnych banku – uchwała nr 325/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 20 grudnia 2011 roku w sprawie innych pomniejszeń funduszy podstawowych, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszenia o nie funduszy podstawowych banku, innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków ich zaliczania do funduszy uzupełniających banku, pomniejszeń funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy uzupełniających banku oraz zakresu i sposobu uwzględniania działania banków w holdingach w obliczaniu funduszy własnych. 2 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 1. Cele i zasady polityki zarządzania ryzykiem 1.1 Strategie i procesy zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka Ze względu na rodzaj prowadzonej działalności w Grupie zidentyfikowano w 2013 roku następujące rodzaje ryzyka, wymagające pokrycia kapitałem wewnętrznym: - Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko · · kredytowe i kontrahenta, koncentracji, operacyjne, płynności, walutowe, stopy procentowej, biznesowe, w tym: ryzyko cyklu gospodarczego, ryzyko strategiczne. Grupa utrzymuje w sposób ciągły poziom kapitału wewnętrznego, który jest wystarczający dla pokrycia w/w rodzajów ryzyka, w szczególności wynikających ze zmian otoczenia gospodarczego, z uwzględnieniem przewidywanego poziomu ryzyka. Grupa stosuje zasadę adekwatności metody szacowania wartości kapitału wewnętrznego do skali swojej działalności. Wartość kapitału wewnętrznego wyliczana jest jako suma wymogów kapitałowych na pokrycie każdego z uwzględnianych w rachunku adekwatności kapitałowej rodzaju ryzyka. Alokację kapitału na poszczególne rodzaje ryzyka na dzień 31 grudnia 2013 roku przedstawia poniższe zestawienie: w tys. PLN Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko kredytowe i kontrahenta koncentracji operacyjne płynności walutowe stopy procentowej biznesowe, w tym: ryzyko cyklu gospodarczego ryzyko strategiczne Razem wszystkie rodzaje ryzyk Kapitały własne Nadwyżka kapitału nad wymogi kapitałowe Wolny kapitał przy zachowaniu minimalnego współczynnika wypłacalności na poziomie 12% Wartość kapitału 31.12.2013 636 168 0 58 300 49 094 2 878 2 812 3 509 1 902 1 607 752 762 1 316 265 563 503 187 122 Proces szacowania kapitału wewnętrznego (tzw. proces ICAAP) przynajmniej raz w roku podlega przeglądom, weryfikacji i ocenie wykonywanym przez: 1) grupę ekspertów Banku złożoną z dyrektorów poszczególnych departamentów Banku – wyniki tego przeglądu są przedstawiane Zarządowi Banku do zatwierdzenia, a następnie są prezentowane na posiedzeniu Rady Nadzorczej Banku, 2) niezależną komórkę audytu wewnętrznego, której pracownicy posiadają odpowiednie kwalifikacje, doświadczenie i umiejętności do badania wszystkich rodzajów ryzyka objętych procesem szacowania kapitału wewnętrznego. 3 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Po zakończeniu roku standardowo przeprowadzana jest roczna ocena jakości zarządzania kapitałem wewnętrznym. Efektem tego procesu jest raport ICAAP, który po zaakceptowaniu przez Zarząd Banku przedstawiany jest na posiedzeniach Rady Nadzorczej, a następnie przekazywany do DNB w Oslo na potrzeby skonsolidowanego raportu w Grupie DNB. 1.2 Struktura i organizacja jednostki zarządzania danym rodzajem ryzyka lub inne odpowiednie rozwiązania organizacyjne Struktura organizacyjna oraz podział kompetencyjny zostały szczegółowo zdefiniowane przez Zarząd Banku w Regulaminie Organizacyjnym. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku na poziomie portfelowym nadzoruje Departament Zarządzania Ryzykiem Kredytowym i Operacyjnym, który jest odpowiedzialny za optymalizację poziomu ryzyka kredytowego poprzez przygotowanie, wdrożenie i monitorowanie realizacji polityk, procedur i procesów służących zarządzaniu ryzykiem kredytowym, a także udział w przygotowywaniu i wdrażaniu służących temu celowi narzędzi. Departament ten działa niezależnie od linii biznesowych oraz procesu podejmowania decyzji kredytowych, podlega bezpośrednio Członkowi Zarządu odpowiedzialnemu za zarządzanie ryzykiem w Banku. Komórki organizacyjne, wchodzące w skład Departamentu Zarządzania Ryzykiem Kredytowym i Operacyjnym odpowiadają w szczególności za: opracowanie właściwych regulacji wewnętrznych z zakresu ryzyka kredytowego dla wszystkich linii biznesowych; opracowanie założeń i udział we wdrażaniu narzędzi wspierających proces zarządzania ryzykiem kredytowym; tworzenie i wdrażanie systemów ratingowych i scoringowych w zakresie oceny ryzyka kredytowego, w tym implementację w systemach modeli i algorytmów wyliczających parametry ryzyka oraz przygotowywanie narzędzi do generowania informacji zarządczej w zakresie portfela kredytowego; ocenę i monitorowanie jakości portfeli kredytowych; przeprowadzanie wieloprzekrojowych analiz; przygotowywanie informacji zarządczej oraz innych raportów monitorujących ryzyko kredytowe, a także nadzór nad kompletnością, kompatybilnością i spójnością tych raportów. Na koniec roku 2013 za zarządzanie ryzykiem kredytowym na poziomie indywidualnym (nieportfelowym) odpowiadał Departament Ryzyka Kredytowego Klientów Korporacyjnych zatrudniający doświadczonych specjalistów w dziedzinie analizy kredytowej. W Pionie Ryzyka funkcjonował także Departament Restrukturyzacji i Windykacji będący wyspecjalizowaną jednostką zajmującą się restrukturyzacją lub windykacją ekspozycji kredytowych. Rozwiązania organizacyjne w zakresie systemu podejmowania decyzji kredytowych były następujące: decyzje kredytowe podejmowane były kolektywnie, w oparciu o analizę zdolności kredytowej klienta. Bank prowadził politykę ostrożnościową w zakresie ustanawiania limitów kompetencji podejmowania decyzji kredytowych. Decyzje te zależały także od oceny (ratingu) klienta oraz wysokości zaangażowania klienta. Członkowie Zarządu Banku podejmowali decyzje kredytowe, których łączna wartość ekspozycji w przypadku jednego przedsiębiorstwa przekraczała 10% funduszy własnych Banku. Komitet Kredytowy Rady Nadzorczej Banku podejmował decyzje kredytowe, których łączna wartość ekspozycji w przypadku jednego przedsiębiorstwa przekraczała mniejszą z kwot: 10% kapitału własnego Banku lub równowartość 15 milionów EUR. Decyzje kredytowe w zakresie transakcji kredytowych, których drugą stroną byli członkowie Zarządu Banku, członkowie Rady Nadzorczej, osoby zajmujące kierownicze stanowiska w Banku albo podmioty powiązane z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, były podejmowane zgodnie z odrębną regulacją wewnętrzną mającą formę uchwały Rady Nadzorczej Banku. Powyżej opisane procesy obowiązywały na dzień 31 grudnia 2013 r. W procesie zarządzania ryzykiem rynkowym i płynności aktywną rolę odgrywają Rada Nadzorcza i Zarząd Banku oraz Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (dalej: „ALCO”, „Komitet ALCO”). Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami sprawuje bieżącą kontrolę nad zarządzaniem ryzykiem rynkowym, w tym ryzykiem płynności. Podejmuje wszelkie decyzje z tym związane, o ile nie zostały one uprzednio zakwalifikowane do wyłącznych kompetencji Zarządu bądź Rady Nadzorczej. Na dzień 31 grudnia 2013 r. komórką bezpośrednio odpowiedzialną za zarządzanie i kontrolę ryzyka rynkowego było Biuro Zarządzania Ryzykiem Rynkowym i Płynności, którego zadaniem było: monitorowanie oraz definiowanie sposobu, w jaki realizowane są poszczególne procedury, polityki zarządzania ryzykiem rynkowym, analizowanie i raportowanie profilu ryzyka rynkowego i płynności Banku, rekomendowanie bieżących działań związanych z zarządzaniem ryzykiem rynkowym oraz płynności, wyznaczanie wielkości kapitału ekonomicznego na pokrycie ryzyka rynkowego i płynności, 4 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku tworzenie wszelkich regulacji z zakresu ryzyka rynkowego, rozwój systemu limitów i narzędzi służących do monitorowania ryzyka. W zakresie ryzyka rynkowego sporządzane są: informacje zbiorcze na temat ryzyka rynkowego oraz płynności dla Rady Nadzorczej, zawierające szczegółowy opis profilu ryzyka Banku, omówienie wyników zarządzania aktywami i pasywami oraz przedstawienie poziomu wykorzystania limitów, raport na temat ryzyka rynkowego i płynności dla Komitetu ALCO, prezentowany na każdym regularnym posiedzeniu Komitetu, bieżące raporty zarządcze na temat wykorzystania limitów ryzyka rynkowego oraz płynności, zgodnie z określoną częstotliwością monitorowania limitów, raporty ad hoc wg zapotrzebowania określonego przez kierownictwo Banku bądź Komitetu ALCO. Do obowiązków ALCO należy m.in. sprawowanie bieżącej kontroli nad zarządzaniem ryzykiem rynkowym i płynności, zlecanie działań związanych z pozyskaniem źródeł finansowania, wydawanie decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem rynkowym i płynności. Zespół Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym jest jednostką umiejscowioną w Departamencie Zarządzania Ryzykiem Kredytowym i Operacyjnym i podlega Członkowi Zarządu odpowiedzialnemu za zarządzanie ryzykiem w Banku. Głównym celem Zespołu jest w szczególności aktywne zarządzanie ryzykiem operacyjnym ukierunkowane na ograniczanie poziomu ryzyka operacyjnego w Banku. W ramach systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku funkcjonuje Komitet Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym, który pełni funkcje konsultacyjne oraz decyzyjne i ma na celu zapewnienie wysokiej jakości i kompletności systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, ryzykiem braku zgodności oraz bezpieczeństwem informacji w Banku. Rada Nadzorcza Banku sprawuje nadzór nad zarządzaniem ryzykiem braku zgodności w Banku rozumianym jako ryzyko pogorszenia reputacji, narażenia na sankcje prawne lub powstania strat finansowych Banku wskutek nieprzestrzegania przepisów prawa, rekomendacji nadzorczych, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów postępowania dotyczących prowadzenia działalności bankowej. Rada Nadzorcza także raz w roku ocenia stopień efektywności zarządzania ryzykiem braku zgodności przez Bank oraz przyjmuje sprawozdania Zarządu Banku dotyczące zarządzania ryzykiem braku zgodności. Podstawowe zasady dotyczące nadzorowania oraz procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku określają „Założenia polityki zarządzania ryzykiem braku zgodności” (Założenia) zatwierdzone przez Zarząd Banku i przyjęte przez Radę Nadzorczą oraz „Polityka Zgodności” wprowadzona w oparciu o ww. Założenia. Zarząd Banku odpowiada za efektywne zarządzanie ryzykiem braku zgodności w Banku, opracowanie „Polityki Zgodności”, zapewnienie jej przestrzegania i składanie sprawozdań Radzie Nadzorczej Banku w sprawie zarządzania w Banku ryzykiem braku zgodności. Zarząd Banku zapewnia, iż ryzyko niespełnienia wymogów wynikających z regulacji wewnętrznych i przepisów prawa jest identyfikowane i kontrolowane. „Polityka Zgodności” Banku zawiera podstawowe zasady działania pracowników Banku i wyjaśnia główne procesy identyfikujące ryzyko braku zgodności i umożliwiające zarządzanie ryzykiem braku zgodności na wszystkich szczeblach organizacyjnych Banku. Osoby pełniące funkcje zarządcze w Banku, w szczególności odpowiedzialne są za zapewnienie, aby działania w obszarze ich odpowiedzialności były zgodne z prawem, zasadami mającymi zastosowanie do działań w przedmiotowych obszarach, włączając w to odpowiednie regulacje wewnętrzne Banku. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w stosowaniu „Polityki Zgodności” Zarząd Banku podejmuje odpowiednie środki naprawcze lub dyscyplinujące. Wszyscy pracownicy Banku są odpowiedzialni za zapewnienie zgodności działalności Banku z przepisami prawa oraz zobowiązani są do realizacji swoich obowiązków w sposób uczciwy i etyczny, z poszanowaniem prawa i obowiązujących standardów. Departament Zgodności jest jednostką organizacyjną wspierającą swoim działaniem Zarząd Banku i jednostki organizacyjne Banku w celu zapewnienia zgodności działania Banku z obowiązującymi przepisami prawa, wymogami organów nadzoru bankowego oraz przyjętymi przez Bank standardami. Departament Zgodności podlega bezpośrednio Prezesowi Zarządu Banku, działa niezależnie oraz ma zapewnione odpowiednie mechanizmy i zasoby niezbędne do efektywnego wykonywania zadań. 5 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Pracownicy Departamentu Zgodności posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie, które umożliwiają właściwe wykonywanie powierzonych obowiązków oraz dostęp do informacji niezbędnych do ich wykonywania. Departament Audytu Wewnętrznego okresowo ocenia efektywność i adekwatność działań Banku w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności. 1.3 Zakres i rodzaj systemów raportowania i pomiaru ryzyka System raportowania ryzyka w Banku bazuje na kompleksowym zapewnieniu informacji zarządczej kadrze kierowniczej w Banku oraz Radzie Nadzorczej z zakresu ryzyka kredytowego (w tym ryzyka koncentracji), rynkowego i płynności oraz operacyjnego i biznesowego. System raportowania ryzyka kredytowego ma na celu zapewnienie kompleksowej prezentacji poziomu ryzyka kredytowego. W okresach miesięcznych Zarząd Banku otrzymuje Raport Ryzyka Kredytowego, którego celem jest wielowymiarowa prezentacja poziomu ryzyka kredytowego zawierająca informacje o wykorzystaniu limitów kredytowych, podziale aktywów kredytowych ze względu na prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia niewykonania zobowiązań przez Klienta, strukturę portfela ze względu na inne charakterystyki ryzyka kredytowego. Dodatkowym elementem systemu raportowego jest informowanie Rady Nadzorczej, Zarządu Banku oraz Kadry Zarządzającej w cyklach kwartalnych o poziomie poszczególnych rodzajów ryzyka pokrytych kapitałem wewnętrznym Banku. Ryzyko Kredytowe wyceniane jest za pomocą portfelowego modelu oceny ryzyka kredytowego zawierającego ich wycenę według następujących miar: • • • • • wymogów kapitałowych, odpisów z tytułu utraty wartości, poziomu koncentracji, jakości kredytowej aktywów, przeprowadzanych cyklicznie testach warunków skrajnych. Polityka informacyjna w zakresie ryzyka kredytowego oparta jest na dystrybucji raportów wchodzących w skład informacji zarządczej w zależności od prezentowanego profilu ryzyka kredytowego właściwej Kadrze Zarządzającej ze wskazaną wcześniej częstotliwością. System raportowy w zakresie ryzyka rynkowego bazuje na : monitorowaniu ryzyka rynkowego w okresach dziennych oraz miesięcznych poprzez system ustanowionych limitów ryzyka rynkowego, miesięcznej wycenie ryzyka wyrażonej miarą wymogów kapitałowych w Filarze II w zakresie ryzyka płynności, walutowego oraz stopy procentowej, miesięcznej ocenie poziomu ryzyka rynkowego bazującej na analizie scenariuszowej, miesięcznych testach warunków skrajnych poszczególnych typów ryzyka oraz badaniu wpływu otrzymanych wyników na wartość współczynnika wypłacalności. Polityka informacyjna w zakresie powyższego bazuje na modelu dystrybucji informacji dotyczącej poziomu ryzyka Radzie Nadzorczej w okresach kwartalnych, Komitetowi ALCO zgodnie z harmonogramem posiedzeń oraz dziennej dystrybucji kadrze kierowniczej Banku. Bank zarządza ryzykiem operacyjnym w sposób systemowy. Zdarzenia operacyjne, które wystąpiły w Banku podlegają rejestracji i analizie na podstawie danych gromadzonych w Bazie Ryzyka Operacyjnego zgodnie z przyjętymi procedurami wewnętrznymi spełniającymi wymogi Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Pomiar ryzyka realizowany jest również przy wykorzystaniu techniki samooceny narażenia Banku na ryzyko operacyjne, kluczowych wskaźników ryzyka, oceny poziomu ryzyka w projektach, produktach oraz ryzyka wynikającego z outsourcingu. Monitoring poziomu ryzyka operacyjnego realizowany jest poprzez regularne raporty jednostek organizacyjnych Banku. Raporty dotyczące profilu ryzyka operacyjnego Banku cyklicznie kierowane są do Komitetu Ryzyka Operacyjnego, Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego wyliczany jest według metody wskaźnika podstawowego Basic Indicator Approach (dalej: „BIA”). 6 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku System raportowy w zakresie ryzyka biznesowego bazuje na: miesięcznej wycenie ryzyka cyklu gospodarczego wyrażonej miarą wymogów kapitałowych w Filarze II, cyklicznej wycenie ryzyka strategicznego wyrażonej miarą wymogów kapitałowych w Filarze II. Polityka informacyjna w zakresie powyższego ryzyka bazuje na modelu dystrybucji informacji dotyczącej poziomu ryzyka Radzie Nadzorczej w okresach kwartalnych, Komitetowi ALCO zgodnie z harmonogramem posiedzeń oraz dziennej dystrybucji kadrze kierowniczej Banku. 1.4 Zasady polityki stosowania zabezpieczeń i ograniczania ryzyka oraz strategie i procesy monitorowania skuteczności zabezpieczeń i metod ograniczania ryzyka Bank stosuje metody ograniczania ryzyka zgodnie z zapisami Załącznika 17 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej. Bank wykorzystuje zarówno rzeczywistą jak i nierzeczywistą ochronę kredytową. Ekspozycje zabezpieczone na nieruchomości nie są objęte technikami redukcji ryzyka kredytowego, lecz stanowią odrębną klasę ekspozycji. Alokacja zabezpieczeń do ekspozycji pozabilansowych następuje przed uwzględnieniem wskaźnika konwersji kredytowej (CCF). W pierwszej kolejności zabezpieczenie alokowane jest do ekspozycji bilansowych klienta, w drugiej zaś kolejności - do ekspozycji pozabilansowych klienta. Przy wyliczaniu wymogu kapitałowego uwzględnia się wartość zabezpieczenia do wysokości wartości ekspozycji. Główne zasady polityki stosowania zabezpieczeń zawarto w punkcie 14.2. 2. Informacje z zakresu stosowania norm ostrożnościowych 2.1 Nazwa Banku DNB Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie przy ul. Postępu 15C (dalej: „Bank”). 2.2 Krótki opis jednostek Struktura Grupy Kapitałowej DNB Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2013 roku przedstawia się następująco: DNB Bank Polska S.A. 71,51% 100% 28,49% DnB NORD Financial Services 72,21% 27,79% DnB NORD Financial Services Sp. z o.o Sp. z o.o. - Sp. Komandytowa 99,993% 0,007% 23RS Quanti Sp. z o.o. 100% Monetia Sp. z o.o. DnB NORD Leasing Sp. z o.o. 100% Amethyst Investmenst Sp. z o.o. 100% BestMobi Sp. z o.o. 7 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Struktura Grupy Kapitałowej DNB Bank Polska S.A. nie uległa zmianie w ciągu roku 2013. DnB NORD Leasing Sp. z o.o. Spółka zajmuje się sprzedażą usług leasingowych. W portfelu spółki znajdują się umowy leasingu, w ramach którego spółka finansowała zakup maszyn i urządzeń, nieruchomości, środków transportu oraz sprzętu i wyposażenia przez przedsiębiorców, samorządy, spółki komunalne i spółdzielnie. DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. Przedmiotem działalności spółki DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. jest: zarządzenie nieruchomościami na zlecenie, zagospodarowanie, sprzedaż i wynajem nieruchomości, a także doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania. DnB NORD Financial Services Sp. z o.o. - Sp. Komandytowa Na dzień 31.12.2012 spółka nie prowadziła istotnej działalności gospodarczej. Spółka zawiesiła działalność od dnia 1 stycznia 2013 do dnia 31 grudnia 2014 roku. Monetia Sp. z o.o. Monetia Sp. z o.o. jest spółką powołaną do rozwoju i zarządzania siecią agencji bankowych DNB Bank Polska S.A., stanowiącą jeden z kanałów dystrybucji produktów i usług Banku i Grupy DNB Bank Polska. 23RS Quanti Sp. z o.o. Spółka zajmuje się zarządzaniem nieruchomościami. Amethyst Investments Sp. z o. o. Spółka zajmuje się wynajmem powierzchni nieruchomości własnej na której zlokalizowana jest Galeria Podlaska w Białymstoku. BestMobi Sp. z o.o. BestMobi Sp.z o.o. jest spółką celową powołaną do rozwoju i zarządzania alternatywnym kanałem sprzedaży produktów finansowych DNB Bank Polska S.A., jak również innych instytucji finansowych działających na rynku polskim. Spółka zawiesiła działalność od dnia 1 lutego 2013 do dnia 31 stycznia 2015 roku. Dla celów niniejszego ujawnienia wszystkie wyżej opisane jednostki są objęte konsolidacją pełną. 2.3 Informacje o istotnych, istniejących lub przewidywanych przeszkodach natury prawnej lub praktycznej, w szybkim przekazaniu funduszy własnych albo spłacie zobowiązań między podmiotem dominującym a jego podmiotami zależnymi Zgodnie z najlepszą wiedzą w Grupie nie występuje ani nie przewiduje się wystąpienia istotnych przeszkód natury prawnej lub praktycznej w szybkim przekazywaniu funduszy własnych albo spłacie zobowiązań między podmiotem dominującym a podmiotami zależnymi, z zastrzeżeniem że w stosunku do wierzytelności ze spółki Amethyst Investments Sp. z o.o. utworzony na dzień 31.12.2013 roku w Banku odpis z tytułu utraty wartości wyniósł tys. PLN 38.802, a wartość udziałów Banku w spółce DnB NORD Leasing Sp. z o.o. po dokonaniu odpisów z tytułu utraty wartości wyniosła na dzień 31.12.2013 roku tys. PLN 0 (wartość nominalna udziałów tys. PLN 18.257). 2.4 Łączna kwota niedoborów kapitału we wszystkich podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją oraz imienna lista tych podmiotów, przy czym niedobór kapitału jest rozumiany jako różnica między faktycznymi funduszami własnymi i minimalnym wymogiem kapitałowym Dla celów niniejszego ujawnienia wszystkie jednostki objęte są konsolidacją pełną. 8 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 3. Informacje z zakresu funduszy własnych 3.1 Podstawowe informacje dotyczące głównych właściwości i warunków odnoszących się do wszystkich pozycji i składników funduszy własnych Kapitały stanowią kapitały i fundusze własne przypadające na akcjonariuszy Grupy, tworzone zgodnie z określonymi polskimi przepisami prawa, tj. właściwymi ustawami, statutem Banku. (a) Kapitał akcyjny - Kapitał akcyjny wykazywany jest w wartości nominalnej akcji i jest zgodny z kapitałem jednostki dominującej zarejestrowanym w Krajowym Rejestrze Sądowym, (b) Pozostałe kapitały, w tym: - Inne całkowite dochody Inne całkowite dochody tworzone są w wyniku: - wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do kategorii „dostępne do sprzedaży”, - wyceny nieruchomości własnych, których wartość podlega przeszacowaniu do wartości godziwej. Na inne całkowite dochody odnosi się również podatek odroczony z tytułu ujęcia powyższych wycen. Inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji. - Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej Kapitał ten tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o koszty bezpośrednio związane z emisją nowych akcji lub nabyciem jednostki gospodarczej, po odliczeniu ewentualnego podatku dochodowego. Kapitał ten nie podlega dystrybucji. - Pozostały kapitał zapasowy, Pozostały kapitał zapasowy tworzy się z podziału wyniku finansowego oraz z corocznych odpisów z zysku netto z przeznaczeniem na pokrycie strat bilansowych, które powinny wynosić co najmniej 10% (dziesięć procent) zysku netto i dokonywane są do czasu, gdy kapitał zapasowy osiągnie wysokość co najmniej połowy kapitału akcyjnego. Pozostały kapitał zapasowy podlega dystrybucji za wyjątkiem wartości wynikającej z obowiązkowych corocznych odpisów. - Pozostałe kapitały rezerwowe, Fundusz rezerwowy tworzy się z corocznego odpisu z zysku netto z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych wydatków i strat. Pozostałe kapitały rezerwowe powstałe z odpisów z zysku mogą podlegać dystrybucji. - Fundusz ryzyka ogólnego. Fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyka działalności bankowej tworzy się z rocznych odpisów z zysku netto. Fundusz ten może być wykorzystany wyłącznie na cele określone w statucie Banku. (c) Niepodzielony wynik finansowy, w tym: - Niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych, Niepodzielony wynik finansowy. Niepodzielony wynik finansowy stanowi wynik netto roku bieżącego oraz wynik netto z lat ubiegłych, który nie podlegał podziałowi. 9 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 3.2 Suma funduszy własnych oraz wartość poszczególnych składników i pomniejszeń funduszy podstawowych i uzupełniających określonych w art. 127 ustawy Prawo bankowe i uchwale w sprawie funduszy własnych banków w tys. PLN 31.12.2013 Fundusze własne, w tym: 1 316 265 Fundusze podstawowe - kapitał akcyjny - kapitał zapasowy - kapitał rezerwowy łącznie z niepodzielonym wynikiem z lat ubiegłych - fundusz ogólnego ryzyka - strata netto bieżącego okresu Pozycje pomniejszające fundusze podstawowe - wartości niematerialne - niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży (100%) 1 289 773 1 257 200 27 768 94 686 50 000 (108 928) (30 953) (29 663) (1 290) Fundusze uzupełniające - niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży (80%) - niezrealizowane zyski na instrumentach kapitałowych zaklasyfikowane jako dostępne do sprzedaży (80%) - kapitał z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych 26 492 1 230 1 810 23 452 3.3 Kwota kapitału krótkoterminowego oraz składniki zaliczone do kapitału krótkoterminowego określone zgodnie z § 5 ust. 1 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków Grupa nie korzysta z kapitału krótkoterminowego. 3.4 Pozycje wymienione w § 2 ust. 1 pkt 3 i 4 uchwały w sprawie funduszy własnych banków* Grupa nie stosuje sekurytyzacyjnych. metody wewnętrznych ratingów jak również nie posiada ekspozycji * Uchwała KNF nr 325/2011 zastąpiła Uchwałę KNF nr 381/2008. W związku z tym, odpowiednio §2 ust. 1 punkt 3 i 4 (Uchwały KNF nr 381/2008) zastąpił §3 ust. 1 punkt 4 i 5 (Uchwały KNF nr 325/2011). 3.5 Dla banków, o których mowa w § 5 ust. 4 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków – suma funduszy własnych i kapitału krótkoterminowego Grupa nie korzysta z kapitału krótkoterminowego. 4. Informacje z zakresu przestrzegania wymogów kapitałowych, o których mowa w art. 128 ustawy Prawo bankowe 4.1 Opis metody stosowanej przez bank do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego stanowiącego wsparcie bieżącej i przyszłej działalności banku Celem zarządzania i planowania kapitałowego jest zapewnienie, że kapitał jest wykorzystywany efektywnie w celu wypracowania jak najlepszego zwrotu. Grupa efektywnie wykorzystuje kapitał, kapitał na pokrycie ewentualnych strat jest wystarczający i spełnia wymagania regulacyjne. 10 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Polityka zarządzania kapitałem w Grupie zawiera w szczególności następujące elementy: 1) długoterminowe cele kapitałowe Grupy, 2) preferowaną strukturę kapitału, 3) kapitałowe plany awaryjne, 4) delegowanie zarządzania kapitałem, 5) podstawowe elementy procesu przekształcania miar ryzyka w ujęciu ilościowym ryzyka w wymogi kapitałowe. Efektywne wykorzystanie kapitału jest integralną częścią polityki zarządzania kapitałem zorientowaną na osiągnięcie najwyższej możliwej stopy zwrotu z kapitału. Sprawne zarządzanie kapitałem oraz utrzymanie aktywów na akceptowalnym poziomie ryzyka pozwala na utrzymanie współczynnika wypłacalności na poziomie co najmniej wymaganym przez instytucję nadzorującą, którą jest Komisja Nadzoru Finansowego. Grupa dokonuje kalkulacji funduszy własnych i współczynnika wypłacalności w oparciu o następujące przepisy: a) b) c) d) Ustawa Prawo Bankowe z 29 sierpnia 1997 roku (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665, z późn. zm), Uchwała nr 76/2010 Komisji Nadzoru Finansowego z 10 marca 2010 roku (Dz.Urz. KNF z 2010 r. Nr 2, poz. 11, z późn. zm.), Uchwała nr 325/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z 20 grudnia 2011 roku (Dz.Urz. KNF z 2011 r. Nr 13, poz. 49, z późń. zm.), Uchwała nr 208/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z 22 sierpnia 2011 roku (Dz.Urz. KNF z 2011 r. Nr 9, poz. 34). Grupa prowadzi kalkulację adekwatności kapitałowej: • • • w zakresie ryzyka kredytowego w oparciu o metodę standardową, natomiast techniki ograniczania ryzyka kredytowego są uwzględniane zgodnie z wymogami metody kompleksowej, w zakresie ryzyka walutowego w oparciu o metodę podstawową, w zakresie ryzyka operacyjnego w oparciu o metodę podstawowego wskaźnika. Zgodnie z Ustawą Prawo Bankowe współczynnik wypłacalności kalkulowany jako iloraz funduszy własnych i całkowitego wymogu kapitałowego przemnożonego przez 12,5 nie powinien być niższy niż 8%. Stosując się do rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego Grupa utrzymuje podwyższony poziom współczynnika wypłacalności kalkulowanego dla funduszy własnych oraz dla funduszy własnych i uzupełniających odpowiednio 9% i 12%. 11 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 4.2 W przypadku banku stosującego metodę standardową do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z załącznikiem nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków podaje się kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem oddzielnie dla każdej z klas ekspozycji określonych w § 20 ust. 1 załącznika nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków w tys. PLN Klasa ekspozycji Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Banki wielostronnego rozwoju Organizacje międzynarodowe Instytucje - banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomościach Przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka Obligacje zabezpieczone Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji - banków i przedsiębiorców Z tytułu uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania Pozostałe Razem Wymogi kapitałowe 31.12.2013 0 16 749 3 993 10 157 117 278 38 0 0 304 771 364 956 864 0 0 0 0 12 167 636 168 4.3 W przypadku banku stosującego metodę wewnętrznych ratingów do obliczania kwot ekspozycji ważonych ryzykiem zgodnie z załącznikiem nr 5 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków podaje się kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem oddzielnie dla każdej z klas ekspozycji określonych w § 6 ust. 1 załącznika nr 5 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków Grupa nie stosuje metody wewnętrznych ratingów. 4.4 Kwota minimalnych wymogów kapitałowych, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 2 - 5 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków łącznie oraz oddzielnie dla każdego rodzaju ryzyka w tys. PLN 31.12.2013 Kwota wymogu kapitałowego, w tym: - ryzyko kredytowe - ryzyko operacyjne - ryzyko rynkowe 697 346 636 168 58 300 2 878 4.5 Kwota minimalnego wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego określonego zgodnie z załącznikiem nr 14 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków – oddzielnie dla każdej z zastosowanych metod Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego obowiązujący w 2013 roku w Filarze I wyliczony według danych na dzień 31 grudnia 2012 roku wyniósł tys. PLN 58.300. Do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego Bank stosuję metodę wskaźnika podstawowego BIA. 12 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 5. Informacje z zakresu ryzyka kredytowego i ryzyka rozmycia Grupa wykorzystuje metodę standardową do wyznaczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego, dlatego też stosując zapisy uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej nie uwzględnia ryzyka rozmycia w kalkulacji wymogów. 5.1 Definicje należności podlegających utracie wartości (a) Aktywa wykazywane według zamortyzowanego kosztu Na każdy koniec okresu sprawozdawczego Grupa ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. O utracie wartości składnika lub grupy aktywów finansowych i stratach poniesionych z tego tytułu mowa jest wyłącznie wtedy, gdy istnieją obiektywne przesłanki, np. trwałe przeterminowanie oraz przesłanki analityczne utraty wartości na skutek wydarzenia, lub wydarzeń, które nastąpiły po pierwotnym ujęciu danego składnika aktywów („przesłanki do rozpoznania utraty wartości”) oraz gdy to zdarzenie lub zdarzenia mają wpływ na możliwe do wiarygodnego oszacowania przyszłe przepływy pieniężne dotyczące tego aktywa, lub grupy aktywów finansowych, które można obiektywnie oszacować. Obiektywnymi przesłankami utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych mogą być uzyskane przez Grupę informacje o następujących zdarzeniach powodujących utratę wartości: - trwałe przeterminowanie (powyżej 90 dni), - przesłanki analityczne: o pogorszenie jakości kredytowej Klienta, o restrukturyzacja umowy, o wypowiedzenie/ windykacja umowy przez Grupę, o upadłość, złożenie wniosku przez Grupę o ogłoszenie upadłości klienta, ogłoszenie otwarcia postępowania naprawczego, o upadłość, złożenie wniosku przez stronę trzecią o ogłoszenie upadłości klienta, ogłoszenie otwarcia postępowania naprawczego, o zbycie ze stratą, o nieznane miejsce pobytu lub nieujawniony majątek klienta, o kwestionowanie bilansowej ekspozycji kredytowej przez klienta na drodze postępowania sądowego. (b) Aktywa wyceniane w wartości godziwej Na koniec każdego okresu sprawozdawczego Grupa ocenia, czy istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości danego składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. W przypadku instrumentów kapitałowych klasyfikowanych jako inwestycje dostępne do sprzedaży, przy ocenie, czy nastąpiła utrata wartości, brany jest pod uwagę znaczny (30%) lub długotrwały (ponad 1 rok) spadek wartości papieru wartościowego poniżej jego wartości początkowej. 5.2 Opis stosowanego podejścia i metod przyjętych do ustalania korekt wartości i rezerw (a) Aktywa wykazywane według zamortyzowanego kosztu Grupa najpierw ocenia, czy występują obiektywne przesłanki utraty wartości poszczególnych istotnych składników aktywów finansowych oraz czy dowody takie są identyfikowane indywidualnie lub kolektywnie. Kryterium istotności decydujące o zakwalifikowaniu do aktywów ocenianych indywidualnie określono jako kryterium wartościowe. Wszystkie aktywa portfela korporacyjnego są oceniane indywidualnie. Dla segmentu SME Grupa stosuje próg materialności oceny indywidualnej w wysokości tys. PLN 500, co oznacza, że klienci o zaangażowaniu poniżej tego progu są oceniani kolektywnie, a powyżej - w sposób indywidualny. W przypadku segmentu klientów detalicznych Grupa akceptuje podejście kolektywne niezależnie od kwoty kredytu. Jeżeli Grupa stwierdzi, że dla danego składnika aktywów finansowych ocenianego indywidualnie nie istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości, składnik ten włączany jest do grupy aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, która jest następnie zbiorczo oceniana pod kątem utraty wartości, mającej na celu identyfikację strat poniesionych, lecz jeszcze nie przyporządkowanych do poszczególnych należności („IBNR”). 13 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Jeżeli istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości pożyczek i należności lub aktywów finansowych utrzymywanych do terminu zapadalności wykazywanych według zamortyzowanego kosztu, kwotę straty oblicza się jako różnicę między wartością bilansową danego składnika aktywów a bieżącą wartością szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, z wyłączeniem przyszłych strat z tytułu niespłaconych kredytów, które nie zostały jeszcze poniesione, zdyskontowaną według pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika aktywów finansowych. Wartość bilansowa składnika aktywów zostaje zmniejszona poprzez wartość odpisów aktualizujących, a kwota straty obciąża rachunek wyników. Jeżeli kredyt lub aktywo finansowe utrzymywane do terminu zapadalności ma zmienną stopę procentową, wówczas stopą dyskontową stosowaną do ustalenia utraty wartości jest efektywna stopa procentowa ustalona zgodnie z umową na moment niewykonania zobowiązania przez kredytobiorcę (default). W podejściu indywidualnym kalkulacja bieżącej wartości szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych dotyczących zabezpieczonego składnika aktywów finansowych uwzględnia przepływy pieniężne wynikające z zajęcia zabezpieczenia pomniejszone o koszty jego nabycia i sprzedaży przy czym w przypadku dochodzenia roszczeń z przedmiotu zabezpieczenia jakim jest nieruchomość Grupa dokonuje bieżącej oceny jego wartości uwzględniając zaawansowanie procesu dochodzenia roszczeń i jego efekty. W sytuacji, gdy w okresie 3 lat nie udało się uzyskać zaspokojenia z nieruchomości, ustalana jest zerowa wartość zabezpieczenia. Zmiany szacunków oraz założenia stosowane przy szacowaniu przyszłych przepływów pieniężnych na poszczególnej ekspozycji są regularnie rewidowane przez Grupę w celu zmniejszenia różnic między szacowaną a rzeczywistą wysokością strat. Dla celów kolektywnej oceny utraty wartości, aktywa finansowe, według stosowanego przez Grupę systemu uwzględniającego rodzaj klienta, charakter należności i inne istotne czynniki, są łączone w grupy o podobnych cechach ryzyka kredytowego. Kolektywna ocena utraty wartości dokonywana jest w oparciu o parametry PD LIP oraz LGD. Parametr LGD jest wyliczany na podstawie odzysków Grupy na poszczególnych grupach aktywów. Dla mało licznych grup stosuje się eksperckie parametry LGD. Nieściągalne kredyty są spisywane w ciężar rezerw na utratę wartości kredytów. Przed spisaniem kredytu Grupa sprawdza wszystkie wymagane procedury i ustala kwotę straty. W przypadku ewentualnego odzyskania uprzednio spisanej kwoty, odpowiednio zmniejszana jest wysokość odpisów z tytułu utraty wartości kredytów w rachunku zysków i strat. Jeżeli w następnym okresie wysokość straty z tytułu utraty wartości zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wykazaniu utraty wartości, np. uregulowania zaległości i regularne spłaty kredytu, wówczas uprzednio dokonany odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany poprzez dokonanie odpowiedniej korekty wartości odpisów aktualizujących. Kwota dokonanego odwrócenia wykazywana jest w rachunku zysków i strat. (b) Aktywa wyceniane w wartości godziwej Jeżeli istnieją obiektywne przesłanki utraty wartości aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, łączna strata – ustalona jako różnica pomiędzy kosztem nabycia a bieżącą wartością godziwą, pomniejszona o utratę wartości danego składnika aktywów ujęta dotychczas w innych całkowitych dochodach zostaje wyksięgowana z kapitału własnego i ujęta w rachunku zysków i strat, nawet gdy składnik aktywów finansowych nie został wyłączony z bilansu. Straty z tytułu utraty wartości inwestycji w instrument kapitałowy, kwalifikowany jako dostępny do sprzedaży, nie poddaje się odwróceniu przez rachunek zysków i strat. Jeżeli w późniejszym okresie wartość godziwa instrumentu dłużnego klasyfikowanego jako dostępny do sprzedaży wzrośnie, a wzrost ten będzie można obiektywnie powiązać ze zdarzeniem, które nastąpiło po wykazaniu utraty wartości w rachunku zysków i strat, wówczas odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany przez zyski lub straty. 14 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 5.3 Łączna kwota ekspozycji według wyceny bilansowej (po korektach rachunkowych), bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego i średnia kwota ekspozycji w danym okresie w podziale na klasy Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Banki wielostronnego rozwoju Organizacje międzynarodowe Instytucje - banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomościach Przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka Obligacje zabezpieczone Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji - banków i przedsiębiorców Z tytułu uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania Pozostałe Razem Ekspozycje netto po uwzględnieniu korekt wartości i rezerw* 31.12.2013 w tys. PLN Średnia kwota ekspozycji netto po uwzględnieniu korekt wartości i rezerw** 1 208 336 764 873 89 502 1 501 321 817 678 237 325 0 0 809 253 844 182 662 0 0 0 386 799 670 481 713 0 133 2 373 1 640 3 646 545 189 2 238 505 5 401 569 0 0 0 0 0 0 225 195 10 627 656 345 682 11 807 055 * w tym z tytułu zobowiązań pozabilansowych tys. PLN 1.208.683. ** średnia arytmetyczna liczona na stanach kwartalnych w 2013 roku. 5.4 Struktura geograficzna ekspozycji w rozbiciu na obszary ważne pod względem istotnych klas ekspozycji wraz z dodatkowymi informacjami, jeżeli są istotne Grupa prowadziła działalność kredytową na obszarze całego kraju. Grupa nie dokonywała podziału ekspozycji pod względem geograficznym. 15 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 5.5 Struktura branżowa ekspozycji lub w podziale według typu kontrahenta, w rozbiciu na klasy ekspozycji, wraz z dodatkowymi informacjami, jeżeli są istotne Strukturę ekspozycji bilansowej i udzielonych zobowiązań pozabilansowych w podziale według typu kontrahenta, w rozbiciu na klasy ekspozycji przedstawia poniższa tabela: Typ Kontrahenta Klasa ekspozycji Sektor budżetowy Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Przeterminowane Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane Pozostałe Banki Przedsiębiorstwa Klienci indywidualni Pozostałe aktywa Razem w tys. PLN Wartość netto 31.12.2013 1 208 336 764 873 63 185 1 133 2 373 256 390 507 26 340 809 253 065 520 800 317 1 384 779 3 255 662 36 522 225 195 10 627 656 16 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 5.6 Struktura ekspozycji według okresów zapadalności w podziale na klasy ekspozycji, wraz z dodatkowymi informacjami, jeżeli są istotne Poniższa tabela prezentuje strukturę ekspozycji według okresów zapadalności, w rozbiciu na klasy ekspozycji: w tys. PLN Wartość netto 31.12.2013 Okres zapadalności Klasa ekspozycji do 1 roku Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane Pozostałe 796 185 715 847 15 656 Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane 136 072 35 156 26 374 Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane 276 079 8 998 27 997 Rządy i banki centralne Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Instytucje - Banki Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane 0 4 872 19 475 1-3 lata 3-5 lat powyżej 5 lat Razem 122 911 224 607 314 225 6 430 51 26 116 3 336 19 62 7 385 955 001 911 476 195 309 522 145 365 298 892 701 333 520 242 1 223 694 075 1 346 365 2 949 386 107 646 10 627 656 17 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 5.7 W rozbiciu na istotne branże lub typy kontrahentów kwoty: ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości Poniższa tabela prezentuje wartość brutto ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości w rozbiciu na typy kontrahentów: w tys. PLN Wartość ekspozycji brutto 31.12.2013 Typ kontrahenta Przedsiębiorstwa Klienci indywidualni Klienci sektora budżetowego Razem 1 011 184 42 396 1 363 1 054 943 salda korekt wartości i rezerw według stanu na koniec i początek okresu w tys. PLN Salda odpisów aktualizacyjnych Typ kontrahenta Przedsiębiorstwa Klienci indywidualni Klienci sektora budżetowego Razem 31.12.2013 31.12.2012 434 201 33 878 170 468 249 324 954 28 032 210 353 196 5.8 Kwoty ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości, w podziale na istotne obszary geograficzne, obejmujące w miarę możliwości kwoty korekt wartości i rezerw związane z każdym obszarem geograficznym Grupa prowadziła działalność kredytową na obszarze całego kraju. Grupa nie dokonywała podziału ekspozycji pod względem geograficznym. 18 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 5.9 Uzgodnienie zmian stanów korekt wartości i rezerw z tytułu ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości Zmiana wartości odpisów aktualizacyjnych z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek ocenianych indywidualnie w 2013 roku: w tys. PLN Należności od klientów korporacyjnych Duże przedsiębiorstwa Kredyty i pożyczki Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Średnie i małe przedsiębiorstwa Kredyty i pożyczki Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Należności od klientów indywidualnych Kredyty i pożyczki Skupione wierzytelności Należności od klientów sektora budżetowego Kredyty i pożyczki Skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Razem 01.01.2013 296 534 171 053 171 053 0 0 125 481 62 734 60 304 2 443 2 532 2 021 511 60 0 51 9 299 126 Utworzenia 162 086 128 051 126 605 376 1 070 34 035 8 359 25 529 147 337 337 0 17 0 17 0 162 440 Rozwiązania (33 421) (24 295) (23 478) 0 (817) (9 126) (7 243) (1 540) (343) (379) (379) 0 (68) 0 (68) 0 (33 868) Umorzenia (12 874) (371) (371) 0 0 (12 503) (4 229) (8 274) 0 (221) (221) 0 0 0 0 0 (13 095) Różnice kursowe (528) (561) (561) 0 0 33 33 0 0 0 0 0 0 0 0 0 (528) Przesunięcia 1 469 (5 219) (5 219) 0 0 6 688 1 946 4 742 0 937 937 0 (9) 0 0 (9) 2 397 31.12.2013 413 266 268 658 268 029 376 253 144 608 61 600 80 761 2 247 3 206 2 695 511 0 0 0 0 416 472 19 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Zmiana wartości odpisów aktualizacyjnych z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek ocenianych portfelowo w 2013 roku: w tys. PLN Należności od klientów korporacyjnych Duże przedsiębiorstwa Kredyty i pożyczki Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Średnie i małe przedsiębiorstwa Kredyty i pożyczki Leasing finansowy, w tym skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Należności od klientów indywidualnych Kredyty i pożyczki Skupione wierzytelności Należności od klientów sektora budżetowego Kredyty i pożyczki Skupione wierzytelności Należności z tytułu bonów i obligacji Razem 01.01.2013 28 420 12 632 12 702 0 (70) 15 788 13 443 2 303 42 25 500 25 500 0 150 5 24 121 54 070 Utworzenia 7 658 5 317 5 208 18 91 2 341 2 311 28 2 13 202 13 202 0 66 51 0 15 20 926 Rozwiązania (10 140) (7 533) (7 141) (274) (118) (2 607) (2 449) (144) (14) (5 294) (5 294) 0 (71) (49) (1) (21) (15 505) Umorzenia (4 076) 0 0 0 0 (4 076) (3 932) (144) 0 (1 984) (1 984) 0 0 0 0 0 (6 060) Różnice kursowe (25) (28) (28) 0 0 3 3 0 0 180 180 0 0 0 0 0 155 Przesunięcia (901) (18) (361) 343 0 (883) (149) (734) 0 (932) (932) 0 24 4 1 19 (1 809) 31.12.2013 20 936 10 370 10 380 87 (97) 10 566 9 227 1 309 30 30 672 30 672 0 169 11 24 134 51 777 20 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 6. Informacje z zakresu ryzyka kredytowego kontrahenta 6.1 Opis metodologii stosowanej do przypisania kapitału wewnętrznego i limitów kredytowych dla ekspozycji na ryzyko kredytowe kontrahenta Ryzyko kontrahenta powstaje w wyniku zawierania transakcji terminowych i pochodnych oraz transakcji na rynkach kapitałowych. Dla celów zarządzania ryzykiem Grupa definiuje ryzyko kontrahenta jako ryzyko pre-settlement i settlement. Kapitał wewnętrzny z tytułu ryzyka kontrahenta jest obliczany jako 8% sumy kwot ekspozycji ważonych ryzykiem. Dla celów kalkulacji ekspozycji ważonych ryzykiem, waga ryzyka według stanu na 31 grudnia 2013 roku została przypisana do wszystkich ekspozycji zgodnie z metodą standardową określoną w Załączniku nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej, a wartość ekwiwalentu bilansowego obliczona jest zgodnie z metodą wyceny rynkowej określonej w Załączniku nr 16 do tejże uchwały. Ponadto Grupa zarządza ryzykiem kontrahenta przez ustalanie limitów pre-settlement i settlement. Przed przeprowadzeniem kalkulacji kalibracyjnej Grupa ustala z klientem: jaka jest przewidywana liczba transakcji i jaka jest spodziewana wartość nominalna transakcji w podziale na instrumenty pochodne oparte na: kursie walutowym, stopie procentowej, akcjach, surowcach (o ile są dostępne w ofercie Banku), z uwzględnieniem terminów ich zapadalności. W celu zarządzania ryzykiem pre-settlement, Bank: dokonuje oceny klienta, wyznacza limit pre-settlement lub ustanawia zabezpieczenie, określa grupę produktów dostępną dla klienta, może wyznaczyć kwotę progową. Limit pre-settlement jest wyznaczany w walucie EUR, maksymalny okres jego dostępności wynosi 1 rok. Minimalny limit pre-settlement oblicza się jako jednokrotność ekwiwalentu ryzyka. Ekwiwalent ryzyka oblicza się jako iloczyn nominalnej wartości transakcji pomnożonej przez odpowiednią dla danej transakcji wagę zatwierdzoną decyzją ALCO. Klasyfikacja poszczególnych transakcji pochodnych oraz zasady kalibracji kwoty limitu są regulowane przez odrębną regulację wewnętrzną. Z punktu widzenia zaangażowania na klienta wykorzystanie wszystkich transakcji jest wykazywane jako ekwiwalent bilansowy według odrębnej regulacji wewnętrznej. Grupa dopuszcza zawarcie z klientami transakcji poza limitem pre-settlement, jeśli: transakcja będzie zabezpieczona w formie depozytu zabezpieczającego na podstawie przepisów ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych, w wysokości 100% ekwiwalentu ryzyka, po dokonaniu uproszczonej procedury Klienta (bez udziału analityka), który nie posiada innego zaangażowania kredytowego w Banku. Maksymalna kwota zaangażowania klienta wynikająca z takich transakcji nie może przekroczyć tys. EUR 100, transakcja nie generuje ryzyka kredytowego. Kwota limitu pre-settlement każdorazowo równa się kwocie limitu negatywnej wyceny transakcji w rozumieniu Regulaminu – Ogólne Warunki Transakcji Terminowych, tj. kwocie, do której Grupa nie wymaga wniesienia zabezpieczenia w formie depozytu zabezpieczającego. Kwota dostępnego limitu pre-settlement aktualizowana jest automatycznie, na bieżąco w dedykowanym do tego systemie. Natychmiastowe transakcje wymiany walut z klientami niebankowymi rozliczane są metodą „dostawa za płatność”, zgodnie z którą Bank realizuje płatność z tytułu przewalutowania dopiero po zapewnieniu przez klienta środków niezbędnych do pełnego rozliczenia transakcji, a ryzyko rozliczeniowe zostaje zlikwidowane. Limit settlement udostępniany jest wybranym klientom w szczególnych przypadkach, po spełnieniu przez klienta łącznie następujących wymogów: 21 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku klient jest zaklasyfikowany do segmentu KORPO, sytuacja finansowa klienta w ocenie Grupy jest bardzo dobra tzn. wyznaczony dla klienta rating jest nie gorszy niż 4, działalność klienta charakteryzuje się wysoką płynnością – posiada wysokie stany gotówki lub nie wykorzystane limity kredytowe pozwalające na terminowe rozliczanie transakcji, klient osiąga duże przychody – minimalna kwota przychodów miesięcznych nie powinna być niższa niż mln PLN 100. Limit settlement jest przyznawany w walucie EUR maksymalnie na okres 1 roku od daty podjęcia decyzji niezależnie czy Grupa przyznała klientowi także limit pre-settlement. 6.2 i 6.3 Opis zasad polityki w zakresie zabezpieczeń kredytowych i tworzenia rezerw kredytowych oraz narażenia na ryzyko niekorzystnej zmiany wartości zabezpieczenia Grupa jako zabezpieczenie przyjmuje najczęściej zabezpieczenie finansowe w formie przeniesienia prawa do środków pieniężnych na podstawie przepisów ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych. Kwota zabezpieczenia jest uzależniona od poziomu przekroczenia przyznanego klientowi limitu negatywnej wyceny w rozumieniu Regulaminu – Ogólne Warunki Transakcji Terminowych. Zasady wyceny transakcji, ustanawiania i zwalniania zabezpieczenia w formie depozytu zabezpieczającego, w tym postępowanie w przypadku nie ustanowienia wymaganego przez Grupę zabezpieczenia opisane są w regulacji wewnętrznej dotyczącej procedury wyceny transakcji zawieranych z klientami oraz w umowach i regulaminach. 6.4 Omówienie wpływu wartości wymaganego zabezpieczenia, jakie musiałby zapewnić bank przy obniżeniu jego oceny wiarygodności kredytowej Grupa w przypadku obniżenia oceny wiarygodności kontrahenta stosuje podejście indywidualne, mające na celu zapewnienie minimalizacji poziomu ryzyka związanego z potencjalną stratą. Polityka Grupy w tym zakresie dopuszcza obniżenie dostępnego limitu pre-settlement oraz wezwanie Klienta do złożenia dodatkowego zabezpieczenia. 6.5 Dodatnia wartość godziwa brutto kontraktów, korzyści z saldowania, bieżącej ekspozycji kredytowej, ustanowionego zabezpieczenia oraz wartości netto ekspozycji kredytowej z tytułu instrumentów pochodnych, przy czym wartość netto ekspozycji kredytowej z tytułu instrumentów pochodnych stanowi ekspozycję z tytułu transakcji na instrumentach pochodnych po uwzględnieniu korzyści z prawnie obowiązujących umów saldowania jak i umów dotyczących zabezpieczenia kredytowego Grupa nie prowadzi saldowania ekspozycji pozabilansowych i w związku z tym nie uwzględnia potencjalnych korzyści w tym zakresie do obliczania wymogu kapitałowego. 6.6 Zasady ustalania wartości ekspozycji zgodnie z przyjętą metodą, w zależności od dokonanego wyboru W celu ustalania wartości ekspozycji Grupa stosuje miary ustalone dla metody wyceny rynkowej zgodnie z Załącznikiem nr 16 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej. 6.7 Wartość referencyjna zabezpieczających kredytowych transakcji i rozkład bieżącej ekspozycji kredytowej według typów ekspozycji pochodnych Grupa nie stosuje zabezpieczających kredytowych transakcji pochodnych. 22 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 6.8 Kredytowe transakcje pochodne (referencyjne) w podziale na transakcje zawarte w celach związanych z własnym portfelem kredytowym, w tym stanowiące nierzeczywistą ochronę kredytową oraz na transakcje zawarte na zlecenie klientów i transakcje spekulacyjne, z dalszym rozbiciem na zabezpieczenie zakupione i sprzedane w ramach każdej grupy produktów Grupa nie stosuje zabezpieczających kredytowych transakcji pochodnych. 6.9 Oszacowanie współczynnika α, jeśli bank uzyskał zgodę od władz nadzorczych na szacowanie α Grupa nie stosuje współczynnika α. 7. Informacje z zakresu stosowania metody standardowej do wyliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzkiem dla każdej z klas ekspozycji 7.1 Nazwy zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej i agencji kredytów eksportowych, z których ocen korzysta bank oraz przyczyny ewentualnych zmian w tym zakresie Przy określeniu wagi ryzyka ekspozycji Grupa nie stosuje zewnętrznych ocen wiarygodności kredytowej. 7.2 Klasy ekspozycji, dla których stosowane są oceny wiarygodności kredytowej przyznawane przez każdą z zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej i agencji kredytów eksportowych Przy określeniu wagi ryzyka ekspozycji Grupa nie stosuje zewnętrznych ocen wiarygodności kredytowej. 7.3 Opis procesu stosowanego do przenoszenia oceny emitenta i emisji na pozycje spoza portfela handlowego Grupa nie stosuje odrębnego procesu. Emitent i emisje klasyfikowane są odpowiednio do klas ekspozycji dla metody standardowej. 7.4 Przyporządkowanie ocen wiarygodności kredytowej przyznanych przez każdą z zewnętrznych instytucji oceny wiarygodności kredytowej i agencji kredytów eksportowych do odpowiednich stopni wiarygodności kredytowej określonych w załączniku nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków, przy czym nie ma obowiązku ogłaszania tej informacji, jeśli bank stosuje standardowy system przyporządkowania ocen, wskazany w załączniku nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków oraz w uchwale Komisji Nadzoru Finansowego wydanej na podstawie art. 128 ust. 6 pkt 6 ustawy - Prawo bankowe Przy określeniu wagi ryzyka ekspozycji Grupa nie stosuje zewnętrznych ocen wiarygodności kredytowej. 7.5 Wartość ekspozycji przed i po zastosowaniu technik ograniczania ryzyka kredytowego dla każdego stopnia wiarygodności kredytowej ustalonego dla metody standardowej oraz pozycji, które stanowią pomniejszenia funduszy własnych Grupa nie prowadzi ewidencji ekspozycji wg stopni wiarygodności kredytowej. 23 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 8. Informacje z zakresu obliczania kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem metodą wewnętrznych ratingów Grupa nie stosuje metody wewnętrznych ratingów. 8a. Informacje z zakresu ryzyka rynkowego 8a.1 Kwota wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów tego ryzyka, określonych w § 6 ust. 1 pkt 2 uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków, odrębnie dla każdego rodzaju ryzyka, dla którego Bank oblicza wymóg kapitałowy Kwota wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (Filar I): w tys. PLN Wartość wymogu kapitałowego Typ ryzyka Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Ryzyko Suma walutowe cen towarów kapitałowych papierów wartościowych szczególnych cen instrumentów dłużnych ogólne stóp procentowych 2 878 nie dotyczy nie dotyczy* nie dotyczy* nie dotyczy* 2 878 * Grupa nie prowadzi znaczącej skali działalości handlowej Ryzyko walutowe: Bank dokonuje kalkulacji wymogu kapitałowego w oparciu o metodę podstawową. Wartość wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego na 31.12.2013 r. wyniosła tys. PLN 2.878 (pozycja walutowa całkowita przekroczyła 2% wartości funduszy własnych). 8a.2 Wielkość wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego stopy procentowej związanego z pozycjami sekurytyzacyjnymi Grupa nie posiada pozycji sekurytyzacyjnych. 9. Informacje w zakresie stosowania w wyliczaniu wymogów kapitałowych metody wartości zagrożonej Grupa nie wykorzystuje metody wartości zagrożonej w celu wyznaczania wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rynkowego w ramach Filaru I. Grupa nie występowała do Komisji Nadzoru Finansowego o zgodę na stosowanie metody wartości zagrożonej. 10. Informacje w zakresie ryzyka operacyjnego 10.1 Stosowane operacyjnego metody wyliczania wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka Do wyliczania wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka operacyjnego Grupa stosuje metodę wskaźnika podstawowego BIA. 10.2 W przypadku stosowania metod zaawansowanego pomiaru zgodnie z § 34-67 załącznika nr 14 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków – opis metodologii, włącznie z omówieniem odpowiednich wewnętrznych i zewnętrznych czynników uwzględnionych przy stosowanej metodzie. W przypadku częściowego zastosowania metody - omówienie i zakres stosowanych metod Grupa nie stosuje metod zaawansowanego pomiaru. 24 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 11. Informacje w zakresie ekspozycji kapitałowych nieuwzględnionych w portfelu handlowym 11.1 Podział ekspozycji ze względu na cel nabycia (zyski kapitałowe, przyczyny strategiczne) oraz opis stosowanych zasad rachunkowości i metod wyceny, w tym podstawowe założenia i praktyki mające wpływ na wycenę oraz opis wszelkich istotnych zmian tych praktyk Zaangażowanie kapitałowe Grupy obejmuje inwestycje w podmioty prowadzące działalność w sektorze finansowym. Ponadto Grupa prowadzi działalność związaną z zarządzaniem nieruchomościami, w szczególności rewitalizacją inwestycji w obszarze nieruchomości komercyjnych (czynszowych i handlowych). 11.2 i 11.3 Wartość bilansowa, wartość godziwa i dla papierów wartościowych notowanych na giełdzie porównanie ceny rynkowej z wartością godziwą, jeśli te wielkości różnią się istotnie oraz rodzaje, charakter i kwoty ekspozycji w kapitałowych papierach wartościowych w podziale na: papiery notowane na giełdzie, odpowiednio zdywersyfikowane portfele papierów wartościowych niedopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym kapitałowych papierów wartościowych oraz inne ekspozycje w tys. PLN 31.12.2013 Kapitałowe papiery wartościowe: - notowane - nienotowane Razem 2 267 258 2 525 11.4 i 11.5 Zrealizowane zyski lub straty ze sprzedaży i likwidacji w ujęciu skumulowanym w danym okresie oraz kwota ogółem niezrealizowanych zysków i strat, łączne niezrealizowane zyski i straty z przeszacowania oraz inne pozycje o podobnym charakterze zaliczone do funduszy podstawowych lub uzupełniających Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu kapitałowych papierów wartościowych w 2013 roku: w tys. PLN Kapitałowe papiery wartościowe Stan na 1 stycznia 2013 Zwiększenia - reklasyfikacja - zyski z wyceny do wartości godziwej Zmniejszenia Stan na 31 grudnia 2013 1 478 1 047 19 1 028 0 2 525 Na dzień 31 grudnia 2013 roku Grupa zaliczyła do funduszy uzupełniających niezrealizowane zyski na instrumentach kapitałowych w kwocie tys. PLN 1.810. Grupa klasyfikuje instrumenty kapitałowe jako aktywa dostępne do sprzedaży. Szczegółowe informacje na temat stosowanych zasad rachunkowości oraz metod wyceny instrumentów kapitałowych zaprezentowano w pkt. 5.2 (b). 25 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 12. Informacje w zakresie narażenia na ryzyko stopy procentowej pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego 12.1 Charakter ryzyka stopy procentowej, podstawowe założenia (w tym założenia dotyczące przyszłych wcześniejszych spłat kredytów oraz zachowania depozytów o nieustalonym terminie wymagalności) oraz częstotliwość pomiaru ryzyka stopy procentowej Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian rynkowych stóp procentowych do akceptowalnego poziomu poprzez kształtowanie struktury pozycji bilansowych i pozabilansowych. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej stanowi integralną część systemu kontroli ryzyka rynkowego stosowanego przez Grupę. Pomiar ryzyka stopy procentowej odbywa się z częstotliwością dzienną. Komórką organizacyjną Banku odpowiedzialną za monitorowanie i raportowanie ryzyka stopy procentowej jest odrębna jednostka organizacyjna Banku. Zarząd ustala limity ryzyka stopy procentowej. W ramach monitorowania ryzyka stopy procentowej Bank przeprowadza dzienną analizę „Worst case scenerio” dla aktualnej ekspozycji Banku. Wykorzystywanie tego podejścia nie zapobiega jednak stratom wykraczającym poza ustalone limity w razie wystąpienia większych zmian rynkowych. Ryzyko stopy procentowej jest przedmiotem ciągłego pomiaru i limitowania z zastosowaniem metody takiej , jak wrażliwość zmiany wyceny na równoległe przesunięcie krzywych rentowności o 1 punkt bazowy w podziale na ustalone przedziały czasowe czy analiza zmiany wyniku odsetkowego dla zdefiniowanych parametrów rynkowych. Wielkość BPV określa szacowaną zmianę wyceny danej transakcji/ pozycji w wyniku przesunięcia krzywej dochodowości w danym jej punkcie o 1 punkt bazowy. Wartości BPV mierzone są w zdefiniowanych punktach krzywej oraz w odniesieniu do głównych walut (PLN, EUR, USD). Dodatkowo Bank wylicza ryzyko stopy procentowej jako wartość bieżącą kosztu refinansowania przewidywanych przyszłych płatności w Banku w oparciu o kontraktowe płatności uwzględniając wzorcowe krzywe rentowności oraz zwiększony koszt finansowania zamknięcia luki stopy procentowej. Koszt na koniec roku 2013 wyniósł tys. PLN 3.068. Poniższa tabela zawiera podział omawianego kosztu po głównych koszykach walut. w tys. PLN Pozycje w walucie oraz skorelowane EUR USD PLN 31.12.2013 63 15 2 989 Ryzyko stopy procentowej pochodzi głównie z księgi bankowej, zawierającej strukturalną ekspozycję Banku pochodzącą w głównej mierze z udzielanych kredytów i przyjmowanych depozytów oraz niedopasowania ich terminów przeszacowania. Ryzyko stopy procentowej jest spowodowane tym, że możliwe zmiany stóp procentowych na rynku mogą mieć wpływ na przyszłe przepływy pieniężne lub też na wartość godziwą posiadanych przez Grupę instrumentów finansowych. Zarząd ustala akceptowalne limity poziomu niedopasowania zmian oprocentowania, które są na bieżąco monitorowane. Jednym z narzędzi pomiaru narażenia Banku na ryzyko stopy procentowej w Banku jest luka przeszacowania. W zakresie pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego, rachunki bieżące o nieustalonym terminie wymagalności wykazywane są w terminie przeszacowania jednego dnia od daty raportowej. Kredyty prezentowane są zgodnie z ich kontraktowym terminem przeszacowania (stopa zmienna) lub z terminem zapadalności (stopa stała). Oznacza to, że nie zostały uwzględnione przyszłe wcześniejsze spłaty kredytów. Poniższa tabela przedstawia ekspozycję Banku na ryzyko zmiany stopy procentowej. Tabela ta przedstawia aktywa i zobowiązania Banku według wartości bilansowej, w podziale według wcześniejszego z dwóch terminów: zmiany oprocentowania przewidzianej w umowie lub terminu wymagalności. 26 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Aktywa i zobowiązania Grupy w podziale według wcześniejszego z dwóch terminów: zmiany oprocentowania przewidzianej w umowie lub terminu wymagalności na 31 grudnia 2013 roku. w tys. PLN Do 1 miesiąca 1-3 miesięcy 3-12 miesięcy Powyżej 5 lat Nieoprocentowane 1-5 lat Razem Bilans Aktywa Kasa i środki w Banku Centralnym 247 869 0 0 0 0 0 247 869 247 869 Należności od banków 90 518 0 0 0 0 0 90 518 90 518 Pochodne instrumenty finansowe 13 172 12 886 9 191 2 666 381 0 38 296 38 296 3 044 515 3 329 723 1 394 387 95 267 26 535 0 7 890 427 7 890 427 Lokacyjne papiery wartościowe: 645 770 0 210 146 136 072 0 2 525 994 513 994 513 - dostępne do sprzedaży 369 691 0 210 146 136 072 0 2 525 718 434 718 434 - utrzymywane do terminu zapadalności 276 079 0 0 0 0 0 276 079 276 079 Wartości niematerialne 0 0 0 0 0 29 663 29 663 29 663 Rzeczowe aktywa trwałe 0 0 0 0 0 11 959 11 959 11 959 90 987 90 987 90 987 Kredyty i należności Nieruchomości inwestycyjne Aktywa z tytułu bieżącego podatku dochodowego 0 0 0 0 0 3 514 3 514 3 514 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 0 0 0 0 0 30 481 30 481 30 481 Inne aktywa 0 0 0 0 0 28 575 28 575 28 575 4 041 844 3 342 609 1 613 724 234 005 26 916 197 704 9 456 802 9 456 802 1 386 229 2 163 052 1 120 049 0 0 0 4 669 330 4 669 330 19 352 6 448 11 040 2 305 381 0 39 526 39 526 2 325 914 740 799 239 860 1 289 0 0 3 307 862 3 307 862 Pozostałe zobowiązania 0 0 0 0 0 74 332 74 332 74 332 Rezerwy 0 0 0 0 0 19 574 19 574 19 574 Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego 0 0 0 0 0 212 212 212 Kapitał 0 0 0 0 0 1 345 966 1 345 966 1 345 966 Zobowiązania razem 3 731 495 2 910 299 1 370 949 3 594 381 1 440 084 9 456 802 9 456 802 Wpływ netto z instrumentów pochodnych (625 201) 163 756 324 364 97 710 26 740 0 (12 631) Luka stopy procentowej razem (314 852) 596 066 567 139 328 121 53 275 (1 242 380) (12 631) Aktywa razem Zobowiązania Zobowiązania wobec innych banków Pochodne instrumenty finansowe Zobowiązania wobec klientów 27 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Bank przeprowadza również okresowo, w cyklu miesięcznym, testy warunków skrajnych badające wpływ zmiany zdefiniowanych parametrów rynkowych na poziom przychodów odsetkowych jak i wpływ na poziom współczynnika wypłacalności. Wyniki analizy w oparciu o dane końca miesiąca prezentowane są na posiedzeniach Komitetu ALCO. W Banku w 2013 roku nie stwierdzono znaczącej skali działalności handlowej jednak Bank uznaje za istotne z punktu widzenia wyniku finansowego badanie wrażliwości cen posiadanego portfela dłużnych papierów wartościowych. Bank dąży do minimalizacji ryzyka związanego ze stałym oprocentowaniem długoterminowych papierów wartościowych poprzez zabezpieczanie wartości przepływów odsetkowych instrumentami IRS. Bank zakłada, że ceny instrumentów dłużnych zaliczanych do portfela dostępnego do sprzedaży są odzwierciedleniem poziomu i zmienności rynkowych stóp procentowych z uwzględnieniem odpowiedniej bazy. Badanie za 31 grudnia 2013 roku wykazało, że w przypadku, gdy Bank utrzyma dłużne papiery wartościowe przynajmniej do najbliższego terminu odsetkowego i nie podejmie nowych działań immunizujących portfel papierów na zmiany stóp procentowych, przy niekorzystnym przesunięciu krzywej dochodowości o 100 punktów bazowych, przychody odsetkowe z posiadanych papierów dłużnych zmniejszyłyby się o tys. PLN 3.624. Analiza wrażliwości na ryzyko stopy procentowej- portfel papierów wartościowych: w tys. PLN 31.12.2013 Ryzyko cen portfela papierów wartościowych 3 624 12.2 Zmiana wyniku finansowego, zdyskontowanej wartości ekonomicznej lub innych miar stosowanych do oceny skutków szokowych spadków lub wzrostów stóp procentowych obliczonych zgodnie z metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej stosowaną przez Bank, w podziale na poszczególne waluty Zakładając, że aktywa i zobowiązania finansowe na dzień 31 grudnia 2013 roku miałyby zostać utrzymane do terminu wymagalności/zapadalności lub rozliczenia, a Bank nie podejmie żadnych działań w celu zmiany związanej z nimi ekspozycji na ryzyko zmiany stopy procentowej, nagła i trwała zmiana rynkowych stóp procentowych o 50 punktów bazowych dla pozycji w walucie EUR, 50 punktów bazowych dla pozycji w walucie USD oraz 100 punktów bazowych dla pozycji w PLN w niekorzystnym kierunku (w zależności od waluty i od otwartej struktury sprawozdania z sytuacji finansowej) we wszystkich kategoriach wymagalności/zapadalności spowodowałaby zmniejszenie przychodów netto przez ten okres o tys. PLN 3.068. Wrażliwość przychodów całego portfela procentowych) na 31 grudnia 2013 roku: Ryzyko dla grupy pozycji Pozycje w walucie oraz skorelowane EUR USD PLN Banku na zmianę warunków rynkowych (stóp w tys. PLN 31.12.2013 63 15 2 989 12.3 Ryzyko walutowe Ryzyko walutowe zdefiniowane jest jako ryzyko wystąpienia straty spowodowanej zmianą kursów walutowych. Podstawowym celem zarządzania ryzykiem walutowym jest identyfikacja obszarów działalności Banku, które mogą być narażone na ryzyko walutowe i co za tym idzie, podejmowanie takich przedsięwzięć, które ograniczałyby w sposób maksymalny, ewentualne straty poniesione z tytułu tego ryzyka. Narażenie Banku na ryzyko walutowe wynika w większości z zaangażowania w transakcje walutowe przeprowadzane z klientami banku w celu zabezpieczania przez nich ryzyka oraz ze struktury walutowej bilansu Banku, w tym głównie udzielanych kredytów i finansujących je depozytów. 28 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku W ramach procesu zarządzania ryzykiem walutowym Bank zobowiązany jest do monitorowania wielkości i skali zajmowanych pozycji walutowych w ramach uchwalonych limitów. Uzupełnianiem do stosowanych limitów są dokonywane w Banku okresowe analizy potencjalnych scenariuszy, które na celu mają dostarczenie informacji o narażeniu Banku na ryzyko walutowe w sytuacji szokowych zmian kursów walutowych. Zarządzanie ryzykiem walutowym odbywa się m.in. poprzez nałożenie limitów otwartych pozycji walutowych. Pozycja walutowa Banku na 31 grudnia 2013 roku: Waluta EUR USD CHF JPY GBP DKK NOK SEK AUD HUF CZK CAD RUB LTL Inne waluty wymienialne >0 <0 Pozycja całkowita w tys. PLN Wartość pozycji -34 794 -128 -444 -2 -305 18 110 -301 43 5 31 68 30 0 28 333 -35 974 35 974 12.4 Ryzyko płynności Ryzyko płynności rozumiane jest w Banku jako ryzyko niemożności zrealizowania na dogodnych dla Banku warunkach i po rozsądnej cenie zobowiązań płatniczych, wynikających z pozycji bilansowych i pozabilansowych, które Bank posiada. Z ryzykiem płynności wiąże się płynność finansowa, definiowana jako trwała zdolność wywiązywania się z wszelkich zobowiązań Banku, połączona z możliwością zapewnienia odpowiednich środków na zrealizowanie strategii Banku. Polityka zarządzania ryzykiem płynności w Banku polega na zapewnieniu i utrzymywaniu zdolności Banku do wywiązywania się z bieżących, jak i przyszłych zobowiązań. Za kontrolę i monitorowanie płynności odpowiedzialna jest odrębna jednostka organizacyjna Banku. W ramach monitorowania poziomu ryzyka płynności Bank przeprowadza w cyklu miesięcznym scenariuszową analizę stresową płynności. Wyniki analizy prezentowane są na Komitetach ALCO. Na wypadek wzrostu ryzyka płynności lub pogorszenia się stanu płynności Bank posiada awaryjne plany postępowania, określające czynniki ostrzegawcze oraz odpowiedzialności poszczególnych jednostek zarządzających ryzykiem płynności. Plany awaryjne podlegają okresowej weryfikacji. W codziennym procesie zarządzania Bank wykorzystuje do celów pomiaru i limitowania ekspozycji na ryzyko płynności urealnioną lukę płynności. W ramach wyznaczania wartości luki, Bank stosuje schematy urealniania terminów zapadalności wybranych pozycji aktywów i pasywów. Luka płynności zbudowana w oparciu o zdefiniowane założenia co do kształtowania się przepływów pieniężnych jest przedmiotem codziennego pomiaru i limitowania. 29 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Struktura wymagalności aktywów i zobowiązań Grupy na 31 grudnia 2013 roku w tys. PLN Do 1 miesiąca 1-3 miesięcy 3-12 miesięcy 1-5 lat Bez terminu wymagalności Powyżej 5 lat Razem Aktywa Kasa i środki w Banku Centralnym 247 869 0 0 0 0 0 247 869 90 518 0 0 0 0 0 90 518 Pochodne instrumenty finansowe 5 447 9 811 9 834 12 722 482 0 38 296 Kredyty i należności od klientów 317 462 161 750 689 753 3 068 738 6 230 139 0 10 467 842 Lokacyjne papiery wartościowe: 373 590 0 217 244 446 772 2 371 154 1 040 131 - dostępne do sprzedaży 370 000 0 213 000 142 000 2 371 154 727 525 3 590 0 4 244 304 772 0 0 312 606 Wartości niematerialne 0 0 0 0 0 29 663 29 663 Rzeczowe aktywa trwałe 0 0 0 0 0 11 959 11 959 Nieruchomości inwestycyjne 0 0 0 0 0 90 987 90 987 Aktywa z tytułu bieżącego podatku dochodowego 0 0 0 0 0 3 514 3 514 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 0 0 0 0 0 30 481 30 481 Należności od banków - utrzymywane do terminu zapadalności Inne aktywa Aktywa razem 0 0 0 0 0 28 575 28 575 1 034 886 171 561 916 831 3 528 232 6 232 992 195 333 12 079 835 8 009 368 Pozabilansowe zobowiązania otrzymane 0 0 0 8 009 368 0 0 Wpływy netto z instrumentów pochodnych 0 3 605 0 9 020 101 0 12 726 901 911 974 171 1 096 140 960 555 41 020 0 3 973 797 222 124 14 800 11 434 4 447 751 0 0 4 696 109 18 197 6 206 11 040 3 702 381 0 39 526 2 269 366 680 737 264 844 50 452 64 301 0 3 329 700 Pozostałe zobowiązania 0 0 0 0 0 74 332 74 332 Rezerwy 0 0 0 0 0 19 574 19 574 Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego 0 0 0 0 0 212 212 2 509 687 701 743 287 318 4 501 905 64 682 94 118 8 159 453 Kapitał akcyjny 0 0 0 0 0 1 257 200 1 257 200 Pozostałe kapitały i niepodzielony wynik finansowy 0 0 0 0 0 88 766 88 766 1 148 064 0 0 0 0 0 1 148 064 - Linie kredytowe 787 737 0 0 0 0 0 787 737 - Gwarancje i akredytywy 360 327 0 0 0 0 0 360 327 12 750 0 1 206 0 0 0 13 956 899 624 964 619 1 095 562 960 341 41 020 0 3 961 166 Luka płynności netto (2 509 687) (701 743) (287 318) (4 501 905) (64 682) (82 159) (8 147 494) Luka płynności netto z uwzględnieniem przepływów z instrumentów pochodnych i zobowiązań pozabilansowych oraz kapitałów własnych (2 620 578) (520 630) 630 091 7 035 909 6 168 310 (1 244 751) 9 448 351 Wpływy brutto z instrumentów pochodnych Zobowiązania Zobowiązania wobec innych banków Pochodne instrumenty finansowe Zobowiązania wobec klientów Zobowiązania razem Pozabilansowe zobowiązania udzielone Wypływy netto z instrumentów pochodnych Wypływy brutto z instrumentów pochodnych 30 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Dodatkowo dokonywana jest analiza wrażliwości na ryzyko płynności zgodnie z przyjętą i zaakceptowaną w Banku metodologią wartości bieżącej podwyższonego kosztu refinansowania luki płynności. Wartość bieżąca potencjalnej straty wynikającej z niekorzystnej zmiany strukturalnej stóp procentowych o 30 punktów bazowych wynosiła średnio w 2013 roku tys. PLN 62.162, a na 31 grudnia 2013 roku wyniosła tys. PLN 48.889. Wartość bieżąca zwiększonych kosztów finansowania płynności wyliczona jest przy założeniu, że wszystkie pozycje uwzględnione w kalkulacji ryzyka zostaną utrzymane do terminów ich zapadalności/wymagalności lub szacowanego prognozowanego w stosowanej metodologii terminu wystąpienia przepływu. Szczegóły przedstawia poniższa tabela: Wszystkie waluty łącznie (w tys. PLN) Pozycje złotówkowe (w tys. PLN) Pozycje w EUR Pozycje w USD (w tys. EUR) (w tys. USD) Stan na dzień 31.12.2013 48 889 236 28 722 303 Wartość minimalnego wykorzystania limitu w 2013 roku 48 077 108 28 110 298 Wartość średniego wykorzystania limitu w 2013 roku 62 162 908 31 849 359 Wartość maksymalnego wykorzystania limitu w 2013 roku 78 393 3 393 36 643 479 13. Informacje w zakresie obliczania wymogów kapitałowych na kwoty ekspozycji sekurytyzacyjnych ważone ryzykiem Grupa nie posiada ekspozycji sekurytyzacyjnych. 14. Informacje dotyczące stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego 14.1 Polityka i procedury dotyczące saldowania ekspozycji i pozabilansowych, wraz ze wskazaniem, w jakim stopniu bank je stosuje bilansowych Grupa nie prowadzi saldowania ekspozycji bilansowych i pozabilansowych. 14.2 i 14.3 Polityka i procedury dotyczące wyceny zabezpieczeń kredytowych i zarządzania zabezpieczeniami oraz główne rodzaje zabezpieczeń kredytowych przyjmowanych przez bank oraz główne rodzaje gwarantów i kontrahentów kredytowych instrumentów pochodnych oraz ich wiarygodność kredytowa Podejmując decyzję o udzieleniu produktu obarczonego ryzykiem kredytowym, Grupa przede wszystkim ocenia ryzyka i czynniki łagodzące związane z kontrahentem, transakcją i zabezpieczeniem. Aby obniżyć podejmowane ryzyko Grupa akceptuje zabezpieczenia rzeczowe i osobiste. Do stosowanych przez Grupę form zabezpieczeń prawnych należą m.in.: a) kaucja pieniężna ustanowiona zgodnie z wymogami ustawy Prawo Bankowe, b) depozyt zabezpieczający na podstawie przepisów ustawy o niektórych zabezpieczeniach finansowych, c) poręczenia/gwarancje wystawione przez kontrahentów, których wiarygodność jest potwierdzona pozytywną oceną, d) hipoteka na nieruchomości (Grupa preferuje hipoteki na tzw. nieruchomościach płynnych, które gwarantują łatwiejszą zbywalność) wraz z cesją praw z umowy ubezpieczenia na Grupę. Jakość zaproponowanych zabezpieczeń rzeczowych ocenia się według ich płynności i wartości rynkowej, natomiast jakość zabezpieczeń osobistych według sytuacji ekonomiczno-finansowej wystawcy. W przypadku zabezpieczeń osobistych, np. poręczenie, gwarancja, dokonywana jest 31 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku ocena kondycji finansowej i wiarygodności podmiotu wystawiającego takie zabezpieczenie do dyspozycji Grupy, a także treści zobowiązania o charakterze gwarancyjnym. W przypadku zabezpieczeń rzeczowych stosuje się następujące zasady oceny ich wartości: - wartość nieruchomości ustalana jest z zasady na podstawie operatu szacunkowego, sporządzonego przez uprawnionego rzeczoznawcę, - przedłożony Grupie operat jest weryfikowany przez posiadających odpowiednie kompetencje pracowników Grupy, którzy sprawdzają poprawność przyjęcia wartości rynkowej oraz oceniają płynność zabezpieczenia z punktu widzenia Grupy. W procesie weryfikacji zabezpieczeń na nieruchomości brane są pod uwagę m. in. następujące czynniki: wartość z operatu szacunkowego, sporządzonego przez uprawnionego rzeczoznawcę, rodzaj nieruchomości (przemysłowa, mieszkalna, komercyjna, rolna), uregulowany stan prawny, przeznaczenie w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, charakterystyka techniczna budynków i budowli, gruntu, sytuacja na lokalnym rynku. W przypadku zabezpieczeń na nieruchomości (za wyjątkiem gruntów niezabudowanych) wymagane jest ubezpieczenie przedmiotu zabezpieczenia i dokonanie cesji praw z umowy ubezpieczenia na właściwy podmiot z Grupy. Grupa na bieżąco monitoruje sytuację na rynku nieruchomości. Dodatkowo, co najmniej raz w roku, wykonywane jest badanie rynku nieruchomości, którego wyniki są wykorzystywane do kreowania polityki zabezpieczeń. W procesie raportowania i prezentacji danych brane są pod uwagę tylko zabezpieczenia, dla których istnieje pewność co do skuteczności ustanowienia zabezpieczenia na rzecz Grupy. W trakcie trwania kredytu, zabezpieczenia poddawane są okresowej ocenie wartości. Podstawowym narzędziem, służącym do monitorowania i aktualizacji informacji o zabezpieczeniach (w tym informacji o wartości odzyskiwalnej zabezpieczenia) jest centralna Baza Zabezpieczeń. Wartość odzyskiwalna z tytułu realizacji zabezpieczenia jest weryfikowana w przypadku każdego nowego wniosku kredytowego i - jeśli dotyczy - przy każdym rocznym przeglądzie i odnowieniu ekspozycji. Poprawność ustanowienia zabezpieczeń oceniana jest również w procesie monitoringu kwartalnego. Przy ocenie wartości zabezpieczeń stosuje się Tabelę odzyskiwalnych wartości z tytułu realizacji zabezpieczeń. Jednakże jeśli przewidywana wartość odzyskiwalna jest niższa niż określają to maksymalne wskaźniki, ta niższa (bardziej konserwatywna) wartość szacunkowa jest stosowana do wyceny. Istnieje możliwość przyjęcia wyższej wartości zabezpieczenia niż wynika z Tabeli odzyskiwalnych wskaźników, o ile jest to uzasadnione. Przy ocenie zabezpieczeń wyższej wartości lub bardziej skomplikowanych, dla których trudno zastosować obowiązujące standardowe wskaźniki korygujące wartość, wymagana jest weryfikacja wartości zabezpieczenia za pomocą źródeł zewnętrznych. Zabezpieczenia uznane przez Grupę za charakteryzujące się niską płynnością, nie są uwzględniane. Prowadząc ostrożną politykę zarządzania ryzykiem kredytowym pod kątem przyjmowanych zabezpieczeń wprowadzone zostały limity (wraz z sub-limitami) dla detalicznych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach mieszkaniowych, innych niż detalicznych ekspozycji kredytowych zabezpieczonych na nieruchomościach jak również dla detalicznych ekspozycji kredytowych nie zabezpieczonych na nieruchomościach. 14.4 Informacje o koncentracji ryzyka rynkowego zastosowanych instrumentów ograniczania ryzyka lub kredytowego w zakresie Bank monitoruje koncentracje dotyczącą instrumentów ograniczania ryzyka również w zakresie: ryzyka kredytowego wynikającego na przykład z ryzyka dużych ekspozycji, branż oraz ryzyka walutowego oraz ryzyka rynkowego wynikającego z ryzyka płynności, ryzyka stopy procentowej oraz ryzyka walutowego. 32 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 14.5 W przypadku banku wyliczającego kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem przy zastosowaniu metody standardowej zgodnie z załącznikiem nr 4 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków lub metody wewnętrznych ratingów zgodnie z załącznikiem nr 5 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków, ale nie stosującego własnych szacunków straty z tytułu niewykonania zobowiązań (LGD) oraz współczynników konwersji do poszczególnych klas ekspozycji - oddzielnie dla każdej klasy ekspozycji - całkowitą wartość ekspozycji (po zastosowaniu, w miarę stosowności, saldowania ekspozycji bilansowych lub pozabilansowych) zabezpieczoną przez uznane zabezpieczenia finansowe lub inne uznane zabezpieczenia, po uwzględnieniu korekt z tytułu zmienności Klasa ekspozycji Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Razem Zabezpieczenia gotówkowe w tys. PLN Kwota zabezpieczenia razem 31.12.2013 109 109 46 897 21 863 1 677 70 546 46 897 21 863 1 677 70 546 14.6 W przypadku banku wyliczającego kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem przy zastosowaniu metody standardowej lub metody IRB - oddzielnie dla każdej klasy ekspozycji - całkowitą wartość ekspozycji (po zastosowaniu saldowania, jeżeli występuje - ekspozycji bilansowych i pozabilansowych) zabezpieczoną gwarancją lub kredytowymi instrumentami pochodnymi; dla ekspozycji kapitałowych wymóg ten stosuje się do każdej z metod określonych w § 45-59 załącznika nr 5 do uchwały w sprawie adekwatności kapitałowej banków Klasa ekspozycji Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Detaliczne Zabezpieczenie na nieruchomości Przeterminowane Razem Gwarancje w tys. PLN Kredytowe instrumenty pochodne 368 0 20 623 345 143 156 164 492 0 0 0 0 33 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku 15. Informacja o zdarzeniach operacyjnych, jakie miały miejsce w Banku w minionym roku zgodnie z wymogami określonymi w Rekomendacji M Kategoria ryzyka operacyjnego Kradzież i oszustwo Kradzież i oszustwo Klęski żywiołowe i inne Uszkodzenia aktywów zdarzenia Zakłócenia działalności i błędy systemów Systemy Wprowadzanie do systemu, wykonywanie, rozliczanie i Dokonywanie transakcji i dostawa oraz zarządzanie obsługa transakcji procesami Monitorowanie i sprawozdawczość Rodzaj ryzyka operacyjnego Oszustwo wewnętrzne Oszustwo zewnętrzne Suma strat operacyjnych (w tys. PLN) 206 26 20 5 52 550 Działania ograniczające skutki zdarzeń operacyjnych podjęte w celu uniknięcia ich w przyszłości (mityganty): Bank każdorazowo po zidentyfikowaniu zdarzenia operacyjnego podejmował działania ograniczające skutki takiego zdarzenia oraz działania mające na celu uniknięcie podobnego zdarzenia w przyszłości m.in. automatyzacja procesów, autoryzacja czynności, modyfikacja lub zdefiniowanie nowych mechanizmów kontrolnych, wdrażał projekty oraz rozwijał infrastrukturę teleinformatyczną, kooperował z organami ścigania, ograniczał skalę działalności. Mechanizm zdarzenia operacyjnego Kara administracyjna nałożona na Bank w związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi w protokole poinspekcyjnym. Kradzież środków finansowych klienta przez pracownika oddziału Banku Kwota w tys. PLN 550 200 Mechanizmy mitygujące W Banku wdrożono zalecenia pokontrolne organu zgodnie z harmonogramem. Jednocześnie wprowadzono zmiany w procesie uszczelniające wcześniej zidentyfikowane niezgodności. Nowy proces został poddany audytowi wewnętrznemu i zewnętrznemu pod kątem spełniania wymogów, których wyniki były satysfakcjonujące. Złożono zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Wobec pracownika zostały wyciągnięte konsekwencje służbowe. Po wykryciu zdarzenia Bank wzmocnił kontrole obsługi kasowej w oddziałach. 34 Grupa DNB Bank Polska S.A. Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2013 roku Niniejsza Informacja zawiera 35 stron kolejno ponumerowanych. Podpisy członków Zarządu DNB Bank Polska S.A. - Prezes Zarządu Artur Tomaszewski - Członek Zarządu Olof Seidel - Członek Zarządu Krzysztof Miłachowski - Członek Zarządu Alistair De Villiers Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych: - Główny Księgowy Krzysztof Gębal Warszawa, dnia 18 czerwca 2014 roku 35